Griekenland uit de crisis

Met het einde van de Griekse financiëel-economische crisis in zicht ontstaan nieuwe politieke initiatieven. Rond de oude sociaal-democratische partij van Griekenland, PASOK, is eind vorig jaar een nieuwe coalitie gevormd met de naam “Kinima Allagis” (Beweging voor verandering). Twee weken geleden was het oprichtingscongres. Voorlopige leider is Fofi Gennata. Zij verklaarde dat de nieuwe partij een eigen, autonome koers gaat varen ten opzichte van regeringspartij Syriza en de rechtse Nieuwe Democratie. Toch ging ze deze week nog wel bij premier Tsipras en oppositieleider Mitsotakis langs om steun te verwerven voor haar voorstellen voor constitutionele hervormingen. In opiniepeilingen in december 2017 kwam de nieuwe partij als derde uit de bus met 18% van de stemmen na Nieuwe Democratie (33%) en Syriza (24,5%). Maandag j.l lanceerde oud-minister van Financiën Yanis Varoufakis de nieuwe partij Mera25. Hij strijdt voor onder meer kwijtschelding van Griekse schulden, een stop op privatiseringen en verlaging van de belastingen. Maar Varoufakis gaat veel verder. Mera25 is de Griekse tak van de transnationale beweging DiEM25. Het partijprogramma van Mera25 staat model voor de inzet waarmee Varoufakis c.s. volgend jaar bij de Europese verkiezingen voet aan de grond hopen te krijgen. Internationaal bekende linkse figuren als Noam Chomsky, Naomi Klein, Brian Eno en Slavoj Žižek steunen het initiatief. Ook de voormalige Franse socialist en presidentskanidaat Benoît Hamon heeft zich aangesloten met zijn beweging Generation.s. Hoe het transnationale initiatief moet gaan werken is nog niet geheel duidelijk. Europese verkiezingen worden nationaal georganiseerd met nationale lijsten. Daartegenover zette DiEM25 op 10 maart in Napels een transnationale lijst met een gemeenschappelijk programma. Dat bestaat uit een European Green New Deal (ook al eens door de Europese Groenen gelanceerd) om de schuldencrisis, de armoede en de ongelijkheid te lijf te gaan. En een plan voor een nieuwe Europese Constitutie die met medewerking van alle Europese burgers zou moeten worden opgesteld.

Foto: European University Institute (cc)

Lessen van de eurocrisis. Les 1: wie is radicaal?

ANALYSE - Van een crisis kun je veel leren. Door observatie van een systeem dat onder druk staat, worden structuren en mechanismen zichtbaar die bij normaal functioneren verborgen blijven. Ook de eurocrisis zit vol met bijzonder interessant lesmateriaal. Les 1: Wie is radicaal?

Nu we weten hoe de Griekse crisis is afgelopen, kunnen we de vraag beantwoorden waar iedereen zich begin dit jaar zo druk over maakte: is Syriza radicaal? Matthijs Bouman had een goede definitie van radicaal gevonden: ‘een radicaal is iemand die de uiterste consequentie van een denkwijze aanvaardt’. Om de vraag te beantwoorden of Syriza een radicale partij is, moeten we dus weten of zij om haar zin te krijgen, aanvaardt dat Griekenland de eurozone verlaat.

Die vraag kunnen we nu ondubbelzinnig beantwoorden: nee, Syriza is niet radicaal. Integendeel zelfs: om in de euro te blijven heeft zij zelfs een nog strenger regime van bezuinigingen en privatisering geaccepteerd dan tot dan toe aan Griekenland was opgelegd.

Ook is duidelijk dat iedereen de verkeerde kant op keek: de echte radicalen blijken Duitsers en Nederlanders te zijn. Vooral Wolfgang Schäuble heeft zich ontpopt als radicaal in de betekenis van Bouman: hij was van begin af aan bereid om tot het uiterste te gaan en Griekenland uit de eurozone te gooien. Bovendien gaat het niet alleen om Griekenland want Schäuble brengt met zijn beleid de hele eurozone in gevaar.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Sancties voor Griekse journalisten met kritiek op Syriza

Journalisten die te duidelijk op de hand van een ‘Ja’-stem waren in het referendum over het aanvaarden van de voorgestelde bezuinigingsmaatregelen van EU-wege in ruil voor kredieten, moeten zich verantwoorden voor de Griekse vereniging van journalisten, een andere door de overheid ingestelde mediawaakhond en mogelijk ook de officier van justitie.

Dat bericht de Australische krant The Age.

Commerciële mediakanalen waren nogal kritisch over het advies van de regering Tsipras aan de bevolking om ‘Nee’ te stemmen, en worden nu op het matje geroepen door quasi-overheidslichamen die de integriteit van de journalistiek moeten bewaren, maar die volgens critici geleid worden door partijgetrouwen van Syriza.

Foto: J. Griffin Stewart (cc)

Dijsselbloem en de Neoliberale kerk

COLUMN - De brief van Dijsselbloem roept vooral vragen op. De vraag is sowieso of de positie van Dijsselbloem als priester van de Neoliberale kerk nog houdbaar is.

De ledenbrief die Dijsselbloem naar de PvdA-leden stuurde is hoogst opmerkelijk. In die brief doet hij het voorkomen als zou de regering Tsipras tijdens de onderhandelingen vooral problemen hebben met het snijden in de defensie-uitgaven en het opleggen van belastingen aan rijke reders.

Gedraaid?
Nu is dat vreemd, omdat Syriza juist met belastingverhoging voor rijke Grieken en fors snijden in Defensie de verkiezingen in was gegaan: het stond letterlijk in haar 40 puntenprogramma (zie nummer 8 en 10).

Is Syriza gedraaid, en zo ja waarom? Het enige wat ik kan verzinnen is dat dit standpunt gewijzigd is vanwege de rechts-nationalistische coalitiepartner van Syriza, of dat de regering omgekocht zou zij door de rijke reders. Het zou kunnen, maar het blijft onwaarschijnlijk, ook omdat deze draai haaks staat op de gehekelde linkse ideologie waar Syriza zo aan hangt.

Los daarvan noemt Dijsselbloem in zijn brief niet dat de regering Tsipras zich zou verzetten tegen de BTW verhoging en het hakken in de pensioenen, terwijl dat nu juist is waar het volgens andere lezingen vooral om te doen zou zijn. Sterker nog, hij doet het voorkomen alsof juist de EU de partij is die dit zou willen voorkomen. Ook raar, want ook dit staat haaks op wat Tsipras zelf verkondigt.

Foto: EU Council Eurozone (cc)

De eurocrisis, Griekenland en de eurocratie

ANALYSE - Het kan nog goed komen, maar die kans wordt nu met de dag kleiner. De voorstellen van Brussel waren voor de Grieken onacceptabel: omdat ze asociaal zijn, omdat de getallen niet kloppen en omdat ze geen enkele hoop bieden op een uitweg uit deze crisis.

De Griekse regering heeft daarom besloten om dit voorstel aan de bevolking voor te leggen in een referendum. Het is nadrukkelijk niet bedoeld als referendum over de euro. De Grieken hebben uitstel van betaling aangevraagd, omdat het referendum pas volgend weekend gehouden kan worden, terwijl de termijn al op 30 juni vervalt. Voor de overige 18 eurogroepministers was dit onaanvaardbaar.

Dit is de situatie op zondag 28 juni. Het is onmogelijk te voorspellen wat er nu gaat gebeuren maar het is wel mogelijk een paar dingen te zeggen over deze toch nog onverwachte wending. Op het moment van schrijven is bekend geworden dat maandag de banken dicht blijven. Het hulp-programma wordt niet verlengd maar de ECB blijft nog wel de banken ondersteunen. Niemand weet hoe het verder moet.

Pokeren

Door veel commentatoren in Nederland werd verondersteld dat de Grieken vertragingstactiek gebruikten om zoveel mogelijk uit de onderhandelingen te slepen. Daarbij werd dan altijd vermeld dat Varoufakis verstand heeft van speltheorie. Wat we ons daar in dit verband bij moet voorstellen is onduidelijk: blufpoker met als inzet het welzijn van een heel land?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Dijsselbloem verdedigt Griekenlandbeleid in brief aan PvdA-achterban

Naar het schijnt is het een gewoonte dat een van de PvdA-bewindslieden op zondag een brief schrijft aan de partijleden. Deze week is het de beurt aan Jeroen Dijsselbloem.

U mag eenmaal raden waarover zijn brief gaat:

Jaren van wanbeleid heeft Griekenland met enorme problemen achtergelaten. Vrijwel alle kredieten zijn geleidelijk overgenomen door internationale instellingen waarbij het Europese noodfonds de grootste crediteur is. Eind 2012, ik was net minister, hebben we besloten de looptijden van deze leningen te verlengen tot gemiddeld 32 jaar en de rente te verlagen tot 1 a 1,5%.

Wanneer wordt gezegd dat de Griekse staatsschuld, hoger dan 170% van het BBP, “onhoudbaar” is, wordt slechts gekeken naar dit hoge percentage. Echter, het gaat erom of Griekenland in staat is jaarlijks de rente en aflossingen te betalen. Door die lange looptijden en lage rente zijn deze jaarlijkse kosten van de Griekse schulden zeer laag.

De echte vraag is dan ook hoe er weer economische groei kan komen in Griekenland. En deze keer niet op krediet maar door daadwerkelijk
de economie te versterken. Daarop richten de programma’s zich. Gesteund door zeer goedkope leningen wordt van het programmaland
gevraagd de zaak op orde te brengen. In Griekenland gaat het om ernstige zaken, zoals het aanpakken van de belastingmoraal, de corruptie en vriendjespolitiek, de monopolies van beschermde machtige sectoren.

Enkele voorbeelden:

In de afgelopen jaren zijn eindelijk onafhankelijke mensen benoemd bij belangrijke overheidsdiensten zoals de belastingdienst. Nu dreigen ze weer te worden ontslagen of worden vervolgd.

Tijdens de onderhandelingen hebben wij er sterk op aangedrongen ook de grote rederijen eindelijk belasting te laten betalen. De regering-Tsipras was er niet toe bereid.

Wij hebben voorgesteld in plaats van pensioenbezuinigingen veel meer te bezuinigen op defensie. Ondanks het feit dat Griekenland tot de landen met de hoogste defensie-uitgaven behoort, bleek de nieuwe regering hier niet toe bereid

Foto: Martin Schulz (cc)

Onderhandelingen met Griekenland in laatste fase?

ANALYSE - Iedereen wordt moe van het ‘Griekse drama’, maar het einde lijkt in zicht. Er zijn nu vijf maanden voorbij sinds de nieuwe regering in Griekenland opnieuw is gaan onderhandelden over de financiële hulp die het land krijgt. Het geld is nu op en er moet iets gebeuren. Als Griekenland de volgende aflossing niet kan betalen (eind komende week) zal de ECB stoppen met steun aan de Griekse banken. De geldautomaten zijn dan in een paar uur leeg en Grexit een feit.

Waarom duurt het zo lang? Wat is precies het verschil van mening tussen de Griekse regering en de Europese onderhandelaars? Komt het omdat er linkse ideologische scherpslijpers aan de macht zijn gekomen? Of is het slimme onderhandelingen tactiek?

Chicken game

De Grieken proberen tijd te rekken om er zo veel mogelijk uit te halen en Yanis Varoufakis, de minister van financiën, schijnt een groot speltheoreticus te zijn. Zo wordt in Nederland althans bericht over de onderhandelingen. ‘Wie beweegt in het Griekse Endspiel?’ kopte het Financieel Dagblad op zaterdag 20 juni [1]. ‘De ontknoping van de spannendste pokerpartij ooit binnen de Europese Unie’ schrijft de krant op de voorpagina. Dit is onserieuze en misleidende verslaggeving, omdat het de Grieken wegzet als roekeloze pokeraars. Het doet bovendien geen recht aan de problemen waarin het land verkeert sinds het de afgelopen vijf jaar door de trojka ambtenaren namens de Europese schuldeisers, werd bestuurd.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Politiek Kwartier | Rutte op ramkoers

COLUMN - Rutte heeft geen tijd voor experimenten. Hij ligt op ramkoers om met zijn marktwerking de kredietmaatschappij te laten groeien. Alternatieven lijken er nauwelijks te zijn.

Begrip voor de Grieken valt nog ver te zoeken. Terwijl hen door de EU wars van ieder democratisch proces een programma door de strot wordt gedouwd dat heel de Griekse samenleving down the drain jaagt, worden zij door het NOS Journaal afgeschilderd als onrealistische gekkies die eindelijk een keer normaal moeten gaan doen.

Wie echter naar het programma van Syriza kijkt ziet een partij die niets anders voorstaat dan de sociale voorzieningen zoals die hier in West Europa al decennialang geregeld zijn, met een gezond pacifistisch randje.

Het Spaanse “Podemos” wordt in de media afgeschilderd als Syriza II. Het is een mooie tweede editie. Waar Syriza nog haar basis heeft in de oude communistische beweging en zich gedraagt als klassieke sociaal-democraten, pleit de in het sociale verzet en de universitaire wereld gewortelde Podemos voor een nieuwe verzorgingsstaat, en schuwt niet een term als het basisinkomen te gebruiken.

Beide partijen stellen een ander economisch beleid van de EU voor, waarbij opvallend is dat ze beide wel uitgesproken voor de EU zijn. Zij willen dat in Brussel democratischer wordt, zodat politici gedwongen worden eerst te denken aan de bevolking, en daarna pas aan de banken. Dat spreekt die lui daar in het Zuiden klaarblijkelijk aan.

Quote du Jour | Alexis Tsipras’s logic

This is where Alexis Tsipras’s logic loses me. The man has been battered for five months in negotiations that led to proposals that made his pre-election campaign promises seem like a distant memory. The troika appears to have been moving the goalposts even after he was told that his complete capitulation was a “good basis” for discussion and leaked a document full of red ink, giving the world the impression that they wanted to show who is in charge. The troika deleted half of the measures contained in his proposal – the good basis for discussion, that is –effectively demanding him to further concede on VAT, pensions and the labour market, just one week before the programme’s expiry date.

They have made it difficult for him in every imaginable way because they don’t trust him, they don’t like his ideological background and they think that he is setting a bad example for other movements across Europe that question the established eurozone orthodoxy.

They have made these views abundantly clear in the public debate. Naturally this raises the question what makes Alexis Tsipras believe that with a No vote he will find himself in a better negotiating position and that the other side will be in any way inclined to offer him a deal that has repeatedly been denied.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Volgende