Korting

De kosten voor de zorg moeten worden beteugeld, en dus kwam de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg afgelopen week met een leuk idee. Geef een korting aan mensen met een gezonde leefstijl! Laat iedereen jaarlijks een conditietest doen, en wie daarvoor slaagt, hoeft minder premie te betalen. Het plan is gebaseerd op de gedachte dat leefstijl zaligmakend is: wie voldoende beweegt en gevarieerd eet, zal niks (of: aanzienlijk minder) overkomen. Die gedachte is vals. De impact van leefstijl op iemands gezondheid is in werkelijkheid zeer beperkt. Genen, inkomen, leeftijd, toegang tot de zorg, en wreed toeval hebben aanzienlijk meer invloed dan individuele leefstijl. De grootste gezondheidswinst werd niet geboekt door diëten of meer bewegen, maar door de aanleg van riolering, door antibiotica en door volksvaccinaties.

Foto: Jan Glas (cc)

Wie heeft er trek in een levenslang dieet?

ANALYSE - Door een goed uitgekozen dieet gebaseerd op de biochemie van het menselijk lichaam, zou medicatie misschien overbodig worden, berichtte de Volkskrant onlangs. Onzin, vindt Marcel Hulspas.

Wetenschap dringt maar zelden door op de voorpagina van de dagbladen. Het enige dat wél weet door te dringen, zijn mooie foto’s van planeten, of een of andere stunt die als ‘wetenschap’ wordt verkocht. Een wetenschapsredacteur die daar zijn stuk wil hebben, moet pretenderen wérkelijk revolutionair te brengen. ‘Dieet vervangt medicijn’ stond er onlangs op de voorpagina van de Volkskrant. Dat klinkt revolutionair. En voor wie dat niet begreep, was er de bovenkop: ‘Routeplanner’ menselijk lichaam brengt revolutie teweeg in de geneeskunde’.

De intro gaat in hetzelfde tempo nog even verder: ‘Op maat gemaakte diëten ter vervanging van geneesmiddelen. Het einde van de hielprik. Betere kankergeneesmiddelen. Volgens wetenschappers ligt het allemaal in het verschiet, nu systeembiologen voor het eerst een complete biochemische ‘routekaart’ van de mens hebben voltooid.’

Indrukwekkend

Denk die hielprik effe weg, en het ziet er toch best indrukwekkend uit. Nooit geen geneesmiddelen meer, wie weet geen kanker meer – dankzij een gezond dieet. Gebaseerd op een complete ‘routekaart’ van de biochemie van ons lichaam. Nu gereed. Het artikel zelf laat vooral systeembioloog Hans Westerhoff aan het woord, een van vele wetenschappers die meegewerkt hebben aan de publicatie in Nature Biotechnology, waar het dus allemaal om draait.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: FaceMePLS (cc)

Wetenschapsverdraaiing: Slenteren niet beter voor de gezondheid

ANALYSE - De Universiteit Maastricht haalde afgelopen week het nieuws met hun persbericht getiteld ‘Slenteren beter voor de gezondheid dan sporten.’ Een bizarre conclusie vindt Esther Bakker, universitair docent gezondheidspsychologie, als je het originele artikel leest.

De onderzoekers uit Maastricht vroegen achttien studenten gedurende vier dagen drie verschillende bewegingsregimes te volgen. In het eerste regime kregen studenten de opdracht elke dag veertien uur zittend door te brengen; in het tweede regime brachten studenten dertien uur per dag zittend door, en sportten zij één uur; in het derde regime werd zes uur zittijd verruild voor vier uur lopen en twee uur staan. Uit het onderzoek bleek dat deelnemers na het derde regime gunstigere bloedwaarden hadden ten opzichte van de andere regimes.

Wat zegt dit nu? In ieder geval niet dat slenteren beter is voor de gezondheid dan sporten. Wel dat langdurig zitten niet goed is voor onze gezondheid, en dat het vervangen van zit-uren door actieve uren ten goede komt aan bepaalde waarden in ons bloed. Kortom: dagelijks een uurtje sporten compenseert de negatieve effecten van een zittende levensstijl niet, meer uren niet zittend doorbrengen zou beter zijn.

Deze conclusie trekken de onderzoekers zelf gelukkig ook in hun onderzoek. Echter, de manier waarop dit onderzoek naar buiten is gebracht is pure wetenschapsverdraaiing die bovendien nog schadelijk kan zijn voor de volksgezondheid ook. Hoeveel mensen zullen door dit bericht concluderen dat ze het als niet-sporter best wel aardig doen? Een dergelijk bericht doet veel schade aan de enorme investering die er al jaren wordt gedaan om mensen meer aan het bewegen te krijgen, ten gunste van hun gezondheid.

Foto: Andrew Mason (cc)

Feit of fabel: Hoe gezond leeft de Nederlander?

ACHTERGROND - Nederlanders roken steeds minder, en ook zwaar alcoholgebruik neemt af. Maar we worden wel steeds zwaarder. 

Op 12 februari werd bekend dat een meerderheid in de Tweede Kamer voor instelling van een rookverbod is. Maar zijn we afgelopen jaren eigenlijk meer of minder gaan roken? Hoe zit het eigenlijk met alcoholconsumptie en overgewicht? Hoe doen we het in vergelijking met andere landen? Tijd voor feiten over de gezondheid van Nederlanders.

Het aantal rokers daalt al jaren.

Het zwaar alcoholgebruik daalt langzaam.

 

Het aandeel personen met overgewicht stijgt juist.

Overgewicht komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.

Hoe gezond leven we in vergelijking met andere landen? Alle cijfers zijn op basis van OECD-gegevens.

Bronnen
CBS Statline: Lengte en gewicht van personen, ondergewicht en overgewicht; vanaf 1981
CBS Statline: Lengte en gewicht van personen, ondergewicht en overgewicht; vanaf 1981
CBS Statline: Gezondheid, leefstijl, zorggebruik en -aanbod, doodsoorzaken; vanaf 1900
CBS Statline: Gezondheid, leefstijl, zorggebruik en -aanbod, doodsoorzaken; vanaf 1900
OECD: Overweight and obesity 
OECD: Smoking
OECD: Alcohol consumption

Via The Fact Club.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende