Worstelen met het communistische verleden

Het was een internationale televisie-hype, een aantal jaren geleden: de verkiezing van de grootste vaderlander. Er werden informatieve filmpjes vertoond, panels bediscussieerden de kandidaten, deskundigen hielden gloedvolle pleidooien voor deze of gene stichter schilder of wetenschapper, en daarna mocht het volk zijn stem uitbrengen. In Nederland dreigde Pim Fortuyn deze wedstrijd te gaan winnen, maar dat kon worden voorkomen. In Rusland, waar staats-tv-zender Rossia de wedstrijd organiseerde (getiteld ‘De naam van Rusland’), ging de eindstrijd tussen de laatste tsaar Nicolaas II, en de communistische dictator Jozef Stalin. Op dat moment werd er van hogerhand ingegrepen. De uitslag moest gecorrigeerd, zo werd medegedeeld, en plots bleek de middeleeuwse vorst Alexander Nevski de grootste Rus aller tijden. Nevski, die 800 jaar geleden de Duitsers en de Zweden had verslagen en geldt als een van de stichters van Rusland. Op de tweede plaats kwam de minister/hervormer Pjotr Stolypin (1862-1911), op de derde plaats Jozef Stalin en daaronder tsaar Nicolaas.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022
Foto: Zomergasten_2018_waterdrinker.jpg

Recensie Zomergasten met Pieter Waterdrinker

RECENSIE - Het is voor het eerst dat ik, op verzoek, een hele uitzending van Zomergasten heb uitgezeten. En dat met een gast die ik eigenlijk niet kende, behalve van het journaal. Maar ik moet zeggen dat ik best heb genoten. Pieter Waterdrinker is een goede verteller en een buitengewoon sympathieke man. Empathisch is het woord dat al een tijdje door mijn hoofd zingt. Een Russisch spreekwoord dat Pieters vrouw graag gebruikt is: Hij schrijft zoals hij ademt, en hij ademt zoals hij schrijft. Mooi en passend. Want hij blijft graag dicht bij zichzelf als hij schrijft, hij verzint geen hele nieuwe werelden of omstandigheden maar put uit eigen ervaring. Of, zoals hij het zelf zegt, uit de dampkring van zijn eigen bestaan.

(Nee, ik ga het niet hebben over Janine, daar zijn de meningen over verdeeld maar die doen totaal niet ter zake.)

Het gesprek komt al snel op Rusland natuurlijk. Hij vindt dat wij westerlingen maar een beperkt beeld hebben van het land. Terwijl de Russen een heel goed beeld hebben van het Westen. Ze hunkeren ook eigenlijk naar onze levensstijl. Aan de andere kant zijn ze er bang voor. Daarom dragen de Russen een masker van geslotenheid, maar onder dat masker broeien de emoties. Hij illustreert dat min of meer met een fragment uit de film Oci Ciorne (zwarte ogen), een Italiaans-Russische film waarin de hoofdpersoon vanwege de liefde naar Rusland wil emigreren. Dat wordt hem moeilijk gemaakt door onwil van bureaucraten, maar als hij daar eenmaal doorheen is wordt hij met de grootst mogelijke egards ontvangen. Bizar en tegelijk begrijpelijk; een wantrouwen tegenover dat wat je eigenlijk maar al te graag wil hebben.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Mooi inkijkje in de zelfverrijking van de Russische politieke top

Oppositieleider Aleksej Navalny heeft een film gemaakt waarop de enorme rijkdommen van Dmitri Medvedev getoond worden, inclusief uitleg over het louche corruptienetwerk wat gebruikt is om deze rijkdommen te vergaren.

Het bijzondere is natuurlijk niet de corruptie in Rusland – dat wisten we al. Het bijzondere is dat Navalny hier een goede lange film over maken kan, met miljoenen hits op YouTube, en nog steeds leeft.

Blijkbaar rommelt het in Rusland.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Hulspas weet het | Als wodka voor de ziel

COLUMN - Generaals denken altijd in termen van de vorige oorlog, zo luidt het gezegde. Staatslieden doen dat blijkbaar ook, zo bleek uit de recente toespraak van Vladimir Poetin. Het buitenland luistert niet naar Rusland, zo klaagde hij. Maar met onze nieuwe wapens zullen ze wel moéten luisteren! De Russische leider demonstreerde daarmee ten eerste een oeroude constante in de Russische buitenlandse politiek: een chronisch onvermogen om vrienden te maken. Gelijkwaardigheid bestaat niet. Rusland wordt al eeuwenlang slechts omringd door vijanden en vazalstaten. (‘De vrienden van Rusland,’ zei tsaar Alexander III al, ‘zijn het leger en de vloot’). En met de verkiezingen in aantocht, roffelde Poetin op dat oude blikken trommeltje: wij Russen, ze motten ons niet! we staan alleen!

Daarnaast demonstreerde Poetin met zijn wonderwapens hoezeer hij de gevangene is van de droom van het machtige Rusland, en een kind van de Koude Oorlog. De Russische economie is de zestiende van deze wereld. Ze hapert aan alle kanten. Maar net als de oude communistische leiders liegt Poetin de bevolking voor dat Rusland het verdient op de eerste rij te zitten. En als de rest niet opschuift, zal hij die plek veroveren door met wonderwapens te dreigen.

Foto: FolsomNatural (cc)

Tijd voor een Europese krijgsmacht

ANALYSE - Jelger Groeneveld volgt sinds lange tijd de (geo)politieke ontwikkelingen in Oost-Europa en de Kaukasus en is op de terreinen van internationale veiligheid en internationale samenwerking politiek actief.

Aankomend Amerikaans President Trump liet er in een dubbel interview met het Duitse Bild en Britse The Times geen misverstand over bestaan: het voortbestaan van de EU kan hem niets schelen en de NAVO noemt hij overbodig. Alle Europese media in rep en roer, Europese politici buitelen over elkaar de afkeuring uit te roepen. “Onverantwoord!” is de kernboodschap. En dat is het natuurlijk ook. Maar onverwacht is het zeker niet.

Streep door de NAVO?

Trump heeft in de campagne vorig jaar al laten weten lidstaten niet te willen helpen verdedigen die zich structureel niet houden aan de 2% norm. Waaronder ook Nederland die zo ongeveer het slechtste jongetje van de klas is. Hij zette daarmee de artikel-5 solidariteit, de kern van de NAVO, op scherp.

Afgelopen weekend ging hij dus nog een stap verder: de NAVO is overbodig. De collectieve verdediging, de veiligheidsparaplu, die de ruggengraat is geweest van de vreedzame, democratische en economische ontwikkeling van (West-)Europa uit de puinhopen van de Tweede Wereldoorlog en die de Sovjets buiten de deur hield, is volgens Trump niet meer nodig. Voor het moment wil hij de NAVO nog behouden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Julian Assange en de kwaliteitsmedia

Julian Assange: als je zelfs de Guardian niet meer kan geloven waar moet je dan nog zijn voor nieuws en achtergronden?

Afgelopen week publiceerde het gerenommeerde blad een uiterst kritisch stuk over Julian Assange. Assange werd aangewreven dat hij heimelijk Trump en de situatie in Rusland ten opzichte van de vrije pers prijst. Het stuk is gebaseerd op een interview in de Italiaanse krant La Repubblica. Hieruit blijkt nu wel heel eenzijdig te zijn geciteerd.

Quote du jour |Politieke meltdown

Ik wil geen pessimist zijn, ik ben dat in wezen ook niet. Maar ik kan me niet herinneren zo’n politieke meltdown te hebben meegemaakt, op zoveel verschillende plekken tegelijk. En dan heb ik het niet alleen over de VS en Rusland, maar ook over Polen, Frankrijk, Groot-Brittannië, in Nederland. Het is malaise alom.

Aan het woord is Washington Post-columniste Anne Applebaum, geinterviewed in Trouw. Ze zegt een aantal rake dingen over de huidige wereldpolitiek. Ze constateert dat het momenteel een diepgaande politieke malaise is met uiterst gevaarlijke personen aan de macht, of op het punt de macht te grijpen.
Zoals in Rusland:

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende