Het valt me steeds meer op dat Nederland het land van de lange tenen is. Het land van de gevoeligheden, het land van het eeuwige stilstaan bij verdriet. Dat we pas onlangs in een vuilcontainer fotografisch bewijs hebben opgedoken van het lijden van anderen onder onze laars, en dat we daar nog geen seconde bij hebben stilgestaan, bewijst hoe selectief wij onze lange tenen uitsteken. Het opdat we niet vergeten leidt tot de bizarre situatie waarbij ophef ontstaat over een tram met het nummer acht in Amsterdam, rond Dodenherdenking. Lijn 8 is door de Duitse bezetter in 1942 afgeschaft; het traject is daarna vooral ‘s nachts gebruikt om joodse Amsterdammers naar Centraal Station te rijden – en van daaruit naar de hel van de kampen.
Edgar Feuchtwanger woonde naast Adolf Hitler aan de Prinzregentenplatz in München. Hitler’s huishouden confisceerde alle melkflessen van de melkboer zodat de 5-jarige Edgar zonder zat. Later vluchtte hij succesvol met zijn ouders naar Engeland.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Gisteren, 19 april, was het holocaust dag (Yom Hashoa), een dag die Israel heeft ingesteld voor de herdenking van de slachtoffers van de nazi-vernietiging. Meestal sla ik die dag over, omdat ik een bezoek aan de jaarlijks Auschwitz herdenking of een bezoek op 4 mei aan de Hollandsche Schouwburg wel genoeg vind. Ik ben vóór holocaust herdenkingen, dat wel, maar toch ook erg tegen een overkill eraan, aanhanger als ik ben van de school van Norman Finkelstein, die het boek ‘De Holocaust industrie’ schreef als aanklacht tegen de manier waarop de herdenking van dit verleden tot een politiek wapen is gesmeed.
Maar gisteren was anders.
Een paar maanden geleden werd ik benaderd door Wolter Noordman, inwoner van Heerde (bij Zwolle), die in zijn vrije tijd een productief amateur-historicus is en meerdere boeken over vergeten episodes uit de Tweede Wereldoorlog op zijn naam heeft. Hij was mij op het spoor gekomen via het Digitaal Monument, waar ik wel eens een email heen gestuurd had en vroeg of ik inlichtingen kon verschaffen over ene Eduard Maurice Hijmans, die in de gemeente Heerde in een een inrichting had gezeten. Noordman wilde dat weten in het kader van een onderzoek naar het lot van zes Joodse patiënten van deze inrichting die waarschijnlijk alle zes in nazi-kampen waren vermoord.
Ik was me van het bestaan van deze Eduard Hijmans nooit zo bewust geweest. Maar een blik op de familiepapieren in mijn bezit leerde wie hij was: een achter-achterneef van me via de kant van zijn vader die geneesheer directeur was geweest van het ziekenhuis Bronovo in Den Haag. Maar bovendien ook nog eens een achterneef via zijn grootmoeder, Johanna Kann, die van zichzelf ook een Hijmans was. Met mijn hulp wist Noordman naaste familie van hem op te sporen, het verhaal compleet te krijgen en zelfs foto’s boven water te krijgen. (zie bijvoorbeeld hiernaast). Eduard Hijmans had van jongs af aan geleden aan epilepsie en was ook mentaal niet 100% procent geweest. Hij was inderdaad in 1943 naar Auschwitz gedeporteerd en daar onmiddellijk na aankomst vergast.
Gebirtig woonde in 1936, toen hij dit lied maakte, in het getto van Krakau. Het lied is een reactie op een antisemitische terreuractie tegen de Joden in het Poolse Przytyk.
Het lied is een oproep om een brand te blussen in het dorp (sjtetl), maar dat staat symbool voor de oproep om zich tegen het Nazisme te verzetten en de Joodse wereld te redden voordat het te laat is.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Moet je films vanwege hun demonische boodschap verbieden? Films zijn in Nederland niet echt verboden, maar niet alle films zijn vrij verkrijgbaar. Duitse propagandafilms uit de nazitijd mogen in Nederland alleen voor wetenschappelijke doeleinden en onder strikte voorwaarden worden bekeken. Een film als Der ewige Jude (1940) is niet zomaar in de videotheek op de hoek af te halen. Dat betekent niet dat nazifilms op internet lastig zijn te vinden. Tik de juiste zoekterm in en je kunt de films direct gratis bekijken. Dient het verbieden van films een doel of gaat de vrijheid van meningsuiting boven alles?
Gelijkenissen tussen Fitna en der ewige jude
Der ewige Jude wordt net als Fitna als een op feiten gebaseerde documentaire aan het publiek voorgeschoteld. We zien de negatieve gevolgen van de veronderstelde massa-immigratie van ‘anderen’. Er wordt selectief geknipt en geplakt uit de Heilige Boeken om het extreme, perfide en politieke karakter van de vreemde ‘godsdiensten’ duidelijk te maken. Waar Geert Wilders bepaalde delen van de Koran selectief selecteert, doet regisseur Fritz Hippler (1909-2002) exact hetzelfde met de Thora. Het centrale thema, dat ‘de ander’ geen geloof aanhangt, maar aanhanger is van een gevaarlijke politieke ideologie, komt in beide films duidelijk naar voren. Waarom is de Duitse film verboden en Fitna niet? De nazifilm lijkt niet zozeer verboden om de inhoud an sich, maar doordat men de film ziet als een radertje. Een radertje in de propagandamachine van de nazi’s, die de Duitse geesten rijp maakte voor de Shoah. Is dat niet meten met twee maten?
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.