Het wordt Rutte II

Het blijft nog enige uren koffiedik kijken, maar op basis van de laatste peilingen is er maar één coalitie mogelijk. We doen een slag in de lucht. Paars III hangt in de lucht, maar het wordt Rutte II. PvdA en VVD worden gedwongen samen te werken en een meerderheid in de Tweede Kamer is alleen mogelijk met D66 of het CDA. Met D66 als partner komt Rutte II echter een paar zetels tekort in de Eerste Kamer. Dus mag het CDA weer aanschuiven. Een unicum, want nooit eerder zaten VVD, PvdA, CDA en D66 gezamenlijk in een kabinet. Het dichts bij deze variant kwam Drees I (1948 – 1952), waarin KVP, CHU, PvdA en VVD aan de opbouw van het naoorlogse Nederland werkten. Ook kabinet Den Uyl 1972 – 1977) kwam in de buurt met de PvdA, KVP, ARP, D66 en PPR. Daarna bleef altijd een van de vier buiten boord, waarbij de Paarse kabinetten uniek waren, omdat het CDA ineens niet mee mocht doen.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 24-10-2022

Rutte zelfs bij winst op rand van buitenspel

De campagne draait door, maar het echte spel volgt pas na 12 september. We denken een beetje vooruit.

Na maanden van partijfolklore en vakantiestilte wordt nu geprobeerd een campagnemarathon af te leggen in een 100 meter tijd. De slotzin van het ene debat is de openingszin van het volgende. Iedere partij probeert z’n retorische arsenaal van toekomstplannetjes en politieke aanvallen er in twee weken doorheen te jagen. Er is geen tijd om te laten doordringen wat er eigenlijk gezegd wordt. Reflectie na de electie. En daar is voor de kiezer na 12 september tijd genoeg voor, als de gesloten formatiedeur de politieke komkommertijd doet terugkeren en daarachter de echte race begint. Want eigenlijk gaan de verkiezingen slechts over het behalen van een goede startpositie voor het formatiespel. Hoe zal het lopen?

Het begint al ongewis. Normaal gesproken neemt de grootste partij het initiatief, maar vanaf heden wijst de kamer de koppelbazen aan. Dat betekent dat niet alleen de grootste partij en de mogelijke coalities van belang zijn. De informateur wordt straks door een kamermeerderheid aangewezen en die zou best eens uit linkse partijen kunnen bestaan.

Linkse (in)formateur

De peilers besteden er geen aandacht aan, maar als je de trend van de politieke barometer raadpleegt blijken SP, GL, PvdD, PvdA, CU en D66 bij elkaar 80 zetels te hebben. Voor je het weet wijzen ze Femke Halsema aan als informateur, terwijl de VVD de grootste partij is geworden.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-11-2022

De multi-coalitie

In de aanloop naar de verkiezingen in september, kun je bij Sargasso weer op zoek naar jouw favoriete coalitie. Met de CoalitieChecker kun je zien hoeveel zetels de door jouw gewenste coalitie in de peilingen heeft.

Tot nu toe is er geen enkele combinatie van drie partijen, die een ruim voldoende Kamermeerderheid zal halen. Het is begrijpelijk dat er naar een coalitie van drie partijen wordt uitgekeken, want sinds de vorming van het CDA hebben er nooit meer partijen in een kabinet gezeten.
Voor die tijd is het acht keer voorgekomen dat er 4 of 5 partijen in een kabinet zaten. De zogenaamde Kunduz-coalitie bestaat wel uit vijf partijen. Die combinatie staat in de Sargasso CoalitieChecker momenteel op net 75 zetels. Geen meerderheid dus.

Wie een coalitie van 4 partijen zoekt die een meerderheid van 88 zetels scoort en waarbij de PVV wegens wangedrag is uitgesloten, heeft de keuze over  “links” of over “rechts” te gaan.

Een combinatie met de PvdA levert vier mogelijkheden op, waar in alle gevallen VVD en SP nodig zijn.
Wie de VVD als uitgangspunt neemt, krijgt vijf opties te zien, waar slechts 1x de PvdA niet in voorkomt, maar SP wel in alle vijf gevallen nodig is.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Een bindend en geen politiek koningschap

[qvdd]

Er is van oudsher ongemak tussen de sociaal-democratie, in essentie een republikeinse beweging, en het koningschap. Met deze voorstellen is beter gewaarborgd dat wij in de democratische rechtsstaat een bindend en geen politiek koningschap hebben.

Staatsrechtgeleerde Joop van den Berg legt uit waarom de PvdA met een voorstel komt om de macht van het koningshuis in de Nederlandse politiek te verkleinen, en waarom de partij tegen een soortgelijk voorstel van de PVV stemt, dat volgende week in stemming zou komen. In dat voorstel wil de PVV dat de koning geen zitting meer heeft in het kabinet. Dat vindt de PvdA niet nodig, aangezien er al regels zijn die de onafhankelijkheid van het kabinet van de koning regelen. In het voorstel van de PvdA krijgt de koning krijgt geen enkele rol meer in kabinetsformaties, en wordt zijn voorzitterschap van de Raad van State hem ontnomen. Dat laatste wordt nog lastig, aangezien daarvoor een grondwetswijziging nodig is. En daarvoor is weer een tweederde meerderheid in het parlement voor nodig, die de waarschijnlijke ondersteuners van dit voorstel niet hebben.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Verslag conferentie kabinetsformatie

Deze bijdrage hebben we overgenomen van Publiekrecht en Politiek.

Afgelopen woensdag belegde de Staten-Generaal een miniconferentie over kabinetsformaties in de oude vergaderzaal van de Tweede Kamer. Er was nogal wat staatsrechtelijk kaliber uitgerukt, waardoor het aardig werd om de interactie met de actieve politici te bestuderen. Het ging meteen al mis toen Mariette Hamer de termijn waarin de Kiesraad de verkiezingsuitslag officieel vaststelt en de oude kamer de geloofsbrieven van de nieuwe kamer onderzoekt, ‘de acht dagen’, aanwees als een grote veroorzaker van de problemen. ‘Als formalisme opgetuigde politieke onwil,’ haalde prof. Van den Berg meteen uit. Hamer trok zich verschrikt terug achter haar ‘worsteling’ met het probleem. Verbeet ondernam nog een reddingspoging door te vertellen over de onmogelijkheid om daags na de verkiezing fatsoenlijk met een kamerfractie te spreken, maar daarmee werd volgens mij juist een heel ander nut van de acht dagen bewezen. Van een geheel andere orde was Senator Arjan Vliegenthart. Hij combineerde scherpe politieke stellingname met inhoudelijke kennis, en schudde waar nodig ook nog even Kuypers ontbinding van de Eerste Kamer uit de mouw. Eigenlijk had hij naast Kox in de Staatsrecht Senator Stemwijzer voor de SP moeten zitten.

Tijdens de conferentie stonden twee verhoudingen centraal: Tweede Kamer vs. koning en Eerste Kamer vs. de rest. In beide gevallen lagen de belangrijkste elementen van het probleem vrij snel op tafel.

Vorige Volgende