Democratie Archives - Pagina 38 van 52

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoe democratisch is Nederland?

22 januari 2011 , 15:20 , door Jos van Dijk

Tweede Kamer (Foto: Flickr/Jackie Kever)

Nederland staat onveranderlijk hoog genoteerd in de lijst van democratische landen van het het Amerikaanse Freedom House. Op grond van het jaarlijkse overzicht van politieke rechten en burgerlijke vrijheden mogen we ons gelukkig prijzen hier te wonen en en niet in Wit-Rusland of Noord-Korea. Maar democratie is behalve een bestuursvorm ook een ideaal om aan te werken. En dus valt er in Nederland ook nog wel wat te doen. Aan de informatievoorziening bijvoorbeeld, de basis van een democratische besluitvorming.

Nederland loopt niet voorop als het om openbaarheid van overheidsinformatie gaat. In de documentaire Woberator zegt GroenLinks Tweede Kamerlid Mariko Peters dat Nederland afglijdt naar een besloten bestuurscultuur. De recente Wikileaks onthullingen laten zien dat ook Tweede Kamerleden niet altijd goed geïnformeerd worden. Zo blijken de Verenigde Staten door Defensie beter geïnformeerd te zijn over de regeringsplannen met de JSF dan ons eigen parlement.

Volgende week promoveert Guido Enthoven in Tilburg op een proefschrift over de informatievoorziening van de Tweede Kamer. Hij constateert op grond van zijn onderzoek dat de regering het parlement slecht informeert. Er is sprake van een grote asymmetrie in de informatie tussen enerzijds de regering die een enorm ambtenarenapparaat achter zich heeft en anderzijds de Tweede Kamer. De zogenaamde Oekaze-Kok verbiedt directe communicatie tussen ambtenaren en Tweede Kamerleden. Het grootste probleem is echter de ongelijkheid in de informatievoorziening. Leden van de oppositie zijn altijd minder geïnformeerd dan leden van fracties die tot de regeringscoalitie behoren. Via de eigen ministers kunnen parlementariërs van de coalitie namelijk wel toegang krijgen tot informatie die dankzij de Oekaze-Kok niet beschikbaar is voor de oppositie. Zo wordt het principe van de gelijkheid van informatie, voorwaarde voor een eerlijk debat, met voeten getreden. En dat is geen gering smetje op het de democratisch blazoen van de Nederlandse overheid.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Sociale sferen & democratie

30 december 2010 , 14:41 , door Simon Otjes

In een interview, een tijdje geleden, merkte Wouter Bos op dat mensen beslissingen maken als burger, maar soms ook als werknemer, investeerder of consument, hij verwees hierbij naar het werk van Robert Reich. Dit gecombineerd met de discussie over de toekomst van de functionele bestuurslaag van de waterschappen inspireerde me tot het uitwerken van het idee van een democratie op basis van verschillende sociale sferen. Het idee gaat intellectueel terug op Walzer’s Spheres of Justice. Hij stelt voor dat er in verschillende sociale sferen verschillende principes van rechtvaardigheid gelden. Hoe zou een democratie eruit zien waarbij burgers de kans krijgen om vanuit verschillende maatschappelijke rollen en daarbij horende belangen en principes van rechtvaardigheid te kunnen stemmen?

Je zou je kunnen voorstellen dat er drie belangrijke maatschappelijke sferen zijn: de economische sfeer, de publieke sfeer en de sfeer die betrekking heeft op ruimtelijke ordening. In ieder van deze sferen zijn burgers met verschillende ‘petten’ actief: in de economische sfeer zijn we allemaal werkgevers of werknemers; in de publieke sfeer zijn we allemaal actief als ‘client’; in de milieusfeer zijn we allemaal bewoner. Je zou je kunnen voorstellen dat al deze groepen apart vertegenwoordigd worden. In plaats van één parlement met 150 leden zouden er drie parlementen kunnen zijn met 50 leden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Optimisme als plicht

27 december 2010 , 09:00 , door Tom van Doormaal

Bij haar afscheid noemde Femke Halsema de filosoof Popper. Hij had ooit “optimisme een plicht” genoemd. Halsema maakte geen opgewekte indruk, zodat het citaat een beetje leek op een uitwijkactie om haar teleurstelling mee te verbloemen. Maar de formulering bleef bij mij hangen.

Na enig zoeken vond ik de tekst, in een speech van Popper uit 1992:

“Before I finish, I should just like to clarify this phrase, “Optimism is a duty”. The future is open. It is not fixed in advance. So no one can predict it – except by chance. The possibilities lying within the future, both good and bad, are boundless. When I say, “Optimism is a duty”, this means not only that the future is open but that we all help to decide it through what we do. We are all jointly responsible for what is to come. So we all have a duty, instead of predicting something bad, to support the things that may lead to a better future”. (p.143/144)

Ook in een interview in Der Spiegel liet Popper zich zo uit: “Optimism is a duty. One must focus on the things that need to be done and for which one is responsible.” (p.135)

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Weekendquote | Een soort koeien

25 december 2010 , 11:30 , door Steeph

“De Oostenrijkse kunstenaar en schrijver Bernard Kathan heeft vorig jaar een boek gepubliceerd, Schöne neue Kuhstallwelt heet het, waarin hij een moderne koeienstal beschrijft, waarin de koeien volledig onder controle worden gehouden door slechts in te spelen op hun natuurlijke behoeften. Ze mogen vrij rondlopen, worden nergens door mensen toe gedwongen. Maar als ze honger krijgen en naar hun eten toelopen, worden ze automatisch gewassen of gemolken. In toenemende mate is onze samenleving zo georganiseerd: er wordt ingespeeld op onze behoeften, onze geestesrust vormt het leidend principe, alles wordt in het werk gesteld om geweld en pijn te voorkomen, maar uiteindelijk gedragen we ons als koeien. We stoppen met nadenken, we schaffen tegenstellingen af, alles moet comfortabel worden, zonder obstakels of conflicten. Het enige wat dan rest is eten en slapen.”

Aldus Juli Zeh in een interview met Bas Heijne. Ze schreef samen met Ilija Trojanow het pamflet Aanslag op de vrijheid.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De schijnheilige verontwaardiging rond WikiLeaks

9 december 2010 , 12:55 , door Michel

Toen vorig jaar onder andere op WikiLeaks emails van klimaatonderzoekers werden gepubliceerd was er geen ophef over de legitimiteit van WikiLeaks. De politici en journalisten die nu waarschuwen voor het gevaar van onbeperkte transparantie heb ik toen niet horen klagen terwijl er wel degelijk vraagtekens te plaatsen waren bij dat lek. Vorig jaar om deze tijd juichten conservatieve blogs over het lek, terwijl de wereld nu te klein voor de ’terrorist’ Julian Assange. Bijvoorbeeld de conservatieve blogger Michelle Malkin in 2009:

The crimes revealed in the e-mails promise to be the global warming scandal of the century — and have massive bearing on the climate change legislation being considered by our lawmakers here at home.

Maar anno 2010 zingt Malkin een heel ander lied:

No American should take joy, pleasure, or satisfaction from the untold, devastating ways in which the coordinated WikiLeaks document dump of hundreds of thousands of State Department cables — nearly half of which are ‘secret’ or ‘classified’– has undermined U.S. diplomacy.

Schijnheilig
Het is nog geen jaar geleden dat Hillary Clinton de Chinezen de les las omdat zij internet censureren:

Secretary of State Hillary Clinton will call tomorrow for an uncensored global Internet where individuals and companies can operate without fear of repression or computer attacks such as those Google Inc. says emanated from China.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Mededeling

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Ook schrijven voor Sargasso?

Mededeling

Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Journalisten en democratie

8 december 2010 , 08:00 , door Tom van Doormaal

photographers Is Assange een journalist? Wie ja zegt, zal zorg hebben over zijn arrestatie. Is Rutger Castricum een journalist? Wie ja zegt, maakt slecht onderscheid tussen nieuwsgierigheid en botte provocatie. Is geheimhouding nuttig en nodig? Is goede smaak en fatsoen nuttig en nodig? Mogen politici en journalisten elkaar gunsten verlenen? Wat moeten we vinden van lekken?

Het zijn de vragen, die worden opgeroepen door Wikileaks, door het onfatsoen van Pownews, door de hypes die door de interactie van politiek en journalistiek worden veroorzaakt. Sommigen vinden het gemakkelijke vragen, maar ik heb er moeite mee. Als dat zich voor doet, pak ik meestal een oude leermeester uit de boekenkast.

Robert Dahl, Amerikaans politicoloog, geeft vijf criteria voor democratie:

1. Effectieve participatie (en participatie die geen effect sorteert?)

2. Gelijkheid bij stemmen (doen we; maar Gore-Bush? Of stemmen in R’dam?)

3. Verwerven van verlicht begrip

4. Finale beheersing van de agenda

5. Insluiten van volwassenen.

De sleutel zit de verwerving van verlicht begrip: politieke gelijkheid kan alleen wanneer de leden van een politiek systeem gekwalificeerd zijn om deel te nemen aan de besluitvorming. Voor die kwalificatie moeten zij voldoende in de gelegenheid zijn om te leren over de onderwerpen waarover wordt beraadslaagd en besloten. Dahl roept Pericles op als getuige, die de gewone burgers, bezig met hun dagelijkse besognes, toch goede beoordelaars vindt van de publieke zaken. (On democracy, p.38/39)

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het verkeerde vertoog rond WikiLeaks en Cablegate

3 december 2010 , 20:20 , door Steeph

De aandacht gaat uit naar Julian Assange, het gezicht van WikiLeaks. Naar zijn onmogelijke leven, zijn mogelijke misstanden en het feit dat iedereen hem dood wil. De aandacht gaat uit naar de VS die zich arrogant en geniepig zou gedragen. De aandacht gaat uit naar individuele documenten met sappige details over politieke en publieke figuren of conflicten.
Maar het vertoog gaat niet over de betekenis van dit lek voor de wereld. En dat is een veel belangrijkere discussie.

We leven in een wereld waarin het grootste deel van de werkelijke internationale handel en wandel aan het zicht van de burgers onttrokken wordt. Het toneelstukje dat we van politici zien op de TV heeft weinig van doen met wat ze werkelijk over zaken denken, hoe ze er naar handelen en hoe het immense apparaat hen daarin bedient en een eigen leven leidt.
U en ik kiezen dus politici (ja, ik betrek dit gelijk ook op NL want hier is het niet anders) die een overheid aansturen waarin vervolgens van alles gebeurt waar u vast niet voor gekozen heeft.

We leven in een wereld waar steeds meer informatie “geheim” is en er tegelijkertijd steeds meer mogelijkheden zijn om die informatie toch met de hele wereld te delen. Een wereld waar we sowieso veel dichter op elkaars huid zitten dan 100 jaar geleden. Nu weet iedereen van de vermeende corruptie van de Turkse premier. Honderd jaar geleden had misschien maar een handje vol mensen buiten Turkije hier ooit iets over te horen gekregen

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Boekrecensie | Theatrical representation

23 november 2010 , 19:30 , door Hal Incandenza

Met deze briljante en rake typering bezegelde Alexis de Tocqueville in een brief aan Beaumont meer dan 150 jaar geleden al het lot van de democratie zoals wij haar kennen. Gisteravond was ik bij de boekpresentatie van Albert Jan Kruiter’s boek “Mild despotisme”. Mild despotisme begon als proefschrift en dat proefschrift is nu geculmineerd tot een lijvig boek over de staat van onze democratie.

Kruiter vertelde bij de presentatie van zijn boek hoe hij in de afgelopen jaren talloze voorbeelden heeft verzameld van een falende en vooral een doorgeslagen overheid. Nadat hij vele naslagwerken over democratische theorie doorgeworsteld had om toch enige duiding te kunnen toekennen aan deze falende overheid, vond hij in zijn eigen boekenkast “Democratie in Amerika” van Alexis de Tocquevile. En zo werd hij gegrepen door deze negentiende-eeuwse filosoof. Zijn proefschrift heeft zich gericht op de Tocqueville’s veronderstelling dat de moderne democratie uiteindelijk zal vervallen tot een vorm van mild despotisme. Dat mild despotisme is volgens De Tocqueville: “een onbeheersbare, centrale en bureaucratische overheid die een individualistische samenleving in toom probeert te houden, terwijl een individualistische samenleving bureaucratie over zich afroept”.

Deze centrale these vormt de ruggegraat van het boek. Kruiter analyseert tot in groot detail hoe de filosofie van de Tocqueville toepasbaar is op wat de hedendaagse burger ervaart als een crisis van de democratie. Een representatieve democratie waarin de burger zich steeds minder vertegenwoordigd voelt, terwijl de politiek zich paradoxaal genoeg steeds meer als verlengstuk van de mening van de burger opstelt. Kruiter stelt dan ook dan de kloof tussen de burger en de politiek niet te groot, maar juist te klein is. Geen politicus die het in zijn hoofd haalt om tegen de wil van het volk in te gaan, vooral uit angst voor het verlies van de volatiele kiezersgunst.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Volkspartij voor Vrijheid en Democratie

23 november 2010 , 18:00 , door Petra Kramer

Wederom een bijdrage van Petra Kramer.

Premier Rutte begrijpt de zorgen omtrent de samenwerking met de PVV. Alleen denkt hij dat die zorgen weg te nemen zijn door te bewijzen dat zijn Kabinet een volstrekt “normale regering” is die “op een verstandige manier beleid voert” en die “op een heel pragmatische manier samenwerking zoekt met partijen in de Tweede Kamer.” Wat de reactie van de Duitse president daarop was, wil mij via de Nederlandse media niet echt duidelijk worden maar alles wijst erop dat Christian Wulff gewoon geen zin had in ruzie bij zijn beleefdheidsbezoekje aan Rutte.

In de Tweede Kamer vindt Rutte meer weerwoord. Daar confronteerde Femke Halsema hem afgelopen vrijdag met de van Clinton geleende uitdrukking “fact-free politics.” Rutte riposteerde knap, wat nou fact-free? Feit is dat wij invulling geven aan de onderbuikgevoelens van Henk en Ingrid. Die woorden gebruikte hij natuurlijk niet letterlijk maar hij voerde wel als voorbeeld aan dat rechters teveel oog hebben voor daders en te weinig voor slachtoffers. Daar wil het Kabinet met steun van Wilders wat aan gaan doen.

De enige reden dat Wilders geen vice-premier is, is het meningsverschil dat is neergelegd in de agreement to disagree. „We zijn het over een groot onderwerp oneens. Dat onderwerp heet de islam. Daar zijn we het zo over oneens dat het ook onmogelijk was een gemeenschappelijke regering te vormen.”

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.