Liefde in tijden van DNA-tests

Rathenau-onderzoeker Lotte Asveld fantaseert over de toekomst van DNA-tests in deze nieuwe aflevering over Intieme Technologie van het Rathenau Instituut. Ik loop naar zijn werkkamer, til mijn hand op om aan te kloppen, laat mijn hand weer zakken. Loop weg. Nee, halverwege de gang draai ik mij weer om. Vastberaden nu. Ik ga kloppen. “ Jaha”, klinkt het onwelwillend aan de andere kant van de deur. Ik stoor. Maar ik moet het vertellen. Dit is te belangrijk om alweer uit te stellen, om alweer door te schuiven naar een nog beter moment. Er is simpelweg geen goed moment voor het nieuws dat ik nu ga brengen. Langzaam, voorzichtig, open ik de deur. “Lief?” vraag ik. Een verstoorde blik mijn kant op is zijn antwoord. Overal op zijn bureau ligt papier. Ik zie hoe hij nog net GeenStijl wegklikt. Hmm, echt opschieten doet het werk kennelijk ook niet. “ Ik moet je iets vertellen.” “Ga zitten.” Ik kijk rond. Er is alleen de bureaustoel waar hij op zit en dat ene krukje dat wiebelt dat we allang weg hadden moeten doen, maar dat hier nu toch nog altijd ongelukkig staat te zijn. Ik ga erop zitten. “ Het zit zo…”, begin ik voorzichtig. Wiebel wiebel.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Intiem en totalitair

De Van Dale zegt dat intiem ‘diep in iemands binnenste gelegen’ of ‘van strikt persoonlijke aard’ betekent. Intimiteiten zijn dus dingen die we niet willen delen met anderen. Maar dat is precies wat we doen: zonder dat we er over nadenken delen we intimiteiten het met het Amerikaanse militair-industrieel complex. En dat vind ik doodeng zegt Tjeerd Andringa, universitair hoofddocent (UHD) Sensory Cognition aan de RUG in deze aflevering van Intieme Technologie van het Rathenau Instituut.

Veel meer dan Nederland is de VS op weg om een totalitaire democratie te worden met een militair budget waar een kwart van de bevolking direct van afhankelijk is. Een sterk stijgend verschil tussen arm en rijk rechtvaardigde de opbouw van een Homeland Security apparaat, wetten voor het onbeperkt bespioneren van de eigen burgers en het instellen van no fly lists waarvan niemand weet hoe je er op of af komt. Er staan al twee mensen op met mijn achternaam, en die is niet zo heel gebruikelijk. Verder staat al meer dan 3% van de VS bevolking onder justitieel toezicht.

Centraal in deze ontwikkeling is de rol van de CIA, die via haar investeringsmaatschappij InQTel een drijvende factor was achter zowel Facebook, LinkedIn, als Twitter. Waarom investeerden ze hierin? Draagt dit bij aan de totalitaire democratie die daar ontwikkeld wordt? Daar lijkt het wel op.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-10-2022

Leven of herstarten?

Game Developer Jack Hoefnagel vraagt zich af of gewelddadige games ook een gewelddadig mens van je maken. Een nieuwe aflevering in de serie over Intieme Technologie van het Rathenau Instituut.

Het is geen geheim dat sommige games je compleet op kunnen slokken, je de tijd laten vergeten en je zelfs gepassioneerd laten vloeken als je het level nét niet haalt. Maar hoe intiem is een speler eigenlijk met zijn game en andersom? Zet een game de speler ertoe aan om in Utøya of Columbine in het rond te schieten of is het spelen van een game per definitie een emotieloze interactie? Het antwoord is geen van beide. Aan de hand van onderstaande voorbeelden zal ik dit duidelijk maken.

Voorbeeld 1: Mass Effect is een schietspel waarin de speler het verloop van het verhaal van het spel zelf kan beïnvloeden door bepaalde keuzes te maken. Bij één bepaalde missie wordt de speler voor de lastige keuze gesteld: welke van je twee teamgenoten stuur je op een zelfmoordmissie?

Ik had zelf veel moeite bij het maken van deze keuze. Gedurende het spel had ik veel interessante, persoonlijke gesprekken met één van de twee teamgenoten, waardoor er voor mij een emotionele band ontstond en ik meer van zulke gesprekken wilde hebben. Echter, deze teamgenoot was voor het verdere verloop van het spel niet gunstig om te kiezen, omdat mijn andere teamgenoot sterker was, waarmee ik het spel dus eenvoudiger uit kon spelen. Ik koos uiteindelijk ervoor om de teamgenoot te laten leven waar ik een persoonlijke band mee had, wat eigenlijk tegen alle ‘gamer-principes’ ingaat: je speelt normaal een spel om deze zo goed en zo snel mogelijk uit te spelen, maar omdat het verhaal me zo aangreep koos ik voor de moeilijke weg. Een mooi voorbeeld van hoe games geëvolueerd zijn sinds Pacman en Super Mario Bros…

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

We worden cyborgs

De mens wordt een cyborg. En dat is niet erg zegt Jan Eberg is socioloog, bestuurskundige, docent en publicist. Een nieuwe aflevering in de serie over Intieme Technologie van het Rathenau Instituut.

Ik zou graag in de tijd van Star Trek willen leven. Daar is alles voorhanden, bezit geen doel en technologie het middel alom. Over de vraag of technologie, hoe intiem ook, bevrijdend of  bedreigend is, maakt men zich niet druk. We zijn altijd technologisch geweest. De mens is kampioen technologieontwikkeling, ook al voelt de gouden medaille om zijn nek soms als een molensteen.

Intieme technologie dooradert ons huidige bestaan. We hebben allemaal een burgerservicenummer, pincodes en passwords. We gebruiken sociale media en talloze technische snufjes. Werk en vrije tijd zijn ondenkbaar zonder computers. Volgens ethicus James Moor zitten we inmiddels in de tweede fase van de computerrevolutie. De eerste fase was de introductie, ontwikkeling en verfijning van computertechnologie. Nu is er de fase van doordringing en integratie in al het dagelijkse handelen. Het zal ons leven en lichaam totaal veranderen. Hij stelt dan ook dat het niet meer de vraag is of we cyborgs zullen worden, maar wat voor cyborgs we willen worden.

Een medaille heeft twee kanten. Dat geldt sterk voor de ontwikkelingen rond intieme technologie. Het kan ons méér mens maken, maar ook minder mens. In discussies over technologieontwikkeling is dat de klassieke tegenstelling: de utopie en de dystopie, het droombeeld en het doembeeld. Technologie als zegen, de bron van gemak, luxe, en langer leven. En technologie als zorg, de oorzaak van risico’s, leed en afhankelijkheid. Welke kant van de medaille overheerst?

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dit gaat niet over jou

Sargasso plaatst bijdragen van het Rathenau Instituut over intieme technologie. De serie is ook te lezen op het weblog van het Rathenau Instituut. Vandaag vertelt senior onderzoeker Christian van ’t Hof over een opmerkelijk geval van phishing.

Laatst kreeg ik een e-mail van een vriendin van me. Erboven stond: “Help!”.  Ze kwam via Google op een blog met haar naam erboven en een heel persoonlijk verhaal over een abortus. Nu heeft ze een vrij bijzondere naam, dus alle andere resultaten gingen wel over haar. Iedereen die haar zou Googlen, zou dus denken dat het abortusverhaal van haar was. Ze vermoedde dat iemand met haar naam aan de haal was gegaan, want een maand eerder was ook al haar e-mail account gehacked. Om te kijken wie hier achter zat, klikte ze op de site. Al snel gingen er allerlei alarmbellen af dat dit malware was.

Ze raakte in paniek en wilde er wat aan doen. “Hoe kan ik ervoor zorgen dat deze site zo snel mogelijk uit de lucht gaat? Ik heb geen idee waar ik moet beginnen…”, schreef ze in haar mail. Ik belde haar op en probeerde haar gerust te stellen. Voor echt kwalijke dingen op het internet is er zoiets is als een “notice and take down” procedure. Echter, toen ik zelf zocht op haar naam, kwam de gewraakte blog niet naar boven….

Foto: copyright ok. Gecheckt 28-09-2022

De opkomst van intieme technologie

Vanaf heden plaatst Sargasso bijdragen van het Rathenau Instituut over intieme technologie. Vandaag de inleiding, verzorgd door ’trendcatcher’ Rinie van Est. De serie is ook te lezen op het weblog van het Rathenau Instituut over intieme technologie

Rinie van Est is ‘trendcatcher’ bij het Rathenau Instituut. Hij filosofeert over de intieme relatie tussen mens en technologie.

We’re breaking and rebuilding and we’re growing, always guessing
Never knowing
We’re shocking, but we’re nothing
We’re just moments, we’re clever, but we’re clueless
We’re just human, amusing and confusing
We’re trying, but where is this all leading?
We’ll never know

Jack Johnson (2005) “Never Know”, van de CD In Between Dreams

Mens en technologie zijn innig verbonden. De mens maakt technologie en vindt zich door die technologie constant opnieuw uit. Nieuwsgierigheid, onderzoeken, bouwen zit in ons bloed. Van holbewoners hebben we ons ontwikkeld tot flatbewoners. We halen ons eten in de supermarkt en voelen ons thuis in constructies van gewapend beton, met ingebouwd toilet en flatscreen 3DTV. Daarom typeerde de Duitse antropoloog Helmuth Plessner de mens als “van nature kunstmatig”. Onze manier van leven wordt mogelijk gemaakt door de technologie die ons omringd. Technologie bepaalt daarmee in hoge mate wie we zijn, wat het betekent om mens te zijn, zowel in fysieke als mentale zin.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Vorige