Formatie makkelijker bij kiesdrempel

DATA - Bij een kiesdrempel van vijf procent zou de formatie een stuk eenvoudiger zijn. Bij een kiesdrempel van tien procent zouden VVD en PvdA vermoedelijk ook tot elkaar veroordeeld zijn. 

Bij iedere Tweede Kamerverkiezing keert de discussie over de kiesdrempel terug. Het Nederlandse partijlandschap zou een stuk minder gefragmenteerd zijn, als partijen een minimaal aantal zetels moeten halen om in de Tweede Kamer te komen. En dat lijkt inderdaad het geval.

Wanneer er een kiesdrempel van vijf procent is, worden de grote partijen groter. ChristenUnie, SGP, Partij voor de Dieren en GroenLinks vallen af. Die stemmen worden dan evenredig verdeeld over de overgebleven partijen.

Nog steeds heeft geen enkele partij dan de meerderheid. VVD (30 procent) en PvdA (28 procent) zijn dan twee grote machtsblokken. De grootste partij, de VVD, kan tamelijk eenvoudig een coalitie vormen met D66 en CDA. Die hebben een krappe meerderheid. In de Eerste Kamer zou deze coalitie geen meerderheid hebben. Een linkse coalitie van SP en PvdA is niet haalbaar. Ook aangevuld met D66 komt deze coalitie net tekort.

Bij een kiesdrempel van tien procent zijn VVD (43 procent) en PvdA (40 procent) tot elkaar veroordeeld, tenminste als we ervan uitgaan dat VVD en PVV niet samen verder willen en PvdA en PVV elkaar ook niet verdragen. In tegenstelling tot 2010 haalt het CDA de kiesdrempel dan niet meer en komt dus niet meer in de Tweede Kamer.

Foto flickr cc Minister-President

Reacties (20)

#1 Bismarck

Bij een kiesdrempel van 20% was de formatie nog makkelijker geweest. Overigens heeft Nederland al een kiesdrempel.

  • Volgende discussie
#1.1 Peter - Reactie op #1

Ja, maar die is extreem laag en komt niet boven de 1%.
De formatie wordt alleen maar makkelijker als je een 2-partijenstelsel hebt en er 1 de winnaar wordt.

Overigens kan de formatie iets makkelijker, volgens het artikel hierboven, maar of er ook even makkelijk een fraai regeerakoord uitrolt? Ook twee partijen kunnen het elkaar goed lastig maken. Krijg je dus een “makkelijke”, maar ellenlange formatie.

Terzijde: een kiesdrempel waarbij de VVD uitgesloten zou zijn, is aanbevelenswaardig: er valt dan niets te formeren. Geen regering. Het verschil met de laatste tijd? Zo goed als nul.
Als je in aanmerking neemt hoeveel tijd er wordt besteed aan formaties, verkiezingscampagnes, recessen, Prinsjesdagen, het beantwoorden van onnodige Kamervragen, de verantwoordingsdagen en debatten, de luunch- en plaspauzes, dan blijft er weinig echte regeertijd over. En toch draait het land door. ;-)

#1.2 Eric - Reactie op #1.1

Nee, de kiesdrempel is de kiesdeler, 1/150ste van het aantal benodigde stemmen. Maar hij is er wel. Deze ronde kreeg de Piratenpartij geen zetels, ondanks dat de lijsttrekker de drempel voor een voorkeurszetel (25 % van de kiesdeler) wel had gehaald.

Neemt niet weg dat ik een hogere kiesdrempel een onzinnig plan vindt. Ik heb niets met one-issuepartijtjes, maar als je je electoraat van je wil vervreemden, moet je vooral tegen een deel ervan zeggen dat je ze niet relevant vindt als ze minder dan 5 % van de stemmen hebben. Bovendien zorgen kleine(re) partijen op de flanken wel altijd dat partijen (iets) meer naar het midden niet te makkelijk hun uitgangspunten loslaten – tenzij ze zoals de VVD juist hun uitgangspunten naar het midden loslaten….

#2 Loupe

Kiesdrempelliefhebbers zijn antidemocraten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#2.1 Bismarck - Reactie op #2

Tja, er lopen wel wat antidemocraten rond bij Sargasso, want de kiesdrempel (en aanverwante voorstellen) worden de laatste tijd tot vervelens toe opgevoerd.

#3 Jos van Dijk

ChristenUnie, SGP, Partij voor de Dieren en GroenLinks vallen af. Die stemmen worden dan evenredig verdeeld over de overgebleven partijen???????

Dat is natuurlijk niet zoals het zou gaan als die kiesdrempel er werkelijk was. Dan gaan de stemmen van de eerste twee partijen voor het merendeel naar het CDA en die van de laatste twee waarschijnlijk deels naar D66, deels PvdA, deels SP. Maar evenredig? En een deel komt gewoon niet meer opdagen bij zulke ondemocratische verkiezingen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3.1 Anoniem - Reactie op #3

Overigens zouden CU en SGP er bij een kiesdrempel goed aan doen te fuseren, want samen komen ze wel nipt boven de 5% uit (behalve dat een deel van de christenen zich misschien niet genoeg in de fusiepartij zou herkennen).

GL+PvdD komen met 4,26% niet boven de 5% aan, behalve als ze met een gecombineerd programma ook duurzame stemmers kunnen aantrekken die nu tactisch naar bv. de PvdA zijn gegaan.

#4 Anoniem

http://nos.nl/artikel/420236-kleine-partijen-weg-bij-kiesdrempel.html
Uit een analyse van het ANP en Sargasso.nl blijkt dat ChristenUnie, SGP, Partij voor de Dieren, 50PLUS en GroenLinks bij de laatste verkiezingen niet in de Tweede Kamer zouden zijn gekomen met zo’n kiesdrempel.

Ja, want dat heeft een hele ingewikkelde analyse gekost… :-D

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 kevin

Laten we meteen First-past-the-post invoeren, dan heb je tenminste een duidelijke winnaar. Nee, wacht! Een éénpartijenstelsel! Dan kunnen we nog steeds naar de stembus om de twee jaar, maar dan hoeven we niet zo moeilijk te doen over op wie we gaan stemmen… *zucht*

“Bij iedere Tweede Kamerverkiezing keert de discussie over de kiesdrempel terug.”
Gewoon niet aan meedoen!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 cerridwen

Net als bij het stukje over districten wordt er veel te makkelijk van uit gegaan dat de uitslag dezelfde zou zijn in het geval van een kiesdrempel. De kiesdrempel zal ook het stemgedrag veranderen, en het aantal partijen doen verminderen.

Het is uiteindelijk allemaal niet echt wenselijk. Democratischer wordt het er niet op, en het beleid wordt er ook niet perse beter van.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Dirk Zeeman

Een makkelijke formatie lijkt me niet echt een van de doelstellingen van de democratie, dus niet bepaald een goede reden om de spelregels van onze democratie voor aan te passen. Democratie is sowieso niet de makkelijkste vorm om een land te besturen, maar voorlopig nog steeds de minst slechte.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 zmmoccch

De moeilijke formatie lijkt me juist de kern van onze democratie. In de compromissen die daar worden gesloten komen we nader tot elkaar. Daarnaast zou iedere vorm van een kiesdrempel progressievelingen of andere nieuwelingen vrijwel volledig uitsluiten. Een tweepartijenstelsel is waarschijnlijk het onvermijdelijke gevolg. Een Partij van de Dieren zou het nooit halen. En hoewel ik daar nooit op heb gestemd hebben ze een heleboel onderwerpen op tafel gekregen die er anders nooit op waren gekomen. Onderwerpen die veelal een brede meerderheid haalden en daarmee veel democratische waarde toevoegden. Vooral houden zo, dat systeem van ons.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Tim van Houten

Sorry hoor maar dit valt bij mij in de categorie “als mijn tante wieltjes had stond ze nu op Hollands Spoor”. Als … Als we een kiesdrempel hadden dan hadden de mensen ook anders gestemd en zag het politieke landschap er ook anders uit. En waren beslissingen eerder misschien wel of niet genomen.
En dan had er misschien wel geen Partij voor de Dieren, PVV of SP bestaan.
Als…. ja ALS….

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 PolarWolf

Als er een kiesdrempel was geweest en als mensen dan nog de moeite zouden nemen om te stemmen op partijen die de drempel toch niet zouden halen en als die stemmen dan verdeeld zouden zijn, dan zou het resultaat er misschien uit zien zoals geschetst.

Het probleem is dat een nieuw stelsel geprojecteerd wordt op huidig resultaat, met als uitgangspunt dat mensen te dom zijn om te begrijpen dat een stem op een splinterpartij dan nog zin heeft.

Instellen van een kiesdrempel is de kortste weg naar een twee partijen stelsel. Lijkt me niet de goede weg.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Inkwith Barubador

Met een kiesdrempel krijg je een makkelijker formatie. Hmz, dat lijkt me wel een paardenmiddel voor een relatief klein probleem.

Een paar weken langer formeren, of onze democratie kortwieken. Niet zo’n moeilijke keuze, dacht ik.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 roland

Mag er ook een drempel voor overbodige stukken?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Har

Een kiesdrempel pakt al gauw uit als beschermingsmaatregel voor de gevestigde orde, het wordt immers heel moeilijk om een nieuwe partij te lanceren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Tom van Doormaal

Kiesdrempel is een beperking van de evenredige vertegenwoordiging. Het wonderlijke is dat de huidige uitslag nu net een bewijs is voor de stelling dat een kiesdrempel niet hoeft.
Als je aansprekende partijen en leiders hebt, dan wijst de uitslag helder de weg. Terwijl de kleinere partijen hun eigen geluid kunnen laten horen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 pedro

In een dictatuur is de kiesdrempel 100% en de formatie heel gemakkelijk. Laten we daar nou maar eens een keertje over ophouden, dus. We leven in één van de meest democratische landen ter wereld en ik wil dat graag zo houden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 jeanclaude

Hitler had een kiesdrempel van 100 %.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie