Mooie woorden

Het regeerprogram van het kabinet Schoof bevat veel mooie woorden. Vage woorden vooral waarbij je je kunt afvragen of ze dat allemaal waar gaan maken. Hoofdstuk 7 'Goed bestuur en sterke rechtsstaat' spant wat mij betreft de kroon: 'Nu is het moment om de weg vrij te maken voor herstel en verandering. Dit kabinet presenteert daarom een agenda voor vernieuwing van de democratie en versterking van de rechtsstaat, het bestuur en de controle daarop.' Gaat dit kabinet dan eindelijk waarmaken wat Rutte IV met zijn streven naar bestuurlijke vernieuwing en een andere bestuurscultuur niet is gelukt? Wat mogen we verwachten van deze zoveelste vernieuwingsagenda? 'Een lerende overheid: een overheid die beleid en regelgeving evalueert, blijft verbeteren en altijd op zoek gaat naar de meest passende oplossing.' Ahum. Moet dat nog zo expliciet gezegd worden? Hieronder een tiental punten om de -relatieve- vernieuwingsdrang van Schoof c.s. de komende tijd aan te toetsen. Constitutionele toetsing staat opnieuw op de agenda. Alsmede verzelfstandiging van de afdeling Rechtspraak van de Raad van State. Het kabinet 'versterkt de toegang tot de rechtsketen'. Maar niet voor maatschappelijke organisaties die niet aan de vereiste voorwaarden voldoen. Een VVD-wens gaat in vervulling: minder rechtszaken van maatschappelijke clubs die de staat aanklagen vanwege schending van het algemeen belang. 'Ook investeert het kabinet in het Juridisch Loket, waar burgers met een laag inkomen terechtkunnen voor persoonlijk advies en hulp.' Zou het niet beter zijn de bezuinigingen op de sociale advocatuur terug te draaien? 'De Kamer moet in het kader van het adequaat kunnen uitvoeren van haar controlerende taak beter in staat worden gesteld om zelfstandig onderzoek te doen. In overleg met de Voorzitter van de Tweede Kamer en griffie werken we daarom aan versterking van hun kennis- en onderzoeksfunctie.' Ook deze mooie woorden zijn bepaald niet nieuw. 'Het kabinet versterkt de bescherming van klokkenluiders door uitvoering te geven aan het grootste deel van de voorstellen in de betreffende initiatiefnota.' Het grootste deel? Alsof het kabinet niet gedomineerd wordt door Wilders c.s. toont het vrome voornemens als het om minderheden gaat: 'Dit kabinet treedt daarom daadkrachtig op tegen discriminatie, racisme, antisemitisme en moslimhaat, zowel op straat als online. De overheid heeft hierin een voorbeeldfunctie. De interdepartementale inzet is naast het bestrijden hiervan ook gericht op het voorkomen hiervan.' Zowel op straat als online. Volg de grote leider op X, zou ik zeggen. En accepteren alle kabinetsleden op dit punt hun voorbeeldfunctie? 'Met passende interventies zorgen we ervoor dat de weerbaarheid van de samenleving tegen desinformatie wordt versterkt, zodat desinformatie kan worden gedetecteerd en de verspreiding ervan wordt tegengegaan.' Maar wat het kabinet onder desinformatie verstaat wordt niet vermeld. Kan het zijn dat daarover nog de nodige verschillen van mening bestaan? 'De wetenschap is een belangrijke pilaar van onze democratische rechtsstaat. De wetenschap voedt de samenleving, de politiek en de overheid zodat de juiste besluiten genomen kunnen worden. Het kabinet blijft zich er daarom voor inzetten dat wetenschappers onafhankelijk en onpartijdig onderzoek kunnen verrichten en houdt de academische vrijheid hoog in het vaandel.' Maar er wordt wel 1 miljard bezuinigd op hoger onderwijs en wetenschap. Het kabinet ziet uit vrees voor juridische procedures af van het schrappen van gelden voor reeds geaccepteerde sectorplannen, maar houdt de bezuiniging in stand door te korten op beurzen voor jonge wetenschappers. Lood om oud ijzer. 'Met de medeoverheden moeten we ervoor zorgen dat de afstand tussen de burger en de overheid zo klein mogelijk is en de overheid menselijk, toegankelijk en nabij is. Dit vraagt overheidsbreed om een transformatie van de publieke dienstverlening, (digitaal) goed geëquipeerde ambtenaren en andere manieren van denken om zo tot nieuwe oplossingen te komen. Bezien wordt of een wettelijk recht op direct contact met de overheid geïntroduceerd moet worden.' Opmerkelijk, dit laatste punt. Kennelijk hebben we dat recht nu nog niet! En dan die 'nieuwe oplossingen' voor de 'transformatie van de publieke dienstverlening'....wie op dit punt al niet cynisch is krijgt van Schoof met deze vage voornemens een extra zetje. 'Het kabinet zet daarom in op een fundamentele omslag in de werkwijze van de rijksdienst en de decentrale overheden en op het vergroten van het lerend vermogen van de overheid. Er wordt een stevige impuls gegeven aan ambtelijk vakmanschap, onder meer door te investeren in verplichte opleiding voor elke ambtenaar. Rechtsstatelijk besef, waarden gedreven werken, publiek leiderschap en (digitaal) vakmanschap maken daar onderdeel van uit.' Ondertussen wordt er met 'een budgettaire taakstelling van 22%' wel sterk bezuinigd op het aantal ambtenaren. Wie gaan die vernieuwingsagenda uitvoeren, kun je je afvragen. Over het toeslagenschandaal: 'Het is de ambitie om voor de laatste ouders in de loop van 2025 hun integrale beoordeling te hebben afgerond. We verwachten dat uiterlijk eind 2027 alle ouders die daar recht op hebben compensatie van aanvullende schade hebben ontvangen.' Het is voor hen te hopen dat Schoof het zo lang uit kan houden. 'Het kabinet zet in op meer actieve openbaarmaking en snellere beantwoording van Woo-verzoeken. Hierbij staat de informatiebehoefte van de verzoeker centraal en is goed contact met de verzoeker vanzelfsprekend en noodzakelijk om een efficiënt proces te doorlopen.' Schitterend. Maar dan: 'Bij grote Woo-verzoeken worden, om snelheid te borgen, voortaan eerst de meest relevante documenten openbaar gemaakt'. En wie bepaalt wat relevant is? De minister? En nog steeds de oude klacht van een tegenstribbelende overheid: 'Het kabinet start op korte termijn een onderzoek naar de uitvoeringslast, kosten en de (benodigde) capaciteit voor de Woo. Misbruik van de Woo wordt actief tegengegaan.' Update, aansluitend aan dit onderwerp: de Open State Foundation publiceert een onderzoek waaruit blijkt dat ministers en staatssekretarissen van het kabinet Schoof erg weinig openheid geven over de externe contacten die ze hebben. En dat is in strijd met de vorig jaar overeengekomen 'Uitvoeringsrichtlijn Openbare agenda bewindslieden'. Met name Pieter Omtzigt heeft zich hard gemaakt voor meer inzicht in contacten met lobbyisten. Onder het motto 'Elke regio telt' wil het kabinet meer aandacht besteden aan regionale verschillen. Daarvoor 'ontwikkelt het kabinet een gebiedsgerichte aanpak met langjarige agenda’s om de kwaliteit van leven, wonen en werken voor onze inwoners te behouden of te verbeteren. In de aanpak is expliciete aandacht voor de regionale context en de samenwerking met buurlanden om grensbelemmeringen op te lossen.' Daar zullen de grensbewoners blij mee zijn. O, wacht...'In navolging van Duitsland stuurt ook het Nederlandse kabinet aan op verscherpte controles aan de landsgrenzen.'

Door: Foto: Tom Jutte (cc)
Foto: Naar risastla op Flickr

Democratisch Discours: Hyperpartijdigheid

, door

ANALYSE - DDR-66, Forum voor Demagogie en de Partij van de Allochtonen. De Nederlandse politiek raakt verhit. Steeds meer krijgt men een afkeer van ‘de andere kant’. Hoeveel begrip heeft u als GroenLinks/D66 kiezer voor de standpunten van de PVV/FvD en vice versa?

Polarisatie

In Amerika is duidelijk een tweedeling te zien tussen de Democratische en Republikeinse partij. Beide kampen hebben in de regel niet alleen een hekel aan elkaar, maar ook een verdraaid beeld van de ander.

De polarisatie slaat ook in mindere mate over naar Nederland. Nederland heeft geen tweepartijenstelsel, de kloof ligt eerder tussen ‘establishment’ versus ‘anti-establishment’ of ‘elite’ versus ‘populisme’.

Welstand en opleiding

Parallel aan deze scheiding ligt een gat tussen de hoogopgeleide Nederlanders en laagopgeleiden. Uitzonderingen daargelaten, stemmen hoogopgeleiden op het ‘establishment’ en laagopgeleiden op ‘anti-establishment’.

Enerzijds is dit logisch: een hoge opleiding staat in verband met een (betere) baan en een hoger inkomen. ‘Het systeem’ werkt in hun voordeel. Anderzijds kan men dan weer vraagtekens zetten bij het feit dat laagopgeleiden naast de SP of de PvdA ook op rechts-populistische partijen stemmen. Kennelijk vertroebelen kwesties als migratie de meer voor de hand liggende keuze voor financieel eigenbelang.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Waan van de dag

Fred Teeven: Als we de rechtsgang niet rechtsom kunnen slopen, dan maar linksom

, door

Ontluisterende uitspraken van Fred Teeven in de Groene Amsterdammer.

Van alle landen in Europa stopt Nederland het snelst en het vaakst mensen in voorlopige hechtenis, ook steeds vaker ten onrechte. ‘Ik lig daar niet wakker van’, zegt Fred Teeven

Maar de echte bombshell zit hier:

(….) toen de vvd mede dankzij het harde veiligheidsbeleid van Opstelten en Teeven weliswaar tien zetels had gewonnen maar toch met de pvda moest gaan regeren. En de pvda was tegen minimumstraffen. ‘Verdere verstrenging van het strafrecht zat er nu niet meer in’, zegt Teeven. ‘Toen heb ik me toegelegd op de bezuiniging op de advocatuur. Het is een andere manier om hetzelfde effect te bereiken. Als je aan een advocaat niet al te veel tijd geeft om aan een verdachte te besteden, dan wordt het ook niet zo veel, die verdediging.’

Foto: Minister-president Rutte (cc)

Een groot probleem

, door

COLUMN - Wereldwijd zijn steeds meer landen een democratische rechtstaat geworden de laatste decennia. Soms volgt terugval tot dictatuur, zoals momenteel in Turkije. Mede dankzij de stem van honderdduizenden mensen die in West-Europa wonen. Hoe wordt die stem geïnterpreteerd?

“Nederland heeft een groot probleem.” Dit probleem, zo schreef Özcan Akyol vorige week in het AD, is dat tienduizenden mensen in ons land “het geen probleem vinden dat een autocratische leider de vrijheden van mensen inperkt, tegenstanders uitschakelt en mediabedrijven intimideert en opdoekt. Ze zijn zelfs trots op een leider die zich bedient van dit soort praktijken. Dat is angstaanjagend.”

Aanleiding voor Akyols zorg: een rapport dat de Turkse president Recep Erdogan afgelopen week 73% van de in ons land uitgebrachte stemmen zou hebben ontvangen, bij een opkomst ergens tussen de 33 en 47%. Dus 60.000 tot 90.000 kiesgerechtigde Turkse Nederlanders zou de moeite hebben genomen om te stemmen op een man die “andersdenkenden de mond snoert, treitert en (…) opsluit.”

Dit strookt met de uitslag van het referendum over wijziging van het Turkse presidentiele stelsel vorig jaar – en met analyses van de stem op Denk, een partij die Erdogans politiek regelmatig verdedigt. Bijvoorbeeld: bij het debuut van Denk bij lokale verkiezingen in maart steeg de opkomst onder Turkse Amsterdammers van 34% (in 2014) naar 48%. Denk kreeg 74% van de stemmen in die groep.

Foto: jessica mullen (cc)

Burgerkracht vraagt om andere instituties

, door

ACHTERGROND - Piet-Hein Donner beloofde een burgerschapsagenda, die er nooit kwam. Volgens cultuurpsycholoog en journalist/publicist Jos van der Lans is dat maar goed ook. We hebben geen agenda nodig voor actief burgerschap, maar een agenda voor een andere institutionele orde. 

In de zomer van 2011 beloofde de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken, Piet-Hein Donner, nog dat jaar te komen met een ‘agenda voor hedendaags burgerschap’. Vol verwachting klopten sindsdien vele harten, maar de agenda is er nooit gekomen. Niet in 2011, niet in 2012. Ja, de goede verstaander heeft een glimp van het gedachtegoed van het ministerie van Binnenlandse Zaken kunnen opvangen in de reactie van de regering op het rapport van de WRR, lees Pieter Winsemius, overVertrouwen in burgers, maar een echte officiële burgerschapsagenda is uitgebleven.

En misschien is dat maar goed ook. De verantwoordelijke ambtenaren waren welbeschouwd met een onmogelijke politieke klus opgezadeld. Hun opdracht was om beleid op gang te brengen waarin meer ruimte komt voor de eigen kracht van burgers. Maar dat heeft meteen al iets paradoxaals. Want komt die ruimte er als je dat van een Haagse beleidskansel verkondigt? Kan je burgers meer burgerschap voorschrijven? Nou nee, en als ze dat toch zouden opschrijven, dan was de kritiek te voorspellen: ‘Hallo, dank je de koekoek, nu er stevig bezuinigd moet worden, geeft de overheid ineens niet thuis en begint ie te verkondigen dat burgers het dan maar zelf moeten doen. Da’s makkelijk!’ Dat dilemma los je niet snel op, zelfs niet op papier. Dus werd de agenda uitgesteld, en uitgesteld, en weer uitgesteld, tot de val van het kabinet Rutte van uitstel definitief afstel maakte.

Waan van de dag

ChristenUnie nieuwe hoeder van onze rechtstaat?

, door

Gert-Jan Segers, voorzitter van de ChristenUnie spreekt Geert Wilders aan op zijn frontale aanval op de Nederlandse rechters.

Ik ben bezorgd over een land waarin politici menen sterker te zijn dan rechters, omdat ik in zo’n land heb gewoond.

Verwijzend naar de zeven jaar die hij in Egypte heeft gewoond meldt Segers

Als het gaat over de toegankelijkheid tot de rechter en de vraag in hoeverre rechtspraak vrij is van discriminatie, corruptie en politieke invloed, staat Nederland zelfs op plek 1 van de wereldwijde Rule of Law Index. Wij wonen in een land waarin mijn kinderen kunnen vertrouwen op de rechtspraak.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Welke vereniging zullen we nu eens verbieden?

, door

De rechter in Zwolle heeft besloten dat pedofielenvereniging Martijn ontbonden moet worden, omdat de vereniging een gevaar is voor de openbare orde. De meeste lezers hier op Sargasso zijn het er niet mee eens. Wat ze over het hoofd zien is dat elk nadeel zijn voordeel heeft. Deze uitspraak opent namelijk wel mogelijkheden om eens grote schoonmaak te houden onder de vele foute clubs die ons land rijk is.

Neem nu de Koninklijke Vereniging Homeopathie Nederland. Wat citaten vanaf de website:

“Mochten er bepaalde negatieve reacties zijn op een vaccinatie – eczeem, verkoudheden, epilepsie en vormen van autisme –, dan zijn er mogelijkheden om deze met passende homeopathische geneesmiddelen te behandelen, ook al heeft de vaccinatie lang geleden plaatsgevonden.”

“Er is voldoende wetenschappelijk onderzoek gedaan dat aantoont dat homeopathie een effectieve methode is om luchtweginfecties bij kinderen te behandelen. Kinderen kunnen dan nog wel verkouden worden – dat is goed voor de ontwikkeling van het afweersysteem –, maar na een passend homeopathisch geneesmiddel zullen verkoudheden minder vaak voorkomen. Bovendien knappen ze eerder op.”

“Mensen die hun hele leven homeopathie hebben gebruikt, gebruiken over het algemeen minder reguliere geneesmiddelen. Als ze goed zijn behandeld, zijn ze ook gezonder.”

Foto: copyright ok. Gecheckt 22-11-2022

In hechtenis

, door

Hoe lynchpartijen ooit konden ontstaan, werd deze week weer fraai geïllustreerd door de omgang van de vaderlandse pers met het nieuwtje dat vijf jeugdige Utrechtse vandalen na enkele dagen hechtenis weer naar huis mochten in afwachting van eventuele rechtsvervolging.

Afgelopen zondag werd een vijftal jongens in de Utrechtse wijk Terwijde in de kraag gegrepen door twee dienders, die vanuit de struiken het huis van twee samenwonende heren in de gaten hielden. Het desbetreffende huis was in de maanden daarvoor het doelwit geweest van een reeks vernielingen. Ruiten waren aan diggelen gegooid en er was een gat in de deur getrapt. Met de druk van de berichtgeving over weggepeste gezinnen en homo’s in diverse wijken van Utrecht, is de druk begrijpelijkerwijs hoog om de daders in de kraag te vatten.

Na weken posten was het dan nu eindelijk zover. Volgens de hermandad hebben ze de jongens, allen in de leeftijd van 13 tot 16 jaar, op heterdaad betrapt bij verdere vernielingen van het huis aan de Lloyd Webberhof. Ze zouden daar een ruit hebben ingegooid.

De jongens werden naar het politiebureau overgebracht om te worden verhoord, verbleven drie nachten in de cel, en werden woensdag weer aan het ouderlijk toezicht toevertrouwd. Er zijn processen-verbaal opgemaakt, verklaringen opgenomen en tegen elkaar afgezet, de rechter-commissaris heeft besloten dat er geen rechtsgrond of noodzaak meer is om de jongens verder vast te houden; en verder is het aan het OM of er voldoende grond is voor een rechtszaak en wat dan de aanklacht wordt.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Volgende