Gaza Bajes

Behalve de bombardementen, beschietingen, doden, gewonden, en angst was afgelopen week vooral een tijd van koffiedik kijken; zou er een groot offensief op de Gazastrook worden uitgevoerd, of niet? Er waren voldoende signalen voor beide opties en er veel mensen analyseerden er op los, om daarmee toch een gevoel van overzicht of controle op de omgeving te voelen. Langzaam lijkt de situatie in en rondom de Gazastrook nu te kalmeren, onder andere door bemiddeling van Egypte bij het bewerkstelligen van nieuwe wapenstilstanden. De tweede van deze week ging gisteren in en de grootste Palestijnse facties zijn ‘aan boord’. Nu is het afwachten. Het tweede staakt-het-vuren lijkt tot nu toe stand te houden en ik zie hoe de mensen om mij heen voorzichtig wat ontspannen. Maar nog niemand is er echt gerust op. Daarvoor zijn deze week teveel afschuwelijke herinneringen en trauma’s van de laatste onverwachtse oorlog (Cast Lead) intens herleefd.Meerdere malen werd me aangeboden om mee te gaan in een van de konvooien die buitenlandse inwoners voor dag en dauw over de grens met Israel brachten. Dat vond ik geen optie. Een van de internationale observanten raadde me daarop met klem aan om niet de straat te gaan, tenzij absoluut noodzakelijk en dan alleen in een auto. Tjah, wat heet noodzakelijk? Ik beperkte mijn route tot huis-werk-winkel. Na een aantal dagen van relatieve rust in mijn wijk had ik daar wel genoeg van en begon ik weer met vrienden af te spreken. De afgelopen week heb ik geen angst gevoeld, maar vooral bezorgdheid om families in de gevaarlijkste gebieden en frustratie over de zinloosheid en onrechtvaardigheid van het geweld om mijn heen.Mijn hersenen maken overuren in een poging mijn nieuwe leefomgeving te doorgronden. Door veel mensen hier wordt me op het hart gedrukt om ‘de werkelijke situatie’ van hun Gazastrook naar buiten te brengen. Volgens hen krijgt de buitenwereld een verkeerd beeld voorgeschoteld van de leefomstandigheden in deze smalle kuststrook. “De één schetst een beeld van hongersnood en de ander doet alsof alles in orde is. We willen gewoon onze rechten en vrijheid!” zegt een mondige jongerenwerkster vol passie. Diezelfde schreeuw om vrijheid weerklinkt overal. De mensen hier zijn (ongelofelijk) gefrustreerd over twee dingen: het feit dat van de Gazastrook een openluchtgevangenis is gemaakt en de omstandigheden waaronder ze gedwongen in die gevangenis moeten leven. Ze zijn collectief bestempeld als een stelletje boeven en de sleutel van hun cel is al jaren zoek. Je moet je voorstellen dat je bewegingsruimte beperkt wordt tot twee keer oppervlakte Texel. Zelfs al zou het hier een aards paradijs zijn, dan nog wil je weleens wat anders, je horizon verbreden. Het hoge ‘hutje mutje’ gehalte -met 1.6 miljoen inwoners behoort de Gazastrook tot de meest dichtbevolkte gebieden ter wereld- versterkt heeft claustrofobische gevoel nog verder. Toen twee weken geleden een algehele ‘black out’ van de communicatielijnen (telefoon, internet, elektriciteit) plaatsvond, was het gevoel van isolement en machteloosheid compleet. Er was enigszins paniek; velen vreesden voor een invasie van het Israëlische leger. Een leger dat vervolgens, zoals het enkele jaren eerder al deed, ongezien en ongestoord zijn gang zou kunnen gaan in de dorpen en steden hier. Veel mensen zijn de hele nacht opgebleven, op de uitkijk, wachtend op wat komen ging. Enkele Blackberry telefoons die nog op internet konden, vormden de enige overgebleven connectie met de buitenwereld. Op die manier konden mensen buiten de Gazastrook ons op de hoogte brengen van wat er zich eventueel om ons heen afspeelde. Intern konden we niet met elkaar communiceren. Dat is het toppunt van isolatie. Later bleek dat graafwerkzaamheden van Israëlische legerbulldozers in de periferie van Gaza de oorzaak waren van de black out. Omdat ik wil begrijpen hoe dat voelt, dat jarenlange gedwongen isolement, blijf ik maar vragen stellen. Tijdens een van m’n urenlange koffie-klets-sessies weet Mohammed, een jonge student Engelse literatuur zijn gevoelswereld goed onder woorden te brengen. In alle rust, met een vriendelijke maar serieuze blik vertelt hij over de dagelijkse beslommeringen en hoop en verwachtingen voor de toekomst. Als ik vraag naar zijn grootste ergernis, antwoordt hij ‘de stroomuitval in Gaza’. Waarom weet ik niet, maar dat antwoord verwachte ik niet. Vervolgens vertelt hij hoe internet en televisie zijn wereld verruimen, zijn nieuwsgierigheid bevredigen en voor afleiding zorgen. Tijdens de urenlange stroomuitval (die soms wel een dag duurt) wordt zijn link met de buitenwereld vervangen door de stank van benzine en (nog erger) het oorverdovende monotone gebrom van generatoren. Deze machines leveren niet genoeg stroom om de ‘luxe apparaten’ in het huis van zijn familie aan te laten. Wanneer we verder praten over de toekomst wordt zijn vriendelijke glimlach langzaam vervangen door een verdrietige, lege blik. Meteen heb ik spijt van mijn directe vragen. Even later wandelen hij, zijn beste vriend en ik over straat, op zoek naar een volgende pitstop (de overheerlijke Palestijnse koffie valt het best te vergelijken met benzine; gitzwart en verdikt). Ik vraag naar hun favoriete ‘hang outs’. Ze denken allebei lang na en komen tot de conclusie dat ze die niet (meer) hebben: ze zijn het hier helemaal beu. Iedere dag is een kopie van de vorige, in hetzelfde kleine wereldje. Nog zo’n claustrofobisch element, dringt het tot me door. Net als veel andere jongeren die aan één van de drie universiteiten in Gaza studeren, wil Mohammed zijn studie vervolgen in het buitenland. De toelating en beurs voor een Britse universiteit heeft hij al op zak. Nu moet hij ‘alleen’ nog op tijd de Gazastrook uit zien te komen. Zijn enige kans om de Gazastrook te verlaten is de grensovergang met Egypte (bij Rafah). Met hem staan nog 13.000 anderen op de wachtlijst om via die weg naar het buitenland te reizen, velen op weg naar familie, of behandeling in een Egyptisch ziekenhuis. De openingstijden van de grenspost en het aantal personen dat er per dag doorgelaten wordt, zijn vrij onvoorspelbaar. Het kan dus weken of maanden duren voordat je eventueel de Gazastrook uit kunt reizen. Maar degene die hun universiteit in het buitenland bereiken, ervaren niet alleen euforie. Veel van hen keren noodgedwongen jarenlang niet terug naar hun familie en vrienden in de Gazastrook. Anders lopen ze –vanwege vertragingen bij het uitreizen via Rafah- het risico een volgend semester van hun studie te missen. Voor degenen die deze maand (tijdens Ramadan en de zomervakantie) toch hier doorbrengen is het een tijd van emotionele herenigingen. Ik ben al menigmaal ontroerd door zulke mooie en tegelijkertijd verdrietige familiemomenten. In het volgende blog vertel ik meer over de leefomstandigheden in deze bajes.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022
Foto: copyright ok. Gecheckt 04-10-2022

In Gaza: schuldig tot het tegendeel bewezen is

, door

Lydia de Leeuw werkt sinds kort voor een mensenrechtenorganisatie in Gaza Stad en zal geregeld voor Sargasso bloggen. We wilden haar eerste verhaal dit weekend plaatsen. Dat ging over haar kennismaking met de Gaza Strook en haar eerste indrukken. Het liep anders. Hier haar verhaal over de gewelddadigheden, waar ze midden in is beland. Hier vindt u haar blog of volg haar op @lydiadeleeuw.

Donderdagochtend. Ik zit achter mijn computer te werken aan een rapport wanneer Muna, een  collega, binnenkomt voor onze steevaste ochtendbabbel. Ze vraagt of ik al gehoord heb van de aanslagen in Israël en kijkt bezorgd. Kort erna lees ik het nieuws over de bussen en auto’s met soldaten en burgers die zijn aangevallen in de zuid-Israëlische stad Eilat.

De mensen om me heen maken zich geen illusies: “zelfs al zouden de daders van Mars komen, dan nog krijgen wij de schuld, en zal de Gazastrook aangevallen worden” heb ik enkelen al horen zeggen. En inderdaad, later die middag wijst Ehud Barak, de Israëlische minister van Defensie zonder enige bewijzen, onschuldpresumptie of uitleg de beschuldigende vinger richting de Gazastrook.

Degene die het zich kunnen veroorloven sloegen direct aan het hamsteren: autobezitters stonden in de rij bij benzinestations, telefoonkaarten werden in stapeltjes gekocht, net als brood en droog of ingeblikt voedsel. Toen begon het akelige ‘wachten’ op de onvermijdelijke wraakactie van het Israëlisch leger. Zonder schuilkelders, luchtalarmsysteem, of toevluchtsoord.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

‘Vergelding’

, door

Hoewel Israel nog steeds niet de bewijzen heeft getoond dat de plegers van de aanslagen van donderdag 18 augustus uit Gaza afkomstig waren (wie het waren is nog steeds onduidelijk; behalve voor de blijkbaar helderziende Israelische inlichtingendiensten), was de afgelopen twee nachten het toneel van de gebruikelijke vergeldingsbombardementen op Gaza waarmee Israel pleegt te antwoorden in dit soort gevallen.

Het is moeilijk te beschrijven wat die vergeldingsbombardementen inhouden. voor de 1,6 miljoen inwoners van de Strook die geen kant op kunnen. Wie het op twitter volgde (wat ik donderdagnacht deed) kreeg wel een beeld van de opeenvolgende inslagen die hele wijken op hun grondvesten laten schudden, terwijl het geweld van alle kanten kwam: F-16’s die overvlogen, Apache-helikopters die raketten afvuurden, salvo’s van kanonneerboten vanuit zee en (naar werd aangenomen) ook nog granaten die werden afgevuurd door tanks. En dat urenlang. Je reinste terreur, zinloze oorlogsmisdaden die behalve doden (acht deze nacht) en gewonden (onduidelijk hoeveel) en de gebruikelijke vernielingen, ook de nodige psychische schade toebrengt aan vooral kinderen, maar hen niet alleen (lees er de rapporten van diverse instanties maar op na).

Het geheel begon overigens in het begin van de avond met een beschieting vanuit de lucht van het huis van de familie Sha’ath in Rafah, waarbij zes mensen werden gedood. Onder hen waren de leider van de Volksverzetscomités (Popular Resistance Comittees, PRC) Kamal al-Nairab, zijn adjunct Imad Hammad, en drie andere leden van de PCR werden gedood. Israel had beweerd dat de PCR verantwoordelijk waren geweest voor de actie in Zuid-Israel. Onder de slachtoffers van deze aanval was overigens ook de tweejarige Malik Sha’ath, de zoon van een van de andere omgekomen PRC-leden, Khaled Sha’ath. Hij vierde gisteren zijn tweede verjaardag, tevens dus zijn laatste. (AFP meldt dat de PCR expliciet heeft ontkend dat het iets met de aanslagen in Eilat te maken had. Dat gebeurde vrijdag bij de begrafenis van de slachtoffers. Andere groepen als Hamas en de Islamitische Jihad distantieerden zich al eerder van de aanslagen).

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tweede Kamer neemt IDF-berichten klakkeloos over

, door

Eind april publiceerde de woordvoerder van het Israëlische leger (IDF) een interview met Mathilde Redmatn, adjunct-directeur van het Rode Kruis in Gaza. Redmatn zegt in het interview dat er in Gaza geen sprake is van een humanitaire crisis, het leven ziet er redelijk normaal uit, er liggen producten in de winkels, er zijn restaurants en een mooi strand.

De Israëlische pers (zoals de Jerusalem Post, Haaretz en Arutz Sheva) nam het bericht over, evenals talloze overwegend pro-Israëlische websites. Getuige onder meer koppen als ‘Het Rode Kruis geeft toe…’ grijpt men het artikel aan om te stellen dat al die rapporten, niet alleen van het Rode Kruis maar ook van bijvoorbeeld de VN en de Wereldbank, tot nu toe schromelijk overdreven als ze de situatie in Gaza beschreven. Als bij toverslag transformeerde het Rode Kruis van een organisatie die men nog wel eens partijdigheid verwijt naar de boodschapper van dé waarheid.

Zoals wel vaker is de werkelijkheid echter niet zo simpel. Het bericht is afkomstig van een bij het conflict betrokken partij: het IDF. Het bericht lijkt haaks te staan op recente publicaties van dezelfde bron (het Rode Kruis of beter: het ICRC, het Internationale Comité van het Rode Kruis), die een zeer zorgwekkend beeld laten zien.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Enric Borràs (cc)

Chamas, Chesbollah, Turkse ’terroristen’ en een ‘legale’ blokkade

, door

Onweerstaanbaar werd ik herinnerd aan die keer, jaren geleden alweer, dat ik naast mijn intussen overleden NRC-collega Michael Stein zat bij een persconferentie in Algerije van de intussen ok al niet meer onder ons verkerende George Habash, de leider van het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina.  Mijn collega Michael wilde wat vragen en riep om de aandacht te trekken: ´Mister Chabash, mister Chabash!´

Onmiddellijk zag ik tientallen vijandige blikken op Michael gericht, die zich met deze uitspraak kenbaar maakte als een zionist, misschien zelfs wel een Israeli. Ik moest hem een fikse trap onder de tafel geven en hem in het oor fluisteren: ´Michael, het is Habash, Chabash is de Israelische uitspraak,´ zodat hij zich  haastig kon corrigeren.

Het debat van donderdagmorgen in de Tweede Kamer over de komende ´Freedom Flotilla 2´ en de mogelijke deelname van Nederlandse organisaties daarin leverde een soortgelijke ervaring op. Uri Rosenthal had het consequent over Chamas en Chesbollah waar hij Hamas en Hezbollah bedoelde, daarmee te kennen gevend dat we een zionistische minister van buitenlandse zaken hebben, zoniet zelfs een Israelische.

Het was niet het enige dat opviel aan dit debat. Het belangrijkste was toch dat de Nederlandse regering, c.q. Rosenthal, kennelijk vindt dat de blokkade die Israel ten aanzien van Gaza in stand houdt legaal is. En het tweede dat belangrijk was, was dat geen van de Kamerleden dit standpunt aanviel, iets wat me zeer teleurstelde in PvdA, GroenLinks en de SP.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Driemaal Goldstone is scheepsrecht?

, door

De Volkskrant van vandaag geeft ons op de opiniepagina driemaal Goldstone en zijn rapport. Driemaal grosso modo dezelfde incorrecte mening dat rechter Goldstone zijn gelijknamige rapport in zou willen trekken. Nu vind ik drie artikelen over één onderwerp op één dag al wat veel van het goede, maar ook nog drie keer zo ongeveer dezelfde mening laten spuien is wel heel veel van het goede.

De usual suspects hebben zichzelf weer opgetrommeld om de Israëlische zaak te verdedigen: Afshin Elian, ik heb ontslag genomen bij NRC want zij vonden mij te rechts, Ronny Naftaniël, ik verdedig Israël per definitie en als kers op de taart Yochanan Visser, kolonist en one-man-propaganda-army. Allemaal zeggen ze hetzelfde, namelijk dat Goldstone zich heeft bekeerd tot de mening dat zijn rapport de prullenmand in kan en dat Israël geen oorlogsmisdaden heeft begaan. Naftaniël bakt helemaal bruine broodjes door te stellen dat het schandalig is dat Goldstone stelt dat als Israël mee had gewerkt, het rapport er anders uit had gezien. Dus als Israël geen bewijzen van onschuld opvoert (lees: openheid van zaken geeft), dan is het kennelijk de schuld van de ‘aanklager’ dat hij een rapport opstelt met de informatie die hij wel tot zijn beschikking heeft. Zo lust ik er nog wel een paar.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Grote gasvondst Israël schudt geopolitieke verhoudingen op

, door

“Veertig jaar liet Mozes ons door de woestijn dwalen om ons uiteindelijk naar de enige plek in het Midden-Oosten te leiden waar geen olie is”, aldus Golda Meir, voormalig minister-president van Israël. Dat Israël’s zeebodem schatten herbergt, kon ze toen nog niet weten. Dit is onlangs pas boven water gekomen. Israël: ‘Land van melk, honing en aardgas’ kopte de website van het Nederlandse ministerie van Economische Zaken boven een bericht in maart dit jaar. De ontdekking van het Tamar-gasveld van 238 miljard m3 was toen groot nieuws. Inmiddels is er een nog veel groter gasveld ontdekt: het Leviathan-gasveld van 453 miljard m3. Leviathan is een bijbels monster stammend uit de oertijd dat zijn oorsprong kent in de Griekse mythologie. De vondst van dit gasveld vernoemd naar een reusachtige zeeslang doet de discussie over de maritieme grenzen in de Middellandse Zee weer oplaaien en brengt Israël en Griekenland nader tot elkaar. Er wordt gesproken over aanleg van een gaspijpleiding van het Levathian gasveld naar het Griekse deel van Cyprus en dat is tegen het zere been van Turkije. Van het ooit innige strategische verbond tussen Israël en Turkije is na het doorzeven van de Freedom Flotilla toch al weinig meer over.

Vorige Volgende