Kunst op zondag – Evil does not live here

The Bosnian War was not the product of "ancient ethnic hatreds." Neighbor did not suddenly and savagely turn upon neighbor. The bloodletting came after ultra-nationalists mounted massive propaganda campaigns to incite fear and hatred. That was the tragedy of the war. Propaganda twisted perception, transforming neighbors into sworn enemies and innocent civilians into targets. I left Bosnia deeply shaken by the power of propaganda and the ability of ordinary people to rationalize their actions, no matter how brutal. Tja. Het is inmiddels alweer een kleine dertig jaar geleden dat die oorlog in Bosnië voorbij is. Toch zullen deze zinnen van de journalist David Rohde, uit het voorwoord van Evil Does Not Live Here, bij menigeen toch de indruk wekken dat ze ook in de huidige tijd op menig plek op de wereld van toepassing hadden kunnen zijn. Evil Does Not Live Here is een indrukwekkend boek van Daoud Sarhandi en Alina Boboc, waarin posters uit de tijd van de oorlog in Bosnië te zien zijn. Kritisch, anti-oorlog, nationalistisch, pure propaganda: het zit er allemaal in. De titel van het boek is een slogan op één van deze posters, uit Tuzla, een statement tegen het nationalisme daar. Uiteraard laten we bij Kunst op zondag graag direct plaatjes en beeldmateriaal zien, maar in dit geval is het een beetje een doorklikpuzzel: op het boek zit uiteraard copyright. En hoewel dat niet van alle afbeeldingen in het boek van toepassing zal zijn (van enkele makers van de Bosnisch-Servische propagandaposters wordt expliciet vermeld dat ze zich schamen voor hun werk en er niet meer mee geassocieerd willen worden), kost het wat al te veel tijd om dat voor elk plaatje uit te zoeken. En we nemen op dit punt liever geen risico's, want we hebben al genoeg last gehad van de copyrightmaffia. Gelukkig kunnen we op het internet gewoon doorklikken, en daar nodig ik jullie graag toe uit. Want in het boek is behoorlijk indrukwekkend beeldmateriaal te zien. Onder andere de posters van het Sarajevo film festival, dat startte in de jaren dat de stad werd belegerd. Hier vind je bijvoorbeeld een iconisch beeld van een cellist in de ruïnes. Ook voor het culturele winterfestival werden posters gemaakt over de oorlog, zie bijvoorbeeld hier. Propagandaposters zijn er ook volop te zien in het boek. Zoals deze, voor de rechts-nationalistische partij HDZ van Franjo Tudjman - enerzijds geprezen omdat hij zijn land succesvol verdedigde tegen agressie uit Servië, anderzijds veroordeeld voor het voeren van eenzelfde nationalistische agenda als in Servië, ten koste van onder andere Bosnië (berucht is de meeting die hij had met zijn gezworen vijand Milosevic, waar ze tijdens een dinertje Bosnië onder elkaar verdeelden, door middel van schetsjes op een menukaart). Een mooi voorbeeld van propaganda van Bosnisch-Servische huize is hier* te vinden: je ziet hier (derde afbeelding onder 'summary') de EU-vlag die besmeurt wordt met groene verf en op een gegeven moment daaronder verdwijnt - symbool voor de moslimoverheersing waar de EU onder gebukt zal gaan in de toekomst, en waar Bosnië blijkbaar voor gaat zorgen. Best knap voor een ministaatje waarvan het grootste deel van de inwoners ook nog eens christelijk is - maar goed, Europeanen bang maken met moslims is een beproefd recept. Op diezelfde website staat een andere interessante plaat (de onderste afbeelding): Bosnië, als hulpeloze vrouw, die wordt afgeslacht door drie draken, de nationalisten van elk van de drie (dominante) bevolkingsgroepen: de Bosnische moslim-draak blinddoekt haar, de Kroaatse draak steekt haar in de rug, en de Servische draak hakt haar aan stukken. Voor veel meer van dit 'moois', bestel of leen het boek vooral ergens. Van harte aanbevolen. Nog niet genoeg gehad? Op deze pagina staat een stukje van de auteur met 18 afbeeldingen van posters, die deels wel en deels niet terugkomen in Evil does not live here. O ja, en dat kwaad: dat leefde er natuurlijk wel degelijk. Wellicht is het enige troost dat vele van de hoofdverantwoordelijken uiteindelijk niet hun terechte straf zijn ontlopen, maar zijn veroordeeld voor het Joegoslavië-tribunaal. Of dat ook het geval gaat zijn voor de bloeddorstige oorlogsmisdadigers uit de huidige tijd moet maar blijken.     *Deze link leidt overigens naar een webpagina over een ander posterboek over de oorlog in Bosnië, ook geschreven door Daoud Sarhandi - het is me niet duidelijk of dit een herziene editie is, of dat het gaat om een ander boek van dezelfde schrijver over hetzelfde onderwerp.

Door: Foto: De graven van Radimlja
Waan van de dag

Bosnische Serviërs richten standbeeld op voor man die WW1 ontketende

, door

Vandaag honderd jaar geleden:

Marking the eve of the centennial of the beginning of World War I in their own way, Bosnian Serbs on Friday unveiled a monument in their part of Sarajevo to the man who ignited the war by assassinating the Austro-Hungarian crown prince on June 28, 1914. […]

During the unveiling ceremony Friday, a young actor dressed as shooter Gavrilo Pricip ran on the stage and fired two shots in the air. He then cited a poem Princip wrote in captivity which was followed by a Serbian folk dance. Later the actor pointed his gun into the air while posing in front of Princip’s statue as people in the crowd shouted he should “shoot at NATO” or “shoot at the EU.”

“Gavrilo Princip was a freedom fighter and the Austro Hungarian empire was an occupier here,” said the president of the Bosnian Serb half of the country, Milorad Dodik, after he unveiled the 2 meters-high bronze statue.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Geheime inzet Nederlanders niets nieuws

, door

[i]GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Dit kunnen stukken zijn die we -uiteraard met toestemming- overnemen van andere weblogs, of die via onze mail binnenkomen. Hieronder een column van [url=http://www.kajleers.nl/index.php/2009/02/geheime-inzet-nederlanders-niets-nieuws/]Kaj Leers[/url][/i].

Nederland kent veel openheid. Juist daarom gebeurt hier zoveel in het geheim. Zoals het inzetten van militairen.

In het NOS Journaal van donderdag 5 februari speculeerde een Amerikaanse oud- militair over de mogelijke inzet van Nederlandse speciale troepen in Irak, tijdens de Amerikaanse invasie van dat land.

“Ik gok maar wat,” zei hij, antwoordend op vragen over de mogelijke inzet van Nederlandse troepen.

De Amerikaan was generaal geweest, lid van de nationale chefs van staven, en het is absoluut niet gek dat hij die gok maakte. Want Nederlandse troepen zijn wel vaker in het geheim ingezet, zonder dat het publiek of zelfs de Tweede Kamer daarvan wisten.

Eén voorbeeld van zo’n geheime inzet was de zending van een groepje commando’s naar de bergen rond Sarajevo tijdens de burgeroorlog in voormalig Joegoslavië, nog vóór er sprake was van het Dayton-akkoord.

Deze commando’s moesten de Bosnisch-Servische troepen observeren die Sarajevo belegerden en dagelijks beschoten, zo meldt een zeer betrouwbare bron.

Voor wie nu zijn schouders ophaalt: die Nederlandse troepen, en hun Britse collega’s, mochten daar toen helemaal niet zijn. Ze zaten middenin een oorlogszone, zonder enig mandaat en omringd door Bosnische Serviërs die gesteund werden door Servië, destijds de favoriete bondgenoot van Rusland.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Quote du Jour

Quote du Jour | Karadzic wist het

, door

“The accused knew throughout the course of the 44-month siege that his forces were shelling and sniping at civilians and creating conditions of terror for the citizens of Sarajevo” (France24)

De aanklager van het Joegoslavië-tribunaal stelt dat Radovan Karadzic wist van de terreur die de (Bosnisch-) Servische troepen uitoefenden op de bevolking van Sarajevo. Dat is nogal een understatement aangezien Karadzic destijds de Russische schrijver Eduard Limonov uitnodigde om voor de camera te komen schieten op Sarajevo. De Russische gast van Karadzic schoot als sluipschutter op de burgers van deze multiculturele stad in Europa, terwijl hijzelf een telefoontje pleegde naar zijn vrouw.

Quote du Jour

Quote du Jour – Terrible irony

, door

There is a terrible irony unfolding in Bosnia. Radovan Karadzic is at last on his way to the Hague. But the division of Bosnia that was his dream is now more likely than at any time since he became a fugitive. (The Observer)


Volgens Paddy Ashdown, de voormalige Hoge Vertegenwoordiger van de internationale gemeenschap in Sarajevo, dreigt Bosnië uiteen te vallen. De Republika Srpska (onderdeel van Bosnië) dreigt zich aan te sluiten bij Servië, waarschijnlijk zullen daarna de Bosnische Kroaten dit voorbeeld volgen en zich aansluiten bij Kroatië. Jaren van succesvolle wederopbouw zullen dan voor niets zijn geweest aldus Ashdown. In een dergelijke situatie zal de positie van de Bosnische moslims ernstig verzwakken en heeft de politieke psychopaat Karadzic toch nog zijn zin gekregen.