Zetelschuiver, the day after

Het ontstond uit frustratie over het ondoorzichtige systeem waarmee de Eerste Kamer gekozen werd. Maar het groeide uit tot een instrument waarmee het spel zelf beïnvloed werd. Het kan raar lopen. De Zetelschuiver werd door tenminste drie partijbureau's gebruikt om vooraf scenario's te simuleren. Het CDA kwam er openlijk voor uit. En waarom niet? Waarom zelf iets verzinnen als je zo'n fantastisch tooltje tot je beschikking hebt? Het drong door tot de wereld van de omroepen. De NOS vond het een link waardig op hun aparte pagina's over deze verkiezingen, net als Nieuwsuur. De Belgische omroepen hadden het nodig om wijs te worden uit de Nederlandse mystiek. Maar ook andere mensen uit de media gebruikten het. En last but not least bleek zelfs cijferkoning Maurice de Hond een fan. Maar het leukste van alles was nog wel dat al snel duidelijk was dat een meerderheid voor de coalitie zo goed als onmogelijk was, terwijl de media daar nog steeds naar op zoek was.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Beperk Koehandel in de Eerste Kamer

, door

Mooi was het niet. Dat stemmen voor de Eerste Kamer. Om restzetels te verdelen stemden allerlei Provinciale Statenleden op andere partijen. Maar waarom is dit stelsel eigenlijk zo? En kan het anders?

Het huidige stelsel is pas vier jaar geleden ingesteld. Daarvoor was er sprake van een stelsel met lijstverbindingen. Omdat de lijsten en de lijstverbindingen na de Provinciale Statenverkiezingen ingeleverd moesten worden, leidde dit ook tot “koehandel” met als doel om de coalitie of de oppositie van een meerderheid af te houden. De rekenmeesters van de partijen maakte zulke lijstverbindingen dat partijen hier optimaal van zouden profiteren. Ideologische verwantschap telde daarbij minder. Bijvoorbeeld: de PvdA en GroenLinks kunnen sterk ideologisch verwant zijn, maar als het qua zetels beter is voor de PvdA om zelfstandig te gaan, dan zal ze het doen. Het stelsel leidt dus ook tot bonte combinaties: het OSF (een verbond van regionale partijen), de VVD en D66 hadden toen een lijstverbinding. Nu werkte het OSF samen met de 50+, de VVD met de PVV en CDA en D66 met de PvdA. Het huidige stelsel zonder lijstverbindingen had als doel om deze koehandel te ondermijnen. Maar de mogelijkheid van strategisch stemmen was door de wetgever onderschat.

Waarom is er sprake van koehandel? In essentie omdat er restzetels zijn. Sommige partijen halen 1.4 zetel andere 2.6. Die 0.4 en de o.6 zetel moeten zo eerlijk mogelijk gedeeld worden tussen de partijen. Omdat er een lange tijd zit tussen de verkiezing van de Provinciale Staten en de Eerste Kamer, worden de lijsten met lijstverbindingen pas ingediend na de verkiezingen. Daardoor konden er in het verleden allerlei deals gesloten worden met lijstverbindingen en nu kunnen er dus lijsten worden ingediend (Koornstra) die op het eerste gezicht geen zetel zouden kunnen winnen.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rood blanco blauw

, door

Een gastbijdrage van GB van Publiekrecht & Politiek.

Kan D66 nog wat? Alleen ten koste van de heldere toepassing van het kiesrecht of ten koste van de waardige reactie van Wim Cool.

Het relevante staatsrecht begint bij artikel T8 lid 3 Kieswet: Voorts is ongeldig de stem die niet als blanco wordt aangemerkt, maar waarbij de kiezer op het stembiljet niet, door het geheel of gedeeltelijk rood maken van het witte stipje in een stemvak, op ondubbelzinnige wijze heeft kenbaar gemaakt op welke kandidaat hij zijn stem uitbrengt, of waarbij op het stembiljet bijvoegingen zijn geplaatst waardoor de kiezer kan worden geïdentificeerd.

Wie met een blauwe pen stemt, heeft zijn keuze wel op ondubbelzinnige wijze kenbaar gemaakt, maar heeft dat niet gedaan ‘door het geheel of gedeeltelijk rood maken van het witte stipje in het stemvak’ en heeft dus een ongeldige stem uitgebracht.

Juridisch zou je er nog wel een mouw aan kunnen passen door zogenaamd ‘teleologisch te interpreteren’. Dat wil zeggen: interpreteren met het oog op het doel van de bepaling. In plaats van ‘rood maken’ lees je dan ‘inkleuren’, of zoiets. Dat staat er weliswaar niet, maar we kunnen afspreken dat het dat wel betekent. Om succes te hebben moet D66 een bevoegde instantie vinden die deze noviteit wil volgen en wil constateren dat er een geldige stem op D66 is uitgebracht.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Sargasso café | Uitslag verkiezingen Eerste Kamer

, door

Geheel in lijn met het karakter van de Eerste Kamer (belegen) vinden lang na de verkiezingen van de Provinciale Staten nu de verkiezingen van de Eerste Kamer plaats.
Om optimaal te genieten van dit surealistische schouwspel van het schuiven der zetels, bevelen we een combinatie van een Fuente Fuente OpusX met daarbij een glaasje Francois Peyrot 25 jaar oude XO Cognac.

sargassocafé2
Uitslag verkiezing Eerste Kamer (Update 17:00 uur. Nu correct)

VVD – 16
PvdA – 14
CDA – 11
PVV – 10
SP – 8
D66 – 5
GroenLinks – 5
ChristenUnie – 2
SGP – 1
50plus – 1
PvdD – 1
OSF – 1
Koornstra – 0

Toelichting: De zetelschuiver kent het begrip “ongeldige” stem niet. Dus heb ik de stem op blanco gezet. Dat blijkt voor de berekening niets uit te maken.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Quote du Jour

Quote du Jour | Eerste Kamer als dijkbewaking

, door

“Het blijkt dat veel voorgestelde maatregelen in het regeerakkoord in strijd zijn met de Grondwet. Daarom is de Eerste Kamer belangrijker is dan ooit. Hetzelfde geldt voor de verkiezingen die vandaag plaatsvinden.”
(Michael Blok en Maartje Terpstra in de Volkskrant)

Rechters in Nederland mogen wetten niet aan de Grondwet toetsen, zoals in andere democratische landen. Daarom oefenen hun uitspraken nooit druk uit op politici om te handelen met ‘grondwettelijk besef’. Zolang alles ‘goed’ gaat wordt niet duidelijk dat dit wel eens een probleem zou kunnen vormen. Maar de laatste jaren maakt dit land zich bijvoorbeeld druk over immigratievraagstukken, wat vergaande wettelijke gevolgen zou kunnen krijgen. De zeer strenge regels voor gezinshereniging, hoewel al eerder veroordeeld door de Europese rechter, wil deze regering toch weer aanscherpen. Het Nederlanderschap zelf wil men voorwaardelijk maken – krijgen we dus een vlak land met second & third class citizens? Alleen al vanwege dit soort vraagstukken zijn de Eerste Kamerverkiezingen van vandaag van bijzonder belang.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zetelschuiver update

, door

Nu bekend is geworden welke partijen in welke provincies meedoen met de verkiezing van de Eerste Kamer, moest natuurlijk de Zetelschuiver weer aangepast worden. Want als een partij in een bepaalde provincie niet deelneemt (bv SGP in Limburg), dan kunnen stemmen (van andere partijen) uit die provincie niet naar de betreffende partij in de Eerste Kamer.
Mensen die dus al scenario’s hadden bedacht, doen er goed aan deze even opnieuw te openen. Als een scenario niet langer mogelijk is vanwege deze recente ontwikkeling, krijg je een melding.
Verder zie je bij het verplaatsen van stemmen een rood labeltje als het naar een partij gaat die in de betreffende provincie niet mee doet.
Ook is lijst Koornstra toegevoegd.

Ga dus snel naar de Zetelschuiver en kijk of er toch nog een onwaarschijnlijk scenario te verzinnen is voor een meerderheid voor de (gedoog) coalitie. Zonder namen te verklappen kunnen we u wel vertellen dat de strategen van diverse partijen hier de afgelopen weken hard naar gezocht hebben.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Verkiezingen Eerste Kamer mogelijk nog complexer

, door

Eerder vandaag werd bekend dat 13 partijen meedoen aan de verkiezingen voor de Eerste Kamer. Complicerende factor is dat niet alle partijen meedoen in alle provincies. De ChristenUnie, de SGP, de Partij voor de Dieren, de Onafhankelijke Senaatsfractie, 50Plus en de lijst Koornstra ontbreken in een aantal provincies op het stembiljet. Op zich hoeft dat geen gevolgen te hebben. Als de SGP in Limburg geen zetels in de Provinciale Staten heeft, hoeven ze daar in principe ook niet op het stembiljet te staan. Het lijkt logisch dat de partijen daar rekening mee hebben gehouden. Als dat niet het geval is, dan moeten statenleden van de betreffende partij op een andere partij stemmen met mogelijk een andere zetelverdeling in de Eerste Kamer tot gevolg. Maar zo stom zullen de partijen toch niet zijn?

Toch kan het nog ingewikkelder worden. In de strijd om de meerderheid in de Eerste Kamer is de gedoogcoalitie afhankelijk van restzetels. Voor de regeringspartijen is het dus zaak dat o.a. de OSF geen zetel binnenhaalt. De OSF op zijn beurt kan alleen een zetel behalen met hulp van anderen (lees 50Plus). Kunnen PS-leden van 50Plus echter in hun provincie niet op de OSF stemmen, dan heeft de OSF een probleem. Daarnaast is het minder erg om een stem mis te lopen uit een provincie met een laag stemgewicht dan een stem mislopen uit een provincie met een hoog stemgewicht. En zo kunnen er waarschijnlijk nog wel een paar knelpunten ontstaan in de strijd om de laatste zetel voor een meerderheid voor de coalitie of de oppositie.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Verslag conferentie kabinetsformatie

, door

Deze bijdrage hebben we overgenomen van Publiekrecht en Politiek.

Afgelopen woensdag belegde de Staten-Generaal een miniconferentie over kabinetsformaties in de oude vergaderzaal van de Tweede Kamer. Er was nogal wat staatsrechtelijk kaliber uitgerukt, waardoor het aardig werd om de interactie met de actieve politici te bestuderen. Het ging meteen al mis toen Mariette Hamer de termijn waarin de Kiesraad de verkiezingsuitslag officieel vaststelt en de oude kamer de geloofsbrieven van de nieuwe kamer onderzoekt, ‘de acht dagen’, aanwees als een grote veroorzaker van de problemen. ‘Als formalisme opgetuigde politieke onwil,’ haalde prof. Van den Berg meteen uit. Hamer trok zich verschrikt terug achter haar ‘worsteling’ met het probleem. Verbeet ondernam nog een reddingspoging door te vertellen over de onmogelijkheid om daags na de verkiezing fatsoenlijk met een kamerfractie te spreken, maar daarmee werd volgens mij juist een heel ander nut van de acht dagen bewezen. Van een geheel andere orde was Senator Arjan Vliegenthart. Hij combineerde scherpe politieke stellingname met inhoudelijke kennis, en schudde waar nodig ook nog even Kuypers ontbinding van de Eerste Kamer uit de mouw. Eigenlijk had hij naast Kox in de Staatsrecht Senator Stemwijzer voor de SP moeten zitten.

Tijdens de conferentie stonden twee verhoudingen centraal: Tweede Kamer vs. koning en Eerste Kamer vs. de rest. In beide gevallen lagen de belangrijkste elementen van het probleem vrij snel op tafel.

Vorige Volgende