Geschiedenis Archives - Pagina 13 van 79

Foto: https://en.wikipedia.org/wiki/Fort_Boyard_%28fortification%29

Fort Europa en de geschiedenis

9 oktober 2015 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Hongarije bouwt nu ook aan de Kroatische grens een hek

Na het sluiten van grensovergang met Servië proberen Syrische en Afghaanse vluchtelingen massaal via Kroatië en Hongarije verder te komen. Aanvankelijk sloot ook Kroatië de grens met Servië, inmiddels laat het wel mensen door. Die dreigen nu dan alsnog te stranden aan de grens met Hongarije. Tot nu toe worden ze daar direct op de trein gezet naar Oostenrijk. Als dat niet meer kan rest hen nog een weg via Slovenië. Maar die route is minder aantrekkelijk omdat dit Schengen-land, anders dan Hongarije en Kroatië vluchtelingen meteen registreert en dan lopen ze het risico dat aanvragen voor andere landen worden afgewezen. Een andere mogelijkheid is om naar Hongarije te reizen via Roemenië. Roemenië is net als Kroatië nog geen lid van de Schengen-zone. Hongarije wel, maar dat land registreert geen vluchtelingen en stuurt iedereen meteen door. Het heeft inmiddels wel afgezien van een voorlopige omheining (drie boven elkaar liggende rollen van “Navo-prikkeldraad”) aan de grens met Schengen-buurland Slovenië .

De toestroom van vluchtelingen houdt aan bij het toenemende oorlogsgeweld. Dagelijks arriveren nog steeds duizenden migranten met rubber bootjes in Griekenland vanuit Turkije die zich vervolgens in een gestage stroom richting Noord-Europa lijken te bewegen, schreef De Volkskrant gisteren. Volgens de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR staken in de laatste week van september gemiddeld 30 duizend personen de landsgrenzen over langs de zogeheten Balkan-route vanuit Griekenland. Als die bij het invallen van de winter op de Balkan vast komen te zitten is het leed niet te overzien, vrezen de hulporganisaties. Het is nu aan de EU om de vluchtelingen volgens de afgesproken verdeelsleutel te spreiden over Europa. Het verdelingsplan heeft niet de instemming van een aantal Midden-Europese landen alhoewel het in de praktijk wel de druk op die landen zal verlichten. Het is voorts nog de vraag of dit minimale akkoord over een gezamenlijk Europees beleid stand houdt nu de binnenlandse onrust over opvanglocaties in Duitsland, Nederland en andere landen aanhoudt.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Waan van de dag

Geschiedvervalsing

1 juni 2015 , 16:42 , door Jeroen Laemers

Huisleugenaar van de VVD/directeur van de Teldersstichting Patrick van Schie is weer eens bezig:

[…] in 1901 gaf de overgrote meerderheid van de confessionele politici – net als de socialisten – liever ouders de kans hun kinderen onderwijs te onthouden dan de leerplicht op te leggen. Het waren de liberalen die de leerplicht voorstelden en daar in het parlement bijna voltallig voorstemden.

Klopt dit?

Het is inderdaad waar dat in 1900 de socialisten tegen de eerste Nederlandse leerplichtwet stemden. Maar iets van achtergrond is daarbij wel gewenst:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Fantoomterreur

6 september 2015 , 14:00 , door Jos van Dijk

RECENSIE - Misbruik van angst voor aantasting van de bestaande orde is van alle tijden.

In De Fantoomterreur laat Adam Zamoyski zien hoe reactionaire leiders tijdens de Franse Revolutie en in de restauratie-periode daarna revolutiedreiging gebruikten om hun politie en inlichtingendiensten te versterken en burgerlijke vrijheidsrechten aan banden te leggen.

Na de Slag bij Waterloo, nu 200 jaar geleden, begon in Europa een tijdperk van restauratie. De overwinnaars van Napoleon herstelden de macht van de adel en de absolutistische vorsten. Maar de geest van de Franse Revolutie bleef bestaan. Alles wat ook maar in de verste verte leek op een poging om de verworvenheden van die revolutie te herstellen werd in de eerste decennia van de 19e eeuw hardhandig de kop in gedrukt. In heel Europa ontstonden tijdens en na afloop van de Franse Revolutie professionele inlichtingenapparaten die de basis zouden gaan vormen voor de uitgebreide staatscontrole later in de 19e en 20e eeuw.

Zamoyski, een Engelse historicus van Poolse komaf, laat aan de hand van gedetailleerde beschrijvingen zien dat de anti-revolutionaire politie- en spionagenetwerken die begin 19e eeuw ontstonden voor een groot deel gebaseerd waren op spookverhalen, geruchten, irreële angsten en opgeblazen berichten over niet bestaande samenzweringen. In zijn voorwoord schrijft hij dat deze geschiedenis hem steeds meer deed denken aan wat er in de huidige tijd gebeurt. De angst voor verandering, chaos en onzekere tijden is een nuttig instrument voor machthebbers. Onder het mom van bescherming van de burgers ontnemen zij hen grondrechten en vrijheden, maar waar het werkelijk om gaat is het in stand houden en versterken van de bestaande machtsstructuren. Zamoyski zegt dat hij de verleiding nauwelijks kon weerstaan om parallellen te trekken tussen de Oostenrijkse kanselier Metternich of de Russische tsaren en hedendaagse Britse of Amerikaanse leiders. Hij laat het aan de lezer over. En dat levert een buitengewoon interessant en spannend boek op.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

De angst van de VVD

31 augustus 2015 , 16:00 , door Jos van Dijk

OPINIE - Een onhandige zet van de VVD

De VVD heeft de presentatie van een biografische schets van partijcoryfee Haya Van Someren-Downer afgeblazen. Mark Rutte zou zaterdag 5 september tijdens een feestelijke bijeenkomst van de stichting Haya van Someren, het opleidingsinstituut van de partij, het eerste exemplaar overhandigen aan de zoon van de in 1980 overleden politica. De zoon heeft te kennen gegeven dat hij er bezwaar tegen heeft dat schrijfster Alies Pegtel in zijn ogen veel te veel aandacht heeft besteed aan het NSB-gezin waarin zijn moeder opgroeide.

Pegtel, die het boek in opdracht van de Haya van Someren stichting schreef, werd naar eigen zeggen onder druk gezet door de voorzitter, tevens lid van het hoofdbestuur van de VVD: Marianne Schuurmans-Wijdeven. Zij zou hebben gezegd ‘dat dit verleden niet onder VVD-vlag naar buiten kan’ en ‘dat het anders moet’. Volgens mevrouw Schuurmans gaat het alleen om de aanbieding van het boek. Je kunt een boek niet aan iemand aanbieden die van tevoren heeft aangegeven er moeite mee te hebben, zei ze voor Radio 1. Ze had Pegtel wel aanpassing in overweging gegeven. Als ze het boek zo zou laten dan zou het niet volgens plan worden aangeboden. De VVD zal het boek gewoon wel afnemen zoals afgesproken en verspreiden in de partij.

Ook schrijven voor Sargasso?

Mededeling

Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Aantal fracties in Tweede Kamer nu gelijk met twee eerdere records

19 maart 2015 , 15:13 , door Steeph

DATA - Update 17 april 2015: Correctie na contact met PDC, 1986 blijft steken op 15 (was eerder hier ook zestien). Artikel aangepast.

Nu dhr Houwers, voorheen VVD, zijn zetel opeist en onafhankelijk doorgaat, zijn er zestien fracties in de Tweede Kamer. Net zoveel als in 1976.
Hier het verloop met steeds het maximale aantal fracties in een kalenderjaar sinds 1956 (in dat jaar gingen we van 100 naar 150 zetels).
$fractie_fragmentatie2_475$

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-10-2022

In Memoriam: Patricia Crone

15 juli 2015 , 16:00 , door Jona Lendering

ACHTERGROND - Het zal eenieder die de krant een béétje leest zijn opgevallen dat er de laatste jaren nogal wat discussie is over het ontstaan van de islam. Ik heb er bij verschillende gelegenheden aandacht aan besteed: een tijdje geleden wijdde ik twee stukjes (1, 2) aan het boek van Fred Donner, ik nam een stuk over dat mijn goede vriend Richard wijdde aan een Koran-manuscript dat mogelijk ouder was dan de islam, ik schreef over het leuke boek van Piet van der Horst over het joodse koninkrijk Himyar, en ik besteedde aandacht (1, 2 ,3) aan de onlangs verschenen Mohammedbiografie van Marcel Hulspas. Kortom: er is nogal wat in beweging. En dat hebben we te danken aan de afgelopen zaterdag op zeventigjarige leeftijd overleden Deense onderzoekster Patricia Crone.

Het probleem is heel simpel. Teksten uit het verleden dienen te worden gelezen als teksten uit het verleden. Ze hebben een eigen beelden- en vormentaal. Ze veronderstellen een eigen wereldbeeld. Wie dat negeert, zal de antieke en middeleeuwse teksten gegarandeerd verkeerd begrijpen. Dit klinkt erg logisch en is dat ook, maar als het gaat om religieuze teksten is er bij sommige gelovigen een zekere aarzeling. Het is ten slotte Gods woord, moet je dat niet letterlijk nemen? Voor het onderzoek vormt deze weerstand geen bezwaar, maar het betekent wel dat er in de voorlichting soms wat weerstand moet worden weggenomen. De kritische discussie over het ontstaan van het jodendom en christendom begon in de negentiende eeuw, die over de islam is jonger. Een belangrijke tekst hierbij is het boek Hagarism van Michael Cook en Patricia Crone uit 1977.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

‘Bloot of bedekt’ roept vooral vragen op

2 juni 2015 , 14:00 , door Marcel Hulspas

RECENSIE - Kleding, naaktheid en alles taboes daaromheen – het is een fascinerend maar ook een heel omvangrijk onderwerp.

Je zou er een prachtig boek over kunnen schrijven, maar dat vereist dan wel een stevige greep op een ongelofelijke hoeveelheid materiaal. Mineke Schipper heeft het ongetwijfeld geprobeerd, maar is daar helaas niet in geslaagd. ‘Bloot of Bedekt’ stijgt niet uit boven een grote verzameling feitjes en anekdotes.

De hoofdstuktitels suggereren thema en structuur maar eenmaal van start, schiet Schipper al snel alle kanten op.

Het eerste hoofdstuk, ‘Niets om het lijf’, begint met het thema (reacties op) naaktheid, maar meandert al snel in de richting van de sociale rol van kleding.

Hoofdstuk nummer twee, ‘Van een touwtje naar meer’, start met sierlittekens (een greepje voorbeelden), en gaat dan via de peniskoker (het eigenlijke onderwerp) naar de vraag waarom mannelijke kleding de laatste tweehonderd jaar zo saai is geworden. Daar valt veel over te zeggen (meer dan ze doet), maar doe het niet híér.

De hoofdstukken zijn, kortom, ongeleide projectielen.

Zo’n anekdotenboekje zou op zich nog vermakelijk leesvoer kunnen zijn, maar Schipper drijft de lezer (deze lezer) regelmatig tot wanhoop door slordig taalgebruik, vaagheden, vergissingen en (zoals te verwachten) onverwachte sprongen naar totaal andere onderwerpen.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: M. (cc)

Dramaturgie van lentes: over Oekraïne en angst

6 maart 2015 , 15:30 , door Tom van Doormaal

ACHTERGROND - Wat kunnen we leren van geschiedenis? Het is een simpel vraagje, maar het antwoord is lastig. Geschiedenis herhaalt zich nooit, zegt de één. Jawel, zegt de ander, maar de tweede keer als farce.

Op slechte beelden van bewakingscamera’s zien we de moord op Boris Nemtsov, met een raadselachtige choreografie, sneeuwschuiver, voorbijgangers, vriendin in paniek, elf minuten tot de politie komt, de burcht van het Kremlin op de achtergrond.

Het is allemaal niets bijzonders in het keizerrijk van leugens, waar niet argumenten, maar kompromat wapens zijn om politieke tegenstellingen op te lossen. En, als het niet anders kan: kogels.

Het lijkt geen toeval. Waarom is het regime nerveus? De reactie is fel: duizenden gaan de straat op, gewapend met nationale vlaggen; leuze, “Een Rusland zonder Poetin”. Maar tegen Poetin is wel vaker gedemonstreerd: welke worm in zijn stoelpoten zien we niet? Zijn het de sancties, de kwijnende economie? Aan Poetins populariteit bij de Russen lijkt het niet te liggen.

Oranjerevolutie

In mijn archief vind ik een stuk van precies tien jaar geleden, over de Oranjerevolutie in Oekraïne, van Timothy Garton Ash en Timothy Snyder, historici met Oost-Europa als specialisme.

Ik herlees het verhaal: wat leert de geschiedenis? President Koetsjma was in problemen geraakt, door zijn corruptie en de affaire rond de moord op Gongadze en werd in de verkiezingen en op het plein in Kiev bestreden door het tandem Joesjenko/Timosjenko en door Janoekowitsj. Het stuk bevat alle ingrediënten van vandaag, uitgezonderd de MH-17, die een nieuw element is. De hoofdrollen hebben andere acteurs gekregen, met uitzondering van Poetin, die een oude gelijkluidende rol speelt. Maar de dramaturgie toont verrassende overeenkomsten.

Profeet en pedofiel?

24 februari 2015 , 13:00 , door Marcel Hulspas

ACHTERGROND - Heeft een profeet een vrouw nodig, of kan hij beter celibatair blijven? Het is een duivels dilemma. Een profeet zonder vrouw is voor de gelovigen toch een beetje weird. Alsof er iets mis met hem is. Maar een profeet mét een vrouw, dat wekt weer de verdenking dat hij last heeft van lage lusten die hij niet onder controle heeft. Het is maar het verstandigst om er zo min mogelijk over te zeggen.

Neem Jezus. De evangeliën zwijgen over zijn vrouw, ook al moet hij getrouwd zijn geweest; voor een gewone Jood was een celibatair bestaan in die tijd héél ongewoon. Al heel snel na zijn overlijden gingen er geruchten dat Jezus iets had gehad met Maria Magdalena, de Maria die het lege graf had gezien. Zij moet toch wel bijzonder voor hem zijn geweest!

Naarmate Jezus opsteeg van religieus leider naar Zoon van God, werd deze relatie steeds problematischer. Totdat Maria Magdalena werd gelijkgesteld aan de door iedereen geminachte Maria in Lukas 7 die schuldbewust de voeten van Jezus waste. Aha! Zij was een zondares! Zo werd ze al snel een tot inkeer gekomen hoer, en vanaf dat moment was het duidelijk dat Jezus zich uit pure compassie over haar had ontfermd. Waar moest ze anders naartoe?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.