Recensie | Niets te verbergen – Aglaia Bouma

Hoe schrijf je in hemelsnaam een recensie van een boek dat je zelf geschreven zou kunnen hebben. Niet het verhaal in deze vorm dan, maar wel het thema. Een tragikomedie in een enigszins dystopische toekomst. Dan kan je toch nauwelijks een objectief oordeel geven. Maar goed, het boek verdient wel wat aandacht. Niets Te Verbergen van Aglaia Bouma is een zeer vlotte roman die zich in de nabije toekomst van Nederland afspeelt. De navolgelingen van Opstelten en Teeven cs hebben in het belang van de burger de privacy nog veel verder afgebouwd en ruim twintig jaar dossiervorming (denk EKD en EPD) maakt van iedereen een verdachte. Maar het boek is geen zware of zwarte verhaling. Nee, aan de hand van het leven van een dame van lichte zeden krijgen we een vlotte vertelling van een korte periode in haar leven op smeuïge wijze voorgeschoteld. Dat het daarin van kwaad tot erger gaat en ik bij tijd en wijle ziedend was om wat er gebeurde, ach, dat deerde het vlotte leestempo niet.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 07-11-2022
Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Gratis meesterwerk: Het land van herkomst

RECENSIE - Deze zomer bespreekt Marc van Oostendorp elke donderdag een gratis te downloaden meesterwerk uit de Nederlandse literatuurgeschiedenis. Deze week: ‘Het land van Herkomst’ van E. du Perron, uit 1935.

Wie ben ik? Hoe kan ik dat uitzoeken? Moet ik niet op zijn minst een beetje rust hebben om daarover na te denken? Rust in mijn privé-leven, rust in mijn omgeving, rust in mijzelf?

Nee! Wie gaat wachten tot de omstandigheden ideaal zijn, komt nooit toe aan een beetje nadenken over zichzelf. Dat moet E. du Perron gedacht hebben toen hij in de vroege jaren 1930 aan Het land van herkomst begon. Hij had net een nieuwe liefde. Zijn moeder was onverwacht overleden en bleek vooral ellende te hebben nagelaten. De nazis rukten op in Europa. Du Perron besloot in zijn jeugd te gaan graven.

Hij besloot alle onrust ook in dat boek op te nemen. In de roman – de hoofdpersoon heet Arthur Ducroo, maar er is vermoedelijk nog nooit ook maar één lezer geweest die dacht dat dit iemand anders was dan Du Perron – vertelt de schrijver twee dingen tegelijk: over de jeugdjaren van Ducroo, die zich vooral in Nederlands Indië afspeelden, en over zijn heden waarin hij probeert de nalatenschap van zijn moeder geregeld te krijgen, verslag doet van het opkomend nationaal-socialisme en het communisme, en allerlei gesprekken voert met vrienden – over de liefde, over de politiek en zelfs ook over het boek Het land van herkomst.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Geloofwaardige romans

Regen in Londen, 1897. Dat moet een mooie tijd zijn geweest. Weliswaar las je nooit in de literatuur van die dagen dat de hoofdpersoon stierf aan de pokken of aan de malaria of aan de mazelen, maar sommige bijfiguren in die boeken stierven er wel aan. Op muziekgebied gebeurde er in dat jaar eigenlijk niets, alleen Klughardt kwam met zijn 4de symfonie, maar daar moet je van houden. Dukas werkte aan zijn Tovenaarsleerling. Bram Stoker publiceerde in 1897 zijn nog steeds beroemde boek Dracula – eigenlijk een nogal armetierig verhaaltje, volgens mij, maar goed – en H.G. Wells publiceerde zijn The invisible man, een boek dat het ook nog steeds uithoudt. Op 19 maart wordt Oscar Wilde uit de gevangenis vrijgelaten. Op 30 april is het elektron ontdekt. Er waren wel auto’s (van Peugeot, Vabis, Adler en ook wel van andere merken) maar je zag ze nog nauwelijks. Meer weet ik niet van dat jaar, het was overal tamelijk vredig, pas twee jaar later zouden de Bokseropstand in China en de Boerenoorlog in Zuid-Afrika uitbreken. Natuurlijk zal er ergens in Midden- en Zuid-Amerika wel gevochten zijn, maar dat was gewoon, in die tijd.

In de jaren zeventig las ik voornamelijk Engelse boeken, ik was vooral gek op de boeken van Anthony Trollope (1815-1882, hij is ook bekend geworden als postbeambte door de introductie van de rode brievenbussen in het Verenigd Koninkrijk), Thackeray, Wilkie Collins en Arthur Conan Doyle. Vreemd, op de boeken van Dickens ben ik nooit zo gek geweest. Hoe dat komt, weet ik niet precies. Ik denk dat het te maken heeft met het gebrek aan sprookjesboeken en Pietje Bell-boeken in mijn jeugd. Ik ben ook niet ontvankelijk voor het ‘sprookjesachtige in de mens’, zoals het eens is omschreven door K.V. in een brief aan mij. Dickens maakte van élk personage een geval apart, en dat klopte niet met mijn werkelijkheid. Ik wil best aannemen dat er in het Engeland van 1860 veel ‘types’ te vinden zouden zijn geweest, maar zoveel als Dickens ons wil doen geloven – dat kan niet bestaan hebben.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-11-2022

Staken in de DDR

Wij beschikken niet over de zweep die de kapitalist over de hoofden van de mensen laat suizen en nog minder over de zoete koek waarmee hij ze kan lokken. Wij moeten met argumenten overtuigen die voor iedereen te begrijpen zijn en met feiten.

Het is 1953, de DDR is in opbouw. Om de concurrentie met het westen bij te kunnen houden moet de productie omhoog en daarom besluit het centrale comité van de Socialistische Eenheidspartij van Duitsland (SED) om de normen te verhogen: de arbeiders moeten meer produceren. De maatregel leidde tot een grote volksopstand in Oost-Berlijn die door Sovjettroepen werd neergeslagen.

Deze ingrijpende gebeurtenis staat centraal in de roman ‘Vijf dagen in juni’ van Stefan Heym. We volgen enkele medewerkers van VEB Merkur in Berlijn. Sommigen zijn voor staken, anderen tegen. Hoofdpersoon in het boek is Witte, een overtuigd communist. Hij is tegen de normverhoging en daarom wordt hij aanvankelijk op non-actief gezet, maar de autoriteiten zijn voorzichtig: Witte heeft een goede verstandhouding met de arbeiders in de fabriekshallen. Uiteindelijk lukt het hem niet om de grote demonstratie tegen te houden.

Stefan Heym heeft enkele liefdesverwikkelingen in het verhaal verwerkt om het verhaal nog spannender te maken. De avontuurlijke en zelfverzekerde Witte wordt aantrekkelijk gevonden door kameraad Greta Dahlewitz, door levensmiddelenverkoopster Anna Hofer en door stripteasedanseres Goodie Cass. De romantiek werkt goed, maar het boeiendst zijn de dialogen en de gedachten van de personages. Er spreekt een diepe eenzaamheid uit de gedachten van de stakende en niet-stakende werknemers. Kameraadschap en communisme kunnen niet alles oplossen in het leven. Zoals de brave werknemer Kahlmann overpeinst: 

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hemel die nergens ophoudt

‘Ze verdeelt de grote mensen in degenen die verhalen vertellen en degenen die alleen maar vervelend zijn. De meesten zijn alleen maar vervelend. Terwijl de grote mensen toch uitsluitend op de wereld zouden moeten zijn om haar, Meta, te amuseren’. 

Meta heet eigenlijk Marlen. De schrijfster vereenzelvigde zich als kind zo met de hoofdpersoon uit het sprookje van de kleine Meta, die zich in haar vinger prikt en de zwarte put in moet, dat ze zichzelf in de autobiografie van haar jeugd Meta is gaan noemen. Het boek is geschreven in de derde persoon en beschrijft hoe Meta de wereld waarneemt en tegemoet treedt, en hoe die wereld op haar reageert. Er is geen hoofdstukindeling, de verhalen en impressies lijken aan elkaar geregen. Soms is de taal kinderlijk, korte zinnen, te simpel, dat stoort een beetje, want je weet dat deze roman door een volwassen alwetende persoon geschreven is. Naarmate je verder in het boek komt wordt de taal complexer en meer literair, dan beginnen de verhalen te boeien.

Hemel die nergens ophoudt gaat over een meisje, die met haar ouders en een broertje opgroeit in de bergen van Oostenrijk. Haar vader is een boswachter, die het liefst verhalen vertelt. Haar moeder is een ijverige huisvrouw die voortdurend met het bakken van taarten en het verwerken van het geschoten wild bezig is. Iedere jaar komen er zomergasten naar het grote boswachtershuis, ze vertellen Meta verhaaltjes of ze zitten te mekkeren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Marlen Haushofer: Wij doden Stella

‘Stella was korte tijd erg gelukkig geweest, maar ze was niet in staat om de spelregels te leren, ze kon zich niet aanpassen en moest ondergaan’’

Anna zit gevangen in een huwelijk met een man die totaal niet bij haar past. Bij hem weggaan  is geen optie, ze is bang dat hij zich dan zal wreken op haar kinderen. Om het vol te houden zoekt ze houvast in de routine van het dagelijks leven. ‘Ja, ik klamp me vast aan die orde, aan de regelmatige maaltijden, het dagelijks terugkerend werk, de bezoeken en de wandelingen. Ik houd van die orde die het me mogelijk maakt om te leven’.

Het huishouden van Anna zit zo in elkaar dat het geen gasten of indringers duldt. ‘Richards vrienden kunnen nooit mijn vrienden zijn, en bij mijn vrienden voelt Richard zich niet op het gemak. Bovendien kent een ander niet de talloze taboes waaraan wij ons in de omgang met elkaar moeten houden en die zelfs door de kinderen al worden gerespecteerd. Daardoor is onze gespreksstof een beetje beperkt, maar dat is beter dan voortdurend ruzie.’

De rust in het gezin wordt verstoord door de komst van Stella, de slome, bijna volwassen dochter van een vriendin van Anna. Stella heeft onderdak nodig  voor tien maanden, omdat haar moeder in het buitenland verblijft. Door de zorg van Anna bloeit Stella op. Ze laten een nieuwe garderobe  voor haar maken en Stella besluit zelfs om een cursus Italiaans te gaan volgen. Maar in de laatste weken van de logeerpartij slaat haar stemming om. Alle gezinsleden kijken uit naar de verlossende dag dat Stella zal vertrekken.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tour 2008: Saai met Evans of verrassend met Riccò?

Deel van de commerciele karavaan (Foto: Flickr/Joe Shlabotnik)

Morgen start de Tour de France van 2008. Niet met flitsende proloog, maar met een saaie vlakke etappe: 197,5 km van Brest naar Plumelec. Het is typerend voor hoe de tourdirectie er alles aan lijkt te doen om de interesse maar zo laag mogelijk te krijgen.

Tom Boonen snoof op een feestje een lijntje en heeft daar maanden later blijkbaar nog zoveel profijt van dat hij niet mee mag doen. Hetzelfde geldt voor de volledige Astana-ploeg, waar de wielrenners moeten boeten voor de wandaden van hun voorgangers in dat team. De dopingzonde wordt zwaar bestraft, behalve natuurlijk als je Frans bent. Zo is ook ex-Festina-renner Christophe Moreau weer aanwezig, voor wat zo een beetje zijn 293e Tourstart moet zijn.

Het voordeel van het uitsluiten van Astana is dat Alberto Contador niet meedoet. De Spanjaard lijkt hard op weg een alleenheerser van het type Indurain of Armstrong te worden, waarbij je aan de start al weet wie er drie weken later in de Parijs de winnaar is.

Het nadeel is dat als je dit de topfavoriet van dit jaar, de eeuwige meerijder Cadel Evans, straks in het geel ziet, je weet dat Contador hem er genadeloos afgereden zou hebben.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Vorige