Weekendcollege | Een actiehorizon voor de wegwerpeconomie

Dit is de achtste en laatste aflevering in de lezingenserie De Urgentie van Duurzaamheid, van Studium Generale Utrecht. De bijdrage is geschreven door Melanie Peters. Kijk hier de lezing terug. Geen romantisch verhaal, zo typeerde prof. Jan Luiten van Zanden zijn lezing over duurzaamheid afgelopen dinsdag in de Aula van de Universiteit Utrecht. En ook het verhaal van prof. Herman Wijffels was dat niet. De successen van de industriële tijd, de bevolkingsgroei en de welvaartsgroei, zijn verworden in hun tegendeel: een wegwerpeconomie met instituties die hun houdbaarheidsdatum allang voorbij zijn. Hoe maken we de transitie naar een economie van samenhang, verbondenheid en interdependentie, in balans met wat fysiek mogelijk is? Dat is een zoekproces. In eerste instantie gaat het om bewustwording en het gevoel van urgentie: we gebruiken nu al anderhalf maal wat de aarde te bieden heeft. En dan om maatregelen die deze overshoot en overconsumptie tegengaan, en om het veranderen van de instituties uit de industriële tijd. Daartoe hebben we een nieuwe ethische grondslag nodig waarin de relatie met anderen en de natuur een plaats heeft. Beide economen zijn het erover eens dat we nieuwe concepten moeten ontwikkelen om de economie te sturen. Het BNP is een te beperkte maat om verdelingsvraagstukken en externe effecten te reguleren. Een economie dus die stuurt op people, planet en profit en het creëren van waarde centraal stelt.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De nieuwe hard drug – gierenhersens

Een kop waar alleen een moeder van kan houden (Foto: Flickr/usr.c)

In theorie zou je denken dat de gieren, van al de vele verschillende diersoorten in Afrika, het beste opgewassen zouden zijn tegen de komst van de moderne wereld. Gieren zijn opportunisten, die genadeloos alles opeten wat ze tegenkomen, onsympathieke beesten, de meer gespierde, beter bewapende en beter vliegende tegenhangers van onze kraaien. Instinctief is het makkelijk om te geloven dat mooie, majesteitelijke dieren sneller uitsterven dan deze vliegende doodgravers. De gier is in Afrika echter sterk bedreigd, en misschien wel juist door zijn reputatie als handige linkmiechel.

Gieren staan er namelijk bekend om dat ze heel snel lijken kunnen vinden. Ze vliegen hoog over de savanne, en zien, met hun goede ogen, van kilometers afstand al dode of stervende dieren. Ze zijn er vaak zo snel bij, dat het geloof post heeft gevat dat ze in de toekomst kunnen kijken.

Er is een categorie drugs die de mentale helderheid tijdelijk versterkt. Cocaine kan hiertoe gerekend worden. Gierenhersens zijn, volgens de hype, een nog net iets sterkere drug. Het roken van gierenhersens zou volgens de verkopers niet alleen de helderheid verhogen, maar de roker ook de helderziendheid van de gier geven. Duizenden Afrikanen hopen deze claim te gebruiken om met wedden op sportevenementen en dergelijke zich aan hun ellende te ontworstelen. Een levendige handel in gierenhersens dreigt de komende jaren de gier in Afrika tot aan de rand van de uitsterving te drijven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Weekendbedenking: Het spoor van een bulldozer – onze ecologische voetafdruk

weekendlogo123.jpgLaatst las ik het bericht dat de kabeljauwvangst rond Canada geheel in elkaar gedonderd is. Wij kijken daar niet meer van op. Voor onze dappere Noordzee hebben we al de ene na de andere onheilstijding te verwerken gekregen. De haring is bijna historie, platvissen zijn door grote zeebulldozerende sleepnetten geheel platgewalst, de wilde zalm heeft zwaar te lijden van de vervuiling die zalmkwekerijen veroorzaken. Het komt er eigenlijk op neer dat de Noordzee alleen nog een geschikte kraamkamer is voor kwallen. Hetgeen onlangs bevestigd werd door een rapport over de toestand van de zeeën wereldwijd. Onze Noordzee stond daar eveneens prominent in een kwade reuk.

Op het land is er evenmin reden tot vreugde, behalve natuurlijk voor de projectontwikkelaars die onze wereld teisteren als een bijbelse zwerm sprinkhanen. Niet alleen verrijzen overal te kust en te willekeur bedrijventerreinen, maar in de in opkomst zijnde economieën lijkt men van onze fouten vooral geleerd te hebben dat het altijd nog erger kan. Zo verdwijnen de oerwouden in hoog tempo, slaat de bodemerosie overal toe, sterven er per minuut soorten uit en is er zelfs sprake van verwoestijning van de woestijnen. Tel daarbij op dat we de grondstoffen er in een steeds hoger tempo doorjagen en je hoeft geen genie te zijn om je af te vragen of dat allemaal wel goed komt.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Quote du Jour | Acceptabele sterfte

De natuur beleeft ook zo haar recessie. In de Oostvaardersplassen is deze winter ongeveer 30% van de heck-runderen, edelherten en konikpaarden gestorven, 1200 dieren in totaal. Terwijl de Telegraf spreekt van een “ware slachting” is dit cijfer volgens ecologen echter niet opzienbarend. Wat wel opzienbarend is dat na jaren van oeverloze polderdiscussies over wel of niet bijvoeren nu zelfs de partij van het Vissenkom Verbot tot rede is gekomen:

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige