Crowding Out

Als ik beweer dat in Amerika, de welvaartsstaat onder vuur ligt zal dat de lezers van dit blog niet verrassen. De bij de New Deal ingevoerde hervormingen worden door veel conservatieve ideologen nog steeds niet geaccepteerd. Tijdens de Grote Depressie en in de de decennia daarna kon conservatief Amerika dit niet veranderen: de herinnering aan die tijd was nog te vers en de beweging had alle geloofwaardigheid verloren. Maar met het verstrijken der jaren is herinnering aan de Depressie aan het vervagen.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoffelijkheid

Met enige regelmaat krijgen we bij Sargasso gastbijdragen toegestuurd. Af en toe plaatsen we die. Deze wilden we jullie niet onthouden. Hij komt van Kees van Oosten.

Andrée van Es, in de 80’er jaren voorvrouw van de PSP en GroenLinks, daarna opgeklommen tot directeur-generaal bij Binnenlandse Zaken en nu wethouder in Amsterdam voor burgerschap en diversiteit, breekt een lans voor hoffelijkheid. “Geen burgerschap zonder hoffelijkheid” heet het in de brief die zij daar 12 mei 2011 over schreef aan de gemeenteraad. “Welkom in het conservatieve kamp!” juicht Bart Jan Spruyt van de conservatieve Edmund Burke stichting. “Goed idee, Andrée!” twittert Ineke van Gent, Tweede Kamerlid van GroenLinks. Dus heb ik de brief van Van Es van 13 kantjes van internet geplukt en bestudeerd.

Waar het Van Es eigenlijk om gaat, is “verbondenheid versterken en verruwing tegen gaan”. Dat moet dan gebeuren door de gemeenschappelijke basis te versterken van mensen met een verschillende achtergrond, bevorderen dat iedereen mee kan doen en verantwoordelijkheid kan nemen voor zichzelf en voor zijn omgeving, zorgen dat minder mensen zich onveilig voelen door het gedrag van anderen, een betere samenwerking tussen burgers en overheid en het versterken van grootstedelijke competenties. Wat het in zo’n brief natuurlijk goed doet, is een citaat van de Amerikaanse filosoof John Rawls. Volgens de liberale Rawls brengt het ideaal van burgerschap de morele plicht van hoffelijkheid met zich mee.

Het meest bekend is John Rawls van zijn Theory of Justice (1972). Daar had Van Es beter uit kunnen citeren. Volgens Rawls hoeft sociale en economische ongelijkheid niet onrechtvaardig te zijn, als daardoor ondernemerszin en inventiviteit wordt aangemoedigd, waar iedereen van profiteert. Maar die ongelijkheid mag er niet op uitdraaien dat mensen zich ten koste van anderen verrijken en helemaal niet ten koste van de armsten. Dat een rechtvaardige samenleving, waarin de sterksten zich niet verrijken ten koste van de ongefortuneerden, de basisvoorwaarde is voor een vreedzame en hoffelijke samenleving, is een opvatting die je in de brief van Van Es tevergeefs zult zoeken. Woorden als ongelijkheid, gerechtigheid, rechtvaardigheid komen in de brief niet voor. PSP’ers en GroenLinksers van het eerste uur, Bram van der Lek, Marcus Bakker, Andrée van Es, ze zouden er geen goed woord voor over hebben.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rechts slachtofferisme

Afshin Ellian stapt op als columnist bij NRC Handelsblad. De ombudsman aldaar zou hem van verkettering hebben beschuldigd (figuurlijk) en naamloze krachten uit het linkse establishment zouden bij hoofdredacteur Peter Vandermeersch op het vertrek van de conservatief-liberale hoogleraar hebben aangestuurd. Bij Elsevier mag Ellian even uithuilen over dat vreselijke linkse blad dat net twee hele linkse columnisten heeft aangenomen: pseudo-intellectueel Martin Bosma en spindoctor Ton Elias.

NRC was inderdaad van plan om Ellians column stop te zetten. Er zijn wel meer columns gesneuveld en nieuwe schrijvers aangetrokken de laatste tijd. Dat gebeurt nu eenmaal als er een nieuwe koers wordt uitgezet. Dat voor Ellian geen ruimte meer is, verbaast me niets. Ik bewonder de man, maar zijn columns zijn voorspelbaar en langdradig.

Dit minuscule akkefietje toont weer eens aan hoe snel rechts Nederland in een slachtofferrol kruipt.

Dat rechtsNederland boos is, is nu wel duidelijk. De multiculturele samenleving zou een mislukking zijn. De kleine man wordt niet serieus genomen. Wilders gedemoniseerd. Nederland wordt uitverkocht aan het buitenland en Europa. Wij draaien op voor de luie Derde Wereld en de fiscaal onvolwassen PIIGS-landen. Je kunt in Nederland niet meer zeggen wat je wilt, zonder bedreigd te worden. De linkse media zijn nog steeds een moraalpolitie die het op rechts gemunt heeft. Och arm. De rechterkant van de VVD, de PVV, een groot deel van het CDA en als stoottroepen de hordes van de Telegraaf Media Groep (TMG) weten wel bij wie ze moeten klagen: de mythische linksmens, u weet wel die veelverdiende kosmopoliet die in zijn vrije tijd het liefst door de brievenbus van de hardwerkende burger piest.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het conservatisme van de SP en delen van de PvdA

Tweede Kamer indeling (Wikimedia Commons/Aricci526)

Nederland is een rechts land, althans als je kijkt naar de stemverhouding in de Tweede Kamer. Door de keuze van het CDA voor een rechtse regering en de gebleken onwil/onvermogen om met de PvdA samen te werken, is er een tweedeling ontstaan in de Nederlandse politiek. Aan de andere kant van het politieke spectrum bevinden zich zes min of meer linkse partijen: D66, GL, PvdA, SP, en de twee buitenbeentjes CU en PvdD en op rechts vinden we het CDA, VVD, SGP en PVV.

De verschillen tussen vooral D66, GL, PvdA en SP zijn volgens velen, waaronder PvdA voorzitter Ploumen niet groot en het ligt dan ook voor de hand dat deze partijen gaan samenwerken om een effectieve oppositie te voeren. Dat kan door samen te werken in de Tweede Kamer en door lijstverbinding bij verkiezingen. Er wordt zelfs al over fusie gesproken. Samenwerking op links lijkt dus voor de hand te liggen maar zal het wat worden? Of het lukt moet nog blijken – ondanks de kleine verschillen – want hoe moeizaam de discussie gaat bleek in de uitzending van Nieuwsuur van 18 december als Jolande Sap, de nieuwe leider van GroenLinks wordt geïnterviewd door Mariëlle Tweebeeke.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vier bange jaren

Nu een rechts kabinet toch weer in zicht komt en zelfs waarschijnlijk is, vliegen vier nieuwe bange jaren op ons af. Socioloog Zygmunt Bauman legt haarfijn uit in welke houdgreep de politiek zichzelf klemt en wat de zinloosheid daarvan is. Het lange citaat is in feite een aanklacht tegen de rechtse en linkse ideeënarmoede. Politici moeten de angst eens van zich afschudden en, tegelijk daarmee, de pretentieuze maakbaarheidsgedachte. De conclusie kan volgens mij alleen maar zijn dat progressieve politiek anno 2010 moedige politiek is: kosmopolitisch, eerlijk en ontmythologiserend.

Bauman in Liquid Times

,,Society is no longer protected by the state, or at least it is unlikely to trust the protection on offer; it is now exposed to the rapacity of forces it does not control and no longer hopes or intends to recapture and subdue. It is for that reason, in the first place, that state governments struggling day in, day out to weather the current storms stumble from one ad hoc crisis-management campaign and one set of emergency measures to another, dreaming of nothing more than staying in power after the next election but otherwise devoid of far-sighted programmes or ambitions, not to mention visions of a radical resolution to the nation’s recurrent problems. ‘Open’ and increasingly defenseless on both sides, the nation-state loses its might, now evaporating into global space, and its political acumen and dexterity, now increasingly regulated to the sphere of individual ‘life politics’ and ‘subsidiarized’ to individual men and women. Whatever remains of might and politics in the charge of the state and its organs gradually dwindles to a volume perhaps sufficient to furnish not much more than a large-size police precinct. The reduced state can hardly manage to be anything other than a personal safety state.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Machtige Spaanse fascisten

Onderzoeksrechter Gárzon is geschorst. Gárzon werd wereldberoemd door het aanklagen van internationale politici zoals de Chileense oud-dictator Pinochet. Voor zijn werk ontvangt hij vandaag in Frankrijk een belangrijke prijs voor ‘Vrijheid en Democratie’. De schorsing van Gárzon is te wijten aan een onderzoek dat hij wilde uitvoeren naar 113.000 ‘verdwenen’ personen tijden de Spaanse Burgeroorlog. Door een amnestiewet uit 1977 had Gárzon volgens de aanklagers nooit een onderzoek naar die misdaden mogen beginnen. Volgens Gárzon zijn de verdwijningen misdaden tegen de menselijkheid en vallen die misdaden onder geen enkele amnestiewet.

Wie beschuldigde Gárzon eigenlijk? De beschuldiging kwam van het adres van de ultraconservatieve organisatie Manos Limpias (Schone Handen) en de fascistische Falange. Hoe kregen deze kleine organisaties de schorsing van de superrechter voor elkaar? Het antwoord ligt in het onverwerkte Spaanse verleden: de historische, innige band tussen conservatieven en fascisten. De oorsprong van die band gaat terug tot de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939). De antidemocratische en oerconservatieve Franco maakte gretig gebruik van externe en interne fascistische steun. Dankzij de fascistische steun (en de intern verdeelde tegenstanders) kon hij de Spaanse Burgeroorlog winnen en tot aan zijn dood in 1975 als dictator aan de macht blijven.

Tijden zijn veranderd, maar de schimmige banden tussen conservatieven en fascisten in Spanje zijn gebleven. Nadat Gárzon een groot corruptieschandaal had blootgelegd tussen de conservatieve oppositiepartij PP en een Spaanse zakenman (Trama Gürtel) begonnen de problemen voor Gárzon. Het legt de achilleshiel bloot van de Spaanse democratie: de onbestrafte misdaden uit het Franco tijdperk. Gárzon is een onafhankelijke rechter die in het verleden misstanden van zowel ‘links’ als ‘rechts’ aan de kaak heeft gesteld. In een land waar fascisten hun voormalig leider in een mausoleum kunnen eren, schorst men een rechter omdat hij zijn werk doet.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende