Wereldenergieproductie op basis van uranium en fossiele brandstoffen bereikt maximum voor 2020 (rapport, pdf)
, door
En schaliegas/fracking gaan niet helpen.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Elders in de wereld vecht men steeds vaker om olie
, door
Er is altijd om olie geknokt, maar volgens de Amerikaanse professor Michael T. Klare ontstaan er steeds meer conflicten om olie en andere energiebronnen. Niet verwonderlijk: vanwege peak-olie wordt de inzet steeds hoger en is bluffen niet meer genoeg. Alleen al dit jaar ziet Klare zes conflicten die in essentie om energiebezit of de leverage die dat bezit impliceert gaan. Op het uitstekende blog Informed Comment en op Tom Dispatch maakt Klare de volgende opsomming:
1) De oorlog tussen Zuid-Soedan en Soedan. Het is een conflict met vele draden, maar de belangrijkste inzet is de verdeling van het oliegeld tussen de twee landen.
2) De schermutselingen tussen de Filippijnen en China in de Zuid-Chinese Zee. De Filippijnse marine hield een aantal Chinese vissers aan die in haar territoriale wateren aan het vissen waren. Het onderliggende conflict gaat niet over vis, maar over olie en wie de Zuid-Chinese Zee beheerst.
3) Egypte levert geen gas meer aan Israel. Egypte is zelf nauwelijks een olie- of gasproducerend land, maar gebruikt de toevoer naar Israel als leverage, vooral onder grote publieke druk.
4) De Argentijnse regering eigende zich een meederheidsbelang toe in het grotendeels Spaanse oliebedrijf YPF. Enerzijds wordt deze gedeeltelijke nationalisatie uitgevoerd vanuit electorale overwegingen. Anderzijds vindt de regering dat het land te weinig terugziet van zijn energiereserves, vooral schaliegas.
Peak-pijpleiding en regionalisering van de energiemarkt
, door
De mensheid gebruikte nog nooit zoveel energie als de afgelopen jaren. Tegelijkertijd lagen er nog nooit zoveel pijpleidingen voor olie en gas als nu. Fossiele brandstoffen worden getransporteerd naar de plek waar de vraag en de prijs het hoogst is. Aan de hoeveelheid pijpleidingen zit een maximum. Olie en gas zullen steeds vaker gebruikt worden op de plaats waar ze gewonnen worden.
Het is vervelend dat de grootste oliereserves gevonden worden op plaatsen waar weinig mensen wonen: in de Arabische woestijn, in Siberië en in Alberta in Canada. Om die aardolie naar de gebruikers te krijgen worden tankers gebruikt of pijpleidingen aangelegd. In de afgelopen 100 jaar is ruwweg de helft van de aardolie opgebruikt en we moeten ons afvragen of het nog de moeite loont om voor de resterende olie nog pijpleidingen te bouwen. In de VS besloot men onlangs om voorlopig nog geen pijpleiding aan te leggen vanuit de teerzanden in Canada naar de raffinaderijen in de VS.
Hetzelfde kunnen we concluderen voor aardgaspijpleidingen. Het gas wordt veelal gewonnen op plaatsen waar weinig gebruikt wordt (Turkmenistan, Algerije, Iran) Om het bij de gebruikers te krijgen worden leidingen aangelegd. Die gaspijpleidingen zijn kwetsbaar voor aanslagen. Dus politieke stabiliteit is een vereiste. De TAPI-gaspijpleiding tussen Turkmenistan, Pakistan en India werd al in de jaren 90 van de vorige eeuw bedacht, maar vanwege de oorlog in Afghanistan is er nog altijd niet aan de bouw begonnen. Sinds president Mubarak in Egypte tot aftreden werd gedwongen zijn er al 14 aanslagen gepleegd op de gaspijpleiding tussen Egypte en Israël.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Gewoon doorrijden mensen, niets aan de hand
, door
Foto:
copyright ok. Gecheckt 11-02-2022
Piramidesteden maken ons onafhankelijk van de olie
, door
De huidige stedenbouw reflecteert onze afhankelijkheid van olie. Nu die opraakt of onbetaalbaar wordt, heeft dat grote gevolgen voor ons wonen en werken. Bouw daarom piramidesteden, zegt architect Aad Breed in dit pleidooi.
Het bouwen van aparte woonsteden en -wijken ver van de werkplek heeft er na de oorlog voor gezorgd dat een leven zonder de auto vrijwel onmogelijk is geworden. Hierdoor zijn er talloze milieuproblemen ontstaan, zoals files, vervuiling, stank, verkeersongevallen en -lawaai, een steeds groter beslag op natuur en landbouwgrond, de verrommeling van het platteland, maar ook de klimaatverandering en een mogelijke zeespiegelstijging. Als de olieprijzen door de schaarste straks onbetaalbaar worden, kunnen veel mensen niet makkelijk meer naar hun werk, de landbouwproductie neemt af en wordt het een stuk moeilijker om met vliegtuigen landbouwproducten uit verre landen naar Nederland te krijgen. Alle woon-werkverkeer en vrachtvervoer wordt problematisch.
Het einde van de stad
Na de oorlog is er geen echte stad meer gebouwd. Datgene waardoor een stad juist een stad is, verdween. In de nieuwe steden kwam er een gedeelte waar je uitsluitend kon wonen, een gedeelte waar je uitsluitend kon winkelen, een gedeelte waar je uitsluitend kon werken en een gedeelte waar je uitsluitend kon ontspannen. Het zijn de grootschalige slaapsteden en nieuwbouwwijken van na de oorlog met aparte winkelcentra en daarbuiten een bedrijven- of kantorenterrein, die we nu saai, onherbergzaam, onveilig en ongezellig noemen, en die eigenlijk het etiket “stad” niet meer waard zijn.
Foto:
copyright ok. Gecheckt 09-11-2022
Olieprijs breekt record 2008
, door
DATA - Het zat er aan te komen. De alsmaar stijgende olieprijs in 2008 werd indertijd abrupt afgebroken door een economische crisis. Maar daarna ging het weer gestaag opwaarts. En nu is dus het record van 2008 gesneuveld. In euro’s wel te verstaan. En dat is relevant, want daar rekenen we mee in Europa.
Het maandrecord was al gesneuveld. En sommige zagen een intradag koers aan voor een nieuw dagrecord afgelopen donderdag. Maar gisteravond laat was het dan toch echt zover. Met €93,24 sneuvelde het oude record van 3 juli 2008, toen €93,06.
Waarom is dit belangrijk?
Heel eenvoudig, onze economie is voor een heel groot deel afhankelijk van olie. Duurdere olie betekent problemen. En dat is niet waar we nu op zitten te wachten. Maar goed, het komt niet als een verrassing, in ieder geval niet voor de mensen die zaten op te letten.
De automobilist merkt het trouwens al een paar weken. De benzineprijs loopt gestaag op en heeft twee weken geleden al het record gebroken.
En het lijkt er dit keer niet op dat de oliemaatschappijen zich in zullen houden met het doorrekenen van de hogere kosten zie zij maken. In 2008 deden ze dat wel even. En nu lopen ze een beetje achter met de benzineprijs. Maar dat schijnt vooral te maken te hebben met een overschot aan raffinagecapaciteit in Europa.
Hier nogmaals ons overzicht over hoe de benzineprijs (kaal, zonder belastingen dus) en de olieprijs elkaar in de dans volgen.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Foto:
copyright ok. Gecheckt 18-10-2022
Er is geen morgen
, door
We leven in een wonderlijke tijd. Energie in overvloed uit fossiele brandstoffen. Ergens diep in ons achterhoofd weten we dat aardolie, aardgas en steenkool zullen opraken. De animatievideo ‘There’s no tomorrow’ van Incubate Pictures legt in 34 minuten uit waarom fossiele brandstoffen de komende decennia zullen opraken en dat er geen goede alternatieven zijn. Fossiele energie maakte dat de mensheid en haar economie exponentieel konden groeien. Door die ongebreidelde groei lopen we nu ook aan tegen andere grenzen op onze planeet. In de laatste 3 minuten geeft de vriendelijke voice-over gelukkig tips om je voor te bereiden op de stap terug die we allemaal zullen moeten maken.
Foto:
copyright ok. Gecheckt 10-02-2022
Sargasso 20 december 2021
, door
20 december 2021. In verschillende plaatsen in Nederland zien we al weken mensen van deur naar deur rennen en iets wat op papier lijkt in de brievenbussen van de huizen kieperen. Wie dit tien jaar geleden had gezien, zou op grond van de kleding, haardracht en rugzakjes, de dames en heren voor oude hippies versleten hebben.
Ze zijn onmiskenbaar oud. Zoveel verraden de lijnen in de gezichten en de vlekjes op de handen wel. Maar hippies? Wat een hippie is weet niemand meer, maar de term is in de geschiedenis vastgeroest en doet het nog steeds goed als denigrerend vooroordeel. Vandaag echter wordt….., wacht even, daar gebeurt wat.
“Ik heb een reactie! Ik heb een reactie!”. Een van de brievenbuslopers holt naar zijn maat en houdt iets wat op een papiertje lijkt omhoog.
“Hoe bedoel je, een reactie?’, vraagt zijn maat.
“Hier, dit hing aan de deurknop van dat huis daar. Overduidelijk een reactie op het pamflet van gisteren. Lees maar”.
De twee zetten het op een lopen en na enige minuten stormen ze een gebouw binnen, al roepend: “De first is binnen! De first is binnen!”.
First is Engels voor eerste en het herhalen van zinnetjes lijkt een cultuurtje in de groep, want alom hoor je “Wat? Wat?” en “Echt waar? Echt waar?”. Eentje houdt het op “Huh? Huh?”.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Dure olie uit de diepzee
, door
We kunnen maar beter stoppen met olieboring op diepzee, stelt gastauteur Hans Verbeek. De praktijk is te complex geworden en levert te weinig op.
Joseph Tainter en Tadeusz Patzek hebben zich verdiept in de ramp met de Deepwater Horizon in de Golf van Mexico in april 2010. Samen schreven ze daar een boek over: Drilling Down: The Gulf Oil Debacle and Our Energy Dilemma. Tainter en Patzek plaatsen de ramp in een breder perspectief van de almaar moeilijker wordende energiewinning. Dankzij goedkope fossiele energie hebben wij een complexe samenleving opgebouwd, waarin we niet zuinig hoeven te zijn met grondstoffen. De complexe samenleving heeft de neiging verder te groeien en steeds complexer te worden. Er is steeds meer energie nodig.
Tegelijkertijd daalt het rendement van energiewinningsprojecten (EROEI: energy return on energy investment). Honderd jaar geleden leverde een kleine investering van energie (boren naar aardolie) vaak een honderdvoudig rendement op. Nu de makkelijk winbare energiebronnen uitgeput raken, dalen de rendementen. Oliewinning uit teerzand heeft naar schatting een rendement van 1:4.
Deze beide ontwikkelingen leiden tot riskante projecten zoals de winning van aardolie in de diepzee. De benodigde technologie is dermate complex, dat er maar weinig mensen het gehele proces overzien. Bovendien bevat de machinerie zoveel onderdelen dat die inherent onveilig is geworden. Ieder onderdeel heeft een zeer kleine faalkans. Maar als je miljoenen onderdelen hebt, zal er toch vaak iets misgaan. Voor een uitgebreide bespreking van dit boek verwijs ik naar Our finite world, het weblog van Gail Tverberg.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.