Kunst op Zondag | Bad

Kunst als een warm bad. Een eigenaardige omschrijving die bewonderaars hanteren als ze een tentoonstelling hebben doorlopen en voldaan en gelouterd een museum verlaten. Eigenaardig, want waarom zou je van kunst ook  niet de koude rillingen kunnen krijgen? In de kunstgeschiedenis diende het bad vooral als excuus om schone nymfen af te beelden en het naakt door de censuur te krijgen. Laten we eens beginnen met de badkuip. Niet te verwarren met het in september geopende (Stedelijk) museum als badkuip, waarvan architect Mel Crouwels in het NRC zei: “Toen we het materiaal gekozen hadden en de vorm bepaald, dachten we: Amsterdammers gaan als het goed is dit gebouw een bijnaam geven. Dus laten we het zelf maar verzinnen”. Onder het motto ‘Dat verzin je niet” een selectie badkuipen.

Door: Foto: rocor (cc)
Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Kunst op Zondag | Dieren

Behalve van god, zijn mensen ook aardig van dieren los. Om dat te repareren versierde Tinkebell (het alias voor Katinka Simonse) slakken. Het resultaat is dat haar buurman geen slakkenkorrels meer strooit en kinderen ineens een bijzondere belangstelling voor de slijmdiertjes hebben. Ze redt slakken, maar wordt beschuldigd van dierenleed. 

Dat beweert Tinkebell in haar artikel op Joop.nl. Zo bekeken brengt de kunstenaar de dieren dus dichter bij de mensen. TV Rijmond, het AD en de Dierenbescherming denken daar anders over en zo was er op de laatste Werelddierendag een relletje dierenleed.

Een verslaggever van TV Rijmond jatte twee slakken van Tinkebells installatie ‘Save the snails”, onderdeel van de tentoonstelling “Ah, wat lief!” in museum Villa Zebra. Hij bracht ze bij de Dierenbescherming die gaat onderzoeken hoeveel leed er de slakken is aangedaan.

In Kunst op Zondag hadden we al slakken in de aflevering over miniatuurkunst: de inner city snail van Slinkachu. Geen haan die er naar kraaide. Hanen en kraaien hoor je nooit over kunst. Mensen wel. Zeker zodra het dier geen afbeelding, maar dood of levend basismateriaal van de kunstenaar is. En dat gaat dan niet over kwasten en penselen van paarden-, marter-, of eekhoornhaar.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Poging

Technologie kan klank zichtbaar maken en wel zo dat het welhaast beeldende kunst wordt. Dat bleek uit de waanlink die 31 augustus op Sargasso stond (muziek in gestolde vorm).

Het leverde twee reacties op. Reacteur Hans meende iets gelezen te hebben over het bekende experiment met aardappelzetmeel. Met wat water, maizena, folie en een speaker tover je allerlei vloeibare klanksculpturen te voorschijn. Leuk voor regenachtige zondagen, om je kinderen het verschil te laten zien tussen de Carmina Burana van Orff en Gangnam Style van PSY. Wel even het filmpje bekijken en de instructies goed lezen.

Reacteur Bullie vond het maar niks: “Wat een onzin. Hoe smaakt architectuur? Hoe klinkt een poffertje?
Misschien weet reacteur Bullie er meer van, want “De Smaak van Architectuur” blijkt sinds kort te bestaan. In juni startte Joris Roovers een website, bedoeld als “een nieuw soort ‘kookboek’, een cross-over tussen voedsel en architectuur, in een poging de beleving van ruimte te vertalen in een beleving van smaak”. Hier de trailer van een eerste poging: de Universiteitsbibliotheek Utrecht van architect Wiel Arets in een recept van chefkok Olaf Bouman.

[kliktv nr=1]

De poging van de Smaak van Architectuur gaat niet verder dan het vormgeven van inspiratie.
Zoals dichters geïnspireerd kunnen zijn door een schilderij of zoals componisten een ode brengen aan een sculptuur. Maar dat gaat lang niet zover als de poging om met de middelen en parameters van één kunstvorm een andere kunstvorm weer te geven.

Kunst op Zondag | Spiegel

Kunst is een afspiegeling van de werkelijkheid. Kunst houdt ons een spiegel voor. Kunst reflecteert. Is kunst is een spiegel of een vals beeld?

Jawel, de spiegel blijft intrigerend voor kunstenaars die het bij verf op doek houden. Een portret krijgt een andere dimensie als de geportretteerde niet direct, maar via het spiegelbeeld wordt afgebeeld, Zoals de 17e eeuwse schilder Gerard ter Borch een “Vrouw voor een Spiegel” weergaf. Te zien in het Rijksmuseum.


Het portret als spiegelbeeld is sindsdien geëvolueerd van René Magrittes “La reproduction interdite” (1937), die de rijke Engelsman Edward James afbeeldde voor een spiegel en van wie je zowel voor als in de spiegel alleen het achterhoofd van de man ziet, tot “Figure Writing Reflected in Mirror” (1976) van Francis Bacon.

Maar als kunst reflectie is, waarom al die moeite doen met kwast en verf, met beitel en steen, met choreografieën, composities of constructies van welke aard dan ook? De spiegel zelf is dan het ultieme materiaal. De kunstenaar hoeft alleen nog na te denken over waar en hoe een spiegel te plaatsen. Sommige kunstenaars hebben dat allang begrepen.

Zo is Lawrence Malstaf blijkbaar geïnspireerd geweest door Francis Bacon. Zijn “Mirror” is een installatie bestaande uit een donkere kamer, waarin de toeschouwer op een stoel plaatsneemt tegenover een vibrerende spiegel. Hoe dat werkt zie je in dit filmpje.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-09-2022

Kunst op Zondagnacht | Verkiezingsprogramma’s

Op dit uitzonderlijke tijdtip een extra verkiezingsaflevering van Kunst op Zondag. Het zal voor weinig kiezers doorslaggevend zijn wat politieke partijen te zeggen hebben over kunst. Voor de twijfelaars die nog op zoek zijn naar een programmapuntje dat de doorslag kan geven voor hun stemkeuze, zet Kunst op Zondag (late nacht editie) de kunstparagrafen op een rij.

In veel gevallen hebben de partrijen een “kunst en cultuur” paragraaf, waaronder ook het mediabeleid en soms sport en wetenschap valt. We beperken ons tot de teksten die alleen over beeldende kunsten, dans, toneel en muziek gaan.

Wie kunst absoluut niet van belang vindt, moet bij 50Plus, de Anti Europa Partij, de Libertarische Partij, Nederland Lokaal, Partij NXD, de SGP, de SOPN of de PVV zijn. Al deze partijen vermelden helemaal niets over kunst. Pardon, de PVV heeft drie woorden aan de kunsten gewijd: “Einde aan kunstsubsidies”.

Wat zeggen de overige dertien partijen? Op alfabetische volgorde van partijnamen citeren we uit de verkiezingsprogramma’s. Hoewel, als we ‘cultureel ondernemerschap’ en ‘cultureel erfgoed’ noemen, hebben we alle programma’s wel genoeg samengevat. Maar goed, laten we eens kijken wat de nuanceringen zijn.

Het CDA (pagina 21 van het programma) koppelt kunst en cultuur aan pluriformiteit en identiteit. Kunst- en cultuurinstellingen moeten “goed geworteld zijn in de samenleving, breder publiek aantrekken, nieuwe groepen aanspreken en meer eigen inkomsten genereren”.
Aandacht voor talentontwikkeling is nodig om het evenwicht in deze keten van voorzieningen te garanderen. Het cultureel en religieus erfgoed moet breed toegankelijk zijn en bijdragen aan identiteit en innovatie. Het CDA wil cultureel ondernemerschap en kunstproductie in eigen land bevorderen door in te zetten op alternatieve bronnen van financiering.

Kunst op Zondag | Musea

Uw KoZ-redacteur is op vakantie. Zonder vastomlijnde plannen en voornemens. Maar het zou leuk zijn onderweg een museum te treffen, dat zich als onverwachte verrassing aandient.

Museumgebouwen zijn soms kunst op zichzelf. De buitenkant of, het interieur of de gehele architectuur kan al een mooie beleving zijn. Of  het gebouw ook weerspiegelt wat het herbergt, is een kwestie van vele interpretaties.

De meest spectaculaire gebouwen vind je in het buitenland. Iets minder spectaculair, maar niet minder fraai, zijn een aantal Nederlandse museumgebouwen.

Een paar bekende museumgebouwen op een rij.

Het Bonnenfanten Museum, Maastricht.

Het Groninger Museum.

Het  Fries Museum, Leeuwarden.

Het Chabot Museum, Rotterdam.

Spanje kent meerdere, zeer fraaie museumgebouwen.

Het Palacio de Cristal in Madrid.

Het Guggenheim Museum Bilbao.

Maar verspreid over Europa vinden we nog meer verrassingen.

Het Kunsthaus Gras, uiteraard in Gras,  Oostenrijk.

Het Vitra Design Museum in Weil am Rhein, Duitsland.

Het Paul Klee Museum, te Bern, Zwitserland.
Twee verschillende opvattingen om Salvador Dalí met een museumgebouw te eren.

Het Dalí Theatre-Museum in Figueres, Spanje.

Wat een verschil met The Dalí Museum in Florida, USA.

Ik ben benieuwd welke musea jij tijdens je vakantie bent tegengekomen en binnengelopen. Met een aardige toelichting stellen we zo Sargasso’s museumgids samen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 17-10-2022

Kunst op Zondag | Tussen kunst en propaganda

Deze week was er enige commotie op het beroemde sociale netwerk Facebook. VPRO’s Geschiedenis 24 had bovenstaande klassieke verkiezingsposter van de PSP op haar profiel gezet. En Facebook had het nodig gevonden om die afbeelding, zonder opgaaf van redenen te verwijderen. Naar het waarom van deze censuur valt enkel te gissen. Wij van Sargasso, nooit te beroerd om ergens een complot te zien, vermoeden dat Mark Zuckerberg nauwe banden onderhoudt met de Amerikaanse wapenlobby en dat Facebook daarom pacifistische propaganda weert. Anders zien wij niet in waarom men de met afstand beste Nederlandse verkiezingsposter ooit heeft verwijderd.

Het leek me in ieder geval een mooi moment om Kunst op Zondag te wijden aan de grenzen tussen kunst en politieke propaganda. (Wellicht een leuk tv-formatje trouwens, Tussen Kunst & Propaganda. AVRO, leest u mee?) Normaal vult mijn gewaardeerde collega PJ Cokema deze onvolprezen rubriek, maar die is met vakantie. Over een paar weken zal ie weer terug zijn. Zo gaat dat met vakantie. Je kunt je afvragen waar het eigenlijk op slaat, vakantie. Nergens op natuurlijk. PeeJay had overigens al wel een KoZje klaargezet, maar die is naar volgende week verhuisd, want de actualiteit schreeuwde om iets anders. 

Om verkiezingsposters dus. Een vak apart. Met een redelijke lange geschiedenis hier in Nederland. Doordat in 1918 het kiesstelsel met evenredige vertegenwoordiging van kracht werd, was het ineens veel belangrijker om te vertellen waar je voor stond. Dat werd gedaan met behulp van verkiezingsposters. Meteen dat jaar al, liet het campagneteam van Colijn onderstaande iconische verkiezingsposter ontwerpen:

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-11-2022

Kunst op Zondag | Paralympics

Hebben we alle zomersporten nu wel gehad? Nee, de Paralympics komen er aan (25 augustus tot 9 september). De ‘London Cultural Olympiad’ presenteert met het programma Unlimited natuurlijk kunstenaars die wat missen.

Blinde kunstenaars beeldhouwen, dove kunstenaars dansen, ontarmde kunstenaars voet- of mondschilderen. Soms bepaalt de handicap het vak dat de kunstenaar beoefent. Rolstoelers kunnen bijna alles.

Waarom hebben ze in Londen “onze” Rob Scholte niet uitgenodigd?

In de Boterhal in Hoorn kun je tot 26 augustus nog niet eerder vertoonde zeefdrukken en viltstifttekeningen van hem zien. Hier doen we het met een fragment van ‘Après nous le déluge’, de enorme wand- en plafondschilderingen die hij in de negentiger jaren maakte in het in Japan nagebouwde Huis ten Bosch. Dat was wel voor hij in een rolstoel belandde. Werk van na die tijd vind je op zijn website.

In Londen mag curator Priscilla Sutton (Australië) haar ‘Spare Parts’ tentoonstellen. Al eerder vertoond in Brisbane (2010), toen de eenbenige Sutton op het idee kwam haar oude protheses door kunstenaars te laten bewerken. Ze riep gehandicapten op hun oude protheses door kunstenaars te laten recyclen.
‘One step a head’ van Charlie Tuesday Gates, op de afbeelding boven dit artikel, is een van de resultaten.  Hieronder links ‘Born of a diabolo’ van Tim Rix en rechts ‘Mr Chips goes to Washington’ van Giles Kilham.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Kunst op Zondag | Vrouwen

Vrouwen. Wat we ook doen, het verschil met mannen krijgen we nooit de wereld uit. Een verschil dat op schitterende wijze is te benutten, in plaats van een ‘schitterend ongeluk’ te zijn. Het schiet ook niet op als het dichtstbijzijnde mysterie wordt gepasseerd om een karretje op het veel verder gelegen Mars te parkeren.

Tsss, zult u reageren, maar galante ridders hebben bedacht dat zoiets ongepast is jegens vrouwen en dus verboden moet worden. Het is ook diep triest, en de mens onwaardig, dat welk verschil dan ook, wordt gemanifesteerd in maatschappelijke ongelijkheid en bizar gedrag.

In de kunst gaat het niet anders. Er is een glazen plafond, als je in aanmerking neemt dat in de top 40 duurst geveilde schilderijen geen één vrouw voorkomt en in de top15 rijkste kunstenaars op de dertiende plaats maar één vrouw staat.

En vrouwen zijn nog steeds een apart thema.

Variërend van Penseelprinsessen, een project dat de ontwikkeling van schilderende vrouwen uit de 19e eeuw in beeld brengt, tot het instellen de Theodora Niemeijer prijs, omdat “vrouwelijke kunstenaars, in vergelijking met hun mannelijke collega’s, nog steeds in de minderheid zijn in tentoonstellingen en museale collecties”. Van het thema ‘Art Decoding Violence’ op de Biennale Donna, de enige vrouwenkunst biënnale tot een rondreizende tentoonstelling “Vrouwen, een leven vol pijn”, een kunstzinnige confrontatie over vrouwelijke genitale verminking.

Foto: copyright ok. Gecheckt 24-11-2022

Kunst op Zondag | Polders

Sargasso duikt deze zomer de polder in. Per aflevering van de zomerserie vertelt een lezer over zijn of haar favoriete polder. De redactie van KOZ ontdekte een paar opvallende expressies van het poldermodel.

De Nederlandse polders zijn internationaal beroemd. In het buitenland oogsten de polders misschien zelfs meer bewondering dan binnen de dijken. Pas als de overheid besluit die prachtige polders weer terug te geven aan het water, mogen sommige polders zich weer in enige belangstelling verheugen.

Net zo min als huidige generaties een idee hebben van het plakje varken op hun brood,  zo weinig realiseren zij zich hoe de grond onder hun voeten is drooggelegd en droog wordt gehouden. Dat geldt waarschijnlijk het meest in de polders, waar de weidse blik is gevinexeerd.

Zoals Nesselande, de laatste gerealiseerde wijk in de Prins Alexander polder, waarmee Sargasso’s polderserie van start ging. Nesselande kent een Laan van Magisch Realisme, een Laan van Avant-garde, een Laan van het Surrealisme en een Laan van Dada, omgeven door straten die naar kunstenaars uit deze stromingen zijn genoemd. Aan de zo karakteristieke vinex-bebouwing zie je dat kunstzinnig elan niet af. Planologen en architecten hebben hier een enorme kans gemist.

Wordt dat goedgemaakt worden door het kunstenplan “De zeespiegel en de polder”?  Uitgevoerd door het Centrum Beeldende Kunst Rotterdam (CBK), op verzoek van de deelgemeente Prins Alexander. Het CBK heeft het poldermodel hoog en laat bij elke kunstenplan voor de openbare ruimte  onderzoek doen naar de locatie en naar wie er (gaan) wonen, alvorens kunstenaars een opdracht toe te bedelen. Dat ging goed en ‘Hydra’ van Moritz Ebinger rees op uit het water van het Rietveldpark.

Vorige Volgende