Catalaanse separatisten staan op winst

Een echt referendum over de onafhankelijkheid van Catalonië mocht vorig jaar niet worden gehouden. Het werd een opiniepeiling die, geboycot door de tegenstanders, een score van 80% pro onafhankelijkheid opleverde. Zondag gaan de Catalanen zich er opnieuw over uitspreken bij de regionale verkiezingen. De polls aan het begin van deze week wijzen op een nipte overwinning voor de Catalaanse separatisten, de Junts pel Si (Gezamenlijk voor een Ja) en de radicaal linkse CUP (kandidaten voor de eenheid van het volk). Junts pel Si is een coalitie van de Convergència i Unió van de huidige president van de autonome regio Catalonië Artur Mas en enkele andere, voornamelijk linkse, groepen. In de leiding zit ook de voormalige groene Europarlementariër Raül Romeva . Zijn oude partij (ICV) vormt samen met Podemos een lijst onder de naam Catalunya, si que es pot (Catalonia, yes we can). Deze coalitie houdt vast aan een federaal Spanje. Ondanks de steun voor de separatisten lijkt de meerderheid van de Catalanen niet te verwachten dat het land zich volledig los kan maken van Madrid. In de hoofdstad heerst hoe dan ook een zekere mate van paniek. Er wordt gedreigd en angst gezaaid. De pensioenen en banktegoeden zouden op het spel worden gezet bij onafhankelijkheid.  Afscheiding zou automatisch leiden tot uittreden uit de EU en de eurozone. Het land loopt grote financiële risico's, waarschuwen de banken. Een fors dreigement kwam ook van de voorzitter van de Spaanse profvoetbalcompetitie. Barcelona zal niet meer mee kunnen spelen in de Primera Division, zei hij, als Catalonië onafhankelijk wordt. Dat staan de regels nu eenmaal niet toe. Het zou betekenen dat de club van Messi ook wordt uitgesloten van Europees voetbal. De ondergang van hun favoriete voetbalclub, zullen de Catalanen dat risico willen nemen? Voordat het zover komt, beloofde de Spaanse premier Rajoy, zal Spanje er alles aan doen een afscheiding te voorkomen. Maar zijn reputatie kreeg een flinke deuk nadat hij zich dinsdag in een interview vergaloppeerde over de kwestie van de nationaliteit van de inwoners van een onafhankelijk Catalonië.

Door: Foto: foto Eric Burniche, flickr.com

Ay Manuela, Manuela!

ELDERS - Vrouwen veranderen de politiek in Spanje. Na Barcelona krijgt ook Madrid waarschijnlijk een radicaal-linkse vrouw als burgemeester.

Manuela Carmena is een 71-jarige gepensioneerde rechter die tot voor kort in Madrid een winkeltje dreef met  babykleding, waarmee oud-gevangenen wat konden bijverdienen. Ze werd pas een paar maanden geleden overgehaald om de lijst Ahora Madrid aan te voeren voor de lokale verkiezingen.  De lijst verenigt een aantal linkse groepen, inclusief Podemos. Nu wordt ze waarschijnlijk de nieuwe burgemeester van Madrid. Haar partij werd met 20 zetels net niet de grootste. De conservatieven Partido Popular van Esperanza Aguirre, ook wel de Spaanse Margaret Thatcher genoemd, haalde een zetel meer. Maar met steun van de socialisten wordt nu gewerkt aan een linkse coalitie onder leiding van Carmena.

In Barcelona is ook een lokale linkse coalitie in de maak met Ada Colau van de winnende partij Barcelona en Comú als burgemeesterskandidaat. Colau is een activiste die zich populair heeft gemaakt door haar strijd tegen de huisuitzettingen. Door de economische crisis en de enorm oplopende werkloosheid konden steeds meer mensen hun hypotheek niet meer betalen. Ada Colau wist dankzij haar acties tegen de meedogenloze en inhalige banken vorig jaar bij de Europese verkiezingen al een enorme winst te behalen. Haar partij is net als die van Carmena in Madrid gelieerd aan Podemos. Anders dan de tot nu toe regerende partijen in Barcelona stelt Barcelona en Comú zich terughoudend op tegenover het Catalaanse nationalisme. In haar plannen stelt Colau de belangen van de inwoners van Barcelona boven die van de toeristen. Ze wil de komende zes maanden geen nieuwe hotels of toeristische appartementen meer in de Catalaanse hoofdstad.  Om te laten zien dat ze uit ander hout gesneden is dan haar politieke voorgangers heeft de nieuwe burgemeester haar salaris verlaagd van 12.000 naar 2200 euro per maand.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Demonstreren als hologram

VISUALISATIE - Wat doe je als je niet meer mag demonstreren? Dan zoek je andere manier om je ongenoegen duidelijk te maken.

Vrijdagavond protesteerde de actiegroep holograms for freedom in Madrid tegen de zogenaamde ‘muilkorfwet’ die het recht op demonstratie in Spanje aanzienlijk beperkt en torenhoge boetes in het vooruitzicht stelt bij overtreding.

Foto: foto: wikipedia

Spaanse Partido Popular slaat terug

ELDERS - Spanje is de afgelopen jaren het toneel geweest van vele, vaak massale demonstraties tegen het beleid van de rechtse regering van de Partido Popular.  In het zicht van de verkiezingen in 2015 probeert de PP het protest op voorhand in te perken.

Het heet een wet te zijn die de veiligheid van burgers moet garanderen, maar het is volgens de oppositie een vergaande inperking van de vrijheid van meningsuiting. De wet verbiedt demonstraties bij overheidsgebouwen, als er geen officiële toestemming is gegeven. De demonstranten riskeren een boete van maximaal 600.000 euro. Boetes kunnen rechtstreeks zonder rechterlijke tussenkomst worden opgelegd door de politie. Ook in het geval van beledigingen van autoriteiten. Buiten de PP is er geen steun voor de wet en onder de kiezers is de steun voor de regeringspartij inmiddels tot een minimum gedaald. Een opiniepeiling bracht aan het licht dat 82% de wet afwijst. Oppositiepartij PSOE kondigde aan de wet in te trekken als de partij daar na de verkiezingen de kans voor krijgt.

Dat de Partido Popular op deze manier het protest tegen de regering de kop in wil drukken mag verbazing wekken. De wet zal de afkeer van het rechtse beleid bepaald niet doen verminderen. Er is reden genoeg voor de Spanjaarden om in opstand te komen. De werkloosheid is nog steeds hoog, al noemt premier Rajoy de daling van het aantal werklozen ‘bemoedigend’. Volgens Eurostat heeft Spanje met Griekenland nog steeds de grootste problemen op de arbeidsmarkt met een werkloosheid van een kwart van de beroepsbevolking. Nog steeds is ongeveer de helft van de jongeren zonder werk. Van degenen die wel werken zit meer dan een derde op het minimumloon. Nog steeds worden mensen die hun schulden niet kunnen betalen uit hun huizen gezet. Spanje bezuinigt meer dan gemiddeld in Europa op de gezondheidszorg.

Foto: Pedro Ribeiro Simões (cc)

Miskoop

COLUMN - Omdat ik momenteel een cursus aan het voorbereiden ben over islamitisch Spanje, kocht ik een tijd geleden in mijn favoriete antiquariaat een boek dat daarover leek te gaan: The Mezuza in the Madonna’s Foot van Trudi Alexy. Oral histories exploring 500 years in the paradoxical relationship of Spain and the Jews, zegt de ondertitel. Ik verwachtte iets aan te treffen over de geschiedenis van joden in Spanje na 1492, toen de katholieke majesteiten Ferdinand en Isabella besloten alle joden Spanje uit te jagen.

Mijn nieuwe aanwinst bleek een miskoop, maar en wel hele gelukkige. Over Spaanse joden die ervoor kozen in Spanje te blijven, hetzij als converso, het zij als marrano (jood in het geheim) trof ik wel wat aan, maar bedroevend weinig. Het boek gaat voornamlijk over Joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog via het Spanje van Franco een veilig heenkomen zochten en daar in groten getale ook in zijn geslaagd. De auteur was er – als kind – één van.

Zij schetst in haar boek een beeld van de vluchtroute via Spanje door middel van interviews met gevluchte Joden, met mensensmokkelaars en hulpverleners. En passant probeert ze een antwoord te geven op de vraag hoe het mogelijk was dat de bevolking van een land met zo’n enorm vijandige houding tegenover Joden hen toch hielp toen dat nodig was en daarvoor zelfs druk weerstond van bondgenoot Nazi Duitsland om zich anders op te stellen. Dat antwoord komt niet heel goed uit de verf, maar de verhalen zijn een genot om te lezen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Spanje maakt vele vormen van protest strafbaar. Vrijheid van demonstratie ingeperkt

Spanje maakt vele vormen van protest strafbaar. Vrijheid van demonstratie ingeperkt

Lijstje:
-Photographing or recording police – 600 to 30.000€ fine.
-Peaceful disobedience to authority – 600 to 30.000€ fine.
-Occupying banks as means of protest – 600 to 30.000€ fine.
-Not formalizing a protest – 600 to 30.000€ fine.
-For carrying out assemblies or meetings in public spaces – 100 to 600€ fine.
-For impeding or stopping an eviction – 600 to 30.000€ fine.
-For presence at an occupied space (not only social centers but also houses occupied by evicted families) – 100 to 600€ fine.
-Police black lists for protesters, activists and alternative press have been legalized.
-Meeting or gathering in front of Congress – 600 to 30.000€ fine.
-Appealing the fines in court requires the payment of judicial costs, whose amount depends on the fine.
-It allows random identity checks, allowing for racial profiling of immigrants and minorities.
-Police can now carry out raids at their discretion, without the need for “order” to have been disrupted.
-External bodily searches are also now allowed at police discretion.
-The government can prohibit any protest at will, if it feels “order” will be disrupted.
-Any ill-defined “critical infrastructure” is now considered a forbidden zone for public gatherings if it might affect their functioning.
-There are also fines for people who climb buildings and monuments without permission. (This has been a common method of protest from organizations like Greenpeace.)

Foto: foto: anticapitalistes.net copyright ok. Gecheckt 10-11-2022

Nieuw links in Spanje, een voorbeeld?

ELDERS - Komt de politieke vernieuwing voor links uit Zuid-Europa?

De verrassing bij de Europese verkiezingen in Spanje was de gloednieuwe partij Podemos (We kunnen). Nog maar net opgericht aan het begin van dit jaar behaalde de partij van Pablo Iglesias (foto) eind mei 8% van de stemmen, goed voor vijf gedelegeerden in het Europese Parlement. De partij is voortgekomen uit de antikapitalistische protestbeweging die in Spanje enkele jaren geleden ontstond in reactie op de economische crisis. De afkeer van de gevestigde politiek in deze beweging is groot. Podemos heeft zich dan ook duidelijk gepresenteerd als een alternatief voor de oude politiek, met een grote nadruk op directe betrokkenheid van burgers bij de besluitvorming op alle terreinen. De organisatie van de partij moet dat ook bevorderen. Het programma is links-liberaal. Het bepleit publiek beheer van de economie en het terugdraaien van het Verdrag van Lissabon.  Verder heeft het een aantal groene en liberale doelen. Bij alles staat versterking van de democratie en zelfbeheer voorop.

Het ledental van Podemos is inmiddels de 120.000 gepasseerd. In de polls voor de nationale verkiezingen (hier and hier) staat de partij nu op ruim 20% van de stemmen. Evenveel als de oude socialistische partij PSOE. Deze week is het plan van de conservatieve regering om abortus moeilijker te maken ingetrokken, ook een van de actiepunten van de nieuwe partij.

Foto: © Copyright Johnny Durnan and licensed for reuse under this Creative Commons Licence.

Schotland, Catalonië, wie volgt?

ELDERS - Heel Catalonië is opgewonden over de kans dat Schotland volgende week voor onafhankelijkheid kiest: Waarom zouden wij geen referendum mogen houden?

Op 11 september 1714 verloren de Catalanen hun autonomie. Op deze nationale feestdag, “La Diada”, wordt sinds enkele jaren door massa’s mensen gedemonstreerd voor onafhankelijkheid van de Catalonië. Vorig jaar vormden 1,6 miljoen mensen een keten tussen de Franse grens in het noorden en de regio Valencia in het zuiden. In de demonstratie van gisteren, die naar schatting 1,8 miljoen deelnemers op de been bracht in een 11 kilometer lange optocht, was de voornaamste eis de erkenning van een referendum over de onafhankelijkheid.  De Catalaanse regering onder leiding van Arturo Mas is vastbesloten op 9 november de bevolking te consulteren. De centrale Spaanse regering is mordicus tegen een referendum. En daar zit het grote verschil met Schotland. Het Schotse referendum is tot stand gekomen in een overeenkomst tussen de Schotse regering en het Verenigd Koninkrijk. In Spanje heeft de conservatieve premier Rajoy een en andermaal laten weten dat er geen sprake kan zijn van een referendum. Afscheiding is tegen de Spaanse grondwet, dus een uitspraak daarover vragen is dat ook. Mas riskeert een conflict met het Constitutioneel Hof. De vergelijking met Schotland gaat ook helemaal niet op, meent Susana Beltran, de vice- voorzitter van de beweging tegen onafhankelijkheid. Catalonië is een regio en geen natie zoals Schotland. Maar dat zien de voorstanders natuurlijk geheel anders. De eigen taal en cultuur zijn belangrijke troeven voor een onafhankelijke natie. Nog belangrijker is misschien wel de economische positie van de regio. Catalonië is een rijke regio.

Closing Time | A Irmandade das Estrelas

Carlos Nuñez is een icoon van de muziek uit Galicia. De muziek uit dit noordwestelijke puntje van Spanje is een mengeling van Keltische en Spaanse invloeden, met nog een vleugje Latijns-Amerika erbij.

Nuñez heeft deze muziek met veel succes weer onder de aandacht weten te brengen nadat deze steeds verder in vergetelheid dreigde weg te zakken. Kenmerkend zijn de gaita (Galicische doedelzak) en de vele fluitjes waarop Nuñez een meester is (o.a. ocarina, de fluit waar hij in het filmpje het eerst op speelt).

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende