Nederland bouwt een surveillancestaat

Seksisme. migratie, basisinkomen, democratie en referenda. In de serie “Tegen de stroom in” spreken wetenschappers, experts en opiniemakers over oude zorgen en nieuwe oplossingen. Wanneer zijn die succesvol? Welke rol speelt geld en neoliberaal denken daarin? En verliest elke stroming uiteindelijk aan kracht en relevantie? Vandaag: Het garanderen van een vrije, veilige online samenleving is een taak van de overheid. Maar moet dat leiden tot een overgecontroleerde samenleving met brave volgzame burgers? Wie is de baas op het web? Directeur van het Rathenau instituut Melanie Peters en privacy-expert Xander Bouwman over de rol van overheden, bedrijven en burgers. “Privacy online gaat al lang niet meer over je foto op het internet”, stelt directeur van het Rathenau Insituut dr. ir. Melanie Peters. “Het gaat om al jouw gedrag op internet en de verzameling van die data. Het gaat niet om jou, maar om je profiel. Als dader, risicokind of nieuwsconsument.” Het vraagstuk rondom digitalisering is dan ook breder dan privacy vs. veiligheid. Onze rechtsstaat, democratie en menselijke waardigheid staan op het spel. Hoe autonoom kan je nog denken, wanneer algoritmes het nieuws bepalen dat je te zien krijgt? Hoe vrij ben je nog wanneer de politie voordat je ook maar iets hebt gedaan, je op basis van een dataprofiel al in de gaten houdt?’ Privacy-expert Xander Bouwman maakt zich zorgen over onze internetvrijheid. Gaan we toe naar een overgecontroleerde samenleving met brave volgzame burgers? Fundamentele waarden Peters: “We doen alsof digitalisering ons overkomt, maar het gaat erom dat we zelf keuzes maken om onze waarden te beschermen.” Op dit moment zijn overheid en bedrijfsleven niet voldoende toegerust om onze fundamentele rechten te borgen, stelt het Rathenau Instituut in een recent rapport. Digitalisering brengt ethische en maatschappelijke vraagstukken met zich mee. Nieuwe rechten zijn nodig volgens Peters. Bijvoorbeeld het recht om niet gemeten te worden. Digitale gezondheidsapps zijn handig, maar moeten geen voorwaarde zijn voor het afsluiten van een zorgverzekering. Robots kunnen een uitkomst zijn in de zorg, maar wat als je luier verschoond moet worden en de robot zegt ‘nee’? Om de menselijke waardigheid te garanderen, moet het een recht blijven om een mens, bijvoorbeeld een verpleegkundige, te laten beslissen of je bepaalde zorg nodig hebt of niet. Naast het maken van nieuwe wetten moeten we denken over hoe we bestaande wetten van toepassing maken op de digitale wereld. Het briefgeheim stelt veilig dat de postbode je brieven niet mag openen, maar wat als je baas meeleest met je mail? Om dit te waarborgen moet de grondwet gewijzigd worden, waardoor ook internetverkeer onder het briefgeheim valt. Peters: “Ik ben niet voor een minister van digitale zaken, er moet juist serieuze aandacht komen voor de digitale wereld op alle terreinen, in alle ministeries.”

Door: Foto: Mike Licht (cc)
Waan van de dag

Sleepwet zorgt in politiek voor generatieconflict

, door

Drie van de vier jongerenorganisaties van partijen die deel uitmaken van het kabinet-Rutte III zijn tegen de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. De JOVD, die bij de VVD hoort, en de Jonge Democraten van D66 gaan in de aanloop naar het referendum op 21 maart campagne voeren voor een ‘Nee’. Perspectief, de jongeren van de ChristenUnie, is tegen de wet, maar houdt zich bij de campagne afzijdig.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: copyright ok. Gecheckt 25-10-2022

Privacy – death by a thousand cuts

, door

OPINIE - Privacy is niet tastbaar. Het verlies van privacy is niet voelbaar. Daarom heeft u vast niet gemerkt dat uw privacy in de laatste 15 jaar door vele kleine sneetjes is verdwenen. En waarschijnlijk ook niet dat er vlak voor de zomer nog een stevige hap uit genomen werd. Door de Staat, wederom.

U weet wel, die Staat die er voor de burgers is. Die Staat met een grondwet waarin het recht op privacy keihard is vastgelegd. Die Staat mag u vanaf 1 januari altijd afluisteren, altijd meekijken met wat u op internet doet en altijd uw DNA opslaan.
Tenzij we dat tegenhouden via een referendum.

Maar voordat ik verder ga over dat referendum, eerst even wat meer over hoe we nu onze privacy al jaren aan het verliezen zijn.

Al vanaf begin deze eeuw neemt het parlement ieder jaar een paar wetten aan waarin een bepaald aspect van uw privacy wordt aangetast. Dat is nooit het doel van de wetten uiteraard. De meeste van die wetten zouden de veiligheid moeten verbeteren.
Zo moeten alle grote financiële transacties gerapporteerd worden, heeft iedereen permanent een legitimatiebewijs nodig (ook bij het stemmen), kunnen de uitleengegevens van bibliotheken opgevraagd worden, wordt u kentekenplaat bij willekeurig ritje meerdere malen gescand, moeten artsen en psychiaters in detail aan verzekeraars vertellen wat er met patiënten aan de hand is, wordt bijgehouden met wie u mailt en belt en welke websites u bezoekt, mag u overal preventief gefouilleerd worden en wordt al vanaf de geboorte van ieder kind middels ruim duizend vragen alles vastgelegd over zijn of haar wel en wee en dat van de ouders.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Mededeling

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige