Hans Beerends: niet solidariteit maar jeugdige jovialiteit

Het nieuwste boek van Hans Beerends (79) beschrijft het icoon van de derdewereldbeweging hoe mondiale betrokkenheid onderdeel was en is van de Nederlandse samenleving.  Remco Campert schreef een gedicht met de titel: “Verzet begint niet met grote woorden.” In de laatste strofe schrijft hij waar dat verzet dan wel mee begint, namelijk met “jezelf een vraag stellen en dan die vraag aan een ander stellen”. Dat gebeurde bij mij ook. Ik ben in de jaren dertig geboren en heb de jaren veertig en vijftig meegemaakt als brave jaren, waarin ik en de meeste generatiegenoten van mij helemaal niet zo veel kritiek hadden op de maatschappij en de autoriteiten. De oorlog was afgelopen, we hadden allemaal te eten en de sigaretten waren weer van de bon. Voor mij kwam de breuk in de jaren zestig met de oorlog in Vietnam.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Remunicipalisation – twee stappen vooruit in het ontwikkelingswerk

Inleiding

Zoals Baron Von Munchhausen zich aan zijn eigen haren uit het moeras trok, zo wordt er al jaren door ontwikkelingswerkers en locale bevolking in allerlei landen en situaties gewerkt aan een nieuwe vorm voor de economie. In het Engels wordt dit soort werk omschreven als “remunicipalisation of community service providers”. Het gaat vooral om een vorm van arbeidsorganisatie waarin het dienen van het algemeen belang het belangrijkste richtsnoer is. Soms heet het zelfhulp, soms microkrediet, soms scholing en organisatie, soms dekolonisatie, soms emancipatie of empowerment, soms reorganisatie, soms counterparting of soms democratisering.

Deze moeilijk onder één noemer te vatten praktijken trekken de aandacht van onderzoekers. De wetenschappers en filosofen die het zien gebeuren kunnen het nog niet precies pakken, maar als ze goed gaan kijken blijkt het toch waar: er ontstaan reële alternatieven voor de westerse economonopoliae. Het begint zich af te tekenen hoe een nieuwe economie eruit zal moeten zien.

Twee boeken

Het Transnational Institute (TNI) en het Municipal Services Project (MSP) en het hebben onlangs op 22 maart 2012 twee boeken gepresenteerd waarin hun onderzoekers minutieus verslag doen van talloze situaties van over de hele wereld, waarin vooral aanvankelijk mislukkende private initiatieven (veelal een of andere vorm van community service provider of nutsbedrijf) toch met succes uit het moeras werden getrokken en succesvol werden teruggegeven aan de echte stakeholders, de municipality.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Just give money to the poor

If you are a public policy wonk interested in development, Just Give Money to the Poor: The Development Revolution from the Global South by Joseph Hanlon, Armando Barrientos and David Hulme, is for you.

This book argues for the value and effectiveness of cash transfer programs in order to alleviate poverty in the Global South as opposed to programs based on the faulty and yet still used modernization theory and as opposed to the complicated and short-sighted programs offered by the multitude of NGOs based more on donors priorities than actual need.

The book is strongly data-driven and reviews in details the different programs that have been piloted or implemented in various countries of the global South but they all lead to four conclusions:

“These programs are affordable, recipients use the money well and do not waste it, cash grants are an efficient way to directly reduce current poverty, and they have the potential to prevent future poverty by facilitating economic growth and promoting human development.” (2)

That being said, reviews of these programs (especially in Brazil, Mexico, South Africa, Indonesia, India and Zambia, among others) reveal two problematic areas: targeting (who gets the cash payments) and conditions (should there be any? What kind?)

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Giddens kijkt terug op zijn Derde Weg

De Britse socioloog Anthony Giddens was jarenlang dé lieveling van sociaal-democraten in Europa en van Bill Clinton aan de andere kant van de Atlantische Oceaan. New Labour, het Paarse kabinet, de Duitse sociaal-democraten onder Schröder, Lionel Jospin, allemaal dweepten ze met zijn sociaal-democratische Third Way in de hand. Kok voorop. Hij mocht zelfs bij Clinton langskomen om uit te leggen hoe ons ‘poldermoddol’ het neo-liberalisme en sociaal-democratie zo knap wisten te verenigen.

Tien jaar na de verschijning ervan, op de puinhopen van de kredietcrisis, is Third Way compleet in diskrediet geraakt. De meest basale regulering, die het kapitalistische monster moesten temmen, zijn niet door Bush, Balkenende of Merkel weggehaald, maar door hun zogenoemde sociaal-democratische voorgangers. The Third Way zou geen tussenweg zijn, maar een pad rechts van het neoliberalisme.

Anthony Giddens spreekt zich in een artikel uit voor zijn Third Way en probeert zich te verdedigen tegen de kritiek. Het blijft vooral verdedigen. Weet hij u te overtuigen?

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

QDJ – mensenrechten

Marc van der Sterren, agrarisch journalist schrijft in de Limburger:

“Inwoners van derdewereldlanden, afhankelijk gemaakt van goedkoop voedsel, zien zich plotseling geconfronteerd met Quote du Jourhogere prijzen en zelfs oprakende voorraden. Het is dan ook lovenswaardig dat de Wereldbank en het IMF grootschalige noodhulp hebben aangekondigd. Grootschalige noodhulp van een schamele half miljard dollar. Een schijntje dat best een schending van de mensenrechten mag worden genoemd, wanneer je het vergelijkt met de tientallen miljarden die centrale banken in hun eigen onbetrouwbare economische systeem hebben gepompt.”

Helaas snijdt het cynisme van van der Sterren niet de kern van de zaak aan. Waarom reageren we zo traag op de noodsituatie die rond voedsel is ontstaan? Waarin ligt het falen van de grote instituten?