Olieproducent gaat voor het milieu

De nieuwe conservatieve regering van Noorwegen gaat de olie- en gaswinning verder afbouwen. Noorwegen heeft sinds een paar weken een nieuwe regering. Opnieuw een rechtse minderheidsregering onder leiding van Erna Solberg. Haar Conservatieve partij en de populistische Vooruitgangspartij van Siv Jensen hebben steun gekregen van de liberalen onder leiding van Trine Skei Grande. Dat betekent dat de Noorse regering nu steunt op drie vrouwelijke partijleiders. De liberalen (Venstre, een kleine sociaal-liberale partij) hebben voor de versterking van de tweede regering Solberg enkele concessies weten af te dwingen over de oliewinning en de bontindustrie. Ola Elvestuen, de liberale klimaatminister, wil af van de verslaving aan fossiele brandstoffen. Hij stimuleert elektrisch rijden. Al bestaande belastingvoordelen voor elektrische auto’s worden gehandhaafd. Stekkerauto’s beslaan nu 39% van het wagenpark, maar volgens berekeningen van de vereniging van elektrische autobezitters Norsk Elbilforening kan dat dit jaar oplopen naar 50%. Door batterijauto’s vrij te stellen van aanschafbelasting, btw en wegenbelasting, kunnen ze concurreren met benzine- en dieselwagens, vooral met dank aan de toch al torenhoge belastingen op reguliere auto’s. Een Volkswagen eGolf is in Noorwegen goedkoper dan een ‘gewone’ Golf. Verder mogen e-rijders op de busbaan, gratis parkeren en hoeven ze geen tol te betalen. Waterkracht De Noren gebruiken voor hun elektriciteit vooral waterkrachtcentrales. Voor het eigen land zit Noorwegen goed op koers om de klimaatdoelen van Parijs te halen. Maar het land profiteert met de export van olie en gas nog wel van de 'verslaving' aan fossiele brandstoffen van andere landen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zwerfafval: hufterboetes en de statiegelddiscussie

ACHTERGROND - Zwerfafval roept veel ergernis op. Daarom moet Rotterdam ‘Singapore aan de Maas’ worden als het aan coalitiepartner Leefbaar Rotterdam ligt. In het Algemeen Dagblad lazen we: ‘De Aziatische stadstaat is beroemd én berucht om het ferme boetesysteem. Wie daar bijvoorbeeld kauwgom op de grond gooit, riskeert een bekeuring van omgerekend zo’n 600 euro.’ Daar heeft Leefbaar wethouder Joost Eerdmans met buitenruimte, handhaving en veiligheid in zijn portefeuille uiteraard wel oren naar.

Maar hoe gaat dat in de praktijk? Tussen droom en daad staan misschien geen wetten, maar wel praktische bezwaren. Boetes uitdelen is prima, maar vraagt om handhaving. En dat kost menskracht en dús geld. En dan sterven stoere plannen vaak in bevallige schoonheid. Ga maar na: Singapore had in 2014 op 5,4 miljoen inwoners een politiemacht van 41.599 politiemensen, dus zeg maar 1 agent op 130 burgers. Nederland had in datzelfde jaar 60.888 politiemensen wat neerkomt op 1 agent per 275 burgers. En die 60.888 agenten hadden, als ze al op straat waren, écht wel iets anders te doen dan een boete uitschrijven voor het op straat gooien van een blikje.

Wat is zwerfafval?

Kijken we puur naar aantallen, dan blijken peuken en kauwgom de boventoon te voeren. Maar ze vallen minder op dan drankverpakkingen die, gemeten naar volume, ongeveer de helft van het totale zwerfafval uitmaken. Het gaat om 50 miljoen kilo zwerfafval per jaar dat op straat of in het groen belandt. Om die rommel vervolgens op te ruimen gaven gemeenten, Rijkswaterstaat en de beheerders van natuurgebieden volgens Milieu Centraal in 2010 ongeveer 250 miljoen euro uit. Dat was 15 euro per inwoner van Nederland.

RTL Nieuws: statiegeld blijft en er komt ook een bedrag voor inleveren kleine flesjes

De afgelopen jaren is er hard gelobbied door de verpakkingsindustrie om van het Nederlandse statiegeldsysteem af te komen. Zo waren er vorig jaar berichten dat Aldi en Lidl geld geboden ter compensatie zou zijn om hun standpunt t.a.v. statiegeldsysteem te stoppen. Ook organiseerde de Plastic Heroes een twittercampagne om steun te verwerven voor het afschaffen van statiegeld.

RTL meldt vandaag op basis van bronnen dat het statiegeldsysteem voor grote plastic frisdrankflessen voorlopig blijft bestaan. Daarnaast komt er een beloning voor mensen die kleine plastic flesjes en blikjes inleveren. Volgens Mansveld blijkt uit onderzoeken dat Nederland een goed werkend systeem heeft voor inzameling van plastic verpakkingsafval. Bovendien liggen er volgens haar nog kansen om nog meer plastic te hergebruiken en zwerfafval aan te pakken.

Foto: FaceMePLS (cc)

Afvalfonds Verpakkingen belooft geld aan Aldi en Lidl

ACHTERGROND - Vorige maand berichtte Sargasso dat Aldi en Lidl door hun concurrenten zouden worden gecompenseerd als zij zouden instemmen met de – door anderen – gewenste afschaffing van het statiegeld. Alle betrokken partijen ontkenden echter bij hoog en bij laag.

Inmiddels bericht P+ dat Aldi en Lidl zullen worden gecompenseerd door de Stichting Afvalfonds Verpakkingen als ze instemmen met het afschaffen van het statiegeldsysteem voor PET-flessen. Dit is opmerkelijk, want dit fonds werd tot voor kort gevuld met belastinggeld en momenteel (volgens hun eigen website) met de wettelijk verplichte bijdrage, dat wil zeggen: óók belasting, van producenten en importeurs die jaarlijks meer dan 50.000 kilogram aan verpakkingen op de Nederlandse markt brengen.

Reden voor de SP om nieuwe Kamervragen te stellen over de rechtsgeldigheid van de inzet van belastinggeld voor het afschaffen van statiegeld.

De betaling door de Stichting Afvalfonds Verpakkingen blijkt uit een brief van directeur C. de Mol van Otterloo, volgens P+ zelf een fervent voorstander van het stoppen met statiegeld op PET-flessen. De Mol van Otterloo neemt de term afkopen, die P+ hanteerde, niet in de mond maar noemt het liever ‘compensatie’. Opmerkelijk is dat het initiatief volgens het Afvalfonds uit is gegaan van Lidl en Aldi. Een ware Werdegang gezien de recente steun van beide bedrijven voor statiegeld op PET-flessen.

Foto: FaceMePLS (cc)

Anti-statiegeldlobby biedt Lidl en Aldi compensatie bij afschaffen statiegeld

ACHTERGROND - Het Centraal Bureau Levensmiddelen (CBL), de brancheorganisatie van supermarkten, en grote frisdrankfabrikanten strijden al jaren voor het afschaffen van het statiegeldsysteem voor petflessen. Maar tot dusverre weigerden supermarktketens als Aldi en Lidl zich bij deze lobby aan te sluiten.

Vorige week meldde P+ echter dat nu ook Aldi en Lidl, dankzij druk van het CBL en Coca Cola, overstag zouden zijn gegaan en eveneens voor afschaffing van het statiegeldsysteem zijn.

Opmerkelijk: volgens P+ worden Aldi en Lidl financieel gecompenseerd voor het verlies dat ze door de afschaffing van het ‘dure’ statiegeldsysteem zouden leiden. (Lees hier meer over de primeur van P+.)

Deze omslag is dus op zijn zachtst gezegd opmerkelijk, want in 2012 gaf Aldi in een interview met Trouw (bron: Levensmiddelenkrant) aan door te willen met het statiegeldsysteem. Volgens Aldi was het systeem kostendekkend.

Eerder dit jaar gaf ook Lidl in een interview met Trouw aan dat het afschaffen van statiegeld juist contraproductief is. Door het statiegeld loopt de hoeveelheid hergebruikte polyethyleentereftalaat (PET) in nieuw verkochte flessen bij Lidl op van 30% in 2010 naar 60% in 2014. Marlijn Somhorst, verantwoordelijk voor het duurzaamheidsprogramma bij Lidl in Nederland, zegt zelfs (bron: Distrifood):

we willen graag naar flessen van honderd procent hergebruikt materiaal. Om daar te komen, hebben we de door de klant gebruikte flessen hard nodig, en ons recyclingsysteem is daarbij een prachtig instrument.

Ga je mengen met andere verpakkingen, zoals in de oranje container gebeurt, dan raakt de kunststofstroom steeds verder vervuild totdat je er alleen nog fleeces en bermpaaltjes van kunt maken. Dan ben je aan het downgraden. Voor de frisdrankflessen heb je dan nieuwe PET nodig. In ons systeem maken we van gebruikte flessen nieuwe flessen. Het afval wordt grondstof dat zijn kwaliteit en waarde behoudt

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Wiskundemeisje kraakt gegoochel met cijfers van anti-statiegeldlobby

Wiskundige Ionica Smeets kraakt de wijze waarop de anti-statiegeldlobby met cijfers ‘goochelt’. ‘Misleidend’, stelt ze dit weekend in haar column in de Volkskrant vast. De column zit achter de betaalmuur, maar P+ geeft een inkijkje in de vreemde wijze waarop Nederland Schoon volgens Smeets googelt met getallen. Smeets vraagt zich bijvoorbeeld af of het meten van zwerfafval in aantallen methodologisch juist is? Zou volume niet logischer zijn? Of zijn twee peuken echt erger dan een plastic petfles of plastic zak?

Foto: José Roitberg (cc)

Buitenlandse Zaken en de andere portefeuilles van Bernard Wientjes

OPINIE - VNO-NCW brengt 7,5 miljoen euro bij elkaar om vijf consulaten te redden. Dat is immers in het belang van het bedrijfsleven. ‘Als reddende engel in de dop kwam Bernard Wientjes gisteren naar de Tweede Kamer,’opende het artikel in Trouw afgelopen dinsdag (8 oktober 2013). Juist in crisistijd hebben diplomatieke netwerken groot nut voor het aanwakkeren van buitenlandse handel, zeker voor grote bedrijven. Dat begrijp ik. Maar mijn nekhaar komt er toch van overeind.

Waarom dat bedrag niet gewoon via belastingheffing kan worden geïnd, is me een raadsel. Als de Nederlandse samenleving, casu quo het Nederlandse grootbedrijf, een klinkklaar belang heeft in het overeind houden van de internationale representatie, dan is het toch legitiem om daar een bijdrage voor te vragen? De overheid is er om dit soort dingen te regelen, en brengt burger en bedrijf de kosten van deze dienstverlening in rekening. Ze houdt daarbij in beginsel de blinddoek om: de belastingcenten gaan in de grote pot en vinden zonder schenkersinformatie hun bestemming. Dat is wel zo fijn, die neutraliteit.

De wereld anno 2013 blijkt anders. Wientjes heeft zichzelf op het schild gehesen om de missieposten te redden. Hij wordt daarbij toegejuicht door PvdA en VVD. Volgens VVD-Kamerlid Han ten Broeke is het een goed idee als bedrijven een consulaat sponsoren, zoals nu al bij feestdagen gebeurt. Of de diplomatenpost betaalde marktscans te laten uitvoeren om zakenkansen te zoeken en contacten te leggen. Ten Broeke ziet op die manier ‘legio mogelijkheden om geld uit de markt te halen.’

Foto: copyright ok. Gecheckt 27-09-2022

Duurzaam dichten in de wegwerpmaatschappij

Het klonk zo mooi: een duurzame gedichtenwedstrijd met als hoofdprijs het winnende gedicht op 100.000 pakken biologische melk. Welke dichter wil dat niet? Helaas is het nog niet zeker of het winnende gedicht van Uft van Duurstede op de melkpakken zal verschijnen.

Stel je voor dat jouw winnende dichtregels op een melkpak staan afgedrukt en dat ze worden voorgelezen aan menig ontbijttafel. Een paar melkpakken verder kennen de kinderen jouw gedicht helemaal uit het hoofd. Ze dragen het voor in de klas, aan de familie en aan elkaar. Jouw duurzame poëzie gaat de wereld in. Zoiets moeten de organisatoren van Dichten voor een bewoonbare aarde voor ogen hebben gehad. Deze poëziewedstrijd werd georganiseerd door een groepje vrijwilligers van de Protestantse Kerk van Amsterdam. Verschillende partijen uit de duurzame hoek ondersteunden deze activiteit. De jury werd gevormd door Hannemieke Stamperius, Theo de Boer, Marjolijn van Heemstra en Udo Doedens. Ze moesten een keuze maken uit 133 inzendingen.

Afgelopen donderdag vond de muzikale prijsuitreiking plaats op de immense zolder van het Van Limmikhof in Amsterdam. De beste gedichten waren op muziek gezet en werden ten gehore gebracht door verschillende zangers en musici. Het hoogtepunt van de avond was de gesproken column van Johan van de Gronden, directeur van het Wereld Natuur Fonds. Hij vulde de jury aan met zijn opmerking dat er veel schuldgevoel in de gedichten zit, er waren weinig lyrische inzendingen, geen odes aan de natuur. Hij eindigde met ‘De dichter moet er weer op uit. Je moet zoeken’.

Liegen en bedriegen in statiegeldland

Trouw bericht over een fraai staaltje manipulatie:

De verpakkingsindustrie heeft een onderzoek gedaan naar de perceptie van het publiek over het statiegeldsysteem. Wat blijkt: daar waar in 2010 minder dan 10% van de bevolking voor afschaffing was, vindt nu 70% van de bevolking afschaffing wel best.

Althans: als je lekker manipuleert met de vraagstelling en dan ook nog hier en daar flink wat er bij liegt…

 

Coca Cola’s voorkeur voor de wegwerpverpakking

Eerder deze week schreven we over het afkopen van het statiegeldsysteem bij Lidl en Aldi met behulp van verplichte afvalstoffenbijdragen. Vandaag beschrijft Jesse Frerik op Follow The Money de achterliggende motivatie van Coca Cola. Moraal van het verhaal: wegwerpverpakkingen leveren Coca Cola een sterkere marktpositie op ten opzichte van hun bottelaars en u betaald de rekening voor afvalverwerking dubbel en dwars. Aan de ene kant via hogere belastingen en aan de andere kant met uw tijd (als u meedoet met de periodieke acties om zwerfafval op te ruimen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.