Het Nederlandse leger in Marokko

Ook voor Marokko is de corona-lockdown nu wel voorbij. De grenzen gaan open en we mogen er weer in. Volgens het reisadvies van het ministerie van Buitenlandse Zaken is Marokko toch ‘oranje’: “Reis alleen naar Marokko als het noodzakelijk is.” Een toeristische reis valt daar niet onder. En er gelden nog steeds bepaalde coronamaatregelen. Voor een klein gedeelte van Marokko geldt zelfs code ‘rood”. Laat dat nou toevallig precies dat stukje van de Westelijke Sahara zijn dat eigenlijk ‘Sahrawi Arabische Democratische Republiek’ (SADR) heet. Ofwel het enige stukje Westelijke Sahara dat (nog) zelfstandig is en wordt geregeerd door het Frente Polisario.  De rest van de Westelijke Sahara wordt gezien als door Marokko bezet gebied. Toen in 1975 Spanje zich definitief terugtrok uit de Westelijke Sahara, bleef Polisario zich verzetten tegen de plannen van Marokko om de gehele Westelijke Sahara in te lijven. Polisario wilde onafhankelijkheid voor de oorspronkelijke bewoners (de  Sahrawi). Pas in 1991 kwam het tot een staakt het vuren en nu, dertig jaar nadien, duurt de impasse nog steeds voort. Sterker nog: toezicht van VN-troepen (Minurso - United Nations Mission for the Referendum in Western Sahara ) heeft niet voorkomen dat sinds vorig jaar de strijd weer lijkt opgelaaid. Brahim Ghali, president van SADR, kondigde het opzeggen van het bestand aan, nadat Marokko met militair ingrijpen een einde maakte aan een protestactie van Polisario-aanhangers. Marokko op ramkoers Nu ligt Marokko op ramkoers met Spanje, die Brahim Ghali in een Spaans ziekenhuis een behandeling tegen corona toestond. Ook al dagvaardde Spanje de SADR-president voor de rechter, Marokko was zo nijdig dat ze duizenden vluchtelingen naar de Spaanse enclave Cueta  stuurde. Dat leidde weer tot een resolutie van het Europees Parlement tegen Marokko, wegens het schenden van het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van het kind en het gebruik van minderjarigen door de Marokkaanse autoriteiten in de migratiecrisis. Eerder botste Marokko ook al met Duitsland die het besluit van Donald Trump ter discussie wilde stellen, waarmee hij de Marokkaanse soevereiniteit over de Westelijke Sahara officieel erkende (10 december 2020). Die erkenning kwam tot stand omdat Marokko als tegenprestatie de staat Israël zal erkennen. NL militairen in Marokko Wat heeft Nederland daar allemaal mee te maken? Dat houdt verband ‘African Lion 21’, een internationale militaire oefening in Marokko, Tunesië en Senegal, onder leiding van de USA. Een deel van de oefeningen worden in de Westelijke Sahara gehouden. Spanje heeft zich uit deze operatie teruggetrokken vanwege de ruzie met Marokko, maar andere landen doen nog mee. Behalve de ‘gastlanden’ en de ‘leader of the pack’, zijn dat de UK, Canada, Brazilië, Italië en Nederland. En dat leidde al op 2 juni tot schriftelijke vragen van de Partij voor de Dieren en op 10 juni (ook daar werd men wakker) van de PVV. In essentie komen de vragen hier op neer: betekent de deelname van een tiental Nederlandse officieren, dat de Nederlandse regering nu de Marokkaanse zeggenschap over de Westelijke Sahara erkent? Misschien kunnen we het antwoord al invullen, als we het regeringsstandpunt inzake ‘zakendoen in/met de Westelijke Sahara’ parafraseren: Militaire activiteiten in de Westelijke Sahara zijn niet per definitie in strijd met het internationaal recht. Er mogen oefeningen plaatsvinden. Voorwaarde is dat de resultaten van de activiteiten ten goede komen aan de oorspronkelijke Sahrawi-bevolking. Nederland zegt wel de VN-pogingen te steunen, die moeten leiden tot zelfbeschikking voor de oorspronkelijke Sahrawi-bevolking. Elke activiteit die door Marokko kan worden uitgelegd als impliciete erkenning van haat zeggenschap over het gebied, helpt daarbij niet. Meer expliciete steun bijvoorbeeld aan de oproep gisteren van Polisario-vertegenwoordiger Sidi Omar in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Die stelde dat het na al die jaren toch wel eens tijd wordt resolutie 1514 (verlenen van onafhankelijkheid aan koloniale landen en volkeren) ten uitvoer te brengen.

Door: Foto: Nick Brooks (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wat heeft de Oekraïnecrisis veroorzaakt? (een rondvraag)

, door

ACHTERGROND - Foreign Affairs heeft (een aantal maanden geleden al) 29 betrokken experts deze stelling voorgelegd:

The West provoked Russian President Vladimir Putin’s aggression in Russia’s near abroad by expanding NATO and the EU after the Cold War.

De kwestie heeft inmiddels een baard, maar blijft belangrijk. Want de sleutel tot de oplossing van het conflict, schuilt nog steeds in het goed begrijpen van de oorzaken ervan. En zoals de resultaten laten zien zijn de ondervraagde experts weliswaar in een bepaalde richting geneigd, maar is van gelijkgestemdheid bepaald nog geen sprake:

Strongly disagree: 9
Disagree: 9
Neutral: 2
Agree: 5
Strongly agree: 4

De 29 experts in kwestie zijn (SD = strongly disagee, etc.):

Leon Aron (SD), Valerie Bunce (SD), Ivo Daalder (SD), Keith Darden (D), Masha Gessen (D), James Goldgeier (SD), Nikolas Gvosdev (SD), Fiona Hill (D), Robert Jervis (A), Stephen Kotkin (SA), Ivan Krastev (D), Robert Legvold (A), Michael Mandelbaum (SA), Kimberly Marten (D), Michael McFaul (SD), John Mearsheimer (SA), Sarah Mendelson (SD), Alexander Motyl (SD), Mitchell Orenstein (SD), Cynthia Roberts (D), Stephen Sestanovich (D), Joshua Itzkowitz Shifrinson (A), Jack Snyder (A), Angela Stent (D), Kathryn Stoner (D), Daniel Treisman (N), Dmitri Trenin (A), Stephen Walt (SA), William Wohlforth (N).

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Waan van de dag

De vijf sleutelprincipes van internationale betrekkingen

, door

Volgens Stephen Walt in Foreign Policy:

No. 1: Anarchy

You don’t have to be a realist to recognize that what makes international politics different from domestic politics is that it takes place in the absence of central authority. […]

No. 2: The Balance of Power

[…] Big shifts in the balance of power are usually dangerous, either because rising powers challenge the status quo, or lagging powers launch preventive wars, or simply because shifts make it hard to know who is presently stronger and thus make miscalculation more likely. […]

No. 3: Comparative Advantage

[…] The (partial) rejection of mercantilism and the embrace of more open trade is the root of contemporary globalization and a key reason why the world is more prosperous today than it was two centuries ago […]

No. 4: Misperception and Miscalculation

[…] you can’t really understand international politics and foreign policy without recognizing that national leaders (and sometimes whole countries) frequently misunderstand each other and often do remarkably stupid things. […]

No. 5: Social Construction

[…] social reality is not like the physical world; it is made and remade by what humans do and say and think.
Foto: copyright ok. Gecheckt 26-10-2022

Senkaku, Diaoyu of Terra Nullius?

, door

ACHTERGROND - Japan heeft de sterkste claims op de Senkaku-eilanden in de Oost-Chinese Zee. Maar een terugkeer naar Terra Nullius is de mooiste oplossing.

‘Als er een millimeter van je pink wordt afgesneden, dan is je lichaam niet meer compleet’. Dit citaat van een Nederlands-Chinese betoger bij de Japanse ambassade in Den Haag stond donderdag in De Volkskrant . De millimeter van de pink staat voor een eilandengroep in de Oost-Chinese Zee, ruim 180 kilometer ten noordoosten van Taiwan.

De Senkaku-eilanden, zoals ze de door de Japanners worden genoemd, zijn in handen van een Japanse familie. China, dat de eilanden Diaoyu noemt, claimt echter dat de eilanden Chinees bezit zijn. Beide landen maken hierover al decennia diplomatieke ruzie, wat zo nu en dan leidt tot machtsvertoon maar tot op heden nog nooit tot daadwerkelijk wapengekletter. En ook Taiwan zegt aanspraak te maken op de eilanden.

De afgelopen maanden laaide het dispuut rondom de Senkaku’s weer op nadat de Japanse overheid bekend maakte drie van de eilanden van hun particuliere eigenaren te willen kopen. Het oorlogsverleden tussen Japan en China, waarbij China in twee oorlogen zowel mentaal als fysiek flinke dreunen heeft gekregen, speelt een grote rol in de kwestie. Voor de Chinezen is de Japanse nationalisatie van de Senkaku-eilanden een provocatie.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De ‘reset’ tussen de VS en Rusland is voorbij

, door

Nu het Russische presidentschap weer naar Putin gaat, is de dooi tussen de VS en Rusland – de zogenoemde reset – vermoedelijk ook weer voorbij, stelt Charles Grant, directeur van het Centre for European Reform.

Can the ‘reset’ between Washington and Moscow survive Vladimir Putin’s return to the Russian presidency in May? That is a question I posed to many people on a recent trip to Moscow. Opinions differed, but some of the best-informed analysts and officials expected the reset to fade away.

Vice-President Joe Biden first used the term at the Munich Security Conference in February 2009, when he said that it was time to press the reset button in the US-Russia relationship. Barack Obama and Dmitri Medvedev, both recently elected as presidents of their respective countries, took up the challenge, and the climate between Moscow and Washington improved.

The reset brought considerable benefits to both sides. Moscow obtained an agreement on co-operation on civil nuclear power technology, help with its WTO membership application and an implicit understanding that the US would not directly challenge Russia’s key interests in its own backyard (for example, in Ukraine). The US benefited from Moscow allowing men and supplies for the NATO mission in Afghanistan to pass through Russia. Moscow refused to deliver S-300 surface-to-air missiles to Iran and in June 2010 agreed to more UN Security Council sanctions against that country. Both parties were happy to sign the New Start agreement that will reduce their strategic nuclear arsenals.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoe anders is Obama?

, door
Obama tijdens de inauguratie (Foto: Flickr/Kaptain Krispy Kreme)

Enkele dagen geleden legde James Joyner uit waarom de buitenlandse politiek van de nieuwe Amerikaanse regering maar weinig lijkt te verschillen van de vorige: de hernieuwde aandacht voor Afghanistan was reeds onder Bush gepland en wordt nu uitgevoerd door één van de architecten ervan, Robert Gates, de opstelling jegens zogenaamde schurkenstaten als Noord-Korea en Iran wordt nog steeds gekarakteriseerd door een combinatie van dreigende taal en stille diplomatie en ook in de relaties met halve bondgenoten als Pakistan en Rusland is bar weinig veranderd. Joyner prijst de meer realistische koers die George Bush gedurende zijn tweede termijn voorstond en verwijt Obama zijn beloften niet na te komen. Het is wellicht was voorbarig om al na zes maanden een nieuwe regering te beoordelen, geeft ook Joyner toe. Hij gaat echter ook voorbij aan veranderingen die wellicht nog niet zo duidelijk zijn, maar wel degelijk invloed zullen hebben.
Aan de oppervlakte heeft zich in de eerste plaats een zeer grote verandering in stijl voltrokken. De manier waarop Amerika met de wereld communiceert is door Obama drastisch bijgesteld: zowel zijn geslaagde poging om de bondgenootschap met West-Europa te repareren als de handreiking naar de moslimwereld in Caïro afgelopen juni getuigen hiervan. De boodschap is niet langer, “als je niet met ons bent, ben je dus tegen ons,” maar eerder een oprechte inspanning om zoveel mogelijk landen ‘met’ Amerika te krijgen.