Blind en ‘pervers’ debat-Keynesianisme

In het publieke debat beleeft een soort van Keynesianisme een renaissance. Dat is op­mer­ke­lijk, en bovendien nogal simplistisch.  In de jaren zeventig raakte het Keynesianisme, in ieder geval in Europa, in de versukke­ling omdat de over­tuiging groeide dat Keynesiaanse recepten de struc­turele problemen in de veranderende we­reld­economie niet aankonden. Tegenwoordig zijn Keynesi­aanse ideeën weer duidelijk pre­sent als alternatief voor het in de meeste landen doorge­voerde bezuinigingsbeleid en het gedachtegoed erachter. ‘We spa­ren ons kapot’, is de karakterisering van de gegeven situatie. Om de economie weer op te krikken moe­ten we echter juist meer besteden en niet meer lang wachten ermee: ‘Overheid investeer op ter­reinen als in­frastructuur, onderzoek en onderwijs en zorg via de verla­ging van belastingen ervoor dat de bur­gers meer te besteden heb­ben.’ De oplopende schuld zal dan snel weer terugverdiend zijn. In Euro­pees perspectief dient het ver­der met name de Zuid­Europese landen mogelijk te worden ge­maakt geld tegen een schappelijke ren­te te lenen, bijvoor­beeld via Eurobonds. In de Verenigde Sta­ten luidt het parallele verhaal dat Obama moet in­vesteren.

Door: Foto: By IMF [Public domain or Public domain], via Wikimedia Commons

Portugal reduceert tekort terwijl tegelijkertijd pensioenen en lonen zijn verhoogd

Het is de linkse regering van Portugal gelukt: het overheidstekort op het laagste niveau sinds 1974 door de zeer strenge bezuinigingen te stoppen en tegelijkertijd de pensioenen en lonen te verhogen. Het is nu wel zaak voor Portugal om dit te herhalen.

The Portuguese tout the shrinking deficit as proof that their Keynesian approach to growth works. But until Mr Costa shows that he can repeat last year’s budget success, many will remain sceptical.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Onvoorspelbaar Paars

Op Sargasso is volop ruimte voor gastbijdragen. Hieronder volgt een bijdrage van Tom van Doormaal.

Ons debat over de crisis zit vol vreemde tegenspraken. De crisis lijkt het gelijk van links te bevestigen. Ongelimiteerde vrijheid brengt geen orde in de markt. De crisis moet worden bestreden door een stevig ingrijpende overheid, zo luidt de mondiale opvatting, volgens de beproefde inzichten van Keynes.

Maar de wijze waarop Wouter Bos de flinke bezuinigingstaal van Mark Rutte in strijd kon verklaren met dit algemeen inzicht, kreeg geen vervolg. Rutte drong veeleer de PvdA in het defensief. Sterker: de marktdenkers hebben de politieke wind in de zeilen. Is de crisis aanleiding de overheid te hervormen en de taken van de overheid opnieuw te wegen?

Lotte van Vliet en Paul Frissen zeggen neen op die vraag, in hun essay voor de RMO getiteld Over de onvoorspelbaarheid en de tragiek der ontkokering. Dat is net zo opmerkelijk als de bevestiging van die opvattingen in de politieke peilingen en de koppositie van de VVD. De sociaal-democratie lijkt alle gelijk van de wereld te hebben, maar krijgt dat niet van de kiezer.

Intrigerende thema’s worden soms minder raadselachtig door teksten te lezen, die je tegenspreken. Ik ben geen ‘maakbaarheidsgelovige’, maar welke argumenten bezigt hij die mij van dat geloof wil bevrijden? Het doortastende optreden (van Wouter Bos) lijkt te suggereren dat de overheid de bezwering van de crisis in eigen hand kan nemen, hetgeen kan leiden “tot een gevoel van nieuwe maakbaarheid.” Ik geloof niet zo in nieuwe maakbaarheid. Maar voor Frissen moet het wel heel erg zijn.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Paniek is besmettelijk

Dit is een gastbijdrage van Paul Teule, promovendus in de economie en filosofie.

4 mei bood een lesje collectieve paniek. Een man roept iets onverstaanbaars, iemand naast hem reageert net iets te emotioneel, iemand daarnaast schrikt daar weer van en voilá: een paniekgolf. Volgens hoogleraar sociale psychologie Roos Vonk is paniek besmettelijk. We kunnen er niets aan doen, ons instinct maakt dat we eerst vluchten, en dan pas nadenken. “En als een mensenmassa eenmaal in beweging is er geen houden meer aan. (…) Een vluchtende massa veroorzaakt dan weer zijn eigen paniek,” aldus Vonk. Tragisch. En fascinerend.

En nu naar Griekenland. We stemmen toch maar in met de reddingsboei van 110 miljard euro, want, zo roepen er velen, er is ‘besmettingsgevaar’. Rentevoeten in Spanje, Portugal, Ierland klimmen tot angstige hoogten. Net zoals op 4 mei iemand ‘bom, bom, vlucht!’ riep, wordt ook hier de angst vakkundig gevoed. IMF-baas Strauss-Kahn spreekt van besmetting, OESO-chef Gurria spreekt zelfs van ebola. En dan moet je drastisch gaan snijden, want, zo zegt Jan Kees de Jager, “zachte heelmeesters maken stinkende wonden.”

Nu is het niet zo dat er niets aan de hand is. Spanje heeft een hoge (private) schuldenlast (178% van BBP), hoge werkloosheid (20%), en een zwakke exportpositie (die niet met devaluatie kan worden verbeterd). Maar toch bestaat de besmetting vooral uit angst. Als iedereen bang is, ben jij het ook. Op grond van de ‘echte’ cijfers in Spanje blijven geloven, is naïef gekke henkie gedrag zoals ook Arjo Klamer stelde bij RTL Z.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.