De schade van ISIS

Zoals u weet oefende de zogenaamd Islamitische Staat ofwel ISIS ofwel Daesh recentelijk een schrikbewind uit in het noorden van Irak en het westen van Syrië. De terreur vormde een opvallend wreed en sadistisch hoofdstuk in de sowieso gewelddadige geschiedenis van deze regio. Het gebied heeft sinds de ondergang van het Ottomaanse Rijk rust noch duur gekend. Het zou voor de westerse media makkelijk zijn geweest de gebruikelijke oriëntalistische stereotypen van stal te halen, en dat gebeurde ook wel, maar dit keer was er ook iets anders. Er waren tevens berichten over de door ISIS georganiseerde plunderingen en verwoestingen van cultureel erfgoed. Toen ik Irak in oktober bezocht, waren die niet te missen. Plundering Eerst een kanttekening. Er zijn inderdaad plunderingen geweest en er zijn inderdaad antiquiteiten verkocht. Het was makkelijk. Er bestond immers al een door de autoriteiten gedoogd handelsnetwerk voor illegaal verworven oudheden. De westerse landen waren niet alleen grootafnemers, ze faciliteerden de zwarte handel ook met enerzijds een financiële structuur om belasting te ontwijken en geld wit te wassen en anderzijds academici die heling goedpraatten (meer).

Door: Foto: Hatra: de schade valt mee (eigen foto)
Foto: copyright ok. Gecheckt 21-11-2022

Een weerlegging van ISIS

, door

RECENSIE - Uitgeverij ’t Kennishuys heeft een boekje uitgebracht met de best opvallende titel Weerlegging ISIS. Het is een vertaald werk van de Syrische rechtsgeleerde Muhammad al-Yacoubi (1963-), geen onbelangrijke jongen, en een verklaard tegenstander van het regime van Assad. De ondertitel luidt: Het vernietigen van zijn religieuze fundamenten & bewijzen dat zij van de islam zijn afgedwaald en dat hen bestrijden een verplichting is. Dan weet u het al: deze 157 bladzijden betreffen een fatwa. Maar het is een bijzondere fatwa: geen rechterlijke uitspraak in een bepaalde kwestie, maar één die probeert te overtuigen. Yacoubi heeft een zéér breed publiek voor ogen:

Moslimjongeren die worden beïnvloed door de propaganda van ISIS (…) gewone moslims, die tegen ISIS zijn, maar die antwoorden zoeken (…) nieuwe rekruten van ISIS (…) de strijders van het Vrije Syrische Leger (…) moslimpiloten van de alliantie tegen ISIS (…) het westerse publiek: academici, journalisten, politici en het volk (p. 12)

Voor zo’n onderneming is de Aristotelische trits ethos, logos en pathos nodig. Ik zet ze even in de volgorde waarin ik ze behandel, want de vraag is natuurlijk: lukt het Yacoubi om zijn publiek te overtuigen?

Ethos

Qua ethos lijkt het wel goed te zitten. De man is al sinds zijn elfde bezig met zijn vak: moslimjurist, aanvankelijk in Syrië maar al snel deed hij ook op internationaal vlak ervaring op. Je zou verwachten dat hij weet waarover hij praat en daarin stelt zijn boek ook niet teleur. Hij is bovendien niet op de hand van één van die vele foute regimes die we in het Midden Oosten kunnen vinden.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 01-03-2022

Kunst op Zondag | Nineveh en Assyrië

, door

ACHTERGROND - Kort na de Arabische Lente begon het plunderen. Eerst in Egypte, daarna in Libië, met de opkomst van ISIS ook in Syrië en Irak. U hebt beelden gezien van de moedwillige verwoesting van het museum in Mosul. Misschien zou de schade minder groot zijn geweest als er geen helers waren geweest die Egyptische papyri, Libische sculptuur, Syrische sierraden of Iraakse kleitabletten hadden gekocht; misschien zou de schade minder groot zijn geweest als de wetenschappers zich zouden hebben gehouden aan hun eigen gedragscodes; vrijwel zeker zou de schade beperkt zijn gebleven als de autoriteiten de wet wat meer hadden gehandhaafd.

Helaas: de schade is er. Maar je kunt iets terug doen. Om te beginnen: het bewustzijn vergroten dat de westerse beschaving (wat dat ook moge zijn) niet begint in Griekenland en Rome, maar dat daaraan iets is voorafgegaan. Als de Amerikaanse soldaten die Bagdad in 2003 bevrijdden beter zouden hebben geweten dat het oosterse erfgoed werelderfgoed en dus ook Amerikaans erfgoed is, zou wellicht het museum aldaar niet zijn geplunderd. Om de vertrouwdheid met het Nabije Oosten iets te vergroten, hebben we op Sargasso Daan Nijssen gevraagd elke vrijdag een stukje te schrijven over het culturele erfgoed waarvan we zijn beroofd. En ik ben blij dat het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden vanaf 20 oktober een grote expositie over Nineveh aanbiedt – de stad die tegenwoordig Mosul heet en ooit hoofdstad was van het eerste oosterse wereldrijk, Assyrië.

Foto: De bibliotheek van het Mosul Cultural Museum in 2009 copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Bibliothecarissen in Mosul

, door

COLUMN - Twee berichten die vermoedelijk niets met elkaar te maken hebben. En misschien wel alles.

  • Bericht één: de Britse krant The Independent beschreef vorige maand hoe een anonieme bibliothecaris bezig is een nieuwe collectie voor de in 2014 door de zogenaamde Islamitische Staat vernietigde bibliotheek op te bouwen.
  • Bericht twee: arabist Gareth Browne meldde gisteren in een tweet dat Shaima Mowaffaq Daoud, een bibliothecaresse bij het museum van Mosul, met haar familie is gedood bij een raketaanval op het westelijk deel van Mosul.

De beschrijving van de eerste bibliotheek maakt duidelijk dat het gaat om die van het Mosul Cultural Museum, dat ook in de tweet wordt genoemd. Onwillekeurig vraag je je af of de in het tweede bericht genoemde vrouw dezelfde is als de in het eerste bericht genoemde anonymus, dat haar anonimiteit in de afgelopen maand gecompromitteerd is geraakt en dat ze niet door een raketaanval om het leven is gekomen maar dat zij en haar familie zijn vermoord.

Het is zomaar een observatie. Een bibliothecaris en een bibliothecaresse van hetzelfde instituut die, in de berichtgeving, ineens als individuen naar voren komen. En om de voorspelbare uitsmijter maar te geven: er zijn tientallen, honderden, duizenden, tienduizenden, ja honderdduizenden individuen in het Midden-Oosten waar we niets over vernemen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

ISIS financiert z’n oorlog met geplunderde kunstschatten

, door

REPORTAGE - Een korte reportage van de Wall Street Journal van drie weken geleden werpt het licht op een belangrijke inkomstenbron van ISIS: het plunderen van oudheidkundige kunstschatten. Via tussenpersonen worden deze verkocht aan westerse kopers. Geschatte opbrengst voor ISIS: 88 miljoen dollar per jaar.

Het vernietigen van kunstschatten door ISIS is breed uitgemeten in de media. Wellicht was dat meer een PR-stunt en wil ISIS toch vooral ook aan de kunstschatten kunnen verdienen.

Foto: Verloren Oudheid

Verloren Oudheid

, door

COLUMN - Augustus 2016. Een coalitie bestaande uit Iraakse regeringstroepen en de Koerdische Peshmerga omsingelt de stad Mosoel, de laatste Iraakse metropool die nog in handen is van IS. De alliantie maakt zich op om de stad te heroveren. Op elk moment kunnen zij in actie komen en het nu al ruim twee jaar durende schrikbewind ten einde brengen komen. Weldra zal IS niet meer zijn dan een voetnoot in de geschiedenisboeken.

Het schrikbewind van IS

De schade die IS teweeg heeft gebracht is enorm. Tienduizenden mensen zijn door het oorlogsgeweld en door executies omgekomen, de verhoudingen tussen soennieten en sjiieten zijn nog verder verslechterd en de wreedheden van IS zullen de komende decennia als nationaal trauma blijven voortleven onder de Irakese bevolking. De vernietiging van waardevol cultureel erfgoed, waaronder vele Assyrische opgravingen en Romeinse woestijnsteden in Syrië, lijkt in dit grote plaatje slechts een bijzaak.

Wat gaat er verloren?

Toch heeft deze bijzaak veel mensen in het westen erg geschokt. Wij westerlingen vinden namelijk dat je respect moet hebben voor kunstschatten en historisch erfgoed, al weten we niet precies waarom. We voelen ons machteloos wanneer standbeelden van Assyrische vorsten met hamers kapot worden geslagen, al weten we niet precies wie de Assyriërs waren. Dat er in het Midden-Oosten veel oudheden zijn weten de meeste mensen wel, maar op school en ook in de media hoor je er weinig over. Dat er iets verloren gaat is wel duidelijk, maar wat gaat precies verloren?

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Volgende