Kijk ook naar cultureel-historische context Rusland

De protesten tegen de Winterspelen in Rusland vanwege de mensenrechtenschendingen aldaar, zijn mogelijk voorbarig. We verdiepen ons te weinig in andere landen, alvorens te oordelen, vindt Jeroen van Gerven. Twee weken voor het begin van de Olympische Winterspelen in Sotsji zond de VARA het programma Leve Sotsji! uit. Daarin werd onder leiding van Arthur Japin aandacht besteed aan de bezwaren tegen het Rusland van Poetin als organisator van de Spelen. Dat deden de schrijver en zijn gasten adequaat, maar ruimte voor een Ruslanddeskundige of enige andere vorm van uitleg over het land ontbrak volledig. Dat is exemplarisch voor de wijze waarop de discussie rondom de Nederlandse regeringsafvaardiging naar Sotsji en de perikelen tijdens het vriendschapsjaar van Nederland en Rusland, vorig jaar, is gevoerd: heel veel (ver)oordelen, maar weinig verdieping en achtergrond. Dit is geen toeval. De Nederlandse internationale oriëntatie kenmerkt zich in het algemeen door een hoge mate van zelfingenomenheid en een gevoel van welhaast vanzelfsprekende superioriteit ten opzichte van vreemde culturen. We staan snel klaar om stempels als ‘corrupt’, ‘achterlijk’ of ‘homofoob’ uit te delen. Het zou op zijn minst goed zijn om alvorens een land aan te spreken op zijn onvolkomenheden, eerst interesse te tonen in de culturele en historische achtergronden ervan. 

Foto: Jonathan Davis (cc)

Kunst op Zondag | Koude Spelen – warme banden

Het lijkt wel of het Nederland-Ruslandjaar nog lang niet is afgelopen. Officieel eindigde het vorig jaar november. Een jaar vol incidenten dat maar door  lijkt te gaan, omdat we nog wat moeten Spelen in Sotsji. Ook op kunstgebied worden er kritische vraagtekens gezet bij samenwerking met de Russen.

Zoals bij de sport het geval is, zo is er bij de kunst blijkbaar geen enkele behoefte de innige band met Rusland wat losser te maken.

Tot en met 25 mei 2014 loopt in het Teylers Museum te Haarlem de tentoonstelling ‘De Romantische ziel, schilderkunst uit Rusland en Nederland’. Met 52 schilderijen die de afgelopen maanden in de Tretjakov Galerij in Moskou gehangen.
Op 4 maart opent het Dordrechts Museum de tenstoonstelling ‘Willem II – Kunstkoning’. De schilderijen komen uit de Hermitage in St. Petersburg, daar in bezit omdat ooit tsaar Nicolaas I ze op een veiling kocht. Die veiling was nodig om de  schulden te betalen, die Willem II na zijn dood naliet.

De jubileumeditie van Manifesta zal dit jaar in St.Petersburg plaatsvinden. AICA Nederland (de Nederlandse afdeling van de Internationale Vereniging van Kunstcritici) vind de locatiekeuze uiterst ongelukkig, gezien de Russische anti-homo wet. In een brief aan Manifesta wees AICA er op dat “in de omstandigheden van de onderhavige Russische wetgeving zijn wij tevens van mening dat van vrije artistieke uitingen geen sprake kan zijn”.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Voina in actie

Kunst als actie, daar weet de groep Voina alles van. Eén van de voormalige leden van de groep, Nadezhda Tolokonnikova, is nu lid van Pussy Riot en onlangs veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf voor een geintje in een kerk. De oprichters van Voina, Oleg Vorotnikov en Natalia Sokol zijn ruim een jaar geleden naar Italië gevlucht wegens bedreigingen van ultrarechtse groeperingen.
Voina moet het wat rustig aan doen omdat leden van de groep op een Interpollijst staan van gezochte verdachten. Hier een filmpje over Voina, waarin de groep het aan de stok krijgt met de organisatoren van een tentoonstelling in Rusland (2009).

Filmpje bij Kunst op Zondag | Koude Spelen – warme banden, van zondag 9 februari 2014.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Politiek Kwartier | Het misplaatste activisme van Ploumen

COLUMN - Minister Ploumen maakte deze week mooie sier door politiek incorrecte bedrijfsvoering aan de schandpaal te nagelen. Maar het zou mooier zijn als de politiek hier zelf een keer zijn verantwoordelijkheid zou nemen.

Kledingbedrijven die weigeren een contract te tekenen voor brandveiligheid in de productieplaatsen waar hun producten vandaan komen nagelt Lilianne Ploumen met liefde aan de publieke schandpaal. Wie niet horen wil moet maar voelen. Ploumen’s actie werd met blije rondedansjes ontvangen door ‘links Nederland.’

Bij de genoemde bedrijven leverde dit natuurlijk nogal wat gepruttel op. Zij brengen ter verdediging in dat ze niet genoeg tijd zouden hebben gehad om het contract te bestuderen, dat het contract zelf wellicht ook niet zou bijdragen aan de veiligheid, dat zij zelf als kleine spelers geen zicht zouden hebben op die productieplaatsen, en dat het juist aan wetgeving ligt dat onveilig geproduceerde kleding zo goedkoop is. De minister stelt zich volgens hen eerder als actievoerder op dan als bewindspersoon.

Ergens kan ik in die kritiek tot op zekere hoogte wel meegaan.

Ploumen meent dat ze door naming en shaming bedrijven kan dwingen om politiek correct te gaan handelen, omdat anders politiek correcte consumenten niet meer bij die winkels gaan kopen.

Foto: Chesnot Jérôme (cc)

De brutaaltjes van Greenpeace

Greenpeace was het eerste goede doel waar ik me ooit mee verbonden voelde. Als tienjarige vond ik hun acties tegen gemene zeehondenknuppelaars geweldig aansprekend. Meer dan 25 jaar vulde ik trouw acceptgiro’s in, tot mij bij het lezen van het ledenblaadje steeds vaker het gevoel bekroop dat ze van het padje geraakt waren. De acties werden misschien spectaculairder, op het onverantwoorde af, maar de effectiviteit was onduidelijk. Ik zei mijn lidmaatschap op.

Kennelijk bewaarden ze mijn gegevens bij Greenpeace niettemin goed, want in de affaire rond de Arctic Sunrise belden ze me op, ongetwijfeld met de gedachte dat mijn sympathie hernieuwd moest zijn. Ik legde uit dat ik, net als hun eigen oud-kapitein, weel snapte dat de Russen het schip hadden opgebracht en de bemanning gearresteerd. Daar wilde de telefoniste het liever niet over hebben.

‘Maar weet u eigenlijk wel waarom we daar protesteerden?’
‘Jazeker.’
‘Zou u het niet geweldig vinden als we erin slaagden de boringen daar te stoppen?’
‘Ik weet niet of jullie actie daaraan bijdraagt.’

Niet lang daarna kwam het gesprek tot een einde met de spijtige constatering van de telefoniste dat ik niet gevoelig was voor emotionele chantage. Een paar dagen later kreeg ik een brief. ‘Uw jaardonatie 2014′ stond erop. In de brief trok Greenpeace de credits voor het voorkomen van olieboringen op Antarctica naar zich toe en nam het op zich dit ook voor de Noordpool te gaan regelen. ‘Wij geloven erin. U ook?’ las ik. Er zat alvast een acceptgiro bij.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Alexander Brener – Loves me, loves me not, 1994

Van Alexander Brener hoor je weinig meer. In Nederland beroemd-berucht geworden omdat hij in 1997 vijf maanden cel kreeg wegen het spuiiten van een dollarteken op Malevitch´ schilderij ‘Suprematisme 1920-1927’ in het Stedelijk Museum. Voor Brener is kunst vooral actie en zal zeker in Rusland geen geliefd kunstenaar zijn. In dit filmpje een performance uit 1994: Loves me, loves me not.

Filmpje bij Kunst op Zondag | Koude Spelen – warme banden, van zondag 9 februari 2014.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Verwacht niet te veel van de VVD

OPINIE - Een advocaat verbaast zich over de nalatigheid van de Nederlandse regering.

Nederland is tot driemaal toe veroordeeld door het Europees Hof vanwege tekorten in de bescherming van journalisten en hun bronnen. Maar de regering heeft nog steeds geen stappen gezet naar een wettelijke bronbescherming. Dat is ongehoord voor een land dat de mensenrechten hoog in het vaandel heeft, schrijft advocaat Otto Volgenant op de opiniepagina van NRC Handelsblad (woensdag 2 oktober). Volgenant is de advocaat van Autoweek, het blad dat volgens het Hof in Straatsburg ten onrechte is gedwongen fotomateriaal af te staan aan de politie. Het feit dat hieraan geen rechterlijke toetsing is voorafgegaan was reden voor het Hof om Nederland in 2010 terecht te wijzen. Eerder was dit al eens gebeurd toen journalist Koen Voskuil van Spits gegijzeld werd omdat hij voor de rechtbank de bron niet wilde prijsgeven van zijn informatie over het politieoptreden bij de arrestatie van crimineel Mink K. En in 2012 volgde wederom een veroordeling van Nederland vanwege het afluisteren door de AIVD van journalisten van De Telegraaf. Het Europese Hof vindt dat er een met waarborgen omgeven procedure moet zijn voor een onafhankelijke toetsing van de vraag of het opsporingsbelang het belang van bronbescherming overstijgt.

Foto: Hannes De Geest (cc)

Regime

OPINIE - We weten sinds gisteren dat het Koninkrijk der Nederlanden vindt dat er mannen aanwezig moeten zijn bij de van staatswege bevolen aanranding van een getraumatiseerde vluchtelinge. Voor de veiligheid. Zijn de heren bang dat vrouwen alleen niet hard genoeg zijn om een gelukszoekster uit elkaar te trekken? Dat er mannen bij moeten zodat de vrouwen zich niet willen laten kennen?

Dat zou duiden op een besef, ergens, dat wat er in de Nederlandse vreemdelingendetentie gebeurt, totaal onacceptabel is. Totaal onacceptabel is ook het antwoord van Diederik Samsom. Voortaan alleen nog cel voor criminele en agressieve asielzoekers, linkt hij. Want, Samsom? Die hebben geen mensenrechten? Die mogen op menonterend botte wijze worden mishandeld? Het probleem, beste Samsom, is niet dat ook onschuldigen een gevangenisregime krijgen opgelegd. Het probleem is het regime zelf en de mensen die het ten uitvoer brengen.

Het kan me niet bommen wie je in detentie hebt, Samsom, al is het Beate Zschäpe zelf. In een rechtsstaat gaan we zo niet met mensen om. Dat je als een laffe hond het probleem denkt op te lossen door minder mensen van staatswege te laten aanranden, mensen waarvan je makkelijk kunt zeggen dat ze er om vroegen omdat ze crimineel en/of agressief waren, toont dat je alleen maar geïnteresseerd bent in de politieke consequenties. Want wie bekommert zich om agressieve, criminele asielzoekers? Geen hond. En wie controleert straks wat precies “agressief” wordt genoemd? Geen journalist. Hoe wij asielzoekers behandelen, is sowieso volledig onttrokken aan democratische controle dus politiek zit je veilig.

P183 – streetart als protest

De Russische equivalent van Banksy, zou vorig jaar zijn overleden. Operende onder de naam P183 gaf hij in 2011 Russische burgers een symbolische gelegenheid een keertje de politie terug te slaan.

Filmpje bij Kunst op Zondag | Koude Spelen – warme banden, van zondag 9 februari 2014.

Russische politie neemt schilderijen in beslag, Konstantin Altoenin vlucht

Konstantin Altoenin besloot vorig jaar uit Rusland te vluchten nadat in St. Petersburg een paar schilderijen van hem in beslag werden genomen en de politie hem voor zijn huis stond op te wachten. Het ging o.a. om een schilderij waarop Poetin en premier Medvedev in damesondergoed stonden afgebeeld. In dit filmpje te zien.

Filmpje bij Kunst op Zondag | Koude Spelen – warme banden, van zondag 9 februari 2014.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende