Shell: makkelijk winbare olie in Nigeria is op

Kort na de presentatie van de kwartaalcijfers van Shell maakte de hoogste baas van Shell Nigeria, Mutiu Sunmonu, bekend dat het bedrijf zich zal terugtrekken uit de Nigerdelta. Sabotage en diefstal maken de oliewinning in dat gebied tot een verliesgevende activiteit. De makkelijk winbare, winstgevende olie is op. In januari 2013 werd Shell Nigeria door een Nederlandse rechter veroordeeld tot het betalen van schadevergoeding aan een Nigeriaanse boer. De olielekkages op het land van de boer werden veroorzaakt door sabotage, maar de rechter vond dat Shell Nigeria de zorgplicht had geschonden en nalatigheid verweten kon worden. Het moederbedrijf Shell werd vrijgesproken. Afgelopen week maakte dat moederbedrijf bekend dat de winst over het tweede kwartaal slechts 2,4 miljard dollar bedroeg. Het tweede kwartaal van 2012 bracht nog 6 miljard dollar winst in het laatje.

Door: Foto: . Shell (cc)
Foto: Ian Britton (cc)

Als olie en gas opraken, daalt dan onze CO2-uitstoot?

ANALYSE - De makkelijk winbare fossiele brandstoffen raken op. Het wordt steeds moeilijker en duurder om aardgas en aardolie te winnen. In veel landen daalt het gebruik van fossiele brandstoffen omdat de inwoners zich geen dure benzine en stookolie meer kunnen veroorloven. Daardoor daalt ook de CO2-uitstoot in die landen.

Dat is in tegenspraak met de scenario’s van het IPCC, dat voorspelt dat de CO2-uitstoot nog decennialang gelijk zal blijven of zal stijgen.
In het nieuwe Assessment Report van het IPCC, dat dit najaar zal worden gepubliceerd, worden nieuwe CO2-emissiescenarios gepresenteerd. Die zijn afkomstig uit een publicatie van Richard Moss en anderen in Nature van februari 2010. Hieronder wordt de CO2-uitstoot van die scenario’s grafisch weergegeven.

AR5scenariosmossetal2010

Eén van de scenario’s gaat ervan uit dat de menselijke CO2-uitstoot voor 2030 zal pieken en daarna zal afnemen. Dat scenario, IMAGE 2.6, werd bij het Nederlandse PBL (Planbureau voor de Leefomgeving) ontwikkeld door Detlef van Vuuren en Tom Kram.

Van Vuuren en Kram schatten in 2009 dat menselijke CO2-uitstoot tussen 2020 en 2025 maximaal zal zijn. Ze verwachten dat de menselijke CO2-uitstoot daarna geleidelijk zal dalen en dat in 2050 de CO2-uitstoot min of meer gehalveerd zal zijn.
Het volgende grafiekje is afkomstig uit een publicatie over het IMAGE 2.6-scenario.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Argonne National Laboratory (cc)

Naar een circulaire economie

ANALYSE - De grondstoffenschaarste is niet beperkt tot olie en gas. Ook andere grondstoffen zoals lithium en fosfaat zijn eindig. Wanneer er geen vervanging van de grondstof (zoals olie door zonne-energie) mogelijk is, moeten we ons richten op hergebruik. Maar een circulaire economie is nog ver weg.

Een groot deel van de natuurlijke hulpbronnen die in de economie worden gebruikt is gevormd in trage geologische processen. Belangrijke voorbeelden daarvan zijn fossiele brandstoffen en ertsen.  Sommige van deze natuurlijke hulpbronnen zijn in zeer grote hoeveelheden aanwezig, zoals  ijzer- en aluminiumertsen. In andere gevallen zijn de winbare voorraden bescheiden.  Bijvoorbeeld: conventioneel aardgas is gevormd over een periode van ongeveer 400 miljoen jaar. Het jaarlijkse verbruik in de wereldeconomie komt overeen met de hoeveelheid die in ongeveer 3 miljoen jaar werd gevormd. Dit leidt ertoe dat de winning van aardgas vroeg of laat gaat dalen. Zo bereikte de winning van conventioneel aardgas in Nederland zijn piek in 2004. Sindsdien daalt de Nederlandse productie.

Dergelijke productiepieken zijn ook te zien bij andere natuurlijke hulpbronnen die zijn gevormd in trage geologische processen. De maximale productie van de zilvermijnen in Tirol lag bijvoorbeeld rond het jaar 1500. De piek van de kolenwinning in het Verenigd Koninkrijk was vroeg in de twintigste eeuw. De conventionele olieproductie in de Verenigde Staten bereikte zijn maximum in 1971.

Foto: Riccardof (cc)

Alles draait om grondstoffen

Als er niet snel oplossingen worden gevonden voor de huidige watertekorten, leidt dat volgens de Irakese premier Nour Al-Maliki in de toekomst tot wateroorlogen tussen Arabische landen. Deskundigen waarschuwen de temperatuurstijging in het Midden-Oosten leidt tot waterschaarste en toenemende verwoestijning. Zo zijn de Irakese moerassen tussen 1960 en 2000 geslonken met 50 tot 90 procent. In 2030 zal volgens een Amerikaans rapport dat in maart verscheen, de vraag naar water de beschikbare voorraden flink overstijgen.

Met de toenemende schaarste neemt ook het risico op conflicten toe. Veel landen zijn voor de toevoer van water afhankelijk van stroomopwaarts gelegen landen. De belangrijkste rivieren van Irak, de Eufraat en de Tigris, ontspringen allebei in Turkije. Om in de eigen waterbehoefte te voorzien heeft Turkije in de afgelopen dertig jaar veel dammen gebouwd, waardoor Irak veel minder water ontvangt. Vergelijkbare spanningen zijn er tussen Israël, Palestina, Syrië en Jordanië inzake de Jordaanrivier, die wordt gevoed door de Yarmouk-rivier. Tot nu toe komen de Arabische landen niet tot gezamenlijke oplossingen voor deze grensoverschrijdende problemen. Al investeert men wel in alternatieven, ontziltingscentrales bijvoorbeeld.

Toegang tot water is niet het enige probleem. In Noord-Irak twisten de Koerdische regionale regering en de centrale Irakese regering om de controle over de olievoorraden. Begin april schortten de Koerden de toelevering van de olie bestemd voor export via de nationale Irakese pijpleiding op omdat Bagdad niet alle kosten zou betalen aan de productiemaatschappijen. Vervolgens dreigde de centrale regering de gederfde inkomsten in mindering te brengen op het jaarlijkse budget voor de Koerden. Eenzijdige actie is in de plaats gekomen van onderhandelingen en een oplossing lijkt verder weg dan ooit. Reden voor de International Crisis Group om de internationale gemeenschap op te roepen tot stappen om de partijen te laten terugkeren naar de onderhandelingstafel.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Khadaffi moet hangen!

Volgens Obama heeft de interventie in Libië een bloedbad voorkomen. Obama kan fantastisch spreken. Hij maakte van het bloedbad dat nooit heeft plaatsgevonden een vol-zintuigelijke ervaring. Je rook de lijkengeur. Je zag het rode bloed. Je hoorde het gegil. Je voelde het schaamrood op je kaken van deze barbaarse gruweldaad. Historici noemen dit ‘what if’ geschiedschrijving. Wat als Hitler in de jaren dertig was omgekomen, had WO II dan ooit plaatsgevonden? Gezellige kroegpraat, meer niet. Laat ik eens een andere hypothese opgooien. Even waardevol als Obama’s bakerpraatje. De troepen zouden Bhengazi veroveren, enkele leiders van de opstand opknopen en de rest van de bevolking met rust laten. Waarom? Laatste les van oorlogsvoering: overwinnaars gedragen zich. De sluwe woestijnvos is niet voor niets al 42 jaar aan de macht. Als hij een bloedbad had veroorzaakt, had hij zijn eigen doodvonnis getekend.

Gedane zaken nemen geen keer. We zitten in Libië. De oorlog duurt voort en de NAVO is het oneens over een exitstrategie. Amerika en Frankrijk willen de opstandelingen bewapenen. Dat kan, maar het aantal doden zal toenemen. Op dezelfde voet doorgaan? Dat kan niet. De grote doelen zijn bijna op. Dan blijven de kleine doelen –soldaten, tanks- over. Die hebben de neiging in de stad te zitten, met veel kans op extra burgerdoden. Wat dan wel? Als het de NAVO werkelijk om de Libische burgers ging *kuch* dan zouden ze direct aansturen op een staakt-het-vuren. Een Turkse of Duitse bemiddelaar sturen bijvoorbeeld. Maar het gaat niet om de Libische burgers. Het gaat om prestige, om grondstoffen en om macht.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende