Kunst op Zondag | De IJssel

Sargasso besteedt op geheel eigen wijze 1 x per week aandacht aan kunst. Kunst op Zondag geeft ruimte aan kunstbloggers. Elke tweede zondag verbinden M&M een door Maria Willems gemaakte foto aan een gedicht van Michiel van Hunenstijn. IJssel Alles kabbelt, en er is deining, is de rivier nog wel de oude? Er wordt gesmoezeld door hogerhand: alles komt goed. Donkere wolken pakken zich samen, maar op de rivier valt slecht te schuilen. Het orkestje dat gehuurd is voor het feest speelt op de pont. Muziek draagt ver over het water. En ’s nachts had je al die diepe brom van de scheepsdiesels die voorbij schoven, je zag ze niet.

Door: Foto: Joan (cc)
Foto: Alastair Rae (cc)

Kunst op Zondag | Spuit elf

Vorige week hadden we hier kunst alsof het stroomde. Een voorbeeld van hoe namaak echt veel beter is dan werkelijk stromend water. Zo lang waterschaarste een eerder groeiend dan afnemend verschijnsel is, moeten we uiterst zorgvuldig met water omgaan.

Dus een kunstwerk dat stromend water suggereert zonder dat er ook maar een druppel aan te pas komt, is veruit te preferen boven kunst waar wel water door of uit stroomt.

Dat zou het einde moeten zijn van de fontein. Maar die soms idyllische, soms romantische, dan weer spectaculaire spuiter lijkt onuitroeibaar. Sterker nog: er worden hier en daar hartstochtelijke pleidooien gehouden voor meer fonteinen in Nederland. En dan niet van die bedrieglijke spuitertjes waar kinderen de grootste lol mee hebben, maar die desastreus zijn voor markthandel in stad en land. Nee, fonteinen met allure, zoals we die van imposante buitenlandse voorbeelden kennen.

Het gaat helemaal niet slecht met fonteinen in Nederland. Vorig jaar telde uw redacteur de inwerkingstelling van elf nieuwe fonteinen. Dit jaar komen er ook minstens elf stuks bij, danzkij de in Friesland gevestigde Europese Culturele Hoofdstad 2018.
Die ‘spuit elf’ komen er niet zonder enig protest. Maken de Friezen bezwaar tegen waterverspilling? Nee, zeiden ze in Bolsward, geen fontein op ons plein, want het opofferen van de parkeergelegenheid gaat ten koste van de leefbaarheid. De Workumse volksmond protesteert luldieker dan ludiek, omdat men het allemaal autoritaire bespuitvorming vindt.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Rosenfeld Media (cc)

Kunst op Zondag | Alsof het stroomt

De werkelijkheid is als water: het neemt de vorm aan van het vat waarin je het giet.

Is dit een plas water? Een woest, golvend meer? Het stelt Atlantis voor. Het eiland dat geplaagd werd door vulkanische uitbarstingen en door een zondvloed ten onder ging. Het is niet volledig zeker wat daar allemaal van waar is.

Robert Smithson – Map of Broken Glass (Atlantis), 1969.
cc Flickr Jason Paris photostream Beacon, NY Robert Smithson Map of Broken Glass 1969

U ziet dus één werkelijkheid: een hoop glas. Met de driedubbel gelaagde titel (landkaart, glas, fictief eiland) geeft Smitshon echter aan: een hoop glas? Het is maar hoe je er naar kijkt.

Het is natuurlijk een heel doorzichtig trucje om met glas vloeibaarheid te suggereren. Een vloedgolf van gebroken autoramen symboliseert de massaconsumptie waar de wereld aan ten onder gaat.

Baptiste DebombourgFlow, 2013.

Meer “vloeibaar” glas van Baptiste Debombourg: Accelaration Field en Dark matter.

Plastic is het ultieme nep-glas. En dat we daarmee overspoeld worden is alom bekend. Deze waterval van plastic flessen hing in 2012 aan het Tijdelijk Museum in Amsterdam en later een tijdje aan de gevel van de Metaal Kathedraal (Utrecht).

Wang ZhiyuanWaterval, 2012.
cc Flickr Yaffa Phillips photostream Tijdelijk Museum - Temporary Museum Amsterdam

Ander werk van Wang Zhiyuan waar het lijkt alsof afval stroomt: Thrown to the wind (2010) en Purge (2009).

Foto: copyright ok. Gecheckt 14-10-2022

De Colorado rivier droogt op

Zes miljoen jaar lang stroomde de Colorado rivier de zee in, maar sinds 1998 niet meer. Fotograaf Peter McBride volgde de rivier van het punt waar ze ontspringt in de Rocky Mountains tot aan de Zee van Cortés. De laatste 130 kilometer die de ecoloog Aldo Leopold in 1922 nog peddelend in een kano aflegde moest McBride nu te voet afleggen. Het groene deltagebied van de Colorado rivier is inmiddels een verzilte woestijnvlakte omdat stroomopwaarts steeds meer water aan de rivier onttrokken wordt. Bekijk hier de korte film Chasing Water.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.