Ik heb zojuist de lijst met stoffen en artikelen gelezen die in Moerdijk in vlammen op zijn gegaan. U weet wel, die lijst waarvan die talking head in Nieuwsuur zei: “Er lag zoveel dat het er niet meer toe doet wat er lag”, waarna die dame van Nieuwsuur niet op het idee kwam om te roepen “WAT ZEI U?” om daarna de opmerking in de instant herhaling te bekijken. En nog eens. Wat bij voetbal kan, moet bij dit soort dingen ook eens worden ingezet. Laat hem zijn uitspraak nog eens horen om dan te vragen hoe die man het in zijn hoofd haalde om dat te zeggen. Inmiddels is de lijst openbaar. Hieronder volgt een overzicht van wat er zoal lag. Er staan veel merknamen tussen, waaronder veel (bio)brandstofadditieven, in grote hoeveelheden, van het met HFA, waarvan ik niet zo snel na kan gaan wat het precies is.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Vandaag een gastbijdrage van Nel Ruigrok (Nederlandse Nieuwsmonitor) en Wouter van Atteveldt (VU).
Het nieuwsjaar 2010 in de landelijke dagbladen is het jaar dat de staatsrechtelijke, juridische en journalistieke grenzen zijn opgezocht.
In de politiek worden staatsrechtelijke grenzen opgezocht. De formatie vindt grotendeels buiten het staatshoofd plaats en resulteert in een coalitie die zelfs met gedoogsteun op de krapst mogelijke meerderheid in de Tweede Kamer rust. In de Senaat is zelfs sprake van een minderheid.
De discussie hierover in de partijen beheerst het politieke nieuws in de tweede helft van het jaar. PVV-leider Geert Wilders werd in de Nederlandse dagbladen veruit het meest genoemd, op afstand gevolgd door oud-premier Balkenende, Mark Rutte en Maxime Verhagen. PvdA-leider Cohen en voorganger Wouter Bos deelden de aandacht voor de PvdA-leider in de dagbladen en komen gedeeld op plaats 5 en 6. Voor Halsema en Pechtold hebben de dagbladen duidelijk minder oog, om maar te zwijgen over de overige lijsttrekkers.
Tabel 1. Aandacht voor de politieke leiders in de dagbladen (1 januari-27 december 2010)
Date Wilders Balk. Rutte Verhag. Cohen Bos Halse. Pecht. Roeme. Kant Thieme Sap 2010-01 354 385 38 67 36 281 45 81 19 39 15 5 2010-02 353 516 77 169 45 464 109 108 7 78 21 2 2010-03 496 503 77 91 219 368 127 170 79 172 19 4 2010-04 322 281 81 69 247 143 86 83 42 21 45 11 2010-05 388 476 280 82 366 136 159 184 108 18 40 11 2010-06 697 540 501 247 403 96 226 223 114 23 34 10 2010-07 334 173 251 193 152 53 112 100 26 2 7 23 2010-08 596 129 199 280 101 41 54 60 47 1 5 2 2010-09 791 236 302 340 124 80 91 82 56 2 19 8 2010-10 1097 261 607 296 108 64 145 87 86 3 29 2 2010-11 590 121 309 148 69 32 105 54 26 4 18 2 2010-12 197 42 160 81 66 25 59 22 28 2 6 21 Totaal 6215 3663 2882 2063 1936 1783 1318 1254 638 365 258 101VVD-premier Mark Rutte kreeg relatief veel aandacht van De Telegraaf, die ook warme belangstelling had voor Job Cohen. Met Femke Halsema had de grootste krant juist minder dan de anderen. Zij kreeg vooral aandacht in De Pers. Voor de rest zijn de verschillen tussen de dagbladen klein.
Is Assange een journalist? Wie ja zegt, zal zorg hebben over zijn arrestatie. Is Rutger Castricum een journalist? Wie ja zegt, maakt slecht onderscheid tussen nieuwsgierigheid en botte provocatie. Is geheimhouding nuttig en nodig? Is goede smaak en fatsoen nuttig en nodig? Mogen politici en journalisten elkaar gunsten verlenen? Wat moeten we vinden van lekken?
Het zijn de vragen, die worden opgeroepen door Wikileaks, door het onfatsoen van Pownews, door de hypes die door de interactie van politiek en journalistiek worden veroorzaakt. Sommigen vinden het gemakkelijke vragen, maar ik heb er moeite mee. Als dat zich voor doet, pak ik meestal een oude leermeester uit de boekenkast.
Robert Dahl, Amerikaans politicoloog, geeft vijf criteria voor democratie:
1. Effectieve participatie (en participatie die geen effect sorteert?)
2. Gelijkheid bij stemmen (doen we; maar Gore-Bush? Of stemmen in R’dam?)
3. Verwerven van verlicht begrip
4. Finale beheersing van de agenda
5. Insluiten van volwassenen.
De sleutel zit de verwerving van verlicht begrip: politieke gelijkheid kan alleen wanneer de leden van een politiek systeem gekwalificeerd zijn om deel te nemen aan de besluitvorming. Voor die kwalificatie moeten zij voldoende in de gelegenheid zijn om te leren over de onderwerpen waarover wordt beraadslaagd en besloten. Dahl roept Pericles op als getuige, die de gewone burgers, bezig met hun dagelijkse besognes, toch goede beoordelaars vindt van de publieke zaken. (On democracy, p.38/39)
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Er is goed en slecht privacynieuws uit Brussel. Hoewel, eigenlijk is er geen nieuws. Brussel is nooit een populair media-onderwerp geweest. Redacties halen er journalisten weg. De enige krant in Nederland die gestructureerd over de EU berichtte, NRC Handelsblad, heeft zijn Europapagina stilletjes uit de krant verdreven. En ook Joris Luyendijk steekt zijn verbazing over de Haagse drukte versus de Brusselse stilte niet onder stoelen of banken.En dat terwijl de afgelopen dagen weer een paar nieuwtjes boven tafel komen, die het belang van goede verslaggeving illustreren. Het nieuws gaat over privacy – en dus over burgerrechten.
Het eerste nieuws is gebracht door Webwereld (hier in de waanlink). In een uitstekend stuk doet Webwereld uit de doeken hoe Amerikaanse bedrijven en overheidsinstellingen een zeer belangrijke transatlantische privacyregeling, Safe Harbor, misbruiken of gewoon negeren. Safe Harbor is een serie afspraken waarbij Amerikaanse bedrijven zich aan Europese richtlijnen voor het gebruik van persoonsgegevens committeren.
Dat is hard nodig. De VS gelden als een ‘derde land’ waar persoonsgegevens onvoldoende beschermd worden. Dat komt mede door een andere opvatting over eigenaarschap van persoonsgegevens. In de EU blijven gegevens altijd van jou. In de VS zijn ze bezit van degene die ze verzameld. Amerikaanse bedrijven kunnen er dus zo’n beetje alles mee doen. Ook aan opsporings- en veiligheidsdiensten geven, zoals volgens Webwereld geregeld gebeurt. Als op basis daarvan een verdenking ontstaat jegens een Europese burger, komt die burger daar pas achter zodra hij op Amerikaanse bodem wordt aangehouden. Als non-citizen, hoef je overigens niet op dezelfde rechten te rekenen als Amerikanen hebben.
Deze gastbijdrage is van Jelmer Mommers en is ook op zijn site te lezen.
Voor de toekomst van internationale online journalistiek zal deze publicatie — net als de Afghaanse warlogs en de video van een schietpartij in Irak — van groot belang blijken. Moet je, in de eerste plaats, toch nagaan dat dit alles op een zondagavond gebeurt. Dat is Wikileaks’ manier om te zeggen dat de journalistiek van de toekomst continu is, online is, over landsgrenzen heen gaat, en gebaseerd is op samenwerking.
Wikileaks’ streven naar transparantie kent geen grenzen. De VS is daar als slachtoffer vanzelfsprekend niet over te spreken. Het is te vroeg (en misschien wel onmogelijk) om definitief te beslissen of deze nieuwe publicatie in de praktijk goed zal zijn voor de wereld – of de wereld beter af is met een zwakker Amerika.
Wellicht bewegen de VS en andere landen na de schrik van vandaag verder weg van hun eigen streven naar transparantie, willen ze hun communicatie nog meer controleren. (De VS heeft al maatregelen aangekondigd om geheime informatie beter te beveiligen.) Dat zou slecht zijn voor burgers, die recht hebben op open informatie.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
“Als ik nu een journalist trots met een geheime notitie zie zwaaien denk ik niet meer: wow, wat knap, maar: wat is daar voor onderhandeling aan vooraf gegaan? Zo iemand is voor mij niet meer de grootste held, maar de grootste hoer.”
Joris Luyendijk, zelf ook journalist, bracht een maand door op het Binnenhof en bestudeerde de rituele dans tussen politiek en media. In een interview met de VPRO gids was bovenstaande quote een aardige samenvatting van zijn constateringen aldaar. Ze zijn vastgelegd in het boek “Je hebt het niet van mij, maar…“.
De quote slaat overigens op het feit dat journalisten voor het zogenaamde “lekken” altijd een tegenprestatie (gunstig artikel) moeten betalen.
Overigens trapt Luyendijk voor de lezers van Sargasso wel wat open deuren in. Zijn constatering “…Maar de meeste Kamervragen verwijzen naar berichten in de media…” is natuurlijk oud nieuws.
Wie zijn kinderen tegen de media wil beschermen, kan beter stoppen met twitteren.
Femke Halsema hield deze week een toespraak ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de Raad voor de Journalistiek. Het Nederlandse journaille kreeg hier en daar een pluim, maar er was ook kritiek over de huidige staat van de media. Ze hekelde vooral de personalisering van het nieuws, en gaf daarbij het voorbeeld van de overdreven aandacht voor haar eigen kinderen. Daarnaast was ze kritisch over de grens tussen roddel en hard nieuws.
Elke nieuwsgebeurtenis wordt eindeloos gerecycled en herkauwd, tot vermoeiens toe. De grenzen tussen amusement, talkshows en harde journalistieke informatie vervagen: meer dan nu gebeurt, zouden journalisten wat kritischer mogen zijn op deze vervagende grenzen en hun lezers en kijkers het onderscheid helder mogen aangeven.
Één rol blijft mijns inziens altijd onderbelicht als politici praten over de media. En dat is die van henzelf. Politici werken zelf aan mee aan de personalisering. Politiek gaat tegenwoordig over presentatie en beeldvorming, en nauwelijks nog over de inhoud. De presentatie en gevatheid in debat worden bekeken en beoordeeld, de standpunten niet. De huidige generatie politici hebben dat voornamelijk aan zichzelf te danken. We worden doodgegooid met Femke Halsema’s op televisie, radio en internet die meer dan eens meepraten over trivialiteiten bij Pauw en Witteman of DWDD. Heeft de politiek nog wel recht van spreken over moraliteit van de media als ze zelf zo graag de spotlights opzoekt?
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.