Recensie Zomergasten met Pieter Waterdrinker

Het is voor het eerst dat ik, op verzoek, een hele uitzending van Zomergasten heb uitgezeten. En dat met een gast die ik eigenlijk niet kende, behalve van het journaal. Maar ik moet zeggen dat ik best heb genoten. Pieter Waterdrinker is een goede verteller en een buitengewoon sympathieke man. Empathisch is het woord dat al een tijdje door mijn hoofd zingt. Een Russisch spreekwoord dat Pieters vrouw graag gebruikt is: Hij schrijft zoals hij ademt, en hij ademt zoals hij schrijft. Mooi en passend. Want hij blijft graag dicht bij zichzelf als hij schrijft, hij verzint geen hele nieuwe werelden of omstandigheden maar put uit eigen ervaring. Of, zoals hij het zelf zegt, uit de dampkring van zijn eigen bestaan. (Nee, ik ga het niet hebben over Janine, daar zijn de meningen over verdeeld maar die doen totaal niet ter zake.)

Door: Foto: Zomergasten_2018_waterdrinker.jpg

Zomergasten 2018 met Pieter Waterdrinker

NIEUWS - Vanavond een ooit ten onrechte veroordeelde schrijver in VPRO’s Zomergasten. Pieter Waterdrinker. In zijn Zomergastenprofiel zegt hij:

In mijn leven, in mijn werk, in mijn literatuur staat altijd één ding centraal: de mens en zijn vaak bizarre lot op deze aardbol.

Nou, daar kan hij over meepraten. Bijvoorbeeld omdat hij in 1999 werd veroordeeld tot een geldboete omdat een van zijn personages in zijn roman ‘Danslessen’ een antisemitische opmerking maakte. Dat personage had precies dezelfde naam en functie als de burgemeester van Zandvoort, die een klacht indiende.

Dat leidde dus tot die boete, maar in hoger beroep werd Waterdrinker vrijgesproken.

Dat het Openbaar Ministerie tot vervolging is overgegaan is miraculeus. Er was immers jurisprudentie. Eerder waren Gerard Reve en Willem Frederik Hermans vrijgesproken omdat de rechter begreep dat een roman een verzinsel is en dus geen echte belediging kan bevatten die serieus moet worden genomen.

En daarmee komen opnieuw op Waterdinkers ervaringen als “mens en zijn vaak bizarre lot op deze aardbol”. Want 20 jaar na zijn debuut, elf romans en vier nominaties voor literatuurprijzen verder, lijkt het er op dat hij maar niet zo wereldberoemd Reve en Hermans gaat worden.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

‘Een beetje bescheidenheid zou het westen sieren’

De Amerikaanse econoom James Galbraith (zoon van J.K.) blikt terug op de pogingen van het westen om na de ontmanteling van de Sovjet-Unie de wereld te veroveren.

The big idea of the 1990s was that a unified open liberal world order dominated by banks could bring democracy and prosperity to the East. (…)The promise of prosperity faded in an orgy of privatization, asset-stripping and wage and pension theft and demographic disaster. By the late 1990s, the hoax had been openly exposed, corrective measures had to begin, and the Russian flirtation with “Western” democracy was over.

Over het tijdperk Bush/Cheney:

Globalization became a synonym for accepting that one country, working in its own interest and heeding no-one else, would set the terms by which the world was governed, throwing its military force into the balance even long after it became obvious to any detached observer by how much benefits fell short of costs.

Galbraith’ conclusie:

For the West, all this poses a deep and difficult question. Having squandered your reputation for superior values, having debased democracy before finance, having shown disregard for the postwar structures of international law and, at the same time, having demonstrated that Mao was not far off when he coined the accolade “paper tiger” – how, having done all of this, do you restore your reputation and your position in the world?

A bit of humility, of recognition that the delusion of “globalization” as it was conceived twenty years ago by very foolish people, cannot be sustained, and a program of national and regional reconstruction focused on the most urgent social, resource and climate challenges – that might be the right way to start.

Foto: quixotic54 (cc)

Iran-deal: Van America first naar America all alone?

ANALYSE - Koffiedik-kijken met Klokwerk: het zou best wel eens kunnen dat de VS met het opzeggen van de Iran-deal vooral zichzelf isoleert. Voor een oorlog van de VS met Iran hoeven we vooralsnog wellicht niet te vrezen. 

Het opzeggen van de Iran-deal door Donald Trump houdt de gemoederen flink bezig. Veel mensen aan de linkerzijde vooral vinden het een ramp voor de diplomatie, en verwachten dat het een opmaat zal vormen naar een wapenwedloop en uiteindelijk een oorlog van de VS tegen Iran. Veel mensen ter rechterzijde, zoals columnist Afshin Elian, noemen het juist een moedige zet. Iran is volgens deze mensen een gevaar, of ze nu een gesprekspartner is of niet, en isolatie van Iran is alleen maar goed. Wellicht hopen ze stiekem zelfs op die oorlog.

Het blijft natuurlijk koffiedik kijken, maar ik denk dat beide een verkeerde inschatting maken. Ik heb goede hoop dat er geen wapenwedloop komt, en geen oorlog met Iran, en geef het een goede kans dat de diplomatie uiteindelijk zelfs zal zegevieren.

Wat opvalt aan het standpunt van Elian, is dat hij verwijst naar de eerdere afwijzing van de Iran-deal door Saudi-Arabië, Israël en Egypte. Mijn reactie zou zijn dat als je die landen nodig hebt als kompas voor wat goed is voor de wereld en het Midden-Oosten, er ergens toch een draadje is losgeraakt.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Strongman Trump

Interessante opinie over de buitenlandvisie van Trump:

He wants a world he intuitively understands: of individual nations, in which the most powerful are free to bully the others. He wants an end to transnational migration, especially from south to north. It unnerves him. He believes that warfare should be engaged not to defend the collective peace as a last resort but to plunder and occupy and threaten. He sees no moral difference between free and authoritarian societies, just a difference of “strength,” in which free societies, in his mind, are the weaker ones. He sees nations as ethno-states, exercising hard power, rather than liberal societies, governed by international codes of conduct. He believes in diplomacy as the meeting of strongmen in secret, doing deals, in alpha displays of strength — not endless bullshit sessions at multilateral summits. He’s the kind of person who thinks that the mafia boss at the back table is the coolest guy in the room.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Hulspas weet het | Als wodka voor de ziel

COLUMN - Generaals denken altijd in termen van de vorige oorlog, zo luidt het gezegde. Staatslieden doen dat blijkbaar ook, zo bleek uit de recente toespraak van Vladimir Poetin. Het buitenland luistert niet naar Rusland, zo klaagde hij. Maar met onze nieuwe wapens zullen ze wel moéten luisteren! De Russische leider demonstreerde daarmee ten eerste een oeroude constante in de Russische buitenlandse politiek: een chronisch onvermogen om vrienden te maken. Gelijkwaardigheid bestaat niet. Rusland wordt al eeuwenlang slechts omringd door vijanden en vazalstaten. (‘De vrienden van Rusland,’ zei tsaar Alexander III al, ‘zijn het leger en de vloot’). En met de verkiezingen in aantocht, roffelde Poetin op dat oude blikken trommeltje: wij Russen, ze motten ons niet! we staan alleen!

Daarnaast demonstreerde Poetin met zijn wonderwapens hoezeer hij de gevangene is van de droom van het machtige Rusland, en een kind van de Koude Oorlog. De Russische economie is de zestiende van deze wereld. Ze hapert aan alle kanten. Maar net als de oude communistische leiders liegt Poetin de bevolking voor dat Rusland het verdient op de eerste rij te zitten. En als de rest niet opschuift, zal hij die plek veroveren door met wonderwapens te dreigen.

Foto: rchappo2002 (cc)

Moskou weigert opening archief Wallenberg

ELDERS - Het is nog steeds niet duidelijk wat er met de Zweedse diplomaat Wallenberg na de oorlog in de Sovjet-Unie is gebeurd.

Nabestaanden van Wallenberg proberen al decennia lang opening van zaken te krijgen in Rusland. Vorig jaar verloren ze een rechtszaak tegen de FSB, de Russische geheime dienst. Deze week werd hun beroep afgewezen. De dienst zou de familie toegang tot de archieven weigeren met een beroep op de privacy van de nabestaanden van Wallenberg’s medegevangenen.

In de Tweede Wereldoorlog heeft de Zweedse diplomaat Raoul Wallenberg, eerste secretaris van de Zweedse ambassade in Boedapest, duizenden Hongaarse Joden gered door te voorkomen dat het grootste Jodengetto werd uitgemoord en door talrijke Joden een quasi tijdelijk paspoort te verstrekken voor het neutrale Zweden. Hij werd in januari 1945 na de bevrijding van Boedapest door het Rode Leger meegenomen naar Moskou. Daarna is niets meer van hem vernomen.

Pas in 2016 is hij door de Zweedse overheid officieel dood verklaard.

Na de beëindiging van het Sovjet-regime in 1991 is een poging gedaan de lotgevallen van Wallenberg te achterhalen door archiefonderzoek en interviews met nog levende medewerkers van de geheime dienst. Maar dat leverde onvoldoende duidelijkheid op. Sommigen geloofden zelfs dat Wallenberg nog in leven was. De onzekerheid over zijn lot werd gestimuleerd door twee elkaar tegensprekende documenten: een overlijdensakte (wegens hartfalen) van 17 juli 1947 en een rapport van zijn verhoor in de Loebjanka-gevangenis op 23 juli 1947.

Halbe Zijlstra verzon ontmoeting met Poetin

Op een VVD-congres beweerde Zijlstra dat hij in 2006 met een Shell-delegatie was uitgenodigd in de datsja van Poetin, waar deze zou hebben gesproken over het verlangen Groot-Rusland weer op te tuigen.

Als minister van Buitenlandse Zaken komt die leugen ‘m nu in de kont bijten. Zijlstra zegt tegenover de Volkskrant dat hij het verhaal had van een kennis, die hij af wilde schermen van repercussies.

Foto: Stuart Rankin (cc)

Er komt geen Europees ministerie van de waarheid…zeggen ze

OPINIE - Een Ministerie van Waarheid zou niet de bedoeling zijn. Maar de EU en de lidstaten bemoeien zich wel heel stevig met het waarheidsgehalte van de media.

GeenStijl is door EUvsdisinfo van de zwarte lijst gehaald. De verwijdering van de website komt nadat GeenStijl had gedreigd met een rechtszaak tegen het Europese bureau dat Russische desinformatie publiceert. Volgens de site had GeenStijl in het artikel geschreven dat Oekraïne een ‘erg corrupt en fascistisch land’ is. Een door de Oekraïense overheid in het leven geroepen propagandabureau had GS, TPO, De Gelderlander en NPO Radio 1 aangemeld bij de Europese desinformatiebestrijders. Maar eerder al was duidelijk geworden dat ze bij Promote Ukraine niet goed kunnen lezen; of gewoon bevooroordeeld zijn. De vrijwilligers die de berichten voor EUvsDisinfo leveren hebben wel heel veel werk verricht het afgelopen jaar. Een Oekraïens weekblad telde maar liefst 1310 gevallen van Russische propaganda die door de EU-waakhond zijn ‘ontmaskerd’.

De East StratCom Task Force in Berlijn is door de EU in maart 2015 opgericht om Russische desinformatie te ontkrachten. De organisatie kreeg eind vorig jaar van de Europese Commissie € 1,1 miljoen toegezegd om de activiteiten voorlopig voort te zetten. Iedereen kan gevallen van desinformatie melden. Ze worden zonder nadere controle op de site gezet, wie een fout ziet kan het achteraf melden. Met als gevolg dat alle journalistiek die Poetin-bashers niet bevalt aan de schandpaal wordt genageld. De EU faciliteert feitelijk een uitlaatklep voor anti-Rusland jagers.

Vorige Volgende