‘Indië heeft de staat gered,’ zo schreef Johannes van den Bosch in de herfst van 1836 aan zijn zoon Jan. En dat was niet ver bezijden de waarheid. Als vertrouweling van koning Willem I was Van den Bosch goed op de hoogte van de staat van ’s lands financiën sinds de rampzalige Belgische oorlog van 1830. Als hoogste bestuurder van Indië (eerst als gouverneur-generaal, daarna commisaris-generaal, met grotere volmachten) wist Johannes van de Bosch exact wat ‘zijn’ kolonie elk jaar weer bijdroeg aan de Rijksbegroting. Die bijdrage was substantieel én groeiende. Dat was voor een belangrijk deel zijn verdienste. Niet dat hij zich daarvoor op de borst ramde; dat was niet zijn stijl. In een verslag uit 1834, mede bestemd voor Willem I, wijst hij op ‘eenen zamenloop van gelukkige omstandigheden’ en uiteraard was daar ook ‘de zegen van Hem, die alle dingen regelt en bestuurt.’ Maar in Indië was het toch écht Van den Bosch die regelde en bestuurde. Het is niet onterecht te stellen dat zónder Van den Bosch en Indië de kansen op een succesvolle ‘doorstart’ van het koninkrijk Nederland na de breuk met België veel en veel ongunstiger waren geweest.
And all through midnight streets you’ll hear
How the youthful and the old
Party hard to numb the fear
No one wants to feel the cold
Escape on Friday
Get caught on Monday
‘Zone 1 to 6000’ staat op Nabihah Iqbals debuutalbum Weighing Of The Heart (2017).
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Waar ken ik die band Siskiyou ook alweer van? In een vpro-radio boekenprogramma van een aantal jaren terug, was er af en toe een break, tussen de voorlezende schrijvers en dichters door, of tussen de interviews. Dan werd er weer een liedje van een obscuur bandje aangekondigd waar ik nog nooit van gehoord had. Daar ken ik dus Sikiyou van. Een Canadese band met een eigenzinnig geluid. Met een eigen kijk op hoe percussie moet klinken. En hoe blazers moeten klinken. Iets tussen folk, country en pop in. Geen rockband in ieder geval. Je vraagt je wel af hoe zoiets live zou klinken: zouden ze al die lui in de zaal die, met een drankje in de hand, met elkaar luidkeels de week doornemen, kunnen overstemmen?
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Jij was toch die Beirut-fan van het eerste uur? Jij had toch gelijk die eerste cd’s van die Amerikaan Zach Condon?
-Ja, ik hield er gelijk van, was toen gelijk verkocht.
Waarom, weet je dat nog?
-Het geluid dat die band maakte, riep altijd gelijk zo’n gevoel van nostalgie op.
Dat was het?
-En die blazers natuurlijk, dat koperwerk, dat exotische geluid waardoor je je de ene keer in de Balkan waande, en dan weer in New Orleans en dan weer ergens in Oost-Europa. Er zat ook een accordeon bij, alsof je tussen de Roma of de Sinti zat. Beetje Klezmer heeft het ook wel. En soms ook wel wat polka.
Heb je een favoriet nummer van hem?
-Oei, nou vraag je wel iets heel specifieks, want ik heb bij Beirut toch altijd het idee dat het meer om het totaalgeluid gaat, om het concept, en niet om de individuele nummers. Je dompelt je onder in de sfeer van die band.
Maar je hebt gekozen voor Nantes?
-In de song Nantes is zo’n leuke, letterlijke, break te horen: dan hoor je glas sneuvelen. En wat Frans geklets uit een film. En dat geeft net dat rare extra aan dat nummer. En ik heb ooit op een camping gestaan bij Nantes. Mijn buurman daar was een Fransoos, een straatartiest, die elke dag met zijn draaiorgeltje de hort op ging om zijn geld voor die dag te verdienen. Ik zag hem elke ochtend gebogen over de kaart van de streek; welk dorp had hij nog niet gehad?
Is dit nou luisteraartje tergen? Een liedje vals jengelend laten beginnen en dan in de zang je slissen beslist niet verdoezelen. Haast een statement. En dan verder met een dameskoortje in het refrein en willekeurige, lijkt het, gitaaruitbarstingen. Maar alles bij elkaar levert het een song op die blijft fascineren. Het Australische Tropical Fuck Storm is geen band die de noten netjes tussen de balken plaatst. Ze mikken, zeker niet met hun naam, op airplay op de radio en facebook zal ook wel een probleem hebben met het woord ‘fuck’. Maar ze gaan hun eigen gang. Niet een liedje dat ik elke dag wil horen, daarvoor is het te ongemakkelijk, maar de eigenzinnigheid en het dwarse kan ik erg waarderen.
Wel ‘ns een hele plaat van The Go! Team achter mekaar beluisterd? Dat is amper te doen toch? Uitputtend zoveel energie, uitbundigheid, geestdrift en vrolijkheid. Plus, de band heeft ook nog ‘ns twee drummers. Dus, als je een keer niet vooruit te branden bent, zet het debuut Thunder, Lightning, Strike maar ‘ns op. Misschien moet The Go! Team gedoseerd beluisterd worden, één nummer per dag. En als de zang misschien wat te veel wordt, er is ook een instrumental op die plaat. Doet me erg denken aan een tune van het een of ander Friendship Update.
Hoe kom ik aan dit liedje? Heeft iemand mij dit linkje ooit toegezonden, heb ik het zelf een keer opgepikt van de radio? Stond het een keer op een van mijn gebookmarkte sites, dat ik het daar zag? Ik weet het niet meer en het geheugen van mijn computer zwijgt. Bigott, nooit eerder van gehoord. Maar wat vind ik het een mooi liedje en een wonder van (Bruce Springsteen, lees je even mee?) subtiliteit. Twee gitaren en een drum gedempt door een handdoek. En dan die Nick Drake achtige laidback sfeer die The Reno Poem heeft, dat getik op dat bekken, dat charmante Spaanse Engels van Bigott. En de tekst van het liedje? Die plakken we gewoon op de keukentrap.
Popliedjes bestaan meestal uit twee elementen: muziek en tekst. En het kan dus gebeuren dat je een plaat al tien jaar in huis hebt, dat je meezingt met de gedeeltes die je kent en dat je op een gegeven moment denkt, maar waar gaat dit eigenlijk over? Dat had ik dus bij het fragiele liedje Ticket Taker. Je ging ‘ns even aan close reading doen….
Er is dus een kaartjesverkoper bij een Ark die kaartjes verkoopt aan degenen die het zich kunnen veroorloven. Maar zelf gaat hij niet aan boord. Vast een metafoor voor het een of ander, maar dan komen we al bij de interpretatie. De situatie lijkt een beetje op een Eindtijd, een naderende Apocalyps: het water wast en de lucht staat op het punt om naar beneden te komen. Geen gezellig popliedje tot dusver. Maar er is nog sprake van een Mary Anne, zijn geliefde? Ook al omschrijft de kaartverkoper zichzelf als niet de beste vangst voor haar. Maar hij zal een plekje voor haar vrijhouden, of is het slechts hoop of een droom, een wens: And I will be your arc, we will float above the storm. Toch wat romantiek in deze niet alledaagse poptekst van The Low Anthem.
Dit nummer duurt 7 bezwerende minuten en verveelt me nooit. Ik ken Kevin Morby pas sinds zijn Pinguinradiohitje I’ve Been to the Mountain uit 2016, maar deze van zijn eerste plaat uit 2013 is mijn lievelingsnummer geworden. Kevin was eerder bassist bij Woods en ook hier hoor je dat de bas een prominente rol speelt.
De Glass Animals, gewoon een leuk indiepop bandje uit Oxford. Op 4 november te zien in Paradiso.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.