Spoken uit het verleden
ELDERS - De Balkan oorlog van meer dan twintig jaar geleden lijkt geschiedenis vanuit West-Europa gezien. In het voormalige Joegoslavië houden Serven, Kroaten en Bosniërs hun onderlinge conflicten nog steeds levend.
Zondag mogen de Kroaten een president kiezen. In de tweede ronde gaat het tussen de huidige sociaaldemocratische president Ivo Josipovic en de christen-democratische Kolinda Grabar-Kitarovic. De laatste zou de grootste kans hebben om te winnen, volgens politicoloog Puhovski. De sociaaldemocraten hebben de afgelopen periode geregeerd en het land is er volgens velen niet beter van geworden. En van de christen-democraten verwacht Puhovski een grotere opkomst. Grabar-Kitarovic is nu nog assistent van de secretaris-generaal van de NATO. Ze was eerder minister van Buitenlandse Zaken en Europese integratie en heeft haar land zowel de NATO als de EU ingeloodst. In een afgelopen zondag uitgezonden televisiedebat probeerden beide kandidaten elkaar zoals gebruikelijk elkaars reputatie onderuit te halen. Josipovic confronteerde zijn tegenstandster met de corruptie in de regering waar zij deel van uitmaakte. Grabar-Kitarovic viel de sociaaldemocraten aan vanwege hun onmacht om het land uit de crisis te helpen.
Spoken uit het verleden beroerden het afgelopen jaar de Kroatische politiek, schrijft Balkan Insight op de laatste dag van 2014. Twee oud-medewerkers van de Joegoslavische geheime dienst moesten op aandrang van de EU en na tegenwerking vanuit het parlement uiteindelijk toch aan Duitsland worden uitgeleverd voor de moord op de balling Stjepan Djurekovic in 1983. De Balkan oorlog die tien jaar later na het uiteenvallen van de Joegoslavische Federatie uitbrak is in de rechtszaal nog steeds niet uitgevochten. Kroatië en Servië beschuldigden elkaar bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag van oorlogsmisdaden. Kroatië verdedigde zich in dit proces met verwijzing naar de vrijspraak van Ante Gotovina en Mladen Markac in 2012 door het Joegoslavië Tribunaal. Generaal Gotovina, die verantwoordelijk wordt gesteld voor de moord op Serviërs in enkele Kroatische regio’s is nog altijd populair bij Kroatische nationalisten (die ook nu nog geen moeite hebben met een mis ter nagedachtenis van de fascist Pavelic) De Serviërs reageerden uiteraard woedend. Twee jaar later zagen we het omgekeerde toen de Servische nationalist Seselj door het Joegoslavië tribunaal om gezondheidsredenen werd vrijgelaten. Hij wreef onmiddellijk zout in de wonde door de inname van de Kroatische stad Vukovar in 1991 door het toenmalige Joegoslavisch leger een ‘bevrijding’ te noemen. De stad is sinds 1998 Kroatisch, maar heeft nog altijd een Servische minderheid. Kroatische veteranen maakten zich het afgelopen jaar druk om het gebruik van cyrillische tekens in de openbare ruimte te verbieden. En zo zal het nog wel een tijdje doorgaan, ook in 2015. Met een uitvoerig onderzoek naar de manier waarop de paramilitaire (terroristische) groep van de Serviër Arkan ontsnapte aan vervolging wegens oorlogsmisdaden hebben de journalisten van Balkan Insight zelf nieuwe conflictstof op tafel gelegd.