Wie stikstof zaait, zal vuur oogsten

Ruim twee weken geleden lekte een concept uit van het nieuwe IPPC-rapport over de staat van het klimaat. De waarschuwingen daarin zijn heftig: we naderen het moment waarop de klimaatverandering onomkeerbaar wordt met rasse schreden. Anders dan alle ambitieuze plannen het doen voorkomen – zero-zus voor 2030, zero-zo voor 2050 – gebeurt er nu veel te weinig. Sterker, we lozen alleen maar meer rommel in de lucht, de aarde en het water. En Nederland doet het daarbij, ons geloof in onze eigen superioriteit ten spijt, bepaald slechter dan veel andere Europese landen. Op 13 mei van dit jaar was het 27 graden in de Barentszee, 20 graden heter dan normaal was rond die tijd. De veenbranden in de Russische poolgebieden zijn ongewoon vroeg begonnen, het ijs op de Noordpool smelt nog weer een tikkie sneller. In het noordwesten van de VS en het zuidwesten van Canada liepen de temperaturen op tot tegen de 50 graden. Na de hitte kwam het vuur: het Canadese dorpje Lytton, dat al dagen met recordtemperaturen kampte, kreeg wildvuur te verduren en werd in de as gelegd. En tegenwoordig sterven er wereldwijd al meer mensen aan luchtvervuiling dan aan roken. Vrijdag zag ik op Twitter water branden: in de Golf van Mexico was op grote diepte een boorpijp gebroken en de zee stond in de hens. Het duurde uren eer blusschepen het vuur wisten te doven. We kunnen niet terug naar ‘normaal’, de klimaatverandering is immers al in volle gang. Met windmolens en zonnepanelen alleen komen we er niet – tenminste, niet wanneer we over een jaar of vijftien nog een leefbare planeet willen hebben, en toekomstige generaties een veilig leven willen bieden. De luchtvaart moet sterk minderen, we moeten van een boel chemicaliën af, de vlees- en zuivelproductie moet fors omlaag, we moeten wat er nog aan natuur is bewaren, en ja, het wordt de hoogste tijd om vegetarisch te gaan eten. En wat doen wij? Nederland schaft plastic wattenstaafjes, rietjes en bestek af, en heft (eindelijk) statiegeld op plastic flesjes. Wat een heldenstap. Intussen houdt de overheid met ons belastinggeld Schiphol en de KLM in de lucht, en moet Milieudefensie eraan te pas komen om Shell milieu-eisen op te leggen, zoals eerder Urgenda via de rechter de regering aan haar eigen klimaatbeloftes moest houden. Tata Steel verontreinigt zich een slag in de rondte, terwijl de GGD uit de stukken probeert te houden dat er specifiek in die regio wel erg veel gevallen van longkanker zijn. Zelfs van een structurele aanpak van milieucriminaliteit is geen sprake: de Algemene Rekenkamer constateerde vorige week geschokt dat juist de veelplegers van milieucriminaliteit amper worden gecontroleerd. De vervuiler vervuilt, desnoods crimineel; burgers en het milieu betalen de prijs. We negeren onszelf collectief de klimaatcrisis in. Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.

Door: Foto: Cristian Ibarra Santillan (cc)
Foto: Cassim Shepard (cc)

Het WK begint

, door

COLUMN - Nog zes dagen en dan begint het WK in Qatar.  Het WK Atletiek, welteverstaan.

In de hoofdstad Doha gaan ruim 2000 atleten uit 200 landen (waaronder 30 uit Nederland) hun krachten meten in het Khalifa Stadion. Gemiddelde temperatuur is 40 graden, maar Qatar heeft haar technisch vernuft aangewend om het Khalifa International Stadium van een gigantische airconditioning te voorzien, zodat het in dit openluchtstadion (!) rond de 25 graden sporten en aanmoedigen wordt.

Dat zal van 27 september tot en met 6 oktober, naast de sportieve prestaties, wel het meest dominante nieuws worden over Qatar.

Het zou een wonder zijn als er ergens tussen de medaille-uitreikingen ineens een officiële herdenking is voor de Britse technicus Zac Cox en de Indiase timmerman Jagdesh Kumar, die in 2017 bij de renovatie van het stadion om het leven kwamen.

Eerder zijn zo’n 1200 arbeiders overleden bij de nieuwbouw en renovatie van stadions voor het WK voetbal in 2022 (volgens een rapport uit 2014). En dat is dan het allertrieste dieptepunt, naast de inmiddels alom beruchte arbeidsomstandigheden, die nog steeds niet volledig op orde zijn.

Honderden arbeiders uit o.a. Kenia, Nepal, India en Bangladesh hebben hun loon nog niet gekregen. En ondanks beloften van de Qatarese overheid, lukt het haar niet daar verbetering in te brengen (rapport Amnesty International, september 2019).

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Closing Time | Midday

, door

Op een dag dat misschien de hitterecords gaan sneuvelen, gaat Closing Time op zoek naar muziek die hier het best bij past. Niet de opgefokte, uitbundige warmte van een zwoele zomernacht, want daar is het te warm voor. Nee, het gaat om de lome, zinderende hitte die op het midden van de dag als een loden deken over alles heen ligt, en die de lucht doet trillen.

Het ultieme muziekstuk dat deze sfeer vastlegt is volgens mij Midday van Michael Brook. Lome lange bassen, conga’s en de infinite guitar van Brook, met een zware handtekening van Brian Eno over alles heen.

Foto: Arkansas Highways (cc)

Koel Qatar

, door

NIEUWS - Op een strook van 200 meter, op een weg naar Qatar’s populairste toeristenoord, wordt ‘blauw asfalt’ getest. Metingen wijzen uit dat de temperaturen boven dat asfalt lager liggen dan boven gewoon asfalt.

I think it’s great that the government is open-minded about using technological innovation to deal with the challenges of living in the desert. The degree of cooling could have a real impact on our electricity consumption since air conditioning makes up almost 70% of household electricity usage

zegt Hossam Almeer, een wetenschapper van het Qatar Computing Research Institute (QCRI)in dit artikel bij Al-Jazeera.

De testen moeten uitwijzen of het in  de woestijnhitte mogelijk is enige verkoeling te creëren. En dat zit hem niet in de kleur, maar in het materiaal dat minder warmte absorbeert en vasthoudt. In Los Angeles test men zulk asfalt (en dat is grijs) in de hoop het zgn.hitte-eiland effect te kunnen tackelen.

Zowel In Qatar als in Los Angeles hoopt men ook dat het kan bijdragen aan minder intensief gebruik van airco’s die, zoals bekend, enorme energieslurpers zijn.

En jawel, zoals dat gaat bij innovaties, het ontbreekt ook bij dit nieuws niet aan het ‘elk-voordeel-heb-zijn-nadeel’ argument: Een onderzoek uit 2017 zou aangetoond hebben dat voor de fabricatie van dat speciale, verkoelende asfalt zoveel energie nodig is dat het niet opweegt tegen het voordeel van lager airco-gebruik. Misschien dat verkoelend asfalt in Nederland een paar strooiwagens zout scheelt.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Bosbranden kleuren alles oranje

, door

Bosbranden in Victoria, Australië kleuren alles oranje. Vanaf 1 minuut vangen de surrealistische beelden aan. Met een beetje hulp van klimaatverandering gaan we dit nog veel vaker zien. Is Australië nog wel het gedroomde immigratieland?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.