Hoeveel democratie willen wij opofferen voor het behoud van onze welvaart?
, door
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Rechters moeten ons niet de wet voorschrijven
, door
Onze democratische rechtsstaat juridiseert in toenemende mate. Rechterlijke interpretaties worden voor lief genomen en politici leunen graag op internationale verdragen. Parlementariërs moeten beseffen dat het hun taak is rechterlijke uitspraken te toetsen in plaats van deze volgzaam over te nemen, schrijft Patrick van Schie, directeur van de Telderstichting.
Onze rechtsstaat is geleidelijk in de geschiedenis tot stand gekomen. Een van de belangrijkste aspecten ervan is dat de politieke macht niet alleen regeert via wetten maar ook zelf aan die wetten gebonden is. Niemand staat boven de wet, dus ook niet degenen die de wetten maken of uitvoeren. De rechtspraak is in handen van onafhankelijke rechters, die zich in hun beoordeling of een wet is overtreden niet door instructies van politici, of van wie ook, mogen laten leiden.
De rechtsstaat moet dus de gecollectiviseerde macht binnen de perken houden. In een democratische rechtsstaat is het ontoelaatbaar als een oncontroleerbare, aan niemand verantwoording schuldig zijnde instantie macht over anderen kan uitoefenen. Onafhankelijke rechters begrenzen de macht van politici; zij mogen niet tot een eigen onaantastbare machtsinstantie uitgroeien. In een democratische rechtsstaat dienen immers de wetgevende, de uitvoerende en de rechtsprekende macht met elkaar in evenwicht te zijn. Indien een van deze machten steevast het laatste woord heeft, is er iets scheefgegroeid.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Participatie anno 2011 is een wassen neus
, door
De burger betrekken bij de maatschappij, hoe moet dat? In zijn lezing ‘De Burger als Bondgenoot’ gaat hoogleraar geschiedenis van Maatschappij, Media en Cultuur aan de Erasmus Universiteit Rotterdam Henri Beunders in op deze vraag. Dit artikel is een ingekorte en bewerkte versie van de lezing.
Het huidige bestel biedt burgers weinig mogelijkheden om betrokkenheid te tonen. Ze moeten meer betrokken worden bij de problemen van wijk, buurt, stad en land. Want dan zullen ze zich graag aanmelden als bondgenoot van de overheid. En kan de Nederlandse maatschappij weer een samenleving worden.
Nederland anno 2011 is een klassenmaatschappij. Er zijn steeds duidelijker wordende patronen van uitsortering van de Nederlandse bevolking naar opleiding, inkomen, partnerkeus en etniciteit. Elke groep trouwt onder elkaar en woont bij elkaar, in gescheiden buurten. We zijn niet meer verenigd. Zichtbaarder en funester dan de sociaal-culturele en geografische verdeeldheid is de politieke verdeeldheid in twee klassen. De bestuurskundigen Mark Bovens en Anchrit Wille hebben dit onlangs aangetoond in hun boek Diplomademocratie, over de spanning tussen meritocratie en democratie. De kern ervan luidt: de hoger opgeleiden hebben de lager en middelbaar opgeleide burgers verdreven uit bijna alle bestuurlijke posities; uit het parlement, maar ook – en dat is het meest funest – uit vrijwel het gehele maatschappelijke middenveld dat toch als het wonderlijm van een gezonde democratie wordt beschouwd. De lager opgeleiden nemen steeds minder deel aan de politiek en aan het verenigingsleven. Door hun geleidelijke uitsluiting in de afgelopen decennia hebben de lager opgeleiden een belangrijke bron van respect verloren. Ze vormen een onderklasse die er nauwelijks meer toe doet. Bovens en Wille vragen zich af ‘of het toeval is dat de opkomst van de diplomademocratie is gevolgd door een opmars van populistische partijen?’ Nee dus.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Democratie en kapitalisme gaan scheiden
, door
Foto:
copyright ok. Gecheckt 12-10-2022
Algemene Beschouwingen waren veel graden Thorbecke
, door
De verstoring van Wilders daargelaten, zagen de Algemene Beschouwingen er vanuit het oogpunt van dualisme en democratie er lang niet zo slecht uit, betoogt GB, van Publiekrecht & Politiek.
De Algemene Beschouwingen van 2011 lenen zich voor veel reflectie. Hoe fatsoenlijk zijn onze volksvertegenwoordigers nu eigenlijk nog? En wat is er toch mis met die vaak geroemde ‘inhoud’ als het minste incident voldoende is het daar niet meer over te hebben? Die vragen zijn elders reeds gesteld en omstandig beantwoord. Hier steken we de staatsrechtelijke thermometer in de politieke praktijk. Dit keer met de thermometer van het dualisme. Hoeveel graden Thorbecke was de afgelopen week?
Antwoord: het ziet er veelbelovend uit.
Anders dan in de hoogtijdagen van het Paarse monisme nu geen samenwerkende coalitie die even zelfverzekerd als dichtgetikt is. Dat was wel duidelijk. Wat ervoor in de plaats is gekomen, nog niet. Een kabinet met vertegenwoordigers van partijen die samen een minderheid in de Tweede Kamer zijn, is inderdaad een minderheidskabinet. Maar dit kabinet berust wel degelijk op een samenwerking van partijen die wel een meerderheid vormen. In die zin is het een gewone meerderheidscoalitie, op wiens vertrouwen dit parlementaire minderheidskabinet rust.
De PVV maakt onderdeel uit van de coalitie die dit kabinet parlementair mogelijk maakt. Toch stoof Wilders meteen bij de aanvang van het debat als een fanatieke oppositiefret de konijnenheuvel van de PvdA binnen. Cohen was de Grote Gedoger, bedrijfspoedel, mede-klungelaar en nog zo wat. Daarmee maakte Wilders handig gebruik van de verwarrring tussen de vraag wie aan de basis van dit kabinet staat en wie met dit kabinet samenwerkt. Hoewel Cohen goed reageerde, was hij weer in een up-hill-battle verzeild geraakt. Ik zie eigenlijk maar een manier waarop Cohen had kunnen terugslaan. Meteen na het ordevoorstel van Wilders een motie van wantrouwen aankondigen en daar hoofdelijke stemming over vragen. Twintig keer ´tegen´uit het PVV-vak had het beeld van de Grote Gedoger veel beter rechtgezet dan een treurige act met een stekkerdoos.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Veroordeling raadslid is slecht voor de democratie
, door
Raadslid Louis van der Kallen uit Bergen op Zoom werd maandag door de rechtbank in Breda schuldig bevonden aan het lekken van geheime gegevens over een groot bouwproject. Met deze uitspraak wordt het nog moeilijker voor burgers en de pers om te controleren of gemeenten veel risico’s nemen met bouwprojecten. Want aan gemeenteraden kan je zoiets niet overlaten.
Op het moment dat het in een gemeenteraad om bouwprojecten gaat, schieten veel gemeenten in een kramp. Op verzoek of zelfs voorwaarde van de wethouder wordt een vergadering besloten verklaard en wordt pers en publiek verzocht het pand te verlaten. Ik ben in mijn rol als verslaggever heel wat keren, in verschillende gemeenten, de raadszaal uitgestuurd zonder dat een raadslid bezwaar maakte.
Want dat is het grote probleem bij bouwprojecten: het gebrek aan democratische controle. Formeel is het er wel, omdat onze gekozen vertegenwoordigers toch op de hoogte gesteld worden over grondexploitaties, verkoop en contracten met ontwikkelaars en bouwers. Maar door gebrek aan kennis bij de raadsleden – tenslotte geen professionals – heeft een wethouder die gesteund wordt door een apparaat aan ambtenaren, altijd de bovenhand. Gesteund door kloeke rapporten, ingewikkelde doorrekeningen, mooie plaatjes en ambitieuze marketingonderzoeken is het een fluitje van een cent om goedbedoelende, maar veelal weinig kritische raadsleden over de streep te trekken. En maar al te vaak worden de luizen in de pels, de raadsleden die kritisch zijn over bepaalde bouwontwikkelingen, op besloten vergaderingen door de meerderheid als “lastig” of “populistisch” beschouwd, of wordt hen verweten “de integriteit van het gemeentebestuur in twijfel te trekken”.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
[video] Zeg nee tegen ondemocratisch ACTA-verdrag
, door
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
This is real democracy
, door
De Israëlische mash-up kunstenaar Kutiman heeft een fraaie compilatie gemaakt over democratie anno 2011. Ik denk dat hij goed het sentiment van nu weet te vatten. Of is het stemmingmakerij?
Via Open Culture.