Hulspas weet het | De ruimte als speeltje

Dus gaan we naar de maan. Vicepresident Pence heeft het afgelopen donderdag bekendgemaakt, tijdens een bijeenkomst van de National Space Council. Een slapende club die nu plotseling wakker gekust werd om duidelijk te maken dat Trump méér is dan een boze twitteraar. Hij heeft een visie: de maan. Volgens Pence zullen er ‘binnen afzienbare tijd’ weer mensen op de maan lopen. Tot meerdere eer en glorie van Donald Trump. Of de NASA haar plannen maar wil aanpassen. Niets is gevaarlijker voor een organisatie dan een reorganisatie. En de NASA strompelt eigenlijk al een halve eeuw van de ene naar de andere reorganisatie. Ooit geschapen om een man op de maan te zetten, zonk zij ruim voordat dat doel was bereikt als in een identiteitscrisis. Na de historische maanlanding van juli 1969 volgden nog een aantal reprises van die vlucht, terwijl de leiding op zoek ging naar een tweede leven. What next? Opdoeken die handel? Alle kennis aan de straat? Het werd eerst Skylab, een ruimtestation opgebouwd uit oude onderdelen, gevolgd door de Space Shuttle die heen en weer moest naar de ISS. De shuttle trok echter vooral de aandacht door de slachtoffers die het maakte.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022
https://www.youtube.com/watch?v=btPuTlCYiSo

Closing Time | Een groter probleem

, door

Prachtig zo’n Marslanding. Maar Houston, ‘We’ve Got A Bigger Problem Now’.

U hoorde de Dead Kennedys met hun eigen variant op “California Über Alles”, in 1979 door de Dead Kenneydys gelanceerd als kritiek op Jerry Brown, destijds gouverneur van California.

Na wat tussenstations (als burgemeester, als procureur-generaal en ook nog even verkiesbaar voor het presidentschap) is meneer Brown weer gouverneur van California.

Wat de Dead Kennedys in 1979 nou precies tegen de Democraat Brown hadden is wat vaag.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Hulspas weet het | Laat ons het leven zaaien!

, door

COLUMN - We gaan weer op zoek naar buitenaards leven. Het is klaar met al die speculaties over exoplaneten op honderden lichtjaren afstand, waarop wie-weet wat water te vinden is, en waarop wie-weet-wie-weet leven te vinden zou zijn. Nee, we gaan weer écht met een raket op weg naar een hemellichaam met een kansje op leven. Dat heeft even geduurd. De laatste keer was veertig jaar geleden, met Viking-Marslanders. En nu, afgelopen week, heeft NASA tijdens de jaarlijkse conferentie van de AAAS bekendgemaakt dat ze de komende decennia een reis wil voorbereiden naar de Jupitermaan Europa. De VS kan wel wat goed wetenschapsnieuws gebruiken. En ja, er is waarschijnlijk water op Europa – al zit dat verborgen in de grond. En leven? NASA wil een pakket van zo’n veertig kilo aan wetenschappelijke instrumenten op Europa doen neerdalen om daar achter te komen.

Een grote zorg, zo werd onmiddellijk duidelijk, was het volkomen steriel maken (en houden) van de ruimtelander. ‘Om Europa te beschermen,’ zo vertelden de NASA-vertegenwoordigers. En daarmee bedoelden ze de maan en haar mogelijke bewoners. Maar ook om verwarring te voorkomen. Zoals een deskundige meedeelde: ‘You don’t want to send a 2 billion dollar spacecraft somewhere to discover E. coli.’

Foto: copyright ok. Gecheckt 28-09-2022

Kunst op Zondag | Wetenschappelijke illustraties

, door

Een tijdje geleden ging een bericht “viral” dat iemand een bril in een museum had laten liggen en dat die prompt was aangezien voor een kunstwerk. Eerlijk gezegd leek het me in scène gezet, maar de anekdote brengt een simpele waarheid tot uitdrukking: kunst is niet kunst omdat het van zichzelf kunst is, kunst is kunst omdat wij dat erin herkennen.  Neem deze foto:

saturnus_rhea

Dit had, als het een schilderij was in een museum van eigentijdse kunst, makkelijk kunnen doorgaan voor een abstracte compositie, maar het is een NASA-foto van Saturnus en het maantje Rhea. Wetenschappelijke illustraties kunnen wel vaker doorgaan voor kunstwerken – hier zijn nog zeven voorbeelden.

kuroshio_current

Opnieuw beeldmateriaal van de NASA: de golfstromen in het noordelijk deel van de Stille Zuidzee.

solar_spectrum

Een zonnespectrum.

tokamak

Een dwarsdoorsnede van een fusie-reactor.

elastic_fibers

Een foto van superdunne plastic draden uit een elektronenmicroscoop.

petersburg

Een overzicht van de verschillende verkeersstromen op een verkeersknooppunt – in dit geval bij Petersburg (meer voorbeelden hier).

algeria

De trillingen van een aardschok in Algerije, geregistreerd door een seismograaf in Genua, maar het had ook een balpentekening van Fabre kunnen zijn.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Waan van de dag

NASA: planeet ontdekt in Goldilocks Zone

, door

NASA’s Keplermissie heeft een verrassende ontdekking opgeleverd: een exoplaneet van vergelijkbare grootte als de aarde die zich in de zogeheten Goldilocks Zone bevindt.

The newly discovered Kepler-452b is the smallest planet to date discovered orbiting in the habitable zone — the area around a star where liquid water could pool on the surface of an orbiting planet — of a G2-type star, like our sun. The confirmation of Kepler-452b brings the total number of confirmed planets to 1,030.

“On the 20th anniversary year of the discovery that proved other suns host planets, the Kepler exoplanet explorer has discovered a planet and star which most closely resemble the Earth and our Sun,” said John Grunsfeld, associate administrator of NASA’s Science Mission Directorate at the agency’s headquarters in Washington. “This exciting result brings us one step closer to finding an Earth 2.0.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Een trage zoektocht naar Aliens

, door

RECENSIE - Water op Mars! Dankzij een uitgebreide Pr-campagne wist NASA er wereldnieuws van te maken. En dat heel toevallig vlak voor de wereldpremière van de film The Martian, een ode aan Amerikaanse ruimtehelden. De organisatie is vast besloten om niet roemloos ten onder te gaan, dus die bemande reis naar Mars moét er komen. En dat betekent dat het ‘buitenaards leven’-vuurtje zo lang mogelijk brandende moet worden gehouden. Alleen dán is er kans dat Capitol Hill ooit de portemonnee trekt voor een bemande marsreis.

NASA heeft ‘buitenaards leven’ tot haar speerpunt gemaakt. Het is het enige astronomische onderwerp dat werkelijk wereldwijd (en in Washington) tot de verbeelding spreekt.

Je zou verwachten dat juist een auteur als Ben Moore in staat moet zijn om met die verbeelding op de loop te gaan. Hij is immers niet alleen hoogleraar in Zürich, maar ook schrijver van populairwetenschappelijke boeken en hij is… kunstenaar.

Een man die, aldus de achterflaptekst ‘geluiden uit het universum verbindt met elektronische muziek. Escape Velocity is zijn eerste album.’ En wat vermeldt dezelfde flap over dit boek? De ‘vooraanstaande astrofysicus’ neemt ons mee ‘op een adembenemende reis (…) een zoektocht die zich beweegt tussen wetenschap en menselijk voorstellingsvermogen.’ Dat maakt nieuwsgierig. Maar helaas.

Foto: Arjan Almekinders (cc)

NASA kweekt planten op de maan

, door
NASA gaat planten kweken op de maan. Dat leek me een onmogelijke missie. Planten hebben water, koolstofdioxide en zonlicht nodig om te kunnen leven. Van die drie dingen is alleen zonlicht op de maan te vinden. Maar voor de andere twee hebben ze bij NASA een oplossing gevonden.

NIEUWS - Wat er niet is, moet je zelf aanleveren. En dus dropt de NASA de planten, of eigenlijk de zaden van basilicum, kool en kruisbloemen, op het maanoppervlak in capsules ter grootte van een koffiekan. In deze capsules bevindt zich genoeg water en lucht om de zaadjes te laten ontkiemen en de plant vijf tot tien dagen te laten groeien. De NASA houdt de groei van het plantje in de gaten door foto’s te maken.

Eigenlijk is het hele project niet meer dan een mini-kas. Maar waarom zou NASA iets naar de maan brengen wat ik in mijn vensterbank heb staan? Hoewel die planten in beide gevallen in een kast staan, groeien ze onder heel andere omstandigheden in mijn vensterbank dan op de maan. Zwaartekracht en straling, beide op de maan anders dan hier, trekken zich van zo’n kas niets aan. En juist de invloed van deze twee factoren op plantengroei wil NASA onderzoeken.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: United Nations Development Programme in Europe and CIS (cc)

NASA voorspelt mogelijke klimaatveranderingen

, door

ACHTERGROND - Het eerste deel van het vijfde IPCC-rapport (pdf) dat vorige week verscheen, is deels gebaseerd op voorspellingen van het NASA Goddard Institute for Space Studies. NASA maakte op basis van eigen voorspellingen een indrukwekkende visualisatie, waarin te zien is hoe temperatuur en neerslag mogelijk gaat veranderen deze eeuw door toedoen van toenemende broeikasgassen. In de video is een scenario te zien waar de CO2-concentratie 670 ppm (parts per million) haalt in het jaar 2100. De concentratie is nu 400 ppm.

De eerste en grootste temperatuurtoename is te zien in het noordelijk halfrond, vooral in gebieden waar sneeuw ligt (bijvoorbeeld de Rocky Mountains in de Verenigde Staten). Door het smelten van de sneeuw neemt de mogelijkheid zonnestraling te weerkaatsen af, en dat is de reden dat de temperatuur zo dramatisch stijgt op de noordpool, wordt in het filmpje uitgelegd. Maar ook El Nino en de gevolgen daarvan voor neerslag in Oost-Afrika, de Sahara en het Middellands Zee-gebied worden uitgelegd.

(Via Klimaatverandering).

Fascinerende oppervlaktebeelden van de zon

, door

In een korte video laat de NASA beelden zien die gemaakt zijn door het Solar Dynamics Observatory (SDO). Het observatorium maakt adembenemende foto’s en filmpjes van de erupties op de zon. Deze beelden zijn niet alleen mooi. Met behulp van de verschillende golflengten van licht, kunnen wetenschappers zien hoe het materiaal op de zon zich beweegt. Dergelijke bewegingen geven op hun beurt weer aanwijzingen over de oorzaak van deze grote explosies.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Volgende