Grapperhaus neigt naar gelegenheidswetgeving

Wordt de haatimam een excuus voor inperking van de vrijheid van meningsuiting? De Haagse imam Fawaz Jneid heeft vrijdag bij de Raad van State zijn gebiedsverbod aangevochten. Jneid mag zich niet meer in de Schilderswijk vertonen op grond van de Tijdelijke wet bestuurlijke maatregelen terrorismebestrijding. Daarmee willen de minister van Justitie en de burgemeester van Den Haag voorkomen dat hij bijdraagt aan de radicalisering van jonge moslims 'in een kwetsbare wijk'. Ze vinden dat ‘het verspreiden van de jihadistische boodschap van de imam het plegen van terrorisme kan bevorderen’. Jneid en zijn advocaat noemen het preventief ingrijpen van de overheid 'censuur'. Er is geen rechter aan te pas gekomen die uitspraken van de imam heeft kunnen beoordelen. Dat maakt de juridische basis voor de maatregel erg zwak. Het verbod is ook weinig effectief. Jneid bereikt de jongeren nog steeds via Facebook en moskeeën elders. Het verbod lijkt veel op een proefballonnetje van de voorstanders van een harde aanpak van radicale imams. En een poging tot het tonen van daadkracht bij de bestrijding van terrorisme van de kant van de overheid. De landsadvocaat bestrijdt dat er sprake is van censuur en noemt het optreden van de imam 'subtiele gedragsbeïnvloeding'. De Raad van State vindt het ‘een lastige materie, met een hoog niveau van abstractie’ en doet over zes weken uitspraak.

Minister probeert stilletjes nieuwe geheime dienst op te tuigen

Amnesty, Bits of Freedom en anderen slaan alarm: de minister van Justitie wil de bevoegdheden van het NCTV verruimen, nadat het NRC onthulde dat ze zonder wettelijke bevoegdheid burgers bespioneren. De wetswijziging geeft het NCTV de bevoegdheid hiermee door te gaan.

Maar nog erger: de minister probeert de wetswijziging er stilletjes doorheen te drukken door burgers en organisaties slechts vijf dagen te geven om de internetconsultatie in te vullen. Normaal staan hier vier weken voor. Amnesty, Bits of Freedom, Open State Foundation, Vrijschrift en Waag dringen aan op verlenging van de termijn voor consultatie, maar vooralsnog is de laatste dag vandaag. Amnesty doet op Twitter deze oproep:

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: 9/11 Photos (cc)

Privacy, tien jaar later…

Ooit lagen er mooie plannen om de privacy van burgers te waarborgen. Maar 9/11 gooide roet in het eten.

Op 11 juli 2001 publiceerde het Europees Parlement een rapport over het spionagenetwerk Echelon en de implicaties voor Europese burgers en bedrijven. Er werd al jarenlang gespeculeerd over het bestaan van dit netwerk van Groot Brittannië-en-haar-voormalige-koloniën, maar pas in 1999 kwam er een rapport uit dat het onderwerp voorgoed uit de alu-hoedjessfeer trok. Het rapport van het Europees Parlement bevat zeer concrete en zinnige voorstellen die, door gebeurtenissen twee maanden na publicatie, nimmer zijn uitgevoerd. Of zelfs maar verder besproken.

Onder het kopje ‘Maatregelen tot bevordering van de zelfbescherming van burgers en ondernemingen’ staat een lijst met concrete voorstellen die beveiliging van gegevens en vertrouwelijkheid van communicatie in handen geeft van burgers. Allereerst verzoekt het Parlement burgers te informeren over het bestaan van Echelon en de gevolgen voor hun privacy. Deze voorlichting moet ‘vergezeld gaan van praktische bijstand bij het ontwerp en de installering van algemene beschermingsvoorzieningen, die ook de veiligheid van informatietechnologie omvatten.’ Dus niet alleen postbus 51-spotjes maar hands on aan de slag graag!

ACHTERGROND - Passende maatregelen

Andere juweeltjes zijn de verzoeken om ‘passende maatregelen te nemen voor de bevordering, ontwikkeling en vervaardiging van Europese versleutelingstechnologie en -software en daartoe in het bijzonder projecten te ondersteunen die gericht zijn op de ontwikkeling van gebruiksvriendelijke versleutelingstechnologie, waarvan de brontekst is gepubliceerd’ en ‘stimulering van softwareprojecten waarvan de brontekst is gepubliceerd, daar alleen zo kan worden gegarandeerd dat er in de software geen “achterdeurtjes” zijn ingebouwd (de zogenaamde “open-source software”).’ Het document noemt expliciet de onbetrouwbaarheid van beveiligings- en encryptietechnologieën waarvan de broncode niet gepubliceerd is. Iets dat in Nederlandse discussies over IT-strategie voor overheden een streng taboe is (waarschijnlijk omdat het bepaalde grote NAVO-partners zou kunnen beledigen).

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Privacydebat voor kleuters

Vorige week maandag werd er in Amsterdam een privacydebat georganiseerd door het Europees Parlement Informatiebureau in Nederland. Ik was die avond in Amsterdam en ben dus gaan luisteren om te zien welke vragen men elkaar dan stelt (en vooral ook welke niet).

Het format van de avond was opgezet als een lagerhuisdebat met twee groepen stoelen tegenover elkaar en in het midden een ruimte voor debaters en de showmaster/aan-elkaar-prater. Showmaster is eigenlijk de beste term want het geheel had de diepgang van een Lingo-aflevering (sorry Lingo!).

Elk onderdeel werd geïntroduceerd door 2 archetypes van ´bad guys´. Het eerste duo betrof een geheim agent die alles van ons wil weten ´voor uw veiligheid´ en een terrorist die, om niet verder besproken redenen, ons wilde opblazen met zijn handgranaat. De terrorist gebruikte daarvoor hypeprmoderne middelen als ´skype´ en ´whatsapp´ (mogelijk wel bekend bij lezers alhier). Daarom had die geheim agent dus ook toegang nodig tot al ons internetverkeer. Om die terrorist tegen te houden.

Daarna mocht de zaal debatteren over de stelling:´de overheid moet online meer bevoegdheden krijgen om Nederland te beschermen´

De aanwezige vertegenvoordiger van de KLPD (in blauw-met-goud-glimmend uniform) legde uit dat zij veel beter misdaden konden oplossen met bepaalde online bevoegdheden. En zo was binnen 30 seconden een ruimte gecreëerd met ¨!!!TERRORISME!!!dreiging¨ ingevuld met veel meer reguliere opsporing van bijvoorbeeld economische delicten. Niemand in het publiek leek dit op te vallen. Het verdere debat ging er van uit dat de overheid altijd het beste met de burger voor heeft en dat het met een beetje toezicht dus best kan. Voor onze veiligheid.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Nieuwe wet opent alle computers voor politie

De gelegenheid maakt de dief, luidt een Nederlands spreekwoord.

Vlak voor het weekend begon, gooide de ministerraad er afgelopen vrijdagmiddag nog snel een belangrijk persbericht uit.

De conceptwet geeft de politie ongekend veel bevoegdheden. Ze mag stiekem inbreken in computers, data kopiëren, toevoegen en wissen. De politie mag meekijken met webcams, afluisteren via de microfoon van een computer en live meekijken wat iemand typt.

Onder het mom van terrorismebestrijding komt ons kabinet met een wet die verregaande inbreuk op de privacy goedkeurt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nederland in dienst van de VS

Jose Maria Sison (bron: http://www.josemariasison.org/?cat=353)De Duitse Tageszeitung stelde bij de herdenking van 9/11 dit weekend de vraag: wie heeft er nu het meest geprofiteerd van de aanslagen in 2001? Naast de wapen- en veiligheidsindustrie, de neocons en de rechtspopulisten noemt de krant ook de despoten in de wereld die dankzij de “war on terror” in eigen land onder de noemer van terrorismebestrijding hun machtspositie konden versterken. Niet gehinderd door mensenrechten of democratische spelregels gaf 9/11 de repressie-apparaten van landen als Rusland, andere voormalige sovjetstaten en arabische landen de kans om zonder lastige vragen uit het buitenland de oppositie monddood te maken,  zo niet volledig uit te schakelen.

In het rijtje landen dat op deze manier profiteerde van het gunstige klimaat voor bruut machtsmisbruik past ook de Filippijnen. In 2002 wist de regering Arroyo de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken te overtuigen van de noodzaak de in Nederland in ballingschap wonende communist Sison (foto) op de terroristenlijst te zetten waardoor zijn banktegoed bevroren werd en hij geen kans meer kreeg om naar het buitenland te reizen. De beslissing van de VS was nog geen dag oud toen Nederland het initiatief overnam en Sison op de Europese terroristenlijst liet plaatsen. In 2007 gaat Nederland nog een stapje verder met de arrestatie van Sison en het in beslag nemen van computers en documenten van zijn medestanders. Tot grote tevredenheid van de Filippijnse regering, zoals blijkt uit onlangs door Wikileaks gepubliceerde diplomatieke telegrammen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Democratiseringsbommetjes?

Terwijl Rutte framet dat we op ‘politiemissie’ gaan, voeren we onafgebroken oorlog in Afghanistan. De politiemissie dient als dekmantel. Het is een doorzichtige dekmantel voor het in de lucht houden van bombarderende F-16’s. De NAVO wil nog wel trainers, maar in Kunduz struikelt men er inmiddels over. Daarbij komt: de provincie heeft gevraagd om slechts 1600 stuks bermbommenvlees. Duitsland traint in de regio al politiemensen en wij sturen de capaciteit voor de opleiding van nog eens 3000 man en een enkele vrouw. Tja. Zoals gezegd: het gaat niet om die paar agenten voor Kunduz. De NAVO zit daar te springen om onze F-16’s en de honderden soldaten die nodig zijn om de gevechtsvliegtuigen in de lucht te houden.

Dit kabinet gruwt van de maakbare samenleving. Te pas en te onpas maakt Rutte zijn linkse opponenten zwart. Een favoriete frame van de minister-president is dat ‘de staat geen geluksmachine is’. Als hij het woord geluksmachine uitspreekt kijkt hij er vies bij. Alsof hij gruwt van de gedachte dat de staat zou zorgen voor geluk. Wat geldt voor Nederland, geldt niet voor Afghanistan. Daar gooit de Nederlandse luchtmacht al bijna 9 jaar lang bommen op Afghanistan. Voor de vrede. Moeten we daarom spreken van geluksbommetjes? Vredesbommetjes misschien? Of wellicht nog beter: democratiseringsbommetjes?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nederlands parlement misleid in SWIFT-kwestie

 Zonder Al Qaida zou het leven van een politiefunctionaris toch een stuk minder spannend zijn. Terrorismebestrijding is nu al tien jaar lang een vrijbrief om regels voor de privacybescherming op te rekken, niet zo nauw te nemen of gewoon te negeren. Bijvoorbeeld als het om bankgegevens gaat. Tot 2006 hadden Amerikaanse opsporingsfunctionarissen onbeperkt toegang tot alle banktransactiegegevens van SWIFT. Dat is de internationale organisatie die voor 9500 financiële instellingen over de hele wereld het grensoverschrijdend bankverkeer regelt. De VS kregen aanvankelijk voor de bestrijding van het terrorisme de beschikking over een back-up van de database van SWIFT. Toen dat in 2006 ontdekt werd kwam Europa, de Europese privacytoezichthouders en vervolgens het Europarlement in opstand. Dit ging toch echt te ver. Voor inzage in de bankgegevens van Europeanen kan alleen Europa toestemming geven. Onderhandelingen met de VS volgden die uiteindelijk leidden tot de gewenste zeggenschap van Europa, dacht iedereen.  Maar de vorig jaar zomer nog afgezwakte regeling blijkt niet goed te werken. En, zo onthulde de NRC afgelopen zaterdag, Nederland biedt de VS een tweede kanaal om toch aan de gewenste gegevens te komen.

Het kantoor van SWIFT staat weliswaar in België, maar het datacenter waar alle gegevens worden opgeslagen blijkt te staan in Zoeterwoude. Dat was tot nu toe bij niemand bekend. Ook niet bij de parlementariërs die een paar jaar geleden zonder morren akkoord gingen met een nieuw verdrag tussen Nederland en de VS waarin de uitwisselingen van gegevens in het kader van terrorismebestrijding was geregeld. In deze regeling stond dat alle gegevens die toegankelijk waren op Nederlands grondgebied onder het nieuwe verdrag zouden gaan vallen. Inclusief het SWIFT datacenter dus.  Nu kan de VS dus via de Nederlandse route aan gegevens komen die via de bekende, aangepaste Europese route niet of minder snel ter beschikking komen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoe Financiën zijn eigen burgers uitlevert

Even een boze blogpost. In korte tijd tonen twee nieuwsberichten aan hoe Europese overheden en in het bijzonder het Nederlandse ministerie van Financiën zijn eigen burgers verraadt. Dat harde oordeel is niet overdreven. Wat is er aan de hand?

In 2006 onthulde de New York Times dat de Amerikaanse overheid in Europese bankrekeningen zat te snuffelen via SWIFT, de private Belgische onderneming die het internationale betalingsverkeer faciliteert. Privacyorganisaties en het parlement waren not amused, zeker toen bleek dat een aantal toezichthouders, waaronder De Nederlandsche Bank, hier allang van op de hoogte waren en het blijkbaar niet nodig vonden om de privacytoezichthouders hiervan te informeren. De verstrekking van gegevens werd stopgezet. Tenminste dat dachten we.

Al snel bleek dat Europese overheden weinig ophadden met de basale rechten van Europeanen. Onder grote Amerikaanse druk werd geprobeerd om een dag voor de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon (en het parlement dus mocht meebeslissen) er snel een verdrag met de VS door te jassen. Ook met steun van Nederland. De Duitsers gingen dwarsliggen. Het verdrag kwam er niet.

Desondanks ging ook het parlement later akkoord, nadat de Amerikanen garanties hadden gegeven de opvragingen transparant te maken, zodat de Europese mogendheden konden controleren wat er met de gegevens van hun burgers gebeurde. Ook mocht er niet meer in bulk informatie worden opgevraagd.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Volgende