Tegenlicht zendt vanavond een uitzending uit over Big Data en de journalistieke kansen die dat biedt. Als case study dient het South Pars-gasveld in Iran, waar Shell jarenlang in heeft willen investeren. In 2008 trokken ze zich onder internationale (maar vooral Amerikaanse) druk terug uit het project. Hoeveel geld ze dat gekost heeft, is niet bekend. Wel had Shell in het voorjaar van 2012 een schuld van 1 miljard dollar bij de Iraanse overheid voor de levering van ruwe olie. Die schuld is inmiddels met dagrente opgelopen tot 2,3 miljard dollar. In de uitzending van Tegenlicht vanavond wordt aandacht besteed aan de casus en aan de rol die de Nederlandse overheid speelt bij Shell-projecten. Sargasso en Tegenlicht maakten samen een tijdlijn bij dit onderwerp. Vanaf 1977, toen de beruchte 'last handshake' tussen Jimmy Carter en de shah Rezi Pahlavi gefotografeerd werd, tot september 2013 zijn belangrijke momenten in de relatie tussen de VS, Iran, Nederland en Shell opgenomen. Bekijk de tijdlijn en ontdek hoe cruciale momenten in de relatie tussen Iran en de VS er mede toe geleid hebben dat Shell een zeer lucratief project kwijtraakte en hoe de Nederlandse overheid dat achter de schermen heeft geprobeerd tegen te houden.De tijdlijn is het best te bekijken op volledig scherm. Met medewerking van Jasper Koning. De uitzending van Tegenlicht 'Big Data: de Shell search' is vanavond om 21.00 op Nederland 2 te zien. Morgen is er om 20.00 een Tegenlicht Meet Up over de uitzending in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam, waarbij experts met elkaar in discussie gaan en een nieuwe journalistieke tool getest wordt. Toegang is gratis.
Tegenlicht onderzoekt hoe je met behulp van big data kunt doordringen in gesloten bolwerken. Wat geven deze enorme informatiestromen prijs over een multinational als Shell?
Sargasso maakte in samenwerking met Tegenlicht een tijdlijn bij de uitzending. Eerder dit jaar berichtten we trouwens al dat Shell de uitgaven aan lobbywerk in de VS flink heeft opgeschroefd.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
ACHTERGROND - Kort na de presentatie van de kwartaalcijfers van Shell maakte de hoogste baas van Shell Nigeria, Mutiu Sunmonu, bekend dat het bedrijf zich zal terugtrekken uit de Nigerdelta. Sabotage en diefstal maken de oliewinning in dat gebied tot een verliesgevende activiteit. De makkelijk winbare, winstgevende olie is op.
In januari 2013 werd Shell Nigeria door een Nederlandse rechter veroordeeld tot het betalen van schadevergoeding aan een Nigeriaanse boer. De olielekkages op het land van de boer werden veroorzaakt door sabotage, maar de rechter vond dat Shell Nigeria de zorgplicht had geschonden en nalatigheid verweten kon worden. Het moederbedrijf Shell werd vrijgesproken.
Afgelopen week maakte dat moederbedrijf bekend dat de winst over het tweede kwartaal slechts 2,4 miljard dollar bedroeg. Het tweede kwartaal van 2012 bracht nog 6 miljard dollar winst in het laatje.
De winst werd vooral gedrukt door een afboeking van 1,8 miljard dollar op de waarde van schaliegasreserves in de VS. De afboeking werd gedaan op grond van ‘de meest recente inzichten uit de resultaten van exploratie- en evaluatieboringen en productiegegevens,’ aldus het concern. Kennelijk zijn de schaliegasreserves in het verleden veel te rooskleurig ingeschat.
Een tweede oorzaak van de winstdaling is de lagere productie van olie- en gas. Die daalt al jaren. Het afgelopen jaar is met name de productie in Nigeria gedaald door sabotage en diefstal, terwijl de kosten van exploratie en oliewinning in Nigeria sterk zijn gestegen. Shell-topman Peter Voser zei in een toelichting: ‘Hogere kosten, exploratiekosten en andere uitdagingen in Nigeria vormen de spreekwoordelijke druppel. Een aantal factoren ondermijnen ons resultaat, maar het resultaat is duidelijk teleurstellend.’
ANALYSE - Twee nieuwe scenario’s van Shell moeten ons tot actie dwingen.
Misschien vindt u het vreemd dat ik deze column open met een gebed, toegeschreven aan de Amerikaanse theoloog Reinhold Niebuhr (1892–1971), maar dat was de tekst die me binnenviel tijdens de discussie over de nieuwe Shell-scenario’s, medio maart in Den Haag:
“Heer, geef me de gelatenheid om de dingen die ik niet kan veranderen te accepteren,
de moed om te veranderen wat ik kan,
en de wijsheid om het verschil te weten”.
Nieuwe Shell-scenario’s zijn altijd de moeite waard. Dankzij zijn eerste scenario-analyses hield Shell begin jaren ’70 als enige oliebedrijf rekening met de mogelijkheid van een forse olieprijsstijging. Het bedrijf was voorbereid, zijn concurrenten niet. Alleen al deze historie nodigt ertoe uit Shell-scenario’s met bovengemiddelde interesse te bestuderen.
Elk van de twee nieuwe scenario’s, mountains en oceans, heeft een eigen plot.In mountainsdoen overheden pogingen om energiemarkten bij te sturen, in oceans amper. De energiewereld in mountains wordt gedomineerd door gas, met veel CO2-afvang en opslag (CCS) om de CO2-uitstoot nog enigszins binnen de perken te houden. Dat lukt amper: de mondiale 2oC-doelstelling wordt overschreden. De energiewereld in oceans wordt vooral gedomineerd door marktkrachten. De energievraag groeit harder dan in mountains, en leunt aanvankelijk sterker op fossiele brandstoffen olie en kolen. Later groeit zonne-energie zeer snel; vanaf 2060 is zon zelfs de belangrijkste energiebron. Maar er is amper CCS, waardoor de 2 oC-doelstelling in oceans nog ruimer wordt overschreden dan in mountains.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
En niet de minste.
ANALYSE - Medewerkers van Nederlandse multinationals dragen miljoenen bij aan de Amerikaanse verkiezingscampagnes. Onduidelijk is of dat uit eigen politieke interesse van die werknemers gebeurt, of dat die donaties vanuit het bedrijf worden gestuurd.
Aegon, Ahold, Reed Elsevier, ING, Heineken, Shell. Deze en andere Nederlandse multinationals duiken veelvuldig op in de lange lijst met gedoneerde geldsommen aan de Amerikaanse verkiezingscampagnes. The Sunlight Foundation en OpenSecrets.org houden deze donaties minutieus bij. De bijdragen tot het tweede kwartaal van dit jaar zijn openbaar. Wat hebben wij in die enorme hoeveelheid data gevonden?
Transparantie
Volgens een besluit van het Congres in de Verenigde Staten moet van elke donatie van meer dan 200 dollar aan een politieke campagne inzichtelijk zijn wie dat bedrag gaf en aan welke kandidaat. Ook moet te zien zijn voor welk bedrijf hij of zij werkt, wat zijn functie daar is en welk bedrag er is gedoneerd. Zo is te zien wie er denkt belang te hebben bij het financieel steunen van een kandidaat voor een regeringspost, of dat nu een gouverneur of de president is.
De Sunlight Foundation houdt al deze donaties bij. ‘Patronen in donaties kunnen belangrijke informatie bevatten voor stemmers, onderzoekers en anderen. En in sommige gevallen kan een cluster van donaties binnen één bedrijf erop duiden dat er een ‘gebundelde’ contributie komt uit die organisatie,’ schrijft het instituut.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Voser pleit voor één klimaatdoel: de reductie van CO2-uitstoot. ”Als je daaraan een stevige CO2-prijs koppelt, dan wordt dat doel vanzelf op de meest efficiënte manier gehaald.” Het complete interview in de Volkskrant.
NIEUWS - Door een storm sloeg de Shell boorschip Kulluk op drift. De crew werd van boord gehaald. In oktober lieten we al zien hoe dicht deze boortoren, met veel olie en andere vuiligheid aan boord, bij een natuurgebied zit.
Boren in het Noordpoolgebied, met z’n extreme weer, is vragen om problemen.
En waarom schuift de VS hem naar voren als vervanger voor Bashar al-Assad wanneer het Syrische regime valt?
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.