Tussen hemel en aarde

In een serie van zes artikelen presenteren we de nieuwe politieke partijen. Waar komen ze vandaan? Wie zijn de mensen achter de partij? We geven historische duiding en deden bizarre ontdekkingen. En voor wie in het stemhokje eens een nieuwe politieke keuze wil maken, eindigen we de serie met Sargasso’s stemadvies. Vandaag deel 3: hoe nieuwe partijen de kloof tussen burger en politiek denken te overbruggen.

De huidige nieuwe politieke partijen komen zonder uitzondering voort uit onvrede over hoe de gevestigde partijen politiek bedrijven. Twee opvattingen spelen daarbij een rol: politici luisteren slecht en de invloed van de burger is, afgezien van de verkiezingen, minimaal. Hoe denken de nieuwe partijen daar verandering in te brengen?

Van de elf nieuwe partijen besteden er vijf aandacht aan hoe een nieuwe democratie er in hun optiek uit zou moeten zien.

Opvallende tegenvallers

Eerst drie partijen die het opvallend af laten weten qua visie op die nieuwe democratie:

Van de Politieke Partij NXD is nog steeds niets bekend. Er is nog nergens een programma gesignaleerd. De partij doet in slechts één kieskring mee (Amsterdam), dus valt er ook geen concrete politieke vernieuwing van te verwachten.

Het Democratisch Politiek Keerpunt (DPK) vermeldt niets concreets over politieke en bestuurlijke vernieuwing. Dat is enigszins merkwaardig, omdat in deze partij TON (Trots op Nederland) en de OBP (Onafhankelijke Burger Partij) zijn gefuseerd.

In een serie van zes artikelen presenteren we de nieuwe politieke partijen. Waar komen ze vandaan? Wie zijn de mensen achter de partij? We geven historische duiding en deden bizarre ontdekkingen. En voor wie in het stemhokje eens een nieuwe politieke keuze wil maken, eindigen we de serie met Sargasso’s stemadvies. Vandaag deel 2: rondzwervende politici.

Politici hebben veel werk aan de zwevende kiezer. Elke verkiezing weer moeten de politieke partijen zo’n twintig tot dertig procent van de kiezers hun kant op zien te krijgen.

Maar niet alleen de kiezer blijkt te zweven, ook veel politici blijken van partij te wisselen.

Het komt maar zelden voor dat een nieuwe politieke partij ook echt nieuw is, in die zin dat de partij wordt opgericht door mensen die uitsluitend een partijloos verleden hebben. Oprichters en leden van nieuwe partijen zijn grotendeels in twee groepen te verdelen. Volksvertegenwoordigers die in conflict zijn gekomen met de partij waarvoor ze in parlement, provinciale staten of gemeenteraden zijn gekozen en burgers die na één of meerdere lidmaatschappen van bestaande partijen besluiten voor zichzelf te beginnen.

De meest recente en bekende voorbeelden van de eerste groep zijn Hero Brinkman (PvdA, PVV, OBP, DPK), Geert Wilders (VVD, PVV) en Rita Verdonk (PPR, PSP, VVD, TON), Anton van Schijndel (VVD, groep Van Schijndel, groep Eerdmans (ex-LPF)/Van Schijndel, EénNL) en Pim Fortuyn (PvdA, VVD, Leefbaar Nederland, Leefbaar Rotterdam, LPF).

Sargasso voorspelt dat hooguit zestien van de vijftig geregistreerde politieke partijen op de stembiljetten van 12 september zullen verschijnen. 

In een serie van zes artikelen presenteren we de nieuwe politieke partijen. Waar komen ze vandaan? Wie zijn de mensen achter de partij? We geven historische duiding en doen bizarre ontdekkingen. En voor wie in het stemhokje eens een nieuwe politieke keuze wil maken, eindigen we de serie met Sargasso’s stemadvies. Vandaag deel 1: wie zijn de Hollandse Nieuwe?

Ratrace

Er staan vijftig politieke partijen ingeschreven bij de Kiesraad. Tien daarvan zitten al in de Tweede Kamer. In januari waren er bij de Kiesraad nog maar eenentwintig partijen ingeschreven. In april, een week voor de val van kabinet Rutte, waren dat er zevenentwintig.

Daarna barstte het pandemonium los. Op 19 juni registreerde de Kiesraad nog vijftien nieuwe partijen en leek het erop dat er vijftig partijen aan de ratrace naar het Binnenhof mee zouden doen.

Dit is geen record. Bij de vorige verkiezingen stonden eenenzestig partijen geregistreerd en deden er uiteindelijk negentien mee. Het topjaar was 1989: vierenzestig partijen ingeschreven bij de Kiesraad, vijfentwintig deelnemers, waarvan er zeventien nog niet in de Tweede Kamer zaten.