Schonere schepen leiden tot meer opwarming oceanen

De internationale regels met betrekking tot hoeveel zwavel en andere vervuilende stoffen er mag zitten in de brandstof van schepen zijn de laatste jaren aangescherpt. De lucht boven met name de oceanen is daardoor in snel tempo schoner geworden. Helaas heeft dit als effect dat daarmee de opwarming van de oceanen ook versnelt. Laat me dit wat nader uitwerken. In Europa waren er al langer afspraken over het toegestane percentage zwavel in de brandstof van schepen op onder andere de Noordzee. Dat is van 1,5% in 2000 naar nu 0,1% gedaald. Maar daarbuiten was de norm nog 4,5%. Sinds 2015 werd dit echter ook afgebouwd tot 0,5% vanaf 2020. [caption id="attachment_345202" align="alignnone" width="1024"] Tabel zwavelnormen site overheid.[/caption] Heeft dan ook echt significant effect? Ja. Er mogen dan wel maar enige tienduizenden grote zeeschepen zijn, ze leggen wel veel gewicht in de schaal. Zo zorgde 1 groot containerschip voor net zoveel zwaveluitstoot als bijna 20 miljoen auto's in het verkeer (twee keer zoveel als er in Nederland rondrijden). Dat met een factor 9 omlaag brengen is dus significant. Dat laten ook de eerste onderzoeken zien. De beruchte scheepspluimen zijn aan het verdwijnen. En omdat die pluimen de warmtestraling van de zon op aarde (en dus vooral de oceanen) remde, is nu ook in de metingen van de netto "flux" de toename goed zichtbaar: https://twitter.com/LeonSimons8/status/1665263377705254912 De groei van de Net Flux als gevolg van de toename van broeikasgassen (houden warmtestraling binnen) in de atmosfeer wordt nu minder geremd door deze vervuiling (houdt warmtestraling buiten). Dat op zich is natuurlijk geen bewijs, raadpleeg daartoe de wetenschappelijke literatuur. Maar de combinatie met de plots sneller toenemende opwarming van de oceanen maakt dit tot een nu niet te negeren ontwikkeling:   Overigens is een deel van de daling van de zwavelvervuiling ook toe te schrijven aan verminderd gebruik van kolen in met name westerse landen en schonere verbranding van kolen in veel landen. Een goede maatregel met ongewenst neveneffect dus. Maar niet onverwachts.  De relatief gelijkblijvende wereldtemperatuur gedurende de jaren zestig en zeventig worden deels toegewezen aan de zogeheten Global Dimming. Door de snel groeiende industrie werd in die periode zoveel vervuiling de atmosfeer ingepompt, dat het zorgde dat er minder zonnestraling het oppervlak bereikte. Kortom, een rem op de opwarming. Toen de industrie schoner moest gaan produceren in de meeste landen, viel ook de rem weg. Datzelfde effect nu dus ook bij de scheepvaart en gebruik kolen. Het is geen fijne constatering. Het toont alleen maar eens te meer aan hoeveel invloed de mens heeft op het klimaat, zelfs op zo'n korte termijn. Dat betekent dus ook dat als we ons er echt voor inzetten, we nog tijdig een keerpunt kunnen bereiken in de opwarming.

Door: Foto: CC BY-SA 4.0 Stephan Okhuijsen 2022
Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Hulspas weet het | De Noordpool redden? Yes we can!

, door

COLUMN - President Donald Trump heeft nog niets over gezegd over de akkoorden van Parijs. Maar ook al zwijgt hij in alle talen, zonder actieve Amerikaanse bemoeienis zullen de internationale diplomatieke inspanningen om klimaatverandering tegen te houden, op een laag pitje komen te staan. Daarmee komt er de komende jaren ongetwijfeld meer aandacht voor andere projecten, zoals voor geoengineering. Dat is een scheldwoord in milieukringen. Want daar kunnen ze niet geloven dat technologie de aarde zal redden. Technologie is nou net de vijand van de natuur. Maar als de diplomatie het laat afweten, móéten ze ook daar wel verder kijken dan de conferentietafel.

Gek genoeg was het een Nederlander die voor het eerst op het idee kwam om klimaatverandering technisch te fiksen. Onze eigen Nobelprijswinnaar Paul Crutzen stelde in 2006 voor om een grote hoeveelheid zwaveldeeltjes in de hoogste luchtlagen te blazen. Op die manier zou het reflecterend vermogen van de aarde omhoog gekrikt worden, waardoor de aarde kon afkoelen. Zijn voorstel leidde toen tot verhitte discussies en een stroom aan andere ideeën voor ingrepen om de aarde te redden, zoals immense ‘stofzuigers’ die CO2 uit de lucht kunnen halen, bossen aanleggen, reflecterende schermen in de ruimte, ijzer dumpen in de oceanen, kalksteen dumpen in de oceanen, koolstofbindende gesteenten opgraven, verpulveren en rondstrooien – en nog veel meer. Afgelopen week verscheen er weer een dergelijk voorstel, van planetair geoloog Steven Desch van de Arizona State University.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.