Veroordeling raadslid is slecht voor de democratie

Raadslid Louis van der Kallen uit Bergen op Zoom werd maandag door de rechtbank in Breda schuldig bevonden aan het lekken van geheime gegevens over een groot bouwproject. Met deze uitspraak wordt het nog moeilijker voor burgers en de pers om te controleren of gemeenten veel risico's nemen met bouwprojecten. Want aan gemeenteraden kan je zoiets niet overlaten.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Ach, de wil van het volk

, door

De kiezer heeft gezond verstand genoeg en heeft altijd gelijk. Het is een troostrijke gedachte als je de politici hoort kakelen. Maar is het waar? Hebben Henk en Ingrid een goed oordeel over van alles en nog wat? Of Joe the plumber?

Belangrijker nog is de vraag die dan volgt: wat is de relatie tussen de opvattingen van de kiezer en het politieke proces op basis daarvan? Politiek is meer dan marketing, de effectiefste politicus heeft niet de beste marktonderzoeker. Het volk hoeft niet altijd gelijk te krijgen, want in een representatieve democratie loopt de politiek wel eens voor de troepen uit. Zelfs Reve mompelde ooit: “Wat wil het volk? Niet veel goeds, dat staat wel vast.” Ik bedoel: politici moeten ook wel eens de leiding durven nemen.

In Amerika liep de spanning onlangs hoog op toen de discussie over de limiet op de staatsschuld werd gebruikt voor een politieke shoot-out tussen Democraten en Republikeinen. Geen zinnige argumentatie werd gewisseld, veel onderbuikgevoel en onzinnige idelogie. Het resultaat dreigt dat de fatsoenlijkste en intelligentste president die Amerika in decennia heeft gehad, moet vrezen voor zijn herverkiezing. Ik schreef eerst ‘gevolg’ in plaats van resultaat, maar Obama draagt natuurlijk zelf ook wel bij aan zijn neergang: hij is wat erg secundair, in een omgeving waar men wel graag een beetje leiding wil.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Mededeling

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Europa, depolitisering en democratie

, door

Is er sprake van een democratisch deficiet in Europa? Het probleem is vooral politiek en niet institutioneel, concludeert Joop van den Berg in dit naschrift op zijn drieluik over democratie.

Ik heb in een drietal columns actuele problemen van de democratie besproken. Die lieten alle zien dat zij aan sterke veranderingen onderhevig is. In een kwetsbaar politiek stelsel als de democratie is het dan altijd oppassen geblazen. Aan de democratie spreekt namelijk niets vanzelf. Zij moet steeds laveren tussen het beslissend oordeel van de meerderheid en de terechte beperkingen door de waarden van de rechtsstaat eraan gesteld. De democratie kan het, zo betoogde ik vervolgens, niet stellen zonder elites. Zij kan het evenmin stellen zonder sterk beleefde politieke overtuigingen. De belangrijkste traditionele tegenstellingen en de daarbij behorende politieke stromingen, product van de industriële samenleving, hebben echter sterk aan betekenis verloren.

De Europese integratie vormt zo langzamerhand een zelfstandig probleem van de democratie. Veelal wordt gesproken over het democratisch deficit van de Europese Unie. Traditioneel wordt dan gewezen op de beperkte bevoegdheden van het Europese Parlement of op het ontbreken van herkenbare politieke tegenstellingen zoals die in nationale parlementen (nog) wel bestaan. De vraag is of daar het hoofdprobleem ligt. De bevoegdheden van het Europees Parlement zijn nauwelijks geringer dan die van de meeste nationale parlementen. Als medewetgever levert het parlement prestaties waarvan de nationale zusterinstellingen, het Nederlandse incluis, nog veel kunnen leren. Spoeddebatten vinden daar slechts plaats als er reden voor is; dat kan van de Tweede Kamer niet steeds worden gezegd.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Verbied pedovereniging Martijn niet

, door

COLUMN – Middels een petitie vraagt men vandaag om het verbieden van pedofielenvereniging Martijn. Hier mag de kamer niet mee instemmen want anders haal je een belangrijk fundament van de democratie weg.

Vandaag heeft Henk Bres een petitie aan de Tweede Kamer aangeboden waarin gevraagd wordt om een verbod op de vereniging Martijn.
Henk Bres en 72.000 andere Nederlanders hebben het volste recht om deze petitie in te dienen. Maar ik vraag me af of ze zich realiseren dat ze zich op democratisch glad ijs begeven. De grondwet geeft in artikel 5 het recht op petitie en in artikel 8 het recht op vereniging. Het interessante van deze petitie is dat ze met hun vraag een vereniging te verbieden die een mening heeft die haaks staat op de huidige wetgeving zelf een nog hogere wet willen overtreden. Maar dat terzijde.

Voordat ik met mijn betoog begin over waarom die vereniging niet door de Tweede Kamer verboden zou moeten worden, eerst voor de kortdoordebochters de volgende opmerking: ik vind de standpunten van vereniging Martijn verwerpelijk en ik zou het fijn vinden als ze zelf de morele meetlat hoger zouden leggen dan hun primitieve drijfveren goedpraten.

Echter, ze hebben wel het volste recht om dit te doen. Ik zie twee belangrijke redenen hiervoor. De eerste is heel formalistisch. Als een vereniging niet mag pleiten voor iets wat nu tegen de huidige wetgeving is, mogen politieke partijen, bijna allemaal verenigingen, niet langer bestaan. Immers, ieder voorstel tot wetswijziging zoals bijvoorbeeld het verhogen van de maximum snelheid, gaat in tegen de huidige wetgeving. Een levende democratie bestaat bij de gratie van het constant aanpassen van alle wetten op de huidige situatie.
De tweede reden ligt meer op het morele vlak. Als het mogelijk is een partij te verbieden die iets verwerpelijks als pedofilie langs de “nette” weg probeert legaal te maken, dan zijn er nog legio onderwerpen die ook tot een verbod zouden mogen leiden. Er zijn partijen die het normaal vinden om soldaten naar oorlogen te sturen die effectief noch gerechtvaardigd zijn, waar meestal een paar soldaten sneuvelen. Er zijn partijen die de doodstraf graag zouden willen terug zien. Er zijn partijen die het acceptabel vinden dat er gekort wordt op zorg voor ouderen en gehandicapten zodat die wegkwijnen. Etc…
Morele verwerpelijkheid is een te lastige maatstaf om de verenigingen langs te leggen. Alleen bij evident oproepen tot acties (en het eventueel ook uitvoeren ervan) die tegen de wet ingaan, mag er ingegrepen worden. En dan nog moet dat eerst goed bestudeerd worden.
En verder moeten verenigingen net zoveel vrijheid hebben als de meningsuiting.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nieuwe tegenstellingen in de democratie

, door

De klassieke volkspartijen – sociaal- en christendemocraten – hebben zelf een vacuüm geschapen waar vrijzinnige en populistische bewegingen zijn in gestapt, zegt Joop van den Berg in het laatste stuk van zijn drieluik over democratie.

Er is geen twijfel over dat de twee klassieke volkspartijen in Europa bezig zijn aan een neergang. Dat wil niet zeggen dat ze elke verkiezing achteruit gaan, maar op langere termijn verliezen ze structureel aan aanhang. Dat geldt in heel Europa voor zowel de christendemocratie als voor de sociaaldemocratie. Vanouds zijn dat partijen die hun aanhang wisten te vinden in brede lagen van de bevolking. Liberale partijen zijn, daartegenover, steeds betrekkelijke elitepartijen gebleven. Alleen in Nederland en België is het gelukt echte liberale volkspartijen tot stand te brengen. Christelijke partijen en massapartijen van links (in Zuid-Europa eerder communistisch dan sociaaldemocratisch) zullen waarschijnlijk blijken de grote bewegingen te zijn geweest van het industriële tijdperk.

Het geleidelijk verlies van deze twee stromingen, die onder andere in Nederland ooit samen bijna twee derden van de kiezers wisten te mobiliseren heeft tot allerlei effecten geleid. Om te beginnen bleek dat ze niet erg gebouwd waren op de steeds groter complexiteit van de politiek. Die leidde niet tot nieuwe denkbeelden over attractieve vormen van democratisch debat. Zij leidde tot technocratisering van het debat en professionalisering van het publieke ambt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Diplomademocratie?

, door

Democratie bloeit bij de gratie van een meervoud aan elites, zegt Joop van den Berg in deze tweede bijdrage van een drieluik over democratie. Het is echter wel belangrijk dat die elites daadwerkelijk representeren.

Het blijft een klassiek probleem van de democratie: het ideaal is een politiek bestel ‘by the people, of the people, for the people’, maar de werkelijkheid laat zien dat ook de democratie niet kan zonder elites. Als het goed is, zo heeft Joseph Schumpeter al eens uiteengezet, onderscheidt de democratie zich van andere stelsels, doordat er sprake is van een meervoud aan elites waartussen burgers periodiek kunnen kiezen.

De vertegenwoordigende democratie organiseert deze elites en bevordert hun responsiviteit. In eenvoudiger Nederlands: door de democratie parlementair te maken weet je een beetje welke elites er aan de macht zijn; weet je ook bij wie je moet zijn met je kritiek en verlangens. In een directe democratie lijkt dat beter gegarandeerd, maar de ervaring heeft al lang geleerd dat ook in een directe democratie leidende elites bestaan; je weet alleen niet wie en waar, omdat de verantwoording en controle nergens zijn geregeld. Geen democratie dus zonder elites; de vraag is slechts in hoeverre het gaat om elites die hun aanhang daadwerkelijk representeren.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Democratie in soorten

, door

Populisme is ook in Nederland geen nieuw verschijnsel. Joop van den Berg bespreekt in het eerste deel van een drieluik over democratie, welke soorten democratie er zijn en hoe ze zich tot elkaar verhouden.

Over de democratie als politiek stelsel van besluitvorming hebben altijd twee doctrines naast elkaar bestaan. Die verschillen misschien niet fundamenteel van elkaar, maar ze leggen wel heel verschillende accenten met politiek verreikende gevolgen. Ooit heeft de Amerikaanse politicoloog, Robert A. Dahl daar buitengewoon scherpzinnig over geschreven in een klein boekje dat ten onrechte de bescheiden titel Preface to Democratic Theory(1956) heeft meegekregen.

Aan de ene kant staan de pleitbezorgers van de radicale democratie, die het zwaartepunt leggen bij het principe van de altijd en overal beslissende meerderheid. Die mag daarbij niet worden gehinderd door kleine maar taaie elites die voortdurend barri

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Een bindend en geen politiek koningschap

, door

[qvdd]

Er is van oudsher ongemak tussen de sociaal-democratie, in essentie een republikeinse beweging, en het koningschap. Met deze voorstellen is beter gewaarborgd dat wij in de democratische rechtsstaat een bindend en geen politiek koningschap hebben.

Staatsrechtgeleerde Joop van den Berg legt uit waarom de PvdA met een voorstel komt om de macht van het koningshuis in de Nederlandse politiek te verkleinen, en waarom de partij tegen een soortgelijk voorstel van de PVV stemt, dat volgende week in stemming zou komen. In dat voorstel wil de PVV dat de koning geen zitting meer heeft in het kabinet. Dat vindt de PvdA niet nodig, aangezien er al regels zijn die de onafhankelijkheid van het kabinet van de koning regelen. In het voorstel van de PvdA krijgt de koning krijgt geen enkele rol meer in kabinetsformaties, en wordt zijn voorzitterschap van de Raad van State hem ontnomen. Dat laatste wordt nog lastig, aangezien daarvoor een grondwetswijziging nodig is. En daarvoor is weer een tweederde meerderheid in het parlement voor nodig, die de waarschijnlijke ondersteuners van dit voorstel niet hebben.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Boos op de politiek (2)

, door

foto Marie-II Flickr.com

De Tilburgse universiteit publiceerde een onderzoek dat mooi aansluit op mijn QvdD. Het gaat allemaal over het vertrouwen in de politiek . In de Tilburgse Legitimiteitsmonitor Democratisch Bestuur wordt  een groot aantal onderzoeksstatistieken van de afgelopen decennia geordend en samengevat over het vertrouwen in, de aanvaarding van en de tevredenheid met het democratisch bestuur in Nederland. De resultaten wijzen uit dat er een redelijk vertrouwen bestaat in de Nederlandse democratie en in het bestuur. Maar met het vertrouwen in de politici en de politieke partijen is het zorgelijk gesteld. Enkele citaten uit het persbericht:

Ten aanzien van politici en politieke partijen verklaart een redelijk stabiel smaldeel van rond de 50% dat politici arrogant zijn en dat ze net als de politieke partijen waarvan ze deel uitmaken alleen in de stem van burgers geïnteresseerd zijn en niet in hun mening.

Het totaal aantal formele leden van politieke partijen is door de jaren heen fors gedaald. Een ruime meerderheid heeft niet het gevoel dat men aanhanger is van een politieke partij. Het vertrouwen in politieke partijen beweegt zich op een structureel lager niveau dan het vertrouwen in regering en parlement.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Boos op de politiek

, door
[qvdd] Hij delegeert de politiek aan de politici, om ze vervolgens te verachten.

Een journalist van Die Zeit zoekt een reaguurder op die al jaren boos reageert op alles wat met de EU te maken heeft. “Hoe langer je met M. spreekt, des te meer je gaat begrijpen dat hij überhaupt geen buitenstaander is. Eigenlijk is hij tamelijk mainstream, één van ons. Het gaat niet bijzonder slecht met hem, hij heeft werk, meerdere auto’s – zoals de meeste Duitsers.”

Volgt bovenstaand citaat. Hoe is het zover gekomen? Is er een aannemelijke verklaring voor te vinden, is het een geval voor de psychiatrie?

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Vorige Volgende