93% klimaatnieuws op FoxNews en 81% klimaatberichten opiniepagina’s Wall Street Journal misleidend
, door
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Dag krant
, door
DATA - Het nakende einde van de krant is meermalen aangekondigd en tevens net zo hard onderuit gehaald. Op zoek naar de trend voor Nederland zijn media-onderzoeker Piet Bakker (UvA en HU) en Sargasso in de actuele en historische data gedoken. Daaruit komt een weinig rooskleurig beeld naar voren. De tijd dat bijna iedere Nederlander een krant las, ligt ver achter ons. De oplage daalt gestaag.
Als eerste hebben we de oplage van alle betaalde kranten, landelijk en regionaal, van Nederland vanaf 1946 tot en met 2011 op een rijtje gezet (klik voor groter).
De glorietijd van de betaalde krant ligt zo te zien tussen eind jaren zeventig en eind jaren negentig. Tussen 1980 en 1997 is de oplage vrijwel altijd boven de 4,5 miljoen. Daarna zet de daling in. Op dit moment zit het op hetzelfde niveau als begin jaren zestig. Verontrustend voor kranten is vooral dat de daling de laatste 15 onverbiddelijk doorzet met zo’n 3% per jaar gemiddeld. In 2011 en 2012 lijkt die daling zelfs groter te worden.
Vertekende cijfers
Maar dit overzicht geeft een enigszins vertekend beeld. Het gaat hier immers alleen om de absolute oplage. De Nederlandse bevolking is bijna verdubbeld sinds 1946.
We hebben daarom twee reeksen erbij gehaald. Ten eerste het aantal huishoudens. Dit omdat een krant in Nederland voor het grootste deel via de brievenbus op de mat valt. En ten tweede het aantal inwoners van Nederland van 15 jaar en ouder.
We delen nu de krantenoplage door die twee getallen. Dan krijg je twee lijnen die, uitgedrukt in procenten, de verspreiding per huishouden en per (volwassen) inwoner weergeeft.
Dat geeft een ander beeld. Afgezien van de bijzondere piek na de oorlog, liggen de hoogtijdagen van de krant tussen begin jaren zestig en eind jaren zeventig. Tot 1970 wordt in vrijwel elk huishouden een krant gelezen; vlak voor de eeuwwisseling is dit nog in 75% van de huishoudens. Maar eind jaren negentig zet de daling onverbiddelijk in. Zowel qua huishoudens als qua 15-plussers is de verspreiding nu ongeveer de helft van wat het op het hoogtepunt was. Voor de advertentie-inkomsten is een lage ‘dekking’ een probleem. De krant is veel minder massamedium dan vroeger.
De trend
De trend van de laatste 15 jaar is onmiskenbaar. Er zijn geen redenen om aan te nemen dat deze ontwikkeling plots zal veranderen. Qua oplage zijn er verschillende scenario’s denkbaar. Als de daling van 3% gewoon door blijft gaan, zakt de totale oplage in 2034 onder de 1.5 miljoen (minder dan 50% van wat het nu is). Voor veel kranten zal dat fataal zijn. De kosten voor bezorging, drukken en redactie moeten over minder lezers verdeeld worden, advertentie-inkomsten dalen ook. Dat zal tot prijsverhogingen leiden en wellicht tot een nog snellere uittocht.
Als er niet 3 maar 5% wordt verloren per jaar, of als de daling langzamerhand groter wordt (oplopend van 3% naar -7% in 2030) zakt de oplage in 2034 onder het miljoen.
Een verscherpte daling
Een andere manier om naar de trend te kijken is via de jaar-op-jaar mutaties. Hieronder de weergave voor zowel de absolute oplage als het aandeel binnen de groep 15+. De laatste 30 jaar is er, vrijwel zonder uitzondering, alleen maar sprake van daling.
De extreme uitschieters worden veroorzaakt door aanpassingen in de meetmethoden.
De factoren
Bij de veranderingen spelen een aantal factoren mee. Ten eerste is er de opkomst van televisie. De televisie was eind jaren zeventig voor vrijwel ieder huishouden beschikbaar. Maar wie naar de ontwikkeling van de huishoudens met een krant kijkt, zal zien dat de daling eigenlijk pas inzet als iedereen allang tv heeft. Het lijkt erop dat mensen niet de krant de deur uitdeden vanwege de tv, maar dat de generatie die opgegroeid is met het nieuwe medium geen krant meer nam toen ze zelfstandig gingen wonen.
Toen kwam er halverwege de jaren negentig nog internet bij. Aanvankelijk voor slechts een beperkt aantal mensen, maar na 2000 voor vrijwel iedereen beschikbaar. Naast dagelijks gratis nieuws waren daar ineens vele bronnen beschikbaar voor de actieve gebruiker. Ook hier geen abrupte vervanging maar wel een versnelde daling.
En tot slot is er nog de introductie van de gratis krant in 1999. We hebben voor deze laatste factor de cijfers ook even op een rij gezet. Het effect van het verdwijnen van De Pers een paar maanden geleden kunt u nog niet te zien. De opkomst (en het verdwijnen) van DAG wel.
Met alternatieven als tv, internet en gratis dagbladen is het niet zo gek dat opgroeiende generaties de krant niet langer als vanzelfsprekend zien. De generaties die zijn opgegroeid met de krant, lijken daarentegen relatief trouw aan het medium.
Landelijk versus regionaal
Als we de totale oplage van de betaalde kranten uitsplitsen naar de landelijke en regionale kranten is goed te zien waar de grootste klappen vallen. Maakten de regionale kranten in 1980 nog 60 procent van de oplage uit, inmiddels is dat gedaald tot 40 procent.
Het gaat hier overigens weer over de absolute oplage. Het relatief stabiele beeld bij de landelijke kranten moet gecorrigeerd worden voor de bevolkingsomvang. Daarnaast is het AD in 2005 gefuseerd met een zevental regionale kranten.
Tot slot
Oplages dalen maar niet voor alle titels op dezelfde manier. Sommige regionale titels (Friesland, Groningen, Limburg) verliezen meer dan anderen. Bij de landelijke kranten heeft het AD relatief veel verloren en is De Telegraaf de laatste jaren in de problemen gekomen. Volkskrant, NRC en next doen het daarentegen de laatste jaren relatief goed.
De cijfers gaan over papier. Digitaal maakt nog maar een klein deel (2% in 2012) van de oplage uit, maar vertoont wel een zeer grote groei. Als dit patroon zich doorzet ziet de toekomst er voor kranten al een stukje fleuriger uit. En als alle bezoekers van de websites van kranten ook nog voor de informatie gaan betalen is er geen vuiltje aan de lucht.
Gebruikte bronnen
CBS Statline database
CBS Statistiek jaarboeken (papier)
HOI
Cebuco
Diverse naslagwerken.
Onder Creative Commons licentie bieden we u hierbij ook de ruwe data aan:
Detailgegevens over de dagbladen 1937 tm 2011
Gegevens over kranten versus bevolkingsomvang en huishoudens
Foto Flickr cc Thomas Leuthard
#YoSoy132: Occupy Mexican Television
, door
Mexicaanse studenten zien veel problemen in hun land. De belangrijkste is de eenzijdige berichtgeving van de media.
Mexico lijkt zijn eigen Occupy-beweging te hebben. Die is echter niet gericht tegen graaiende bankiers, maar vooral tegen de nationale media, in het bijzonder Televisa, een tv-moloch dat zeventig procent van de kijkers bedient. Nu heeft Televisa altijd nauwe banden gehad met de eeuwige regeringspartij (tot 2000) PRI. Volgende maand zijn er presidentsverkiezingen en de PRI-kandidaat, Enrique Peña Nieto, wordt door Televisa al gepresenteerd als onvermijdelijke winnaar.
Dit is tegen het zere been van veel studenten. Ze zijn moe van de corruptie, de voortslepende drugsoorlog, de ellendige banenmarkt, het gebrek aan perspectief, de uitbuiting van arme boeren. Tijdens een bijeenkomst vorige maand, kreeg Peña Nieto de wind van voren. Naar verluidt moest hij zich opsluiten op een toilet om aan de woedende studenten te ontkomen.
Vlak hierna kwam de hashtag #yosoy132 (ik ben 132) op twitter bovendrijven. En sindsdien hebben tientallen studentengroepen van verschillend pluimage de handen ineen geslagen. Eind mei vond er de eerste grote demonstratie plaats, waarbij zesduizend studenten vreedzaam demonstreerden. Gisteren zou er een plaatsvinden in Mexico Stad.
De studenten hebben goed gekeken naar de Occupy-beweging in de VS. Er zijn grote onderlinge verschillen, maar tijdens de demonstraties wordt daar niet over gesproken. Naar buiten toe wordt een eensgezind front opgetrokken. Provocateurs, infiltranten, etc. worden niet geslagen, maar gefilmd. En tegen de media wordt poeslief gedaan. De studenten hebben het goed door: de politieke strijd wordt in de media bepaald.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Syrië: in tijden van oorlog sneuvelt de waarheid als eerste
, door
Syrië: in oorlog sneuvelt de waarheid het eerste, zowel in de westerse als de niet-westerse media | Update: een weerwoord
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Tweespalt | Consumenten betalen eerder/later
, door
Nu.nl, 7-5-12, 10:19 Nu.nl, 7-5-12, 12:06 Nederlandse consumenten betalen door de aanhoudende recessie steeds vaker hun rekening aan bedrijven te laat.
Dit constateert meer dan de helft van de Nederlandse bedrijven, zo blijkt uit de European Payment Index. Dat blijkt uit cijfers van financiële dienstverlener Intrum Justitia.
Bedrijven betalen elkaar gemiddeld een dag later. Overheidsinstellingen verbeterden hun betaalgedrag. Zij betalen gemiddeld twee dagen eerder, consumenten zijn een dag sneller.
Zelfde bron, twee uitkomsten. Dat krijg je ervan als je een voorgekauwd persbericht van een bedrijf met een commercieel oogmerk klakkeloos overneemt.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Meisjes raken gewond | vier versies
, door
Twee meisjes uit de nederzetting Kiryat Arba bij Hebron zijn dinsdagavond bekogeld met stenen. De kolonisten gingen vervolgens verhaal halen bij de ‘Arabieren’. Wat hieronder volgt is – ter lering – vier versies van hetzelfde nieuws. Onderaan geef ik mijn commentaar.
De versie van het persbureau:
De 41-jarige Palestijn Marwan Burkan uit Hebron op de Westoever is dinsdagavond ernstig gewond geraakt nadat kolonisten uit de nederzetting Kiryat Arba zijn huis waren binnengedrongen en hem in elkaar hadden geslagen, bericht AFP. Het persbureau hoorde dit van de chauffeur van de ambulance die Burkan naar het ziekenhuis bracht. Burkan woont vlak naast Kiryat Arba. Palestijnen kwamen op het geweld af, maar werden toen zij met stenen begonnen te gooien door militairen verjaagd met traangas.
Een woordvoerster van het leger vertelde AFP dat het incident was veroorzaakt doordat twee Joodse meisjes met stenen waren bekogeld. De vader van één van hen was toen een huis van een Palestijn binnengedrongen om verhaal te halen, zei ze. Maar volgens de legerwoordvoerster was niemand gewond en was de orde hersteld.
De versie van het Israelische Ynet (de site van Yediot Ahronot):
Twee joodse meisjes zijn dinsdagavond in Hebron door Palestijnen met stenen bekogeld toen zij naar de wijk Givat Ha’avot liepen (noot: Givat Ha’avot is niet een wijk in Hebron maar in feite een aparte nederzetting, gelieerd aan Kiyat Arba, A-P). Een van de meisjes raakte lichtgewond. Ze liep een fractuur in haar hand op.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Vincent Icke: Feiten bestaan
, door
Foto:
copyright ok. Gecheckt 11-03-2022
Tien kenmerken van een schandaal waar we geen klap verder mee komen
, door
Ik lees weer eens wat over (politieke) schandalen. Het moet er toch eens van komen – het begin van een onderzoek. En al direct in die eerste, verkennende fase, stuit ik op analyses waar ik weinig mee kan. Fijn natuurlijk – dan is er ruimte om nog eens wat toe te voegen. Balen ook, omdat het fundament er nog niet ligt. Dat hoopte ik onder andere te vinden in Media Scandals (James Lull en Stephen Hinderman (red.)). Zij geven tien criteria om een schandaal van een verhaal te onderscheiden. Tien noodzakelijke voorwaarden, voegen Lull en Hinerman daaraan toe. Maar ze zijn niet allemaal even helder of bruikbaar.
1) Social norm reflecting the dominant morality be transgressed: onduidelijk criterium, want wat is dan die sociale norm, welke dominante moraliteit wordt dan met voeten getreden en wie bepaalt dat? Om welke overtreding gaat het dan en, belangrijker nog voor mijn onderzoek, hoe kunnen we dat weten (hoe komen we daar achter)? “This criterion”, voegen Lull & Hinerman daaraan toe, “is fundamental. Without it, no story can be regarded as a scandal.” Essentieel dus, schrijven de onderzoekers. We mogen ze alleen zelf uitwerken.
The transgressions must be performed by 2) specific persons who carry out 3) actions that reflect an exercice of their desires or interests: Het tweede criterium lijkt meetbaar. We kunnen in elke ‘schandaal’ hoofdpersonen aanwijzen die bepaalde acties uitvoeren. Maar: verraden die acties hun verlangens of belangen? Welke verlangens of belangen hadden de vijf inbrekers in het complex Watergate, in de nacht van 17 juni 1972? Nixons schandaal zit niet in de inbraak zelf, maar in de cover up die volgde. En in die cover up is wel sprake van
Wouter Bos columnist bij de Volkskrant
, door
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.