Dit is het moment voor een humanitaire No Fly Zone boven west Oekraïne

Dat Kiev niet door de Russen veroverd zal worden is goed nieuws. En nog beter is dat ze verdwenen zijn uit de omgeving van de Oekraïense hoofdstad. Langzaam wordt nu duidelijk wat er onder de rode deken vandaan komt. Wie vermoord is, verminkt, of verkracht, of wie slechts z’n verleden is ontnomen. Met het omkeren van het offensief en het terugtrekken van de Russen kantelt ook het perspectief op de oorlog. Eerder werd er gesproken over een No Fly Zone en die kwam er om goede redenen niet. Een door de Navo ingestelde No Fly Zone boven heel Oekraïne zou per definitie een inmenging in het conflict betekenen. Je kunt geen gesloten luchtruim handhaven boven het gebied waar de partijen strijden zonder je daar in te mengen of erin te worden betrokken. Bovendien zou het betekenen dat er ook vlakbij de Russische grens gevlogen zou moeten worden. En wat doe je als een Navo-vliegtuig vanaf Russisch grondgebied wordt beschoten? Schiet je dan terug? Die argumentatie gaat nog steeds op als je het over heel Oekraïne hebt, maar waarom zou een No Fly Zone voor het hele land moeten gelden? De No Fly Zones die ooit boven Irak werden gehandhaafd golden ook niet het hele land. Nu Russische troepen hun posities rondom Kiev hebben verlaten wordt er in het westen van het land niet meer gevochten. Dat betekent dat je daar een No Fly Zone kunt handhaven, terwijl je afstand houdt van zowel de gevechten als de Russische grens. Trek op de kaart een lijn van Chernihiv vlakbij Wit Rusland, recht naar het zuiden naar Yuzhne aan de Zwarte Zee. Ten weste van deze lijn, die het land ongeveer in tweeën deelt, liggen Kiev en de belangrijke havenstad Odesa. En het grootste deel van de kerncentrales, waaronder Tsjernobyl. Stel daar een humanitaire No Fly Zone in. Bedoeld om burgers te beschermen en het op een veilige manier mogelijk maken van hulptransporten. Dat betekent het onderscheppen van Russische raketten die nog steeds richting west Oekraïne worden afgeschoten. En het neerhalen van eventuele Russische vliegtuigen, al zullen die daar op dit moment niet of nauwelijks meer vliegen. Dat zal vele miljoenen mensen voorlopig beschermen tegen aanvallen vanuit de lucht. Miljoenen mensen kunnen dan misschien weer naar huis. Terug naar iets van een dagelijks leven. Het instellen van zo’n No Fly Zone moet Poetin voor een voldongen feit plaatsen. Geldig en effectief vanaf het moment van aankondiging. In eerste instantie verdedigd door een westerse luchtmacht opererend uit de buurlanden van Oekraïne. Maar zo snel mogelijk bijgestaan door luchtafweergeschut dat rondom de grote steden en de kerncentrales wordt geplaatst. De No Fly Zone moet onder Frans en niet onder Amerikaans commando vallen. Macron kan van de westerse leiders het meest geloofwaardig aan een niet militaire maar humanitaire missie leiding geven. Hij is in de afgelopen weken blijven praten met Poetin, zonder hem uit te maken voor slager. Hij kan Poetin persoonlijk vertellen dat de humanitaire No Fly Zone ingaat. En dat deze alleen in het westen zal gelden, omdat daar geen oorlog meer wordt gevoerd. De lijn van het westen blijft dat ze zich niet zal mengen in het conflict. Gelijk met deze aankondiging kan hij duidelijk maken dat de VN zullen worden verzocht om humanitaire transporten te gaan organiseren. Dat Frankrijk de leiding neemt is belangrijk voor Europa, dat daarmee ook zelf weer eens op de voorgrond treedt van haar eigen geschiedenis. Maar het is ook om te voorkomen dat de spanning tussen Rusland en de V.S. oploopt en escaleert. Poetin zal verrast worden en not amused zijn. Ook omdat het voor de Oekraïense strijdkrachten het grote voordeel oplevert dat ze zich kunnen concentreren op de gevechten in het zuidoosten. Maar als Macron direct duidelijk maakt dat het westen zich niet in het conflict gaat mengen, maar bescherming en humanitaire hulp biedt, dan is het ook voor Poetin moeilijk daar op dit moment iets tegenin te brengen. Zelfs hij heeft om te escaleren redenen nodig en een leger dat alert is en zich niet zonder plan voortdurend laat overrompelen.

Door: Foto: Keith Moseley (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wat heeft de Oekraïnecrisis veroorzaakt? (een rondvraag)

, door

ACHTERGROND - Foreign Affairs heeft (een aantal maanden geleden al) 29 betrokken experts deze stelling voorgelegd:

The West provoked Russian President Vladimir Putin’s aggression in Russia’s near abroad by expanding NATO and the EU after the Cold War.

De kwestie heeft inmiddels een baard, maar blijft belangrijk. Want de sleutel tot de oplossing van het conflict, schuilt nog steeds in het goed begrijpen van de oorzaken ervan. En zoals de resultaten laten zien zijn de ondervraagde experts weliswaar in een bepaalde richting geneigd, maar is van gelijkgestemdheid bepaald nog geen sprake:

Strongly disagree: 9
Disagree: 9
Neutral: 2
Agree: 5
Strongly agree: 4

De 29 experts in kwestie zijn (SD = strongly disagee, etc.):

Leon Aron (SD), Valerie Bunce (SD), Ivo Daalder (SD), Keith Darden (D), Masha Gessen (D), James Goldgeier (SD), Nikolas Gvosdev (SD), Fiona Hill (D), Robert Jervis (A), Stephen Kotkin (SA), Ivan Krastev (D), Robert Legvold (A), Michael Mandelbaum (SA), Kimberly Marten (D), Michael McFaul (SD), John Mearsheimer (SA), Sarah Mendelson (SD), Alexander Motyl (SD), Mitchell Orenstein (SD), Cynthia Roberts (D), Stephen Sestanovich (D), Joshua Itzkowitz Shifrinson (A), Jack Snyder (A), Angela Stent (D), Kathryn Stoner (D), Daniel Treisman (N), Dmitri Trenin (A), Stephen Walt (SA), William Wohlforth (N).

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Waan van de dag

Zoekt Rusland een (tijdelijke) uitweg uit Oekraïne?

, door

Afgezien van onderlinge gevechten, lijken de separatisten steeds meer last te hebben van afnemende steun uit Moskou:

Behalve hulpmiddelen stuurt Rusland nog altijd militair materiaal naar de opstandige regio’s. […]

Maar het meest opmerkelijke bericht kwam afgelopen weekend van de gewezen rebellenleider Igor Strelkov. Hij roept zijn strijdmakkers op zijn voorbeeld te volgen en terug te keren naar Rusland. ‘De onderlinge strijd zal alleen maar ernstige gevolgen hebben’, schrijft hij in een column op een nationalistische website. ‘Ik heb mijn keus gemaakt, ik kan alleen maar aanbevelen dat gemeenschappelijke belangen zwaarder wegen’, schrijft hij. Omdat de verschillende fracties elkaar blijven bevechten ziet hij de toekomst van de regio als ‘bloederig, zinloos en tragisch’. Strelkov wordt door velen gezien als het brein achter de stiekeme Russische militaire invloed in Oekraïne. […]

Ook de gewezen premier van de Volksrepubliek Donetsk, Aleksandr Borodai, laat in de Russische pers weten dat het er politiek gezien niet al te best voor staat. ‘Novorossija, het nieuwe Rusland, is er niet gekomen. We gebruiken die term wel, maar we hebben om eerlijk te zijn een valse start gemaakt.’ Ook Borodai is inmiddels terug in Moskou.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Waan van de dag

Tientallen doden bij gevechten in Oekraïne

, door

Dat schrijft de Volkskrant.

Overigens is iemand hier flink aan het jokkebrokken:

in de loop van de ochtend [werd] bekend […] dat er opnieuw gevechten zijn uitgebroken in het oosten. Ditmaal tussen grenstroepen en gewapende lieden die vanuit Rusland de grens wilden oversteken. Na de gevechten werden meerdere voertuigen in beslag genomen. Daarin troffen de grenstroepen kalasjnikovs, granaatwerpers en diverse explosieven aan.

President Poetin roept Kiev en de regionale separatistenleiders op om de crisis op een vreedzame manier op te lossen, melden Russische media vandaag. Net als gisteren eist hij ook vandaag dat de Oekraïense troepen onmiddellijk stoppen hun eigen bevolking aan te vallen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.