Bouwen aan een betere samenleving

De kunst die ontstond ten tijde van Stalin, Hitler, Mussolini, Mao en Saddam Hoessein werd gecontroleerd door foute regimes en heeft daardoor altijd een slechte reputatie gehad. Het feit dat de artiesten, ook de toonaangevende, berust hebben in, meegewerkt hebben met of zelfs gepleit hebben voor toezicht van de staat over kunst en cultuur, heeft hen geen goed gedaan. De artiest stond namelijk in dienst van de propaganda, hij moest de idealen van de revolutie of de grootsheid van het nieuwe Rome en van het Derde Rijk promoten bij de massa en in het buitenland. Hij kon zich niet bezig houden met “l’art pour l’art”, zijn creaties werden door kunsthistorici dan ook niet au sérieux genomen en eerder gecatalogeerd onder de noemer culturele kitsch. Igor Golomstock, specialist in de kunst van de Renaissance en van de 20e eeuw, denkt daar duidelijk heel anders over. Hij was lid van de vereniging van sovjetkunstenaars en verbonden aan het Poesjkin museum. Hij verliet de Sovjet-Unie in de jaren ’80 en werd professor aan de universiteiten van St. Andrews, Essex en Oxford. Hij beweert dat de totalitaire kunst de tweede stijl was van de 20e eeuw, na het modernisme van Bauhaus en zijn Russische variant, het constructivisme. Die kunstvorm werd door Stalin verboden in 1932 en Hitler volgde hem na  in 1933.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Legaliseer alle foute films!

, door

Moet je films vanwege hun demonische boodschap verbieden? Films zijn in Nederland niet echt verboden, maar niet alle films zijn vrij verkrijgbaar. Duitse propagandafilms uit de nazitijd mogen in Nederland alleen voor wetenschappelijke doeleinden en onder strikte voorwaarden worden bekeken. Een film als Der ewige Jude (1940) is niet zomaar in de videotheek op de hoek af te halen. Dat betekent niet dat nazifilms op internet lastig zijn te vinden. Tik de juiste zoekterm in en je kunt de films direct gratis bekijken. Dient het verbieden van films een doel of gaat de vrijheid van meningsuiting boven alles?

Gelijkenissen tussen Fitna en der ewige jude
Der ewige Jude wordt net als Fitna als een op feiten gebaseerde documentaire aan het publiek voorgeschoteld. We zien de negatieve gevolgen van de veronderstelde massa-immigratie van ‘anderen’. Er wordt selectief geknipt en geplakt uit de Heilige Boeken om het extreme, perfide en politieke karakter van de vreemde ‘godsdiensten’ duidelijk te maken. Waar Geert Wilders bepaalde delen van de Koran selectief selecteert, doet regisseur Fritz Hippler (1909-2002) exact hetzelfde met de Thora. Het centrale thema, dat ‘de ander’ geen geloof aanhangt, maar aanhanger is van een gevaarlijke politieke ideologie, komt in beide films duidelijk naar voren. Waarom is de Duitse film verboden en Fitna niet? De nazifilm lijkt niet zozeer verboden om de inhoud an sich, maar doordat men de film ziet als een radertje. Een radertje in de propagandamachine van de nazi’s, die de Duitse geesten rijp maakte voor de Shoah. Is dat niet meten met twee maten?

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Leidt internationaal kapitalisme tot fascisme?

, door

I have been a big fan of William I. Robinson ever since I read his – ever-so dense but profound – A Theory of Global Capitalism (a book you should all read) – and in this Al-Jazeera column, he pursues a familiar line of thinking: that global capitalism leads to 21st century fascism:

“I want to discuss here the crisis of global capitalism and the notion of distinct political responses to the crisis, with a focus on the far-right response and the danger of what I refer to as 21st century fascism, particularly in the United States.”

I write “familiar” because this is something he has spoken about before. In Robinson’s view, globalization is characterized by three major and dominating entities: transnational capital, the transnational capitalist class (TCC) and the transnational state. These three components are well integrated and embedded, hence their thorough dominance, which, with the current recession, is now plain to see and deeply entrenched:

“By the late 1990s, the system entered into chronic crisis. Sharp social polarisation and escalating inequality helped generate a deep crisis of over-accumulation. The extreme concentration of the planet’s wealth in the hands of the few and the accelerated impoverishment, and dispossession of the majority, even forced participants in the 2011 World Economic Forum’s annual meeting in Davos to acknowledge that the gap between the rich and the poor worldwide is “the most serious challenge in the world” and is “raising the spectre of worldwide instability and civil wars.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

4 mei 2011: Over gedenken, vrijheid en gevaren die de democratie bedreigen

, door

No Swastika/Wiki Media - ZeimusuVandaag – 4 mei – herdenken en morgen – 5 mei – weer feesten. Als inwoner van Wageningen kan ik daar van meepraten. In principe heb ik er niets tegen, maar je raakt er toch wel op uitgekeken als jaar in jaar uit hetzelfde ritueel wordt herhaald. Rituelen gaan een eigen leven leiden en verliezen gaandeweg hun betekenis. Iemand spreekt plechtig een formule, iedereen zwijgt een paar minuten en gaat daarna weer door met wat hij of zij aan het doen was. Het geeft een goed gevoel, maar er verandert niets. Het heeft mij dan ook nooit aangesproken, niet in de kerk, maar ook niet op 4 mei. Begrijp me goed: dat is geen gebrek aan respect voor de mensen die zijn gevallen in 40-45, integendeel. Ik heb groot respect voor het verzet en de bevrijders die ons verlost hebben van juk van het fascisme en de Duitse bezetter. Maar naarmate de jaren verstrijken wordt dat steeds moeilijker: de afstand in de tijd is groter en de mensen worden steeds jonger. Hierdoor neemt het belang voor de huidige tijd – die zo anders is – meer en meer af en daar hoeven we niet rouwig om te zijn.

Wageningen
Een paar jaar geleden hadden de organisatoren van het bevrijdingsfestival in Wageningen een briljant idee: behalve een parade, feesten en veel drank werden ook lezingen georganiseerd. Wageningens professoren zouden lesgeven over zaken die met vrijheid te maken hebben. De details ben ik vergeten, maar wat maakt het uit, eindelijk wat anders dan slenteren door de stad op zoek naar vertier of achter drie rijen mensen kijken naar veteranen die in een stoet voorbij lopen. Ik heb dus alle “colleges” bijgewoond. Een groot succes was het helaas niet. Er waren niet veel mensen en de hoogleraren konden veelal niet overtuigen als docent “vrijheid”. Maar twee sprongen er uit: de (toen nog) Staatssecretaris van Buitenlandse Zaken FransTimmermans die een pleidooi hield voor Europa – hij is daar een enthousiast voorstander van, iets dat ik tegenwoordig node mis – maar ook Timmersmans sprak voor een bijna lege zaal. De andere spreker trok echter wel een groot publiek en wist zijn gehoor in de uitpuilende zaal een uur lang te boeien: Maarten van Rossum. De officiële reden voor zijn komst was dat hij een echte, geboren Wageningener is, en het bleek dat Professor Van Rossum de enige was van alle leraren die ik die dag heb mogen aanhoren de kwalificatie “hoog” verdiende.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nog maar eens: PVV en geweld

, door

Eric Lucassen (publiciteitsfoto PVV)

Je kijkt er nauwelijks meer van op: weer een kamerlid van de PVV in opspraak. Deze keer is het Eric Lucassen, die door buren beschuldigd wordt van intimidatie en bedreiging. Het is natuurlijk mogelijk de beschuldigingen meteen uit te leggen als onderdeel van een linkse hetze tegen de PVV (het staat tenslotte in de media), maar het patroon begint zich zo onderhand wel erg op te dringen.

Des te saillanter is het natuurlijk dat daags te voren Afshin Ellian, u kent hem wel, een vlammend stuk in de papieren NRC schreef waarin hij uitlegde dat de PVV niet fascistisch genoemd mocht worden, omdat Mussolini zich vanaf het begin gewelddadig opstelde, terwijl Geert Wilders nadrukkelijk alle geweld verwerpt. Daar heeft Ellian absoluut een punt. Ook nu met Lucassen belooft Wilders de zaak tot de bodem uit te zoeken. Aangezien de PVV geen democratische partij is en Wilders’ wil dus wet, mag je zijn woorden dus als norm nemen voor de ideologie van de partij (even aannemend dat hij er niet zijn eigen soort taqiyya op nahoudt als het om geweld gaat).

Toch zou Wilders zich eens kunnen afvragen waarom het juist zijn partij is die kennelijk agressieve lieden aantrekt. Het kan aan de zwakke partijstructuur liggen, waardoor meer rotte vissen door de mazen van het net glippen. Maar je kunt niet uitsluiten dat het Wilders’ ideologie is, die een grote aantrekkingskracht uitoefent op mensen die graag andere middelen dan argumenten inzetten bij het beslechten van onenigheid. Dan is de PVV misschien geen gewelddadige partij in origine, maar loopt ze wel het risico dat te worden als Wilders’ onderdanen meer voor het zeggen krijgen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Beschavingsoffensief en fascisme

, door

demonstrant: no to racism and fascismRob Riemen vindt dat wij de PVV een fascistische partij moeten noemen. Dat woord moet, vindt hij: dingen moeten de naam dragen die ze hebben. Dat is niet zo’n slecht idee: maar of je daar een open debat mee bereikt, of zelfs een ‘beschavingsoffensief’, is vers twee. Maar de uitdaging ligt er, dus laten we er iets mee doen. Ik stel vooral vragen.

Als je een woord gebruikt, moet je het toch eigenlijk wel definiëren. Riemen noemt de Amerikaan Paxton en de oude italiaanse communist Togliatti, maar blijft verder losjes in zijn formuleringen. Hij ziet fascisme waar:

  • Politieke partijen hun eigen gedachtengoed verloochenen,
  • Intellectuelen een gemakzuchtig nihilisme cultiveren,
  • universiteiten hun naam onwaardig zijn,
  • de zakenwereld door geldzucht wordt beheerst.
  • de media de buiksprekers van het volk zijn en niet een kritische spiegel.

(De eeuwige terugkeer van het fascisme, p.59)

Dat is een beetje slordig. De oude Italianen (Gramsci en Togliatti) vinden het kleinburgerlijke wezenlijk, de combinatie van conservatieve en revolutionaire trekken, de zorg voor de (nationale) identiteit en de zuiverheid van de groep. Robert Paxton heeft het over de ‘mobilising  passions’ van het fascisme en noemt o.a.:

  • het gevoel van een crisis die niet met normale middelen valt op te lossen,
  • Het primaat van de groep,
  • Het geloof dat de groep slachtoffer is,
  • Het geloof dat de groep in verval is,
  • De behoefte aan ‘closer integration of a purer community’,
  • Het geloof aan de superioriteit van de instincten van de leider.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende