Stel weigergemeenten onder curatele

Wethouders in Castricum en Zandvoort hadden een beroerde Goede Vrijdag. Ze voelden zich overvallen door het COA dat 80 statushouders tijdelijk onderbrengt in het Van der Valkhotel Akersloot en 30 statushouders in het NH Hotel Zandvoort. Het COA liet afgelopen vrijdag weten dat “het Rijk na overleg met de commissarissen van de Koning en de VNG, het COA de opdracht gegeven om zoveel mogelijk vergunninghouders in hotels te plaatsen”. Dat is nodig m de druk op Ter Apel te verlichten, waar het maar niet lukt minder dan 2000 mensen op te vangen. En zo sloom als gemeenten als Castricum en Zandvoort al tijden zijn bij de opvang van asielzoekers, zo snel handelde het COA. Zaterdag 30 maart werden de statushouders ontvangen in het Zandvoortse hotel. Het Zandvoortse college van B&W dacht misschien weg te komen door in januari, op een spoedverzoek van staatssecretaris Eric van der Burg,  fier te roepen dat het niet van plan is om op korte termijn extra noodopvang te bieden aan statushouders en minderjarige alleenstaande asielzoekers. Dat pakt nu dus wat anders uit. In Castricum worden niet alleen de statushouders, het COA en de staatssecretaris gepiepeld, ook de gemeente Alkmaar voelt zich, zeg maar ‘overvallen’ door B&W van Castricum. Alkmaar vangt sinds 2022 statushouders op die in Castricum gehuisvest horen te worden. Per 1 april zou dat een feit worden. Maar Castricum is wat traag met de bouw van flexwoningen en het in gereed brengen van tijdelijke kamer op tussentijdse locaties. De statushouders werden hiervan op de hoogte gesteld in een mail van het Castricumse bestuur, dat er aan toevoegde dat ze op de Alkmaarse locatie mogen blijven tot de kamers wel klaar zijn. Het Alkmaarse bestuur wist van niets en heeft nu besloten de groep zelf te huisvesten: "Burgemeester en wethouders hebben dit besloten nadat duidelijk is geworden dat Castricum zich niet aan de gemaakte afspraken heeft gehouden." De extra kosten die Alkmaar nu maakt, zal het college op Castricum verhalen. De verantwoordelijke wethouder in Castricum mag dan van 56 statushouders af zijn, hij broedt nu op plannetjes om het COA aan te pakken, dat stelt dat “er geen vergunning van de gemeente nodig is omdat het gaat om mensen die in Nederland mogen blijven en ook zelf een hotelkamer zouden kunnen huren". ‘Wat nou kamerhuur!’, roept de wethouder in Castricum. "Als ze langer blijven wordt het bewoning. Dan wordt het hotel op een andere manier gebruikt dan de bedoeling is. En dan moeten we kijken hoe we dan gaan handhaven." (in artikel van de NOS). Normaal gesproken worden gemeenten alleen onder curatele gesteld als er sprake is van financieel wanbeleid. Misschien een idee om gemeenten ook onder curatele te stellen als ze democratisch tot stand gekomen wetten, overeengekomen internationale verdragen en humanitaire verplichtingen saboteren?

Foto: Julia (cc)

Haperende integratie statushouders vlot trekken in nieuw inburgeringsbeleid

De integratie van statushouders hapert. Jaco Dagevos (Sociaal en Cultureel Planbureau en Erasmus Universiteit) vraagt zich af of aanvullend beleid soelaas kan bieden. Hij ziet kansen in de nieuwe inburgeringswet en in het creëren van ontvangstvoorzieningen voor alle migranten.

Door regelmatig onderzoek te doen bij statushouders die rond 2015 in Nederland zijn komen wonen, hebben we een goed beeld van hoe hun leven in ons land vorm krijgt (CBS, 2023). Onder een groep Syrische statushouders die tussen 2014 en 2016 een status kregen, is inmiddels drie keer een survey gehouden (WODC, 2023). Uit de laatste meting van 2022 blijkt dat nagenoeg iedereen de inburgering heeft afgerond.

Toch hapert het integratieproces

Gunstig is dat met name onder Syrische mannen de arbeidsparticipatie fors is toegenomen. Maar op andere terreinen zien we geen ontwikkelingen in de goede richting. De ervaren gezondheid van Syrische statushouders is in de laatste jaren eerder slechter dan beter geworden. Ook is het aandeel Syriërs met een slechte psychische gezondheid toegenomen.

Veel Syriërs ervaren stress vanwege geldzaken; een groot en stijgend deel van de Syrische huishoudens heeft moeite om rond te komen. De sociale contacten zijn de afgelopen jaren verminderd en velen kampen met sociale eenzaamheid. In de eerste jaren van het verblijf verbeterden Syrische statushouders hun Nederlandse taalbeheersing, maar die verbetering is de laatste jaren gestagneerd.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

‘We mogen ons wel wat meer interesseren voor de talenten van vluchtelingen’

INTERVIEW - Door Daniel van Heijningen en Marcel Ham

De integratie van vluchtelingen is hèt hoofdpijndossier van veel gemeenten. Esseline van de Sande probeert te laten zien dat het anders kan.

Het vlot niet erg met de integratie van vluchtelingen in Nederlandse gemeenten. De Almeerse wethouder Froukje de Jonge sprak eerder met Sociale Vraagstukken openhartig over haar worsteling met statushouders. En recent luidden onderzoekers van het SCP de noodklok over Syrische vluchtelingen: ‘Zonder intensief beleid gaat het mis’.

© Sociale Vraagstukken Esseline van de Sande

Aan Esseline van de Sande is dat pessimisme niet besteed. Ze woonde zes jaar in Syrië en was bij verschillende humanitaire acties betrokken. Terug in Nederland maakte ze zich vanaf 2016 op verschillende manieren ferm om ‘het gat tussen vluchtelingen en de Nederlandse samenleving te overbruggen’. Ze organiseert bijvoorbeeld debatten maar ook diners, concerten en bijeenkomsten waar verhalen en gedichten uit Syrië worden voorgedragen.

Pop up-bazaar

Twee jaar geleden nam ze in Leidschendam-Voorburg het initiatief voor een ‘Pop-Up-bazaar’: een ontmoeting in de Voorburgse Herenstraat tussen gevluchte vakmensen uit onder meer Syrië met Nederlandse collega’s van hetzelfde beroep. Zo kwam een Syrische klokkenmaker over de vloer bij een Nederlandse klokkenwinkel, en een gevluchte bakker maakte kennis met een Nederlandse collega. Andere vluchtelingen die zo vakgenoten troffen: een patissier, een schoenmaker en een kok. De kennismaking van de horlogemaker met zijn Nederlandse collega leidde tot een serieuze baan.

Foto: Directie Voorlichting (cc)

Zonder intensief beleid gaat het mis met de integratie van statushouders: vijf aandachtspunten

ONDERZOEK - door Emily Miltenburg, Willem Huijnk, Jaco Dagevos

Het SCP-rapport ‘Syriërs in Nederland’ schetst een gevarieerd beeld van de eerste jaren van Syrische statushouders in Nederland. Het vizier is op Nederland gericht. Men is bijna zonder uitzondering bezig met het leren van de Nederlandse taal, er zijn behoorlijk veel contacten met autochtone Nederlanders en de overgrote meerderheid verwacht over vijf jaar nog in Nederland te wonen.

Syriërs oordelen gunstig over het leven in Nederland. Men voelt zich hier thuis, ervaart betrekkelijk weinig discriminatie en geeft gemiddeld een 8,5 voor hun leven in Nederland. Veilig aangekomen in Nederland is er weer ruimte om te dromen over een betere toekomst. Hoop en optimisme zijn onderdeel van het leven en denken van de nieuwe statushouders.

Dat is bewonderenswaardig. Syriërs hebben een barre vlucht achter de rug, waar velen te maken hebben gehad met honger en dorst, mishandeling en afpersing. Aan mensensmokkelaars zijn hoge bedragen betaald, met hoge schulden als gevolg. Het is dus niet verwonderlijk dat veel Syrische statushouders kampen met psychische problemen.

Onvoldoende Nederlands, niet op de arbeidsmarkt gericht

Het onderzoek laat zien dat deze groep nog helemaal aan het begin van hun integratie staat: de meeste Syriërs hebben nog niet voldaan aan de inburgeringsplicht, de participatie in het reguliere Nederlandse onderwijs is beperkt en bijna niemand heeft een Nederlands diploma.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.