De erfenis en de arbeid

Kunnen we op een zinnige manier de verandering in de samenleving onderzoeken? In Die Zeit vond ik een interessant dossier over  Das Vermächtnis (de Nalatenschap), met de centrale vraag: wat willen we nalaten aan toekomstige generaties? De Duitse onderzoekers zijn verbaasd over de waarde van de arbeid, die uit hun resultaten blijkt. Onze oosterburen zijn werkers. Maar ze worden niet gedreven door de jacht op bezit of vermogen, maar vooral door sociale en niet-materiële motieven. Ik denk aan het project “Van Waarde” van de Wiardi Beckmannstichting en raak een beetje in de war: het is toch altijd nuttig om zinvol werk te hebben? In “het zweet des aanschijns” zult u uw brood verdienen: toen de Bijbel nog gold, was werk geen pretje. Maar nu is het de vervulling van een volwaardig leven, ook voor vrouwen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De wereld breekt open

Je schrijft niet zo maar, tegenwoordig. Als je boek af is, presenteer je de tekst voor vrienden, familie en zo mogelijk welgezinde recensenten. Soms overkomt het je dat je daarvoor wordt genodigd. Dat kan een belasting zijn: stel je voor dat het boek niet deugt. Maar in deze impressie is dat niet het geval: het boek is boeiend en relevant. Wim de Ridder is econoom en futuroloog. Hij presenteerde onlangs zijn nieuwe boek, “De wereld breekt open“, in een innovatie-onderneming BLOEI, in Ouderkerk. De redenering die in het boek besloten ligt is de volgende.

De ICT revolutie loopt ten einde. Binnen 10 jaar volgt de tijd van nanotechnologie, genetica en robotica. Maar voordien zullen de gevolgen van de ICT revolutie zich op uiteenlopende gebieden van het maatschappelijk leven nog manifesteren.

De wereldeconomie zal de komende jaren fors groeien. De opkomende economieën groeien met meer dan 10 % per jaar,(China, Brazilië, India) hetgeen karakteristiek is voor de laatste fase van een technologische golfbeweging. Deze groei komt door de voortdurende kostenverlaging van ICT producten en diensten. Hierdoor worden veel basisproducten steeds goedkoper, wordt de armoede in de opkomende economieën minder en verschuift de economische macht naar het Oosten.

De gevolgen van de nanotechnologie en de wet van Moore voor de energieproblematiek zijn ongekend: als een verdubbeling van de productie van zonne-energie, gedurende een reeks van jaren mag worden verwacht, dan is het opraken van de fossiele brandstoffen binnen 16 jaar geen probleem meer. Dat is een stoutmoedige stelling: tot zover over “peak oil”…

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.