Poetry du Jour | Nederland

Nederland Je nostalgie is oprecht, maar je rookworst is nep Je boodschap is groen, maar aan je platform kleeft bloed Je algoritme sadistisch, je vangnet een hoepel Je bijstand gekort, terwijl optimisme een plicht is Je plan radicaal, wanneer de camera draait Je vaccinatiegraad hoog, als je managers telt Je vrijheid een waakvlam, democratie polyester En niemand die weet wat je ware gezicht is Je geweten, verleden, opinies, experts Je consultants, commissies, obsessies, je taal Je vergeten kwitanties met het hele verhaal En je schoorvoetende sorry, dat aan niemand gericht is Je hoort ‘het begin van het einde’, denkt: einde steeds vaker. Aan deze maskerade van nevenschade met op de achtergrond het gerinkel van centen Je bent een winkel, zegt men — die dicht is Bij gebrek aan natuurijs ben je een schaatser die zwemt Dus zwem je langzaam omhoog naar een boei, waar het licht is En wee wat zich wreekt, je bent een burger die stemt Het is bijna lente. Je bent moe, maar je bent er nog Vraag niet hoe, maar je bent er Lieke Marsman, Dichter des Vaderlands

Door: Foto: Roel Wijnants (cc)

Closing Time | Europe Is Lost

Kate Tempest heet tegenwoordig Kae Tempest.

En dus niet meer Kate. Vanaf nu is hun dus non-binair. En hun lange haar is eraf geknipt. Hun heeft nu een kort fris koppie. Maar op de cd Let Them Eat Chaos heet Kae nog Kate, logisch, want die komt uit 2016. Toen was hun nog van de Spoken Word en a capella urban poppoëet, soms begeleid door een toetsenist bij een live-optreden. Hier het dystopische Europe Is Lost.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Maria Willems (cc)

Kunst op zondag | De buurvrouw is nog niet dood

Sneu zeepje. Foto: Maria Willems (cc)

De buurvrouw is nog niet dood

De buurvrouw is nog niet dood.
Ze leeft nog. We horen haar soms
aan de andere kant van de muur.
De maden kruipen al wel rond in haar kliko, massaal.
De kraai zit op haar schoorsteen.
En haar kleren zitten vol met vlekken,
die langzaam kruipen naar haar handen,
oprukken naar haar gezicht.
Haar gang is wankel,
ze moet gesteund door vreemde arm
of zoon. Haar ogen zwemmen.
Bezoek krijgt ze niet,
Er komen vreemde dampen uit haar huis.
Haar gang is wankel,
alsof ze de weg naar het graf
niet vinden kan.

Waslijn: Foto: Maria Willems (cc)

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | de troost van de podcast

COLUMN - Het einde van 2019 werd overschaduwd door de dood van mijn schoonvader. Het begin van 2020 door het nieuws dat mijn schoonmoeder longkanker bleek te hebben. Ik lees in die dagen een aantal stripboeken uit de reeks De Kat van de Rabbijn, over een kat die kan praten nadat hij de papegaai van zijn baas heeft opgegeten.

Omdat de kat verliefd is op de dochter van de rabbijn, wil de kat joods worden. De rabbijn onderwijst hem. De kat begrijpt er weinig van. De rabbijn zegt dat de blik van de kat is vertroebeld door de westerse logos. ‘Een destructief denksysteem’, volgens de rabbijn. ‘Zij voorziet alles van een naam, een etiket, als om te zeggen: deze dingen maken deel uit van mijn systeem, ik heb ze begrepen.’

Maar de dingen zijn niet te begrijpen.

Ik lees ineens poëzie. Ik was nooit zo van de poëzie. Maar sinds de dood van mijn schoonvader ben ik ontvankelijk voor de omwegen die de taal kan de dingen te verwoorden die niet te begrijpen zijn. Ik word op een merkwaardige manier gegrepen door Awater, het lange verhalende gedicht van Martinus Nijhoff, over iemand die na de dood van zijn broer op zoek is naar een reisgenoot. En de gedichten van K. Michel krijgen me ook te pakken. Ik lees in een gedicht over de dood van zijn zus over een zwart ei dat door de graslanden rolt en ‘dat zo niets is als nergens maar kan zijn / zo niets als het gegaap van het heelal / maar slaap kan worden’.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Closing Time | Evidently Chicken Town

Bart Chabot besluit zijn twee en een halve pagina tellende gedicht ‘De Dag Dat De Derde Wereldoorlog Ook Aan Ons Land Niet Onopgemerkt Voorbij Ging’, uit de bundel Popcorn,  met de strofe:

de wereld brandt
het spel is uit –
het wordt tijd
voor een gedigt.

En daar ben ik het voor deze Closing Time helemaal mee eens. Tijd voor een gedicht. Een gedicht gelezen door John Cooper Clarke. Hij leest hier een klassieker van hem, al een jaartje of veertig oud inmiddels. Evidently Chicken Town. Maar er zijn twee versies. Het originele, met al die ‘fucks’ er in. En de aangepaste, zoals bij The Sopranos waarin elke fuck netjes vervangen is door bloody.  Toen John Cooper Clarke op 25 oktober 2019 optrad in dB’s in Utrecht, M&M waren erbij, deed hij de fuckversie.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-03-2022

Poëzie met Kerstmis | Dichten als Alfred Schaffer

Alfred Schaffer krijgt de P.C. Hooftprijs 2021 voor zijn poëzie. En dat is niet alleen de eer en publiciteit en de status, maar ook de 60.000 euro. Van harte.

De laatste twee dichtbundels van Alfred Schaffer waren gebouwd rond een thema, waren verhalend. De bundel Mens Dier Ding handelt over de Zoeloekoning Sjaka Zoeloe, en is door de vele vormen een groot plezier om te lezen. En zijn meest recente, Wie was ik, met als ondertitel strafregels, gaat over zijn Arubaanse moeder die hij op jonge leeftijd verloor. En ook in deze bundel gebruikt hij weer allerlei vormen voor zijn gedichten. Hij schuwt het experiment gelukkig niet. De jury van de P.C. Hooftprijs noemt zijn poëzie spitsvondig, dubbelzinnig en van een ‘sprankelende veelstemmigheid’. En daar kan ik het als fan alleen maar me eens zijn.

Maar voor Poëzie Met Kerstmis ging het me om de bundels die Alfred Schaffer daarvoor schreef, onder andere Schuim en Kooi. Daarin was hij niet verhalend. Daarin deed hij maar wat, leek wel. In interviews heeft hij wel ‘ns over zijn werkwijze verteld. ‘Ik zoek naar zinnen en fragmenten en probeer dan een fragment in te passen bij andere fragmenten, zodat er betekenis ontstaat, een visie, zin. Dat onderzoek ik.’ Schaffer schetst momentopnamen zonder context, of plakt zinnen aan elkaar die samen een vreemd beeld opleveren. Flarden van gesprekken mengen zich met teksten uit een brochure. En daar knipt, plakt, last en vijlt de dichter in zijn werkplaats P.C. Hooftprijs-waardige gedichten van. Ongerijmde toestanden. ‘Het zijn vaak rare dingen die hij de wereld instuurt, en daar zitten we dan mee’, aldus de jury. Maar als je met rare dingen maken de P.C. Hooftprijs kunt winnen, ik zou het zeker niet laten.

Foto: Abhi Sharma (cc)

Het woord Gods in poëtische straattaal

© UItgeverij Bronmeer Noordboek boekomslag De openbaringen van Jacobus

Afgelopen herfst verscheen bij Uitgeverij Bornmeer | Noordboek de dichtbundel De Openbaringen van Jacobus. De Bijbel in 9 x 9 sonnetten. Auteur: Jacobus. Jacobus vond de tale Kanaäns niet langer leesbaar.

Zijn roeping werd het Oude en Nieuwe Testament te vertalen in begrijpelijke taal, zodat iedereen kennis kon nemen van de Bijbelse boodschap. In 81 sonnetten dicht Jacobus met veel vaart en groot plezier over de wereldgeschiedenis, van de schepping tot aan het einde der tijden. Jacobus is een taalvirtuoos met een toegankelijke en geheel eigen kijk op de bijbel. Jacobus is evangelist en leeft van de wind. Hij gunt ieder een behouden hemelvaart. En op de bundel rust ook de zegen van NRC recensent Kester Freriks, die vond deze vertaling beter dan het origineel.

Speciaal voor deze KerstlockdownSpecial gaf Jacobus toestemming tot plaatsing van twee sonnetten uit de bundel die handelen over de geboorte van Jezus.

Mattheus 2

Het is ons algemeen bekend
Tweeduizend jaar is het geleden
God kwam van boven naar beneden
Zo leert het nieuwe testament

Er was een felle ster en zie
Er kwamen wijzen uit het oosten
Die zich een lange reis getroostten
Er waren enige, geen drie

Ze reisden zonder oponthoud
Naar Bethlehem, omdat daar Jezus
Geboren was, thuis, of all places
Ze brachten wierook, mirre en goud

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | De Kat van Toko Kim Lan

Ik zie U elke nacht,
Gij zetelt aan de andere zijde,
slechts gescheiden door straat
en tweemaal vensterglas.
’s Nachts wenkt U mij,
baken in de eeuwige duisternis
tussen de shampoo, de waaiers en de mie.

Uw troon is hoog achter de etalageruit,
boven de potjes met het vreemde etiket.
U glimt en glinstert in het duister.
Open ik het gordijn omdat ik U dan zoek,
dan wenkt U, verheven boven het daagse van
de vijzel en de kommetjes en al het bamboespul
en de reclame voor goedkoop bellen naar Somaliland.

Kat van Kim Lan, van schemer tot
het zwartst van de nacht,
Uw wenken begeleidde me al die tijden.
Nu bent U verstild, Uw arm verstard.
Bent u nu zelf uitgezwaaid?

Uw blik boort zich naar de overkant
ik voel hem star op mij gericht,
is het een verwijt, heb ik iets nagelaten,
had ik wellicht moeten oversteken?
Is het Uw tijd die gekomen is,
of, ik schrik, misschien de mijne?

Foto: Maria Willems (cc)

Kunst op Zondag | Havenkwartier

Lang voordat het hip werd, woonde ik aan de haven,
tussen de overslagkade en de VAM-spoorlijn.
Elke avond, tussen zes en zeven, passeerde de trein,
de hoorn klonk bij het kruisen van de industrieweg
de wissel werd overgehaald, er klonk rails
tegen rails, en de trein rangeerde.
Vanuit mijn keuken groette ik de machinist,
metershoog schoof de locomotief weer voorbij,
maar nu in de andere richting, op drie meter afstand.
’s Zomers zaten we buiten, er werd een aak gelost,
of juist gevuld met grint. De kettingen van de kraan
ratelden. Er kleurde wat diesel op het water.
Op zondag was het altijd stil,
dan liepen er konijnen tussen de bielzen.

Oude havengebied Duinkerken foto Maria Willems

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Muurgedichten in Leiden, de Vliet © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag | Muurgedichten in Leiden

VERSLAG - Op deze laatste zondag in oktober ontdekken we gratis kunst op straat. In Leiden zijn anno 2020 meer dan 110 muurgedichten te vinden. Blinde muren vormen een ideaal canvas voor poëzie. Op de site van de Stichting TEGEN-BEELD staan maar liefst acht routes. Je hebt de keuze uit twee fietsroutes en zes (thematische) wandelroutes. Als je (tijdelijk) niet kunt reizen, gebruik dan de website om voor jezelf een route te verkennen vanuit je gemakkelijke stoel. 

Sneak preview

Leiden In Stijl Korte Galgewater 3 woonhuis en studio Theo van Doesbug foto Wilma Lankhorst

Korte Galgewater 3, woonhuis en studio Theo van Doesbug foto WL.

Hoe is het begonnen?

In 1992 was het 75 jaar geleden dat in Leiden tijdschrift De Stijl door Theo van Doesburg was opgericht. Om dit feit te herdenken kwam Ben Walenkamp met een idee om gedichten van Theo van Doesburg op verschillende muren in Leiden te schilderen. De Gemeente gaf hem geen toestemming voor dit plan. Ondanks de afwijzing bleef Walenkamp geloven in zijn concept. Samen met schilder Jan Willem Bruins kwam hij met een nieuw plan om gedichten in allerlei talen op Leidse muren aan te brengen. Om dit plan te presenteren hebben ze in 1993 de Stichting TEGEN-BEELD opgericht. 

Muurgedichten Leiden_Pisalem © foto Wilma_Lankhorst.

Gedicht Pisalem van Tadeusz Rózewicz  Oude Vest 79 © foto WL.

Vorige Volgende