Wie heeft er trek in een levenslang dieet?

Door een goed uitgekozen dieet gebaseerd op de biochemie van het menselijk lichaam, zou medicatie misschien overbodig worden, berichtte de Volkskrant onlangs. Onzin, vindt Marcel Hulspas. Wetenschap dringt maar zelden door op de voorpagina van de dagbladen. Het enige dat wél weet door te dringen, zijn mooie foto's van planeten, of een of andere stunt die als 'wetenschap' wordt verkocht. Een wetenschapsredacteur die daar zijn stuk wil hebben, moet pretenderen wérkelijk revolutionair te brengen. 'Dieet vervangt medicijn' stond er onlangs op de voorpagina van de Volkskrant. Dat klinkt revolutionair. En voor wie dat niet begreep, was er de bovenkop: 'Routeplanner' menselijk lichaam brengt revolutie teweeg in de geneeskunde'. De intro gaat in hetzelfde tempo nog even verder: ‘Op maat gemaakte diëten ter vervanging van geneesmiddelen. Het einde van de hielprik. Betere kankergeneesmiddelen. Volgens wetenschappers ligt het allemaal in het verschiet, nu systeembiologen voor het eerst een complete biochemische ‘routekaart’ van de mens hebben voltooid.’

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: FaceMePLS (cc)

Wetenschapsverdraaiing: Slenteren niet beter voor de gezondheid

ANALYSE - De Universiteit Maastricht haalde afgelopen week het nieuws met hun persbericht getiteld ‘Slenteren beter voor de gezondheid dan sporten.’ Een bizarre conclusie vindt Esther Bakker, universitair docent gezondheidspsychologie, als je het originele artikel leest.

De onderzoekers uit Maastricht vroegen achttien studenten gedurende vier dagen drie verschillende bewegingsregimes te volgen. In het eerste regime kregen studenten de opdracht elke dag veertien uur zittend door te brengen; in het tweede regime brachten studenten dertien uur per dag zittend door, en sportten zij één uur; in het derde regime werd zes uur zittijd verruild voor vier uur lopen en twee uur staan. Uit het onderzoek bleek dat deelnemers na het derde regime gunstigere bloedwaarden hadden ten opzichte van de andere regimes.

Wat zegt dit nu? In ieder geval niet dat slenteren beter is voor de gezondheid dan sporten. Wel dat langdurig zitten niet goed is voor onze gezondheid, en dat het vervangen van zit-uren door actieve uren ten goede komt aan bepaalde waarden in ons bloed. Kortom: dagelijks een uurtje sporten compenseert de negatieve effecten van een zittende levensstijl niet, meer uren niet zittend doorbrengen zou beter zijn.

Deze conclusie trekken de onderzoekers zelf gelukkig ook in hun onderzoek. Echter, de manier waarop dit onderzoek naar buiten is gebracht is pure wetenschapsverdraaiing die bovendien nog schadelijk kan zijn voor de volksgezondheid ook. Hoeveel mensen zullen door dit bericht concluderen dat ze het als niet-sporter best wel aardig doen? Een dergelijk bericht doet veel schade aan de enorme investering die er al jaren wordt gedaan om mensen meer aan het bewegen te krijgen, ten gunste van hun gezondheid.

Foto: Andrew Mason (cc)

Feit of fabel: Hoe gezond leeft de Nederlander?

ACHTERGROND - Nederlanders roken steeds minder, en ook zwaar alcoholgebruik neemt af. Maar we worden wel steeds zwaarder. 

Op 12 februari werd bekend dat een meerderheid in de Tweede Kamer voor instelling van een rookverbod is. Maar zijn we afgelopen jaren eigenlijk meer of minder gaan roken? Hoe zit het eigenlijk met alcoholconsumptie en overgewicht? Hoe doen we het in vergelijking met andere landen? Tijd voor feiten over de gezondheid van Nederlanders.

Het aantal rokers daalt al jaren.

Het zwaar alcoholgebruik daalt langzaam.

 

Het aandeel personen met overgewicht stijgt juist.

Overgewicht komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.

Hoe gezond leven we in vergelijking met andere landen? Alle cijfers zijn op basis van OECD-gegevens.

Bronnen
CBS Statline: Lengte en gewicht van personen, ondergewicht en overgewicht; vanaf 1981
CBS Statline: Lengte en gewicht van personen, ondergewicht en overgewicht; vanaf 1981
CBS Statline: Gezondheid, leefstijl, zorggebruik en -aanbod, doodsoorzaken; vanaf 1900
CBS Statline: Gezondheid, leefstijl, zorggebruik en -aanbod, doodsoorzaken; vanaf 1900
OECD: Overweight and obesity 
OECD: Smoking
OECD: Alcohol consumption

Via The Fact Club.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Martin Cathrae (cc)

Rauw voedsel en gezondheidsmythes

COLUMN - Een lang kind is gezond en kinderen die een ander dieet hebben dan aardappelen, gekookte groente en een stuk vlees worden mishandeld. Dat is de samenvatting van de hetze rondom de documentaire Rauwer en de aandacht bij oa Pauw en Witteman.

De nuance is ver te zoeken in deze publieke discussie. Iemand geeft zijn zoon afwijkend voedsel, de arts vindt hem te klein en dus is er sprake van kindermishandeling. Was het leven maar zo simpel.
Maar daarmee komt de echte discussie over voedsel, gezondheid en opvoeding natuurlijk niet goed op gang. Dus bij deze een poging.

Twee zaken op voorhand. Ten eerste ken ik niet exact het dieet dat Francis Kenter haar zoon geeft. Het is dus lastig te beoordelen of er al dan niet toch tekortkomingen in zitten. Ten tweede is het belangrijk om te weten dat mijn dagelijks voedsel sinds anderhalf jaar voor ongeveer driekwart bestaat uit rauw voedsel en dat ik me daarbij erg goed voel.

Laten we eens beginnen met de groeicurve. De in Nederland gehanteerde groeicurve is een statistische verdeling van de jeugd van de afgelopen jaren. Iemand die nu opgroeit hoort te passen binnen de lijnen van de afgelopen jaren, want dat is immers de norm.
Die groeicurve (met daarin uitspraken over lengte en gewicht) zegt echter helemaal niets over gezondheid. En de uitspraak dat “beter voedsel” leidt tot langere (en zwaardere) mensen is dubieus. Het zou beter zijn om aan te geven dat de beschikbaarheid van voldoende voedsel met vooral ook veel bouwstoffen en energie er in leidt tot langere mensen. Maar dan hebben we het nog steeds niet over de gezondheid.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende