Rutte en Von der Leyen uitgedaagd door Roemeense politici

Het leek een gelopen race voor Mark Rutte. Nadat er ook uit de VS groen licht kwam leek niets zijn benoeming als secretaris-generaal van de NAVO meer in de weg te staan. Maar toen verscheen ineens de Roemeense president Klaus Johannis als tegenkandidaat. Rutte zal het desondanks misschien wel redden. Maar het is duidelijk dat Oost-Europese politici zich niet zomaar laten wegzetten. Dat moest de Europese Volkspartij ook ervaren nadat Ursula von der Leyen op het EVP-congres in Boekarest als kopkandidaat was benoemd voor de aanstaande Europese verkiezingen. Europarlementariërs van de oppositiepartij USR hebben aangekondigd haar kandidatuur niet te zullen steunen. Oost-Europa onderbedeeld Johannis is duidelijk over zijn motief om zich kandidaat te stellen als NAVO-chef. De Roemeense president vindt het hoog tijd dat Oost-Europa meer relevante posities gaat bekleden. De belangrijkste posities in de NAVO en in de EU zijn momenteel bezet door politici uit het oude Europa. De Oost-Europese staten zijn al 25 jaar lid van de NAVO maar hebben nog nooit de secretaris-generaal mogen leveren. ‘Het is een van de redenen dat veel Oost-Europeanen zich een beetje buitengesloten voelen. Het is een fout en ik hoop dat deze fout niet nog eens wordt gemaakt,' zei hij eind vorige maand bij een bezoek aan de Europese parlement. Dat is ook voor twee andere Oost-Europese politici de reden om zich kandidaat te stellen. De Estlandse premier Kaja Kallas en de Letse minister van Buitenlandse Zaken Krisjanis Karins hebben zich ook al gemeld. Met verwijzing naar de positie van hun land in de frontlinie van het conflict met Rusland. Karins merkte daarnaast ook nog op dat het hoofd van de NAVO uit een land zou moeten komen dat de afgesproken 2% norm volledig haalt. Een steek onder water aan het adres van de Nederlandse premier. Ook bij de kandidatuur van Iohannis hebben bezwaren tegen Rutte mogelijk een rol gespeeld. Nederland blokkeerde jarenlang (met Oostenrijk) de toetreding van Roemenië tot de Schengenzone uit vrees voor de toename van aantallen arbeidsmigranten. Die toetreding lijkt nu nabij, maar is er officieel nog steeds niet. In een opiniestuk op Politico ontvouwde Johannis deze week een weinig verrassend tienpunten program voor de NAVO. Versterking van de Europese bijdrage aan de NAVO. Oekraïne blijven steunen en toetreding van het land tot het bondgenootschat en de EU mogelijk maken. Opvoeren van de bewapening. Het tegengaan van 'hybride en cyberdreigingen en het beschermen van kritieke infrastructuur'. Enzovoort. Geen document waar ze in Brussel iets op zullen aanmerken. Opmerkelijk is zijn constatering dat de strategische stabiliteit van de NAVO wordt ondermijnd door 'een erosie van de controle op bewapening, ontwapening en non-proliferatie.' Dat klinkt niet bepaald vertrouwenwekkend. Bij de viering van 25 jaar samenwerking tussen Roemenië en de VS verklaarde de Amerikaanse ambassadeur woensdag in antwoord op een vraag over de kandidatuur van Johannis 'het volste respect' te hebben voor de Roemeense president. Maar het is niet te verwachten dat Biden Rutte nu zal laten vallen. Corruptie genegeerd In Roemenië heeft president Johannis lange tijd een uitstekende reputatie gehad als 'stabiele factor' in een politiek onrustig land. Nadat hij in 2021 een langdurige crisis tot een einde te wist te brengen met een 'grote coalitie' van zijn eigen centrum-rechtse Nationale Partij en de sociaaldemocratische PSD nam de kritiek toe. Vooral vanwege de corruptie in PSD-gelederen. Het afgelopen jaar daalde zijn populariteit. Die corruptie is precies de reden waarom de Roemeense oppositie het Von der Leyen niet gunt Commissievoorzitter te blijven. Ze heeft alle tekenen van corruptie in Boekarest genegeerd, zegt de Save Romania Union (USR). 'De democratie is aan het eroderen in Roemenië, en Von der Leyen kijkt de andere kant op', zegt USR-president Cătălin Drulă. Het enige wat Brussel volgens hem interesseert is dat Roemenië inzake Oekraïne aan de goede kant blijft staan. Drulă, voormalig minister van Transport, zei dat de Commissie post-Covid-herstelfondsen aan Roemenië vrijgaf, ondanks het feit dat Boekarest er niet in slaagde de vereiste hervormingen door te voeren. Verder toonde Brussel zich milder in de kritiek op de terugval van Roemenië op het gebied van de rechterlijke onafhankelijkheid en de persvrijheid. Hoewel de technische experts van de Commissie op de hoogte zijn van onregelmatigheden, worden deze ‘politiek terzijde geschoven’, zei hij. Von der Leyen is straks voor haar herbenoeming waarschijnlijk afhankelijk van stemmen uit de liberale Renew-groep waarbij de USR is aangesloten. In Roemenië staat de partij op winst. Daarom verwacht Drulă dat zijn groep de doorslag kan geven bij de vorming van een nieuwe Europese Commissie. Het Roemeens verzet tegen de benoemingen in topposities is misschien niet te vergelijken met de bekende anti-Brussel geluiden uit Hongarije en Polen. Maar het is wel een teken dat ook Brussel-getrouwe politici uit Oost-Europa genoeg hebben van de vanzelfsprekende dominantie van het 'oude Europa'. Het negeren of niet serieus nemen van deze geluiden is koren op de molen van Orbán en zijn autocratische vrienden elders in de regio. Het geeft opnieuw voeding aan een  gevaarlijke oost-west tweedeling die de Europese integratie parten blijft spelen.

Foto: © Sargasso logo Goed volk

Goed volk | Beschermde grafrovers

ACHTERGROND - In 2022 ontdekte archeologe Valentina Voinea in het dorp Cheia in de Roemeense regio Dobruja (tussen de Donau en de Zwarte Zee) een Romeinse grafheuvel. Gedateerd rond 150 na Chr. en met een doorsnee van wel 75 meter, bestond de inhoud uit twee graven. De overledenen waren waarschijnlijk Romeinen die tijdens de Romeinse kolonisatie van deze regio naar dit gebied waren gekomen.

Het eerste graf

Beide graven zijn interessant. Het ene bestond uit een houten kist met daarin het lichaam van de overledene en grafgiften. Het lichaam was, zoals in de regio gebruikelijk, ter plaatse verbrand, zoals blijkt uit de sterke verbranding van de muren en de bodem van de put. Vervolgens werd de put bedekt met houten planken en gedempt.

De onderzoekers vonden ook een groot aantal verbrande walnootzaden, die in hun geheel en als schelpen bewaard waren gebleven, en verder delen van dennenappels en andere plantenresten. De aanwezigheid van verbrande walnotenpitten bij het begraven is een interessant gebruik, dat ook bekend is van crematoriumgraven uit de vroeg-Romeinse tijd. In een begrafeniscontext gelden walnoten als een soort grafgeschenk – speciaal voedsel voor de ziel.

De overledene had een glazen unguentarium op de buik geplaatst – een soort houder voor vloeibare geuren en toiletparfums. In de mond zat een bronzen munt (een zogenoemde assarius) uit de regering van keizer Hadrianus, geslagen in 125-127 na Christus. De munt in de mond van de overledene verwijst naar het oude gebruik van Charons obool: een munt die diende als betaling aan de veerman Charon voor het vervoeren van de ziel van de overledene over de rivier de Styx in Hades.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: ChHsia (cc)

Orbán tussen economische problemen thuis en isolement in Europa

In april won de Hongaarse premier Viktor Orbán met zijn partij Fidesz voor de vierde keer op rij de parlementsverkiezingen. Nu staat hij volgens Reuters voor zijn zwaarste uitdaging sinds hij in 2010 aan de macht kwam: een hoge inflatie, een zwakke forint en EU-fondsen die niet vrijkomen vanwege het voortdurende geschil over democratische normen. Een resolutie van het Hongaarse parlement over Europese hervormingen zal Brussel niet bepaald toeschietelijker maken. De Europese democratie loopt dood, volgens een meerderheid in het Hongaarse parlement. De macht moet terug naar de nationale parlementen en de rechtstreekse verkiezing van Europarlementariërs kan beter vervangen worden door een benoeming door de staatshoofden. Het zijn ideeën waarvoor elders in Europa bijzonder weinigen warm zullen lopen.

Energiecrisis

Buiten het parlement laten demonstranten zich weer zien. Onder andere in protest tegen een nieuwe wet die de belastingen verhoogt voor tal van kleine bedrijven en zzpers die tot nu toe konden profiteren van belastingvoordelen. Ook het schrappen van een plafond voor de prijs van gas, water en licht voor huishoudens die veel gebruiken heeft geleid tot protesten. Het past allemaal in de deze week goedgekeurde begroting voor 2023 die het begrotingstekort moet reduceren tot 3,5% van de economische output. De energiecrisis in Europa als gevolg van de oorlog in Oekraïne raakt Hongarije meer dan de meeste andere lidstaten. Orbán is er tot nu toe in geslaagd de steun van een meerderheid van de Hongaarse bevolking te behouden met wat Keno Verseck, commentator van Deutsche Welle, noemt een ‘kostbaar sociaal model’. Dat zal in de huidige omstandigheden niet langer in stand kunnen blijven. Met als gevolg afbrokkelende steun voor de Fidesz-regering.

Foto: Lucien Schilling (cc)

De rechterflank van de EU

De kogel is door de kerk. Het Europese Hof van Justitie (foto) oordeelde woensdag dat EU-landen mogen worden gekort als bijvoorbeeld rechters er niet onafhankelijk hun werk kunnen doen of als er sprake is van corruptie. Dat betekent dat de Europese Commissie eindelijk gehoor kan geven aan de aandrang vanuit het Europese Parlement om Polen en Hongarije voor hun tekortkomingen op rechtsstatelijk gebied te straffen door EU-geld niet uit te keren. De Commissie aarzelt nog, naar verluidt in afwachting van de verkiezingen in Hongarije in april. Hoopt men op een voor de EU gunstige uitslag? De Commissie houdt intussen wel het geld uit het coronafonds voor Hongarije achter. Het plan dat door de regering-Orbán voor de besteding ervan werd ingediend, in mei 2021, is niet goedgekeurd.

De bekering van Orbán

Viktor Orbán is niet alleen vanwege zijn binnenlandse politiek een gevaar voor de eenheid binnen de EU. De Hongaarse premier heeft ten opzichte van de overgrote meerderheid van zijn Europese collega’s ook een afwijkend standpunt inzake de relaties met Rusland. En dat is als we naar de geschiedenis van zijn politieke carrière kijken best opvallend, schrijft Edit Inotai op BalkanInsight. Na de ontmanteling van het Sovjetblok profileerde Orbán zich jarenlang als tegenstander van nieuwe banden met Rusland. Hij bestreed zo’n twintig jaar geleden de toenadering tot Poetin ten tijde van de regering van zijn voorganger Gyurcsany. Die toenadering had in het land dat zelf niet over energiebronnen beschikt alles te maken met de afhankelijkheid van Russische gas. Maar Orbán moest niets van Poetin hebben in die dagen: ‘We willen niet de gelukkigste kazerne van Gazprom zijn’ , zei hij in 2007.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Jodi Green (cc)

Het mortuarium is vol in Roemenië

‘Elke dag verdwijnt er een heel dorp’, zegt Catalin Cirstoiu, directeur van een ziekenhuis in Boekarest. Het mortuarium ligt boordevol met overleden COVID-19 patiënten. ‘Hoe gaat dat verder volgende week? Een groter dorp, een stad? Waar stopt dit?’ Volgens het ministerie van Volksgezondheid is meer dan 90% van de dodelijke slachtoffers niet gevaccineerd, en ongeveer 85% is ouder dan 60 jaar. Het gemiddeld aantal doden per miljoen inwoners stond in Roemenië afgelopen week op 23,7 en is nu 21. Nog niet bepaald geruststellend voor Cirstoiu. Het EU gemiddelde is 3.1. De vrees voor meer slachtoffers van de pandemie komende winter heeft zoals in meer Oost-Europese landen vooral te maken met de lage vaccinatiegraad: 34%. ‘De lage vaccinatiegraad heeft een diepe oost-west-breuklijn blootgelegd die wordt bepaald door armoede, onderontwikkeling, een laag niveau van gezondheidseducatie – factoren die in ex-communistische oostelijke EU-landen verergerd worden door een zeer laag vertrouwen in de regering‘, schrijft The Guardian.

Meer COVID-19 doden dan ooit

Roemenië deed het begin dit jaar niet slecht bij de bestrijding van de pandemie. Maar ‘de Delta-variant heeft de geringe vooruitgang die Oost-Europa op het gebied van vaccinatie had geboekt, ongedaan gemaakt,’ schrijft Ben van der Merwe in de New Statesman. De nieuwste golf in de pandemie is in Oost-Europa dodelijker dan de vorige, zoals hij laat zien aan de hand van een vergelijking van het aantal doden aan het begin van het jaar en nu. Terwijl er nu in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk duidelijk minder dodelijke slachtoffers geteld worden dan tijdens de winterpiek in januari, zien we in Roemenië een veelvoud.  Van der Merwe vergelijkt de situatie in de acht landen met de hoogste vaccinatiegraad met de acht landen waarin minder dan 35% is gevaccineerd, waaronder Roemenië. Als we het aantal overleden COVID-patiënten van januari 2021 op 100% zetten dan is het aantal doden in de eerste groep nu 10% en in de tweede groep 217%. 

Foto: copyright ok. Gecheckt 17-10-2022

Nieuwe spanningen tussen Hongarije en Roemenië

ELDERS - Het wil nog niet erg lukken met de democratisering in Centraal- en Oost-Europa. De omgang met minderheden wordt in toenemende mate een punt van conflicten binnen en tussen staten.

Het Amerikaanse Freedom House publiceert elk jaar een beoordeling van de mate van vrijheid en democratie in alle landen ter wereld. De laatste jaren ziet het instituut in Centraal- en Oost-Europa weinig vooruitgang als het om democratie gaat. Het aantal landen dat slechter scoort is al tien jaar groter dan het aantal landen dat er op vooruit is gegaan. EU-lidstaten Polen en Hongarije zijn flink achteruitgegaan. Hongarije valt onder de streep van democratische landen volgens Freedom House, samen met landen als Servië en Montenegro, die de EU, net als Albanië en Noord-Macedonië, alhoewel het niet hardop wordt gezegd, een perspectief op lidmaatschap blijft voorhouden.

Van alle Balkanlanden scoort alleen Slovenië voldoende punten voor de kwalificatie ‘solide democratie’. Bulgarije, Kroatië en Roemenië naderen ook al de kritische grens die Hongarije als eerste EU-lidstaat overschreed.

De omgang met minderheden blijft in al deze landen een kritiek punt.

Hongaarse minderheid

Roemenië heeft een grote Hongaarse minderheid en dat levert regelmatig spanningen op met het buurland. Een van de eerste acties van de Hongaarse premier Viktor Orbán nadat zijn partij Fidesz in 2010 aan de macht kwam, was een wet invoeren waardoor Hongaren in de buurlanden het Hongaarse staatsburgerschap konden krijgen. Binnen drie jaar is daarvan al door een half miljoen etnische Hongaren gebruik gemaakt, vooral in Roemenië. Zij mogen ook een stem uitbrengen bij de Hongaarse parlementsverkiezingen. Voor Orbán is het een compensatie voor de vele Hongaren die het land in de afgelopen jaren de rug toekeerden. Maar het levert ook spanningen op met de buurlanden, op de eerste plaats met Roemenië.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Een afbeelding van een godheid die een pot heeft gedragen, ongeveer 4000 v.Chr., uit Oltenita (Nationaal Museum voor de Geschiedenis van Roemenië, Boekarest) copyright ok. Gecheckt 14-10-2022

Kunst op Zondag | Oud Roemenië

ACHTERGROND - Roemenië is misschien niet de eerste vakantiebestemming waaraan u denkt en het is ook wel wat ver weg. Tongeren en Luik, beide op fietsafstand van Maastricht, zijn dichterbij en in die steden zijn momenteel twee exposities over het verre verleden van Roemenië. Die in Luik is in het Musée GrandCurtius en is gewijd aan de Prehistorie (“Racines, les civilisations du Bas-Danube”), die in Tongeren is in het Gallo-Romeins Museum (“Dacia Felix”) en is gewijd aan de vroegste geschiedenis.

De eerste landbouwers

Het oostelijke Balkanschiereiland – om een naam te gebruiken die geen anachronisme is – was de plaats in Europa waar de eerste landbouwers woonden, afkomstig uit wat nu Turkije heet. Ooit werd gedacht dat de landbouw zich verspreidde door imitatie, dankzij de DNA-revolutie weten we dat het gaat om migranten. In Europa ontwikkelde zich een nieuwe cultuur, die niet lijkt op wat eraan vooraf ging, noch in Azië, noch op de Balkan. Dit is het thema van de Luikse tentoonstelling. Het aardewerk is beeldschoon – zie boven – en ik heb gefascineerd gekeken naar het onderstaande beeldje, dat is gevonden bij Cernavoda en dateert uit de eeuwen tussen 5000 en 4600 v.Chr.

Foto: rafael parr (cc)

Hoeveel ruimte krijgt Big Brother?

ELDERS - Is het gebruik van gezichtsherkenningssoftware in camera’s op straat toelaatbaar in een democratische rechtsstaat?

In een poging om de golf van protesten te breken heeft de regering van Hongkong begin deze maand een verbod uitgevaardigd op het dragen van maskers. De demonstranten proberen zich met maskers onherkenbaar te maken voor politiecamera’s en trekken zich van het verbod niets aan. China is al ver gevorderd met het gebruik van gezichtsherkenning in de openbare ruimte om burgers te bespieden. Chinezen kunnen binnenkort alleen nog via gezichtsherkenning een internetabonnement of een nieuw mobiel nummer aanvragen. Legale beperkingen ter wille van de bescherming van privacy hebben in dit land minder gewicht dan in de VS en Europa.

In California is onlangs een wet aangenomen die de overheid verbiedt om gezichtsherkenningssoftware te gebruiken op videocamera’s van de politie, een primeur voor de VS. Volgens de scherp geformuleerde wet staat biometrische surveillance gelijk aan ‘dat alle personen constant hun id-kaart met foto laten zien, zonder dat ze daar toestemming voor gegeven hebben.’ Dat zou in strijd zijn met de grondrechten van Amerikaanse burgers. Commerciële organisaties zijn uitgezonderd van de wet. Presidentskandidaat Bernie Sanders heeft zich uitgesproken voor een compleet, landelijk verbod op het gebruik van biometrische herkenning door overheidsinstanties. Hij vindt de technieken een bron van misbruik.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Peter Tkac (cc)

Slowakije stemt tegen corruptie

ELDERS - Een links-liberale verkiezingsoverwinning in Oost-Europa.

Slowakije ligt tussen Polen en Hongarije, twee EU-lidstaten die zich in illiberale richting ontwikkelen. Vorige week heeft het land laten zien dat er in de regio ook nog steeds gewone liberalen te vinden zijn. Zuzana Čaputová, een juriste die zich sterk heeft gemaakt voor de bestrijding van corruptie won met overmacht de eerste ronde van de presidentsverkiezingen. Čaputová is nieuw in de politiek, eerder gelauwerd voor acties tegen het illegaal dumpen van bedrijfsafval en verder bekend als verdediger van LGBT-rechten. Op de achtergrond speelt nog steeds de verontwaardiging over de moord op de journalist Jan Kuciak en zijn vriendin, vorig jaar februari (foto). De moord leidde tot de grootste demonstraties in Slowakije sinds de onafhankelijkheid en het aftreden van de sociaaldemocratische premier Robert Fico. Vlak voor de verkiezingen werd bekend gemaakt dat justitie de vooraanstaande zakenman en multimiljonair Marián Kočner als opdrachtgever voor die moord verantwoordelijk houdt. Kuciak was hem op het spoor gekomen in een corruptiezaak. Čaputová was Kočner eerder ook al eens tegengekomen in een rechtszaak.

Tweede ronde

Čaputová moet het volgende week in de tweede ronde opnemen tegen Maroš Šefčovič, een van de vice-presidenten van de Europese Commissie. Hij wordt gesteund door de sociaaldemocratische partij SMER, die nog steeds in de regering zit. In de eerste ronde kreeg Šefčovič slechts 18.7% van de stemmen tegen Čaputová 40,6%. Maar hij zou haar alsnog kunnen verslaan als hij de stemmen krijgt van de andere kandidaten, waaronder voormalig justitieminster Stefan Harabin (14,4%) en de kandidaat van een extreemrechtse partij Marian Kotleba (10,6%). Zowel Šefčovič  als Harabin en Kotleba proberen nu de liberale, pro-westerse Čaputová weg te zetten als extreem-links. In de meest recente verkiezingspeiling gaat ze ondanks dat aan kop met 60,5 % van de stemmen.

Foto: Partidul Social Democrat (cc)

Roemeense regeringspartij keert zich tegen Brussel

ELDERS - Na Polen en Hongarije dreigt nu ook Roemenië in conflict te komen met de EU.

In de aanloop naar de Europese verkiezingen in mei komen er uit de kringen van de Roemeense regeringspartij PSD steeds vaker eurosceptische geluiden. Kritiek op de aanpak van corruptie en tekortkomingen in het functioneren van de rechtsstaat wijst de PSD botweg af. De keuze van het Europese Parlement voor het voormalig hoofd van het Roemeense anti-corruptiebureau DNA Laura Kovesi als kandidaat voor de nieuwe functie van Europees Openbaar Aanklager wordt fel bestreden. Kovesi is inmiddels zelf onderwerp van een strafzaak waarin ze beschuldigd wordt van omkoping, ambtsmisbruik en valse getuigenissen.

De koers van de PSD heeft inmiddels geleid tot problemen in de eigen rangen. Corina Creţu, EU-commissaris voor regionale ontwikkeling heeft haar lidmaatschap opgezegd en staat nu op de lijst van oud-premier Ponta (ex-PSD). Ook Europarlementariërs van de liberale coalitiepartij van de PSD sluiten zich aan bij Ponta’s Pro Romania. PSD-Justitieminister Tudorel Toader, die Kovesi vorig jaar ontsloeg en vervolgens ook nog haar baas Augustin Lazar, heeft nu zelf ook het vertrouwen van zijn partij verloren.

Roemenië, dat op dit moment het wisselende voorzitterschap van de EU vervult, wordt met deze PSD na Polen en Hongarije het derde Oost-Europese zorgenkind voor de EU. En in dit geval met name ook voor de Europese Sociaaldemocraten.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Volgende