Iets doen II

We maken een vuist tegen IS! We zullen niet rusten tot deze verderfelijke groep vernietigd is! Critici vragen zich af of Obama wel een exitstrategie heeft. Hoe trek je jezelf nadien terug uit zo’n conflict, hoe vermijd je dat je nog jarenlang oorlog blijft voeren tegen een nogal ongrijpbare vijand? Een land kun je verslaan, een land kan zich overgeven en smeken om genade; bij een los-vaste terreurgroep is het bepaald minder evident wanneer je victorie kunt kraaien. Wanneer kunnen we zeggen dat de vers gesmede coalitie het kwaad daar metterdaad heeft gestopt? Is dat wanneer er niet langer westerse gijzelaars voor het oog van de camera worden onthoofd? Wanneer er geen christenen meer op bergen worden gedreven om daar uitgehongerd en afgeslacht te worden? Zijn we klaar wanneer er geen vrouwen meer worden ontvoerd om – in afwachting van de beloofde hemelse maagden – dag in, dag uit verkracht te worden? Is de klus geklaard wanneer de nieuwe regering van Irak stabiel is, en wanneer Assad weer stevig in zijn Syrische zadel zit? Of is het karwei pas gedaan wanneer alle IS-strijders uiteengedreven zijn?

Geheime diensten achter ontstaan ISIS

Onderzoeksjournalist Nafeez Ahmed (Guardian) zet in kort bestek de ontstaansgeschiedenis van ISIS uiteen.

Volgens Ahmed blijkt uit documenten van analisten van West Point, STRATFOR-correspondentie gelekt door Wikileaks, reportages van de New York Times en de Washington Post, en allerhande bevestigingen van leden binnen het Pentagon en diverse veiligheidsdiensten dat ISIS en andere jihadistische groeperingen in Syrië in hun embryonale fase gesteund werden door de VS, Saoedi-Arabië en Qatar met het doel het regime van Assad te destabiliseren.

Een en ander was zelfs al gaande nog voordat de onlusten in Syrië uitbraken. De geheime diensten van de Verenigde Staten en Groot-Britannië zouden al vanaf 2009 financiële en materiële steun vanuit Qatar en Saoedi-Arabië hebben gecoördineerd en gefaciliteerd.

Directe aanleiding was volgens Ahmed een ambitieus project waarbij gas uit een veld waar zowel Qatar als Iran een claim op hebben via een pijplijn in Syrië naar Europa getransporteerd moet worden, en de grotere invloed die Rusland en Iran daarmee zouden verwerven in de regio, maar op de achtergrond zouden machiavellistische verdeel en heers-spelletjes, uitgedacht door denktanks als de RAND corporation en gelijkgestemden binnen het Pentagon, een rol spelen.

Nu dat volledig uit de hand loopt, trekken de betrokken overheden er hun handen weer vanaf. Het blijft opvallend hoe men binnen het Pentagon niets lijkt te hebben geleerd van de langetermijneffecten van de inmenging in Iran en Afghanistan.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Eigen foto Jona Lendering copyright ok. Gecheckt 23-09-2022

Armeense kerk

COLUMN - De foto hierboven maakte ik een paar weken geleden in een Armeens kerkje. Ik vind het reliëf erg mooi, juist omdat de negentiende-eeuwse beeldhouwer wat klungelig te werk lijkt te zijn gegaan. (Ik houd ook van de zandstenen reliëfs in bijvoorbeeld Mainz of Ghirza.) Het reliëf stelt de aartsengel Michaël voor, van wie wordt verteld dat hij aan het einde der tijden de hemelse heerscharen zal aanvoeren in de strijd tegen de duivelse machten.

De beeldhouwer heeft z’n best gedaan. De aartsengel spietst de opperduivel, Belial, die nog het meest lijkt op een gehoornde hond. Dit type afbeelding staat in een werkelijk millennia oude traditie: de voorstelling van een hemelse macht die een gedrochtelijke tegenkracht verslaat, gaat terug op het gevecht van de Babylonische oppergod Marduk en het zeemonster Tiamat. Overigens zijn ook engelen Babylonische vondsten.

Leuker zijn de duiveltjes rond de weegschaal, waarmee de zielen worden gewogen. Dat voorwerp is, voor zover mij bekend, niet erg gangbaar in de christelijke iconografie, maar we kennen het uit de oud-Egyptische traditie. Daar wordt vaak afgebeeld hoe de ziel van de overledene wordt gewogen en – wil de betrokkene worden toegelaten tot het leven na de dood – lichter moet zijn dan een veertje. Ik weet onvoldoende van het Armeense christendom om te kunnen vertellen of dit artistieke motief gangbaar is. Het denkbeeld kan overigens heel goed twee maal zijn ontstaan.

Foto: Post-Atheïst

Post-atheïst | De ongrijpbare Hezbollah

COLUMN - Althans één aanhanger van de Hezbollah heeft gevoel voor humor. De man die bij de ingang van de Romeinse tempel te Baalbek T-shirts met het logo van de beweging verkoopt, begroet elke toerist met een hartelijk ‘sjaloom’ en bulderlacht om de verbijsterde reacties. De Hebreeuwse begroeting is ook verbijsterend, want de Hezbollah is compromisloos anti-Israël.

De organisatie heeft haar wortels in de jaren ’70. Libanon werd toen geregeerd door christenen en soennieten, die de overheidsuitgaven systematisch naar eigen projecten doorsluisden. De achterstelling van de sjiieten werd nog gênanter toen de PLO zich in 1970 vestigde in Beiroet. De PLO schoot raketten af op Israël, dat terugschoot en dan vooral het sjiitische zuiden van Libanon trof.

Een van de plaatselijke leiders was Musa al-Sadr, die de sjiieten ervan overtuigde dat ze niet moesten zwelgen in zelfmedelijden. De door hem gestichte Beweging der Ontrechten bouwde scholen en ziekenhuizen en won zelfs aan kracht toen de stichter in 1978 tijdens een bezoek aan Libië verdween. De directe erfgenaam is de Amal-beweging.

Een deel van de sjiieten radicaliseerde echter. Dit had geen betekenis hoeven hebben als Israël niet in 1982 zou hebben besloten de PLO uit Libanon te verdrijven. Arafat vertrok inderdaad naar Tunis, maar de PLO-posities werden overgenomen door de radicale sjiieten, die zich inmiddels Hezbollah waren gaan noemen, ‘partij van God’, en werden getraind door de Iraanse Revolutionaire Garde. De Hezbollah werd berucht door de ontvoeringen, waarvoor de verantwoordelijkheid werd opgeëist door mantelorganisaties als de Islamitische Jihad.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: NervousEnergy (cc)

Amerika en het Midden-Oosten

OPINIE - Is er een oplossing voor ‘eeuwige’ problemen? Minister van Buitenlandse Zaken van de VS, John Kerry, doet zijn best in het Midden-Oosten. Het is de zoveelste poging van Amerika, na onder andere Clinton en Camp David en de roadmap van Bush, om te bemiddelen. Dezer dagen wordt er in Washington over gedelibereerd. Maar zal het iets opleveren?

Het Joodse volk en het Joodse geloof zijn er de levende getuigen van dat er geen verlossing bestaat. Dit, zou je kunnen zeggen, is de betekenis van het uitverkoren volk: de Joden zijn uitverkoren om te bewijzen dat er geen verlossing bestaat.

Het is een mismoedig citaat van Leo Strauss uit ‘Why we remain Jews’, dat ik vond in de memoires van Christopher Hitchens.  Hans Teeuwen liet een indrukwekkend fragment van Hitchens zien in Zomergasten, daarom zocht ik hem even op. Is er geen verlossing mogelijk? Als dat waar is, dan zal ook een oplossing van het nu al meer dan vijftig jaar durende  Israelisch-Palestijnse conflict er niet in zitten.

Vredes-activist

Op zoek naar informatie vind ik een column van Uri Avnery, hoogbejaard Israëlisch vredes-activist. Mogelijk is het een zeldzaam verschijnsel, maar ze zijn er nog. Want het cynisme is breed in Israël. Het woord ‘vrede’wordt bijna niet gebruikt. Tzipi Livni heeft het over een final status agreement dat een eind maakt aan het conflict, maar dat is niet hetzelfde als een einde aan de bezetting. Als er geen raketten meer worden afgevuurd en de vernederingen aan de muur en grenzen worden getemperd, gebeurt er al veel, zo lijkt men te denken.

Foto: Erinc Salor (cc)

Im Feindesland

ANALYSE - Het hebben van een gezamenlijke vijand is dé bindende factor voor een land, continent of bondgenootschap.

Toen ik in 1991 in dienst zat, kwam het nieuwe Handboek voor de Onderofficier uit, met daarin zoals gebruikelijk een hoofdstuk over de vijand. En hoewel wij in ons hoogst geheime gebouw 24 uur per dag, 7 dagen in de week naar de vijand zaten te luisteren, was dit hoofdstuk leeg. Het bestond uit de titel, gevolgd door (vacant). De dreiging waar mijn vader in 1953 nog 21 maanden voor moest dienen, was een kleine veertig jaar later verschrompeld. Er was geen vijand.

Maar in de week voordat ik ‘op moest’ – voordat ik mij op het station Ede-Wageningen moest melden en in een vrachtwagen werd geladen op weg naar de Elias Beekman-kazerne – eindigde wat we nu de Eerste Golfoorlog noemen: de oorlog om de bevrijding van Koeweit. Ik had in die tijd net de HBO-Vertalersopleiding vroegtijdig verlaten waar Arabisch mijn belangrijkste taal was en we waren het er wel over eens dat het nieuwe gevaar uit die hoek zou komen.

Idioot

En dat is idioot. De vrede was nauwelijks over Europa neergedaald of Servische nationalisten staken de hele Balkan in de fik. Niet met de Koran in de hand, integendeel: met vooral de Bosnische moslims als doelwit. Nederlandse blauwhelmen kregen de taak om een enclave van moslims te beschermen en moesten het afleggen tegen de Serviërs. Die ‘gevaarlijke’ Arabieren daarentegen bleken in de Golfoorlog in militair opzicht te verwaarlozen; hun Russische materieel en hun slechte training betekenden dat ze hooguit oorlogjes tegen andere Arabische landen zouden kunnen winnen. Aan terrorisme dachten we nog niet zo veel, destijds. Dat bleef beperkt tot de IRA, de ETA en de PLO.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Verkiezingsjaar

ACHTERGROND - 2013 is voor het Midden-Oosten een jaar van verkiezingen. Terwijl de hoop op een tweestatenoplossing vervliegt, lopen in Irak de spanningen op en tekent zich in Syrië een ernstige humanitaire crisis af.

De Arabische Lente veranderde twee jaar geleden het politieke landschap in het Midden-Oosten drastisch. Nu de revolutie haar derde jaar ingaat, dringt het besef door dat de tweede fase heel wat moeilijker is dan de euforische eerste fase, waarin de dictators verdreven werden. De politieke kloof is dieper geworden, de economie gaat achteruit, er is een flink veiligheidsprobleem.

Verkiezingen

Het komende jaar is een interessant jaar, vooral in het licht van het feit dat er in de hele regio verkiezingen worden gehouden. In de aanloop daarnaar toe zien we een opmars van religieus rechts. Dé vraag is dan ook of de moslimbroeders wat te duchten hebben van de salafisten.

In Israël en Jordanië, dat vorig jaar een nieuwe kieswet aannam, gaat men deze maand naar de stembus. Na de aanname van de nieuwe grondwet, vinden naar verwachting volgende maand parlementsverkiezingen plaats in Egypte. Tunesië en Libië zijn nog druk met het opstellen van een nieuwe grondwet, maar als die er eenmaal is volgen ook daar verkiezingen. Verder zijn er lokale verkiezingen in Irak en gaan ook de Palestijnen na lang uitstel eindelijk stemmen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

‘Koelkasten bouwen om in een oven te wonen’

ACHTERGROND - In de schaduw van de klimaattop in Doha publiceerde de Wereldbank gisteren een nieuw rapport over de gevolgen van klimaatverandering in de MENA-regio. Die voltrekt zich in een veel hoger tempo dan vroeger en traditionele overlevingsmechanismen zijn niet langer toereikend. Directe actie is nodig om nog grotere watertekorten en voedselonzekerheid te voorkomen.

‘Klimaatverandering is een realiteit voor de bevolking in Arabische landen,’ stelt Inger Andersen, vice-voorzitter van de Wereldbank voor de MENA-regio. ‘Het raakt iedereen, vooral de armen die het minst in staat zijn om zich aan te passen. Als het klimaat meer en meer extreem wordt, zullen ook de gevolgen voor het leven en welzijn van mensen toenemen. Het is nu tijd voor actie op zowel nationaal als regionaal niveau om de weerbaarheid te vergroten om met die klimaatveranderingen om te gaan.’

Aanpassing

In de Arabische wereld is men gewend met klimaatverandering om te gaan. De geschiedenis liet eerder perioden zien van grote veranderingen in temperatuur en regenval. De huidige klimaatverandering verloopt echter in een veel hoger tempo, zegt de Wereldbank in haar rapport Adaptation to a changing climate in the Arab countries, dat tot stand kwam in samenwerking met de Arabische Liga.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende