Republikeinen verdeeld; Clinton ‘wint’ Nevada

Gisteravond kreeg ik een mailtje van Michelle Obama, de vrouw van Barack. Niet dat ik persoonlijk op goede voet met die twee sta, maar ik had mijn e-mailadres achtergelaten op ’s mans website. Nu weet ik ook wel dat ze die e-mail niet zelf getypt heeft. Maar de persoonlijke toon van ‘haar’ bericht werkt wel, net als die van ‘zijn’ campagne: Change we can believe in. In New Hampshire sloeg het echter minder aan: Hillary Clinton versloeg Barack Obama met 39% tegen 37%. Bij de Republikeinen won John McCain.
Hillary Clinton is nu – net als haar man vijftien jaar geleden – de ‘comeback kid‘. Ze versloeg verrassend Obama, die na de overwinning in Iowa gezien werd als de Democratische kandidaat die verslagen moet worden door de rest. Even leek het erop dat Obama de verandering belichaamde zoals de Amerikanen het willen: jong, dynamisch, Kennedy-achtig, met een mooie, jonge vrouw en twee schattige kinderen. In New Hampshire dacht men daar anders over. Het waren naar verluidt met name de vrouwelijke kiezers die nu het verschil maakten.

In het Republikeinse kamp is een nieuwe kanshebber opgestaan, namelijk John McCain. Hij versloeg Mitt Romney. De senator uit Arizona is 71, zit al sinds mensenheugenis in de politiek en hij oogt, hoewel strijdbaar, toch vooral oud en versleten. Het lijkt weinig geloofwaardig voor hem om als tegenstander van Democraten de strijd aan te gaan op het thema ‘verandering’. Het Republikeinse veld ligt met zijn overwinning nog steeds helemaal open: naast McCain, gelooft Romney ook nog in zijn kansen. Hetzelfde geldt voor Huckabee, Giuliani en zelfs Fred Thompson die kans denkt te maken in de zuidelijke staten die er nog aan komen.

De verrassende overwinning in Iowa van zowel Barack Obama als Mike Huckabee zorgt voor nog meer aandacht voor de voorverkiezing in New Hampshire op 8 januari a.s. Hun winst zegt echter nog niet automatisch iets over de uitslag daar. In het recente verleden koos New Hampshire namelijk vaak een andere kandidaat dan Iowa. Een kleine vergelijking maakt verder duidelijk dat de primary van aanstaande dinsdag een beter voorspeller is van de rest van de race om het Amerikaanse presidentschap. De reden is dat de kiezers in New Hampshire meer overeenkomen met de rest van de V.S. dan die in Iowa. De eerstvolgende uitslag is dus feitelijk interessanter en spannender. En wat is de verwachting in New Hampshire?

De peiling van Rasmussen van zaterdag 5 januari laat zien dat de Republikein John McCain de leiding heeft met 31%, voor Mitt Romney met 26%. Volgens dezelfde peiling zou Barack Obama bij de Democraten de leiding hebben met 37%, tegen 27% voor Hillary Clinton. Dit zijn wel de meest optimistische peilingen voor zowel McCain als Obama. Gemiddelden van alle peilingen geven beide echter ook een voorsprong.

McCain herhaalt zichzelf
McCain weet wat winnen is in New Hampshire. Dit gebeurde in 2000 ook. Later in de race verloor hij echter terrein aan George W. Bush en daarmee ook de Republikeinse nominatie. Mitt Romney is dus niet gelijk uitgeschakeld bij een tweede plaats, aangezien zijn financiële middelen vele malen groter zijn dan die van McCain of Huckabee. Oud-burgemeester van New York Rudy Giuliani heeft ook diepe zakken, maar hij zal deze keer toch bij de eerste drie moeten komen om gezichtsverlies te beperken.

De Democraat Barack Obama en de Republikein Mike Huckabee hebben op zeer verrassende wijze de eerste voorverkiezing van de Amerikaanse presidentsverkiezingen gewonnen. Ze zijn relatieve nieuwelingen op het nationale toneel die met onderwerpen als verandering (Obama) en geloof (Huckabee) de kiezers over de streep hebben getrokken. De economische situatie in de V.S. hielp daarbij een handje. Daarmee is Irak als dominant onderwerp naar de achtergrond verdwenen.

Het was vannacht allemaal live te zien op CNN: In Persia, Iowa, krijgt een wat oudere man in een overall, geblokt houthakkershirt en een witte baard het woord. Hij leest namens Democraat John Edwards met licht trillende stem een verhaal voor, waarin de kandidaat zijn eenvoudige afkomst memoreert en zijn plannen voor Amerika ontvouwt. Het is de voor Nederlandse ogen bizarre start van een spannende voorverkiezing.

Om precies 02.00 uur Nederlandse tijd was vannacht de aftrap van de Iowa caucus. Om ongeveer half vijf ´s ochtends voorspelde CNN de uitslagen op basis van 95 procent van de stemmen: Bij de Democraten heeft Barack Obama gewonnen (37% van de stemmen). Edwards en Clinton lagen toen nek-aan-nek voor de tweede plaats. Bij de Republikeinen was de overwinning voor Mike Huckabee. Hij versloeg Mitt Romney met 34 % tegen 25%.

Volgens een laatste peiling in Iowa loopt Barack Obama weg van zijn Democratische opponenten. Als daar op 3 januari de eerste voorverkiezing achter de rug is, zal blijken of zijn strategie om nieuwe kiezers aan hem te binden is geslaagd. Verandering en mensen bijelkaar brengen zijn de twee belangrijkste thema´s die hij aanroert. Het is dan ook slecht nieuws voor Hillary Clinton dat ervaring en bewezen leiderschap als minder belangrijk worden ervaren door Democratische kiezers.

De belangrijkste karakteristieken van een Democratische presidentskandidaat ligt, volgens ABC News, enerzijds in de mogelijkheid voor verandering in het politieke systeem in Washington en anderzijds in het vermogen om het land te verenigen na jaren van politieke polarisatie.

Obama mikt in zijn strategie op nieuwe kiezers en dat lijkt te werken.

Nieuwe kiezers onder de loep
De senator uit Illinois probeert twee groepen kiezers het verschil te laten maken in de voorverkiezing in Iowa. Ten eerste zijn dit jonge kiezers die voor het eerst mogen stemmen. Volgens de Desmoins Register, een toonaangevende krant in Iowa, scoort Obama bijvoorbeeld een stuk beter onder jonge vrouwen onder de 35 jaar dan Hillary Clinton (57 tegen 15 procent). Zoals de GC-redactie al eerder schreef, mikt de eerste serieuze zwarte presidentskandidaat op jonge kiezers via een speciale campagne. Dit lijkt zijn vruchten af te werpen.

Wie ligt er aan kop bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen? Zowel bij de Democraten als bij de Republikeinen gaat het erom spannen in de Iowa-caucus. In recente peilingen liggen aan de Democratisch kant Hillary Clinton, Barack Obama en John Edwards nek-aan-nek. Hetzelfde geldt voor Mitt Romney en Mike Huckabee aan de Republikeinse zijde. De grap is dat de échte winnaar waarschijnlijk degene is die de morele overwinning behaalt. Als je het beter doet dan verwacht, ben je pas echt spekkoper.

De geschiedenis van de voorverkiezing in Iowa leert dat de winnaar van de voorverkiezing zelf niet bepaald de garantie krijgt voor de rode loper richting nominatie van zijn eigen partij, laat staan het presidentschap. En het slechte nieuws voor de kandidaten a.s. donderdag is dat dit geldt voor beide partijen…

Wat betekent Iowa voor je kansen?
Aan de Democratische kant is de spanning het hoogst op 3 januari. De laatste twee presidentskandidaten die in Iowa de voorverkiezing wonnen, werden ook uiteindelijk als Democratische nominatie aanvaard. Heel veel reden tot juichen is er dan nog niet overigens. De laatste Democraat die zowel in Iowa de voorverkiezing won én president werd, was Jimmy Carter. Bill Clinton verloor in Iowa.

Ook voor Republikeinen is een zege in Iowa geen automatische zegen. In de kringen van conservatieven is een zege in South-Carolina de beste voorspeller van de nominatie. Dus of Huckabee of Romney wint in Iowa, maakt vooralsnog niet uit. Niet zolang Huckabee ver voor ligt in die andere staat.