Salonpopulisme in de polder

Populisme als inhoudelijke boodschap, mits goed beargumenteerd, kan soms best hout snijden, vindt Matthijs Rooduijn. In eerste instantie was ik niet zo enthousiast over de term ‘salonpopulisme’. NRC-journalist Pieter van Os ontwikkelde deze term om te laten zien dat populisme niet alleen iets is voor lageropgeleiden en partijen als de PVV, maar ook in steeds sterkere mate wordt uitgedragen door politici van gevestigde politieke partijen, journalisten van kwaliteitsmedia en andere politiek betrokken professionals. Populisme is al een lastig begrip. Ook nog eens met een specifieke salon-vorm van populisme komen maakt de boel alleen maar nog ingewikkelder. Nu denk ik dat hij toch een punt heeft. Laat me dat verduidelijken aan de hand van drie voorbeelden. Eerst even heel kort en bondig een definitie van wat populisme is: de boodschap dat het goede volk wordt uitgebuit/verraden/genegeerd door een slechte elite. Het doel van populisme is de wil van het volk (weer) centraal te stellen.

Door: Foto: Dr Case (cc)

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.