Poolse presidentsverkiezingen: het verhaal van tegenpolen

“Trzaskowski heeft geen Pools hart. Hij laat zich beïnvloeden door de buitenlandse organisaties en LHBT-groepen.” Jarosław Kaczyński, de voorzitter van de rechts-conservatieve PiS-partij, neemt op de Poolse staatstelevisie geen blad voor de mond. Met het de presidentsverkiezingen in zicht haalt de voormalig premier hard uit naar Rafał Trzaskowski, de liberale burgemeester die vandaag kans maakt het Poolse presidentschap te winnen. Eind vorige maand gingen de Polen naar de stembus om een nieuwe president te kiezen. Toen kon de kandidaat van PiS, de zittende president Duda, op de meeste stemmen rekenen. Duda slaagde er echter niet in een meerderheid van de stemmen te winnen, waardoor de Polen vandaag weer naar de stembus gaan voor een tweede stemronde.

Door: Foto: foto door NAVO copyright ok. Gecheckt 03-03-2022

Closing Time | Krzysztof Penderecki

Zondag werd bekend dat de Poolse componist Krzysztof Penderecki op 86 jarige leeftijd overleden is. Penderecki was een hedendaags avant-garde componist, die ondanks de doorgaans moeilijke verteerbaarheid van avant-garde muziek behoorlijke bekendheid genoot. Hij werd bij leven beschouwd als Polens grootste componist. Zijn muziek kenmerkt zich vaak door zware trage strijkers, exorbitante koren, en een lugubere sfeer – en werd dan ook veel als filmmuziek gebruikt. Zoals hier…

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: NATO North Atlantic Treaty Organization (cc)

Grenzen dicht. Is dat verstandig?

ELDERS - Zonder enige coördinatie hebben verschillende EU-lidstaten deze week een voor een hun grenzen gesloten om de verspreiding van het coronavirus een halt toe te roepen. Bijvoorbeeld Polen, waar president Duda zijn presidentiële verplichtingen combineert met zijn verkiezingscampagne.

‘Na Tsjechië en Slowakije, besloot ook Polen vrijdag zijn grenzen te sluiten in een poging het tot nu toe geringe aantal Covid-19-besmettingen en slachtoffers laag te houden. Internationale vluchten en treinen werden geannuleerd en alleen Poolse staatsburgers en officiële inwoners mochten per bus, auto of te voet nog terugkeren – als ze meewerken aan twee weken verplichte thuisquarantaine'(NRC woensdag j.l.).

Het gevolg is een urenlange file aan de grens met Duitsland en radeloze reizigers uit de Baltische staten die geen kans meer kregen om naar huis te reizen. Ze worden nu door boten opgehaald uit Sassnitz aan de Oostzee. Duitsland heeft een ander probleem met het sluiten van de grens met Polen. Daar werken zo’n 600.000 buitenlanders in de zorgsector. Voor het merendeel Polen. De zorg voor ouderen, thuis of in verpleeghuizen, loopt gevaar, ook al bezweren de grensautoriteiten dat ze verplegend personeel zullen doorlaten.

Symboliek die tot irritaties leidt

De EU heeft deze week een inreisverbod voor mensen van buiten het Schengengebied afgekondigd, een maatregel met een hoog symbolisch gehalte, gezien het vrijwel tot stilstand gekomen verkeer richting Europa, op dit moment de brandhaard van het virus. Je kunt je ook afvragen of het extra personeel dat nodig is voor dergelijke symbolische maatregelen niet beter elders kan worden ingezet.

Foto: Grzegorz Żukowski (cc)

Rechters in Polen de mond gesnoerd

ELDERS - Polen blijft de EU tarten

Opnieuw gingen woensdag in Polen duizenden mensen de straat op om te protesteren tegen wetgeving van de PiS-regering die tot doel heeft meer grip te krijgen op de rechterlijke macht. Een nieuwe wet moet rechters verbieden kritiek te leveren op politieke beslissingen, op door PiS opgerichte en overgenomen tribunalen of de controversiële Raad voor de Rechtspraak, een gepolitiseerd orgaan dat over rechtersbenoemingen gaat. De Poolse Hoge Raad heeft onlangs zowel deze Raad als een nieuw tuchtkamer veroordeeld. De Raad bepaalde dat de tuchtkamer „geen gerecht is binnen EU- en nationaal recht” en het benoemingsorgaan „niet onpartijdig en onafhankelijk is”. Ook het Europese Hof heeft zich kritisch uitgelaten over de nieuwe instellingen. Een eerdere veroordeling van een pensioenmaatregel voor Poolse rechters door het Europese Hof heeft wel geleid tot aanpassing van de PiS-wetgeving.

De Poolse premier Mateusz Morawiecki waarschuwde voor chaos in de rechtspraak als rechters de benoeming of de uitspraken van andere rechters in twijfel gaan trekken. ‘Welk ander Europees land zou zoiets tolereren’, vroeg hij in reactie op de protesten. President Andrzej Duda, die zich voorbereidt op de campagne voor zijn herverkiezing, zei over de rechters: ‘het niveau van hun leugens en hun hypocrisie verbijstert me’.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sakuto (cc)

Verkiezingen in Polen en Hongarije: Luctor et Emergo

ANALYSE - De westerse liberale democratie is het eindpunt van de geschiedenis. Ten minste, als we het boek The End of History and the Last Man (1992) van politicoloog Francis Fukuyama moeten geloven. Het moge duidelijk zijn dat de afgelopen decennia niet altijd een bevestiging hebben gevormd voor de stelling van Fukuyama. Terwijl populistische stemmen in het westen steeds meer gehoor krijgen, maken half-democratieën weer een langzame opmars de goede kant op. Afgelopen zondag toonden de verkiezingen in Polen en Hongarije hoe stukje bij beetje de democratie herleeft.

De twee Oost-Europese landen worden in academische artikelen vaak opgevoerd als het schoolvoorbeeld van “on-democratisering”. Dit proces, in het Engels democratic backsliding genoemd, neemt wereldwijd dezelfde vormen aan. Daar waar vroeger dit open en bloot gebeurde (staatsgreep of revolutie), is de afbrokkeling van de democratie tegenwoordig veel subtieler: in plaats van een leger dat het parlement bestormt, wordt de democratie van binnenuit uitgehold.

Democratische zuilen

De liberale democratie kunnen we als een tempel zien, ondersteund door onmisbare zuilen: een functionerend kiessysteem, burgerparticipatie, het functioneren van de overheid, vrije pers, burgerrechten, het recht van organisatie en een eerlijk en onafhankelijk rechtssysteem. Zodra de zuilen gaan afbrokkelen , loopt de tempel grote risico op instorting. Laat dat nou ook precies de instituties zijn die in Polen en Hongarije de afgelopen tijd zijn verzwakt.

Foto: YeahDog (cc)

Polen meer dan ooit verdeeld

ELDERS - In de afgelopen jaren is er als nooit tevoren gedemonstreerd in Polen. Zowel door links als door rechts.

Zondag zijn er parlementsverkiezingen in Polen en de verwachting is dat de conservatieve, nationalistische PiS (Recht en Rechtvaardigheid) van Jaroslav Kaczynski nog meer stemmen haalt dan in 2015, toen de partij de absolute meerderheid veroverde. Het succes van PiS is haar sociale politiek. Terwijl elders in Europa grote zorgen worden geuit over de toekomst van de rechtsstaat, constateert een grote meerderheid in Polen dat het hen beter gaat dan onder het regime van het Burgerplatform, dat nu in een nieuwe coalitie het voornaamste alternatief is bij de verkiezingen. PiS heeft zich aan de belofte gehouden alle gezinnen een toelage van 500 zloty te geven. Voor schoolgaande kinderen is er daar boven op nog een toelage voor schoolboeken. De pensioenleeftijd is verlaagd, gepensioneerden krijgen een dertiende maand, het minimumloon wordt volgens de belofte van PiS de komende vier jaar verdubbeld. En tegen de waarschuwingen van de oppositie in is het ook allemaal betaalbaar gebleken. De groei van de economie is 4% en voor 2020 is er een sluitende begroting.

Boeren

De verwachting is dat PiS met name op het platteland meer stemmen gaat winnen omdat de partij belooft de EU-bijdragen voor de boeren te verhogen tot het niveau van Duitse en Franse boeren. Dat wordt nog lastig te realiseren omdat er binnen de EU weinig steun is voor het volledig gelijktrekken van de subsidies. Nu wil het toeval dat de nieuwe EU-commissaris voor landbouw een Pool wordt, Janusz Wojciechowski, maar hij was zo wijs om zich bij zijn ondervraging in het Europese Parlement niet vast te leggen op dit punt. De verwachting is dat veel voormalige kiezers van de Boerenpartij PSL, ooit coalitiegenoot van het liberale Burgerplatform, ondanks dat verleid zullen worden door de belofte van PiS. De PSL heeft zich voor deze verkiezingen losgemaakt van het Burgerplatform en is een coalitie aangegaan met onder andere de anti-establishmentpartij van de punk rock zanger Kukesz.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Piotr Drabik (cc)

PiS blijft de grootste in Polen

ELDERS - Hoe om te gaan met het behoudende deel van de Europese bevolking? Het is een van de uitdagingen voor de nieuwe Europese leiders. Neem Polen bijvoorbeeld.

Een liberale pro-Europese gelegenheidscoalitie van maar liefst twaalf oppositionele partijen en groeperingen in Polen is er afgelopen zondag bij de Europese verkiezingen niet in geslaagd de oppermacht van regeringspartij PiS (Recht en Rechtvaardigheid) terug te dringen. De Europese Coalitie kreeg uiteindelijk ruim 38% van de stemmen, goed voor 22 zetels, die in meerderheid naar de EPP gaan. PiS bleek sterker en kwam uit op ruim 45%. Dat zijn 26 zetels voor de ECR (de Europese Conservatieven waar FvD zich graag bij wil aansluiten). Drie zetels gaan naar de nieuwe partij van de links-liberale burgemeester en homo-activist Robert Biedroń, Wiosna (Lente). Hij moet in het EP nog een keuze maken voor aansluiting bij de groene, de liberale of de sociaaldemocratische fractie. De extreem-rechtse, homofobe Konfederacje wist net niet de kiesdrempel te halen. De opkomst was met 45% ook hier hoger dan ooit.

De Europese verkiezingen waren in Polen vooral een voorproefje voor de landelijke parlementsverkiezingen dit najaar. PiS viert de overwinning deze week als teken dat de partij dan ook de grootste zal blijven. Een wijziging van het kabinet van premier Mateusz Morawiecki is aanstaande. Maar liefst vijf ministers en drie vice-ministers gaan naar Brussel. Dat zoveel bewindslieden verkiesbaar waren voor het EP toont eens te meer aan dat Polen de EU serieus neemt.

Foto: James Lee (cc)

Zeg Ja tegen de export-WW

ANALYSE - De export-WW: dat klinkt niet goed. Maar wie er even langer over nadenkt ziet in dat Nederland dit juist zou moeten willen.

Het was weer flink heibel op mijn social-media-tijdlijnen de afgelopen week. Dit keer ging het over de zogenaamde “export-WW”.

De Europese Unie had het namelijk in haar botte hersens gehaald om iets te willen zeggen over ons sociale stelsel. Zo zou Nederland gedwongen worden werkloze Polen wel zes maanden geld over te maken. Met die doekoe uit Holland komen ze natuurlijk nooit uit hun Poolse hangmat! Bovendien is het natuurlijk weer een uitnodiging tot fraude.

… zo is in ieder geval ongeveer hoe de Nederlandse politieke partijen en in hun kielzog de media het voorstel voor ons geframed hebben. Maar wat is er nu eigenlijk precies aan de hand? “Export WW”, dat klinkt niet goed natuurlijk. Maar als je er echter over nadenkt is het voorstel niet alleen rechtvaardig, maar ook heel goed voor Nederland en voor Nederlandse werknemers.

Hoe wordt de WW opgebouwd

Laten we eerst eens kijken hoe de WW in ons land wordt opgebouwd. De WW krijg je alleen maar als je én minstens 26 weken bij dezelfde werkgever hebt gewerkt, én dit werkverband buiten jouw schuld om beëindigd is. Iemand die zelf ontslag neemt, krijgt dus geen WW.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Peter Tkac (cc)

Slowakije stemt tegen corruptie

ELDERS - Een links-liberale verkiezingsoverwinning in Oost-Europa.

Slowakije ligt tussen Polen en Hongarije, twee EU-lidstaten die zich in illiberale richting ontwikkelen. Vorige week heeft het land laten zien dat er in de regio ook nog steeds gewone liberalen te vinden zijn. Zuzana Čaputová, een juriste die zich sterk heeft gemaakt voor de bestrijding van corruptie won met overmacht de eerste ronde van de presidentsverkiezingen. Čaputová is nieuw in de politiek, eerder gelauwerd voor acties tegen het illegaal dumpen van bedrijfsafval en verder bekend als verdediger van LGBT-rechten. Op de achtergrond speelt nog steeds de verontwaardiging over de moord op de journalist Jan Kuciak en zijn vriendin, vorig jaar februari (foto). De moord leidde tot de grootste demonstraties in Slowakije sinds de onafhankelijkheid en het aftreden van de sociaaldemocratische premier Robert Fico. Vlak voor de verkiezingen werd bekend gemaakt dat justitie de vooraanstaande zakenman en multimiljonair Marián Kočner als opdrachtgever voor die moord verantwoordelijk houdt. Kuciak was hem op het spoor gekomen in een corruptiezaak. Čaputová was Kočner eerder ook al eens tegengekomen in een rechtszaak.

Tweede ronde

Čaputová moet het volgende week in de tweede ronde opnemen tegen Maroš Šefčovič, een van de vice-presidenten van de Europese Commissie. Hij wordt gesteund door de sociaaldemocratische partij SMER, die nog steeds in de regering zit. In de eerste ronde kreeg Šefčovič slechts 18.7% van de stemmen tegen Čaputová 40,6%. Maar hij zou haar alsnog kunnen verslaan als hij de stemmen krijgt van de andere kandidaten, waaronder voormalig justitieminster Stefan Harabin (14,4%) en de kandidaat van een extreemrechtse partij Marian Kotleba (10,6%). Zowel Šefčovič  als Harabin en Kotleba proberen nu de liberale, pro-westerse Čaputová weg te zetten als extreem-links. In de meest recente verkiezingspeiling gaat ze ondanks dat aan kop met 60,5 % van de stemmen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende